Ti Kinasirib ken Dagiti Pagimbagan ti Panangiplano iti Ipatawid a Sanikua

NAPAAY ti agassawa a Peterson.a In-inanamaenda ti pondo manipud iti naglakuanda kadagiti sanikuada tapno adda gastuenda kadagiti tawen kalpasan ti panagretiroda ken makaipaayda pay inton agangay, iti umdas, nawadwad a sagut kadagiti annakda. Ti dakkel a buis a naipataw idi nailako dagiti sanikua ti nangtungday kadagidiay a namnama.

Adda met sanikua ti agassawa nga Smith a dimmakkel ti balorda bayat ti panaglabas dagiti tawen. Babaen iti espesial nga urnos iti pannakailako dagidiay a sanikua, nayurnosda ti kaadda ti pondoda idi nagretiroda, kaadda ti nawadwad a sagut kadagiti annakda, ken adda pay naidonarda iti paboritoda a charity.

Mariribukan unay ni Rose Jones. Kalpasan unay ti di napakpakadaan nga ipapatay ni lakayna, nangrugin a nakaawat kadagiti dina maaw-awatan a papeles manipud iti gobierno ti estado ken gobierno pederal. Kanayon idi nga inasikaso ni lakayna a John ti panguartaanda, agraman ti panagbayad kadagiti buis, pananggun-od iti life insurance, ken dadduma pay. Kanayon nga imbagana kenkuana a saan nga agdanag​—“naurnosen amin a banag.” Ngem tangay natay nga awanan iti testamento, saan a mausar ni Rose ti dadduma kadagiti sanikua a ninamnamana a panguartaan. Nabalakadan a masapul itan a mangtangdan iti abogado a tumulong kenkuana a mangammo no ania dagiti sanikua nga imbati ni lakayna ken no ania ti kasapulan tapno mayakar dagitoy iti naganna. Napakaammuan met a dadduma kadagitoy a sanikua, sigun iti linteg, ket maited kadagiti annak ni lakayna iti immuna nga asawana, nupay ammona a saan idi a kasta ti panggep ni lakayna. Kimmaro ti panangsarangetna iti saem ti kinabiudana gapu ta saanna nga ammo ti aramidenna ken madanagan no kasano kadakkel ti magastosna a mangurnos kadagiti bambanag.

Sinagaba met ni Mary Brown ti trahedia a di napakpakadaan nga ipapatay ni lakayna. Medio naliwliwa iti pannakaammona a nanggun-od idi ni lakayna kadagiti umdas a probision ti life insurance tapno addanto ti sustentona ken ti dua nga annakda. Naawatanna met no ania a sanikua ti dagus a matagikuana apaman a matay ni lakayna ken no ania dagiti sanikua a maawatna babaen iti testamento ni lakayna. Nupay sarsarangten ni Mary dagiti karit ti kinabiudana, agyaman unay ken lakayna ta sipapanunot unay idi a nangurnos kadagiti gannuatna, isu a gistay awan ti pinansial a nangpadagsen kenkuana ken dagiti annakna idi natay ni lakayna.

Ania ti nakaidumaan dagiti agassawa nga Smith ken ni Mary Brown? Panangiplano iti ipatawid a sanikua.

Ania ti Panangiplano iti Ipatawid a Sanikua?

Ti panangiplano iti ipatawid a sanikua ket maysa laeng a proseso a panangikeddeng no kasano a maibunongto dagiti sanikuam inton matayka ken ti panangaramid kadagiti epektibo ken naannayas a pamay-an a mangipatungpal kadagiti desisionmo. Dagita a pamay-an mabalin nga iramanna ti panangpatitulom kadagiti sanikuam, panangpanagan kadagiti benepisiario, ken panangaramid kadagiti dokumento a kas iti testamento ken panangitalek (trust). Kadagiti komplikado a kasasaad, ad-adu pay ti ramanenna.

Nupay sigurado nga umanamong ti kaaduan a tattao iti kinasirib ti panangaramid kadagita nga urnos, medio manmano pay laeng ti nangaramid iti dayta. Nakaskasdaaw ta awan testamento ti 70 a porsiento kadagiti adulto idiay Estados Unidos! Dagiti kadawyan a pambar ket ti sumaganad: “Makumikomak unay; intono kuan nga aramidek.” “Awan adu a kuartak wenno nangingina a banag a maipatawidko.” “Awan abogadok.” “Diak kayat a panunoten ti ipapatayko.” “Diak ammo ti pangrugiak.”

Ipapantayon a mabalin a nakaam-amak a panunoten ti panangiplano iti ipatawid a sanikua. Ngem saan a rumbeng a kasta. Ti panangrugi masansan a kasapulanna laeng ti panangurnos ken pannakaawat kadagiti desision a sanguem. Kas iti adu a banag, saan a narigat ti panangiplano iti ipatawid a sanikua no bennebennegem ken saggaysaem ida a tamingen.

Dagiti Addang nga Aramidem

Ti umuna nga addang ket mangaramidka iti imbentario dagiti sanikuam. Masapul nga ilistam saan laeng a dagiti sanikuam no di ket no mano ti balor ti tunggal sanikua ken no kasano a natagikuam dayta ken no kasano a natituluan. (Kitaem ti kahon a “Listaan ti Balor ti Neto.”) Kaaduan a sanikua ket maklasipikar kas securities (stocks, bonds, mutual funds), real property (ti balaymo, ipapaabang wenno pagpuonan a sanikua), deposito iti banko (savings, checking, money market funds), personal a sanikua (koleksion, obra ti arte, alahas, kotse, muebles), life insurance, benepisio iti panagretiro, ken negosio. Kalpasan a nailistamon dagiti sanikuam, mangaramidka iti listaan dagiti babayadam, kas kadagiti naisalda, utang, note (naisurat a kari a mangbayad iti utang), ken babayadam iti credit card. Ti panangkissay kadagitoy nga utang manipud iti dagup ti sanikuam ti pakakitaam iti balor ti netom. Iti adu a pagilian, adda buis a maipataw iti daydiay maipatagikua iti sabsabali no matay ti orihinal a makinsanikua. Ti gatad ti buis ket agpannuray iti balor ti neto dagiti sanikua a maipatagikua, isu a napateg a maammuan ti balor ti netom.

Ti maikadua nga addang ket usigem dagiti kangrunaan a panggepmo​—saan nga iti kantidad, no di ket no ania ti kayatmo a magapuanan para iti bagim ken kadagiti benepisiariom. Kadawyan a ti naasawaan a tao kayatna a natalgedto ti asawana. Ti ina wenno ama mabalin a kayatna a medio natalgedto ti makukuarta dagiti annakna. Ti adulto nga anak mabalin a kayatna nga iyurnos ti pannakaaywanto ti lakay wenno baketen nga ama wenno inana. Sa, mabalin a kayatmo nga iraman ti sumagmamano a gagayyem wenno charity iti planom nga ipatawid. Napateg nga isuratmo no siasino ti nairaman iti planom nga ipatawid a sanikua ken ti panggepmo maipapan iti tunggal maysa.

Laglagipem nga usigen ti nadumaduma a kasasaad a makaapektar iti panangiplanom iti ipatawidmo a sanikua. Kas pagarigan, kasano no matay ti benepisariom nga umun-una ngem sika? Kayatmo kadi ngarud nga ited dayta a bingay iti asawana, annakna, wenno nalabit iti sabali a tao?

Ti maikatlo nga addang ket piliem dagidiay responsable a mangibanag kadagiti pagayatam. Iti kaaduan a kaso, kasapulamto ti maysa a mangipatungpal iti pagayatam (executor) ken nalabit mangaywan (guardian) ken talken (trustee). Siasinoman ti mapilim, no mabalbalin adda maysa a kasandi, ket siertuem a sidadaan dagiti amin a pinilim a mangaramid iti trabaho. Ti mangipatungpal iti pagayatam ket daydiay mangurnong kadagiti amin a sanikuam kalpasan ti ipapataymo, tamingenna ti aniaman a legal wenno panangpaneknek iti husgado a ti testamento ket agpayso, ken, kamaudiananna, ibunongna dagiti sanikuam a maitunos kadagiti pagayatam. Ti masansan a kasayaatan a piliem iti daytoy a responsabilidad ket ti maysa a miembro ti pamilia, nupay ti institusion a kas iti bank trust department ket nasaysayaat no komplikado ti kasasaadmo. Rumbeng a mainaganan iti testamentom ti manangaywan a mangpadakkel kadagiti annakmo no bilang mataykayo nga agassawa bayat a minor de edad pay laeng dagiti annakyo. No nairaman iti planom ti pannakaitalek ti sanikua para kadagiti annakmo, ti manangaywan ket mabalin met a managanan kas talken, la ketdi no nalaing a mangiggem kadagiti pondo. No ti manangaywan ket nakapuy a mangasikaso iti sanikua, mabalin a managanan ti institusion a kas iti bank trust department kas ti kakaisuna a talken wenno maysa kadagiti talken a kadua ti mangaywan.

Ti maikapat nga addang ket tarusam dagiti mausarmo a pamay-an a makatulong iti panangibanagmo kadagiti panggepmo. Kayatmo kadi ti mangted iti direkta a sagut iti benepisariom, wenno kayatmo ti mangitalek iti sanikua a pakabenepisiaranna? Adda dakkel a nagdumaanna. No direkta a mangibatika iti sanikua, ti interesmo iti dayta a sanikua ket agpatingga inton matayka. Nupay kasta, uray no kalpasan ti ipapataymo, agtultuloy pay laeng ti sumagmamano a panangkontrolmo iti naitalek a sanikuam. Ti nainaganam a talkem ti mangasikaso ken mangusarto kadagiti sanikuam a pakabenepisiaran dagiti benepisario a maitunos kadagiti instruksion iti papeles ti pannakaitalek. No maipapan kadagiti minor de edad nga annak, kas pagarigan, mabalin a mayurnos ti pannakaitalek ti sanikua para iti pannakaaywanda a maitunos kadagiti saggaysa a kasapulanda ken mangidiktar kalpasanna no iti ania nga edad a makontrolen ti anak dagiti sanikua a sinaguday ti papeles ti pannakaitalek.

Siasino ti Makatulong?

Iti gistay amin a kaso, masapul nga agkonsultaka iti maysa a nasanay iti tay-ak ti panangiplano iti ipatawid a sanikua a tumulong kenka a mangtarus kadagiti magun-odan a pamay-an a tumulong kenka a mangibanag kadagiti panggepmo. Masapul a ti panangiplanom iti ipatawidmo a sanikua ket nadisenio a maitutop kadagiti naisangsangayan a kalat ken kasasaadmo. Ti panangaramid iti plano iti ipatawidmo a sanikua mabalin a kalikagumanna ti tulong dagiti nadumaduma a mamalbalakad, a kas iti accountant, financial planner, ken ahente ti insurance. No ti planom nga ipatawid a sanikua iramanna ti maysa a charity, mabalin a libre a suruannaka ti planned giving department ti charity. Ti Planned Giving Desk ti Watch Tower Bible and Tract Society, kas pagarigan, ti tumulong kadagidiay interesado nga iraman ti Sosiedad iti iplanoda nga ipatawid a sanikua. Adu ti nagunggonaan iti daytoy a serbisio babaen ti panangawatda kadagiti nalawag a singasing no kasano ti kasayaatan a panangyurnosda kadagiti gannuatda tapno mapabassit dagiti buis ken mausar a naimbag dagiti benepisio a maibati kadagiti ay-ayatenda ken iti Sosiedad.b

Nupay adu ti mabalin a nairaman kadagiti addang ti panangiplano, ti maudi a panangiplanom iti ipatawidmo a sanikua ken dagiti nasken a dokumento ket rumbeng nga isagana ti abogado a paglainganna ti panangiplano kadagiti ipatawid a sanikua. Dika koma bumdeng a mangimtuod iti siasinoman a mamalbalakad maipapan ti nalikudan ken kapadasanna iti panangiplano iti ipatawid a sanikua. No adda partikular a pakaseknam, kas iti panangipatawid iti negosio iti pamiliam wenno panangaywan iti baldado a kabagian, imtuodem ti mamalbalakad no adda napalabas a kapadasanna kadagita a benneg. Kadagiti amin a kaso, ipailawlawagmo no mano ti magastos iti maipaay a serbisio, ket ipaisuratmo daytoy a tulagan.

Ti panangiplano iti ipatawid a sanikua ket benneg a napeggad a banag no bassit ti pannakaammom. Usigem kas ilustrasion ti agassawa a panaganantayo iti Paul ken Mary. Kayatda nga agpapada ti bingay ti tallo a babbalasangda kadagiti amin a sanikua nga ipatawidda. Tangay kaarrubada ti inauna a balasangda a ni Sarah, inkeddengda nga inayon ti naganna iti sanikuada, nga inramanda iti pannakatitulo dagiti sanikuada. ‘Iti kasta,’ kunada, ‘maimaneharto ni Sarah dagiti sanikuata no mabaldadota. Sa no iramanta ti nagan ni Sarah iti amin a titulo kaipapananna nga isunto ti kakaisuna a makinkua no matayta, ket dinton kasapulan nga agaramidta pay iti testamento ken panangpaneknek iti husgado nga agpayso ti testamento. Maibingaynanto laengen ti nabati kadagiti adingna no matayta.’

Ngem saan a natungpal dagiti bambanag a kas iti implano da Paul ken Mary. Kalpasan ti ipapatay dagiti nagannak ni Sarah, agpayso nga imbingayna ti sanikua kadagiti kakabsatna, ngem ti panangyakar iti naganda ti nangipataw iti buis a dakkel ti inkissayna iti bingay ni Sarah. Malaksid, ti panagbalinna a maysa kadagiti makinkukua dina kaipapanan a kabaelanna ti mangimanehar a naan-anay a kas iti ninamnama dagiti nagannak kenkuana. Nasayaat idi ti panggep da Paul ken Mary. Kayatda a masigurado a maaywananda apaman a mabaldadoda. Kayatda met a naannayas ken nalaka ti pannakayakar dagiti sanikuada kadagiti annakda. Nupay kasta, di umiso ti napilida a pamay-an a mangibanag kadagidiay a panggep.

Ti panangiplano iti ipatawidmo a sanikua ket saan a banag a maminsan laeng a mausig iti unos ti panagbiagmo. Kasapulan a pasaray repasuen agsipud ta agbaliwbaliw dagiti linteg iti panagbuis, agbaliwbaliw dagiti linteg iti panangipatawid, ken agbaliwbaliw dagiti kasasaad iti biag. Ti ipapatay ti kabagian, ti pannakaipasngay dagiti appo, ti panangawat iti tawid, ken ti iyaadu ti sanikua ket paspasamak a mabalin a pakaigapuan a masapul a repasuem ti implanom nga ipatawid a sanikua.

Wen, karit ti panangiplano iti ipatawid a sanikua. Sapulenna ti tiempo, bannog, ken kinapinget. Ket masansan a ramanenna ti panangaramid kadagiti narigat a desision. Ti panangiplano iti ipatawid a sanikua ket emosional unay a proseso. Iramanna ti tattao ken dagiti rason a pakaseknam ken dagiti pagayatam agpaay iti masakbayanda. Sapulenna ti serioso a panagpanunot a mangikeddeng no ania ti kayatmo a maaramid kadagiti sanikuam ken ammuem ti kasayaatan a pangibanag kadagidiay a kalat. Nupay kasta, no saan nga asikasuen a naimbag ti maysa a tao ti panangiplano iti ipatawid a sanikua, rumsua ti dadakkel a parikut, kas nayilustrar kadagiti immuna a kapadasan iti daytoy nga artikulo. Wen, ad-adunto dagiti gunggona ngem dagiti magastos. Ti kasayaatan a gunggona ket ti kinatalna ti panunot nga agtaud iti pannakaammo nga adda naintiempuan a planom a mangsalaknib kadagiti ay-ayatem iti biag.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 26]

Dagiti Addang nga Aramidem

• Mangisaganaka iti imbentario dagiti sanikuam, nga ilistam no ania dagiti sanikuam ken dagiti utangmo

• Ammuem ti personal a kalatmo ken dagiti kalat, panggep, ken kasapulan ti pamilia

• Mangpilika kadagiti tattao a mangipatungpalto kadagiti pagayatam kas ti mangipatungpal, talken, ken mangaywan kadagiti annakmo, ket siertuem a sidadaanda a mangakseptar iti responsabilidad

• Ammuem ti nadumaduma a pagpilian iti panangiplano iti ipatawid a sanikua a magun-odan babaen ti panagpabalakadmo iti tao nga aduanen iti kapadasan iti panangiplano iti ipatawid a sanikua

[Tsart iti panid 25]

Listaan ti Balor ti Neto

Dagiti Sanikua Iti Naganmo Iti Nagan ti Asawam Naipanagan iti Dua

Dadduma pay a real estate ₱ ₱ ₱

Personal a sanikua ₱ ₱ ₱

Dagup dagiti sanikua ₱ ₱ ₱

Dagiti Utang

Salda ₱ ₱ ₱

Dagup dagiti utang

[Ladawan iti panid 25]

Ti panangiplano iti ipatawid a sanikua ramanenna ti panangiplano iti masakbayan dagiti ay-ayatem