Dagiti Katutubo nga Americano ken ti Biblia

NANIPUD idi rinaut dagiti Europeo ti America, adu ti nangpadas a mangisuro iti Biblia kadagiti Katutubo nga Americano.

Nanipud maika-17 a siglo, ti kompleto a Biblia ket naipatarus iti innem a lenguahe dagiti Indian iti Amianan nga America. Ti damo isu ti John Eliot’s Bible, a nayimprenta idi 1663 para kadagiti Massachusett Indian nga agnanaed iti asideg ti Boston ken Roxbury, Massachusetts. Kinuna ni Harvey Markowitz iti panagsuratna iti Encyclopedia of North American Indians: “Nupay adu a historiador ti mangkuestion itan iti kinapasnek ti iseserrek ti kaaduan kadagiti nangkolonia iti [maysa a] tulagan [“kayatna a sawen, ‘mangsibilisado’ kadagiti ‘katutubo’ ti New World”], ti kasta unay a pannakaikumit ni Eliot ket masaksian babaen ti sangapulo ket lima a tawen a panangikagumaanna a nangsursuro iti Massachusett ken nangpataud iti ortograpia tapno maipatarus ti Biblia. Minatmatan ni Eliot daytoy narikut a proyekto kas ‘sagrado ken nasantuan a trabaho, a rumbeng a maipakitaan iti buteng, kinaannad, ken panagraem.’”

Nupay naipatarus ti nadumaduma a paset ti Biblia iti dadduma pay a lenguahe dagiti Katutubo nga Americano, dua gasut a tawen ti napalabas sakbay a naipablaak ti simmaganad a kompleto a Biblia, maysa a bersion ti Western Cree (1862) babaen kadagiti katimpuyog ti British and Foreign Bible Society. Di nagbayag, simmaruno ti dadduma pay a patarus: Eastern Arctic Inuit (1871); Dakota, wenno Eastern Sioux (1880); ken ti Gwich’in, maysa a lenguahe dagiti Americano iti subarctic (1898).

Ti kabaruan a kompleto a Biblia isut’ Navajo a patarus a naipablaak idi 1985 kalpasan ti 41 a tawen a panangisagana ken panagtinnulong ti dua a sosiedad ti Biblia. Dagiti paset ti Hebreo ken Griego a Kasuratan ket magun-odanen iti di kumurang nga 46 a lenguahe dagiti Indian.

Siasino ti Nangilungalong?

Kuna ni Markowitz: “Naisangsangayan . . . a ti trabaho a panagipatarus iti Biblia ket sireregta unay nga inlungalong dagiti Protestante.” Intuloy a kinuna ti isu met la a mannurat a sakbay ti Maikadua a Konsilio ti Vatican (1962), “impawil [ti Iglesia Katolika] ti pannakaibunong dagiti Biblia kadagiti pasurotna, iti panamatina a dagiti pasurotna ket awanan iti umno a . . . pannakasanay a mangtarus a siuumiso kadagiti teksto ti Biblia.”

Adda nadumaduma a sosiedad ti Biblia a madama a makiramraman iti di kumurang a 20 a proyekto a panagipatarus iti lenguahe dagiti Katutubo nga Americano iti Amianan nga America, agraman ti Cheyenne, Havasupai, Micmac, ken Zuni. Maisagsaganan ti kabarbaro a bersion ti Griego a Kasuratan para iti nasion dagiti Navajo. Ket maisagsagana met ti dadduma pay a patarus para kadagiti Indian iti Sentral ken Abagatan nga America.

Saan a naikameng dagiti Saksi ni Jehova iti aniaman nga organisasion dagiti Protestante. Nupay kasta, aktiboda kadagiti amin a Katutubo nga Americano, ket kas resultana, adu a Katutubo nga Americano ti mangab-abrasa kadagiti kinapudno ti Biblia maipapan iti “baro a langlangit ken maysa a baro a daga” a pagtaengan ti kinalinteg. (2 Pedro 3:13) Dagiti Saksi us-usarenda dagiti Biblia a madama a magun-odan iti katutubo a lenguahe kadagiti pagilian iti America. Mangus-usarda met iti literatura iti Biblia nga impatarus ti Watch Tower Society iti sumagmamano a lenguahe dagiti Katutubo nga Americano, agraman ti Aymara, Cree, Dakota, Guarani, Inuktitut, Iroquois, Navajo, Quechua, ken siam a dadduma pay a lenguahe.​—Kitaenyo ti Agriingkayo! a Setiembre 8, 1996.

[Ladawan iti panid 25]

Agparang ti “Jehovah” iti Navajo a Biblia idiay Salmo 68:4