Opisina nga Awanan Papel—Kasla Imposible
Nayimprenta ti maudi a nakailanadan wenno borador (draft) daytoy nga artikulo iti 11 a panid ti ordinario a papel.a Kabayatan ti panangedit, nayimprenta manen dayta iti agarup mamin-20 a daras. Kamaudiananna, naipatulod dayta iti agarup 80 a grupo dagiti managipatarus iti intero a lubong. Kalpasanna, nangyimprenta ti tunggal grupo iti agarup innem a borador ti patarus. No ngarud dagupen, nasurok a 5,000 a papel ti nausar iti daytoy nga artikulo sakbay a nakadanon kadagiti pagimalditan!
NAKASKASDAAW ti panangsumra dagitoy a kinapudno kadagiti impadles ti dadduma idi kattapog ti panawen ti computer—nga asideg kanon a tumaud ti “opisina nga awanan papel.” Iti librona a The Third Wave, imbunannag pay ketdi ni mammadles Alvin Toffler a ti ‘panangaramid kadagiti papel a kopia ti aniaman ket inuugma a panangusar kadagiti electronic word-processing machine ken mangdadael iti mismo a pakausaranda.’ Makapainteres ta idi nayam-ammo ti orihinal a personal computer ti International Business Machines Corporation idi 1981, inkeddengda a dida mangipaay iti printer. Kuna dagiti dadduma nga impagarup ti kompania a maragsakan dagiti mangusar iti computer a mangbasa iti impormasion iti monitor ti computer. Ngamin, napanunot dagiti dadduma ti “paraiso nga awanan papel”—a maitambakto laengen ti papel kadagiti museo ken natapok nga artsibo.
Ti Namnama nga Awanton ti Papel Kontra Kinapudno
Ngem kinapudnona, ti mismo nga alikamen a naipagarup a mangpataud iti opisina nga awanan papel ti lallalo a manggabgabur kadatayo iti ginabgabsuon a papel. Kinaagpaysuanna, pattapattaen dagiti dadduma nga immadu ti nausar a papel kadagiti kallabes a tawen. Kuna ni Scott McCready, maysa nga analyst ti International Data Corporation: “Ti panangaramidtayo nga automatiko kadagiti opisinatayo isut’ nangpalaing kadatayo a mangpataud iti papel a nasursurok ngem 25 a porsiento iti kada tawen.” Dagiti personal computer, printer, fax machine, E-mail, copier, ken ti Internet nabatad a pinaaduda ti impormasion a maaw-awat—ken iyimprenta ti adu a tattao—iti kada aldaw. Iti intero a lubong idi 1998, sigun iti CAP Ventures, Inc., adda 218 a milion a printer, 69 a milion a fax machine, 22 a milion a multifunction machine (maymaysa a machine nga addaan printer, scanner, ken copier), 16 a milion nga scanner, ken 12 a milion a copier.
Iti libro ni Toffler idi 1990 a Powershift, pinattapattana nga iti maysa a tawen, nangpataud ti Estados Unidos iti 1.3 a trilion a dokumento—umdasen a mausar kas wallpaper ti Grand Canyon iti mamin-107 a daras! Sigun kadagiti damag, umad-adu dayta a bilang. Kinuna ti maysa nga agipadpadamag a nangpataud ti Estados Unidos idi 1995 iti dandani 600 a milion a dokumento iti kada aldaw—umdasen a mangpunno iti kada aldaw iti uuyosan a 270 a kilometro ti kaatiddogna. Bayat nga umadani ti tawen 2000, bassit ti ebidensia a maksayan dayta; kaskasdi nga iti papel ti pakayallatiwan ti kaaduan nga impormasion.
No Apay nga Agtultuloy ti Pannakausar ti Papel
Apayen a nasaaw dagiti padles a ti electronics isut’ mangsukat iti papel? Kastoy ti naannad a pugto ti kompania a The International Paper: “Saan laeng a kayat dagiti tattao a magun-odan ti impormasion babaen ti panangitalmegda iti teklado ti computer. Kayatda a maiggaman dayta. Kayatda a sagiden, kulpien ken luppien; i-fax, kopiaen ken pagreperensiaan; suratan ti pingirna wenno pagpannakkelda nga idekket iti rikep ti refrigerator-da. Ket, kangrunaanna, kayatda nga iyimprenta—a sidadaras, silalawag ken iti makaay-ayo a kolor.”
Maadmitir a talaga nga adu ti pagimbagan ti papel. Nalag-an, nalaka, permanente, nalaka nga idulin, ken ma-recycle. Naglaka met a masurotan—makitam no ania a panid ti basbasaemon ken no mano pay a panid ti nabati. “Pagay-ayat dagiti tattao ti papel. Kayatda nga iggaman dayta,” kuna ni Dan Cox, maysa a pannakabagi ti kompania nga aglaklako kadagiti suplay ti opisina. “Nakitamin ti panangikagumaan dagiti tattao a maaddaan iti opisina nga awanan papel,” kuna ni Jerry Mallory, records analyst ti Arizona Department of Libraries, Archives and Public Records. “Ngem makitami nga adda pagpapadaan ti amin a rinibu a computer: Nakakonektarda amin iti printer.”
Sa narigat a balbaliwan dagiti nabayagen a nakairuaman. Naisuro kadagiti agnegnegosio kadagitoy a panawen no kasano ti agbasa iti nayimprenta a panid. Mayimprentan ti maysa a dokumento wenno E-mail iti maminsan la a panangitalmeg iti mouse ket kombiniente a mabasa dayta ti maysa a tao, sadinoman ti ayanna iti dayta a kanito. Mabalin nga itugot ti nayimprenta a material iti adu a lugar a saan a kombiniente a pakausaran ti kaaduan a computer—sadinoman a lugar a kas iti kama, bathtub, wenno iti mayaplag nga ules iti aplaya!
Adtoy ti maysa a pay a rason: Pinalaka dagiti computer ti panangpataud dagiti tattao iti kita dagiti dokumento nga iti kallabes a tiempo ket patauden la dagiti propesional a pagimprentaan. Nakalaklakan a patauden ti aniaman a kas iti de-kolor a kopia, borador, ken report agingga kadagiti adda ilustrasionna a presentasion, tsart, graph, business card, ken postcard. Dagita a paglaingan ti manggutugot iti panageksperimento. Isu a kalpasan nga iyimprenta ti agkom-computer ti maysa a dokumento, mabalin a kayatna a baliwan ti font ken disenio sana iyimprenta manen. Mabalin a mamin-adu a baliwanna ket hustoka, ad-adu pay a printout wenno kopia ti mayimprenta!
Adda met naaramidan ti Internet iti daytoy a kasasaad ta maammuanen dagiti tattao ti dandani awan patinggana nga impormasion.b Isu a di maliklikan ti mangusar iti nakaad-adu a papel, ta masansan nga iyimprenta dagiti agus-usar iti Internet dagiti nasirarakda nga impormasion.
Saan met koma a liplipatan a ti agdama a panaglayus dagiti software ken aparato ti computer ket agkasapulan iti ad-adu a giya a libro. Pinataud ti nasaknap a pannakausar dagiti computer ti nakaad-adu a manual ken magasin maipapan iti computer.
Maadmitir met nga adda pagdaksan ti panangbasa iti iskrin ti computer—nangnangruna kadagiti daanen a monitor. Ireklamo ti dadduma nga agkom-computer a mabannog ti matada. Nupay kasta, mapattapatta a masapul a maminsangapulo a mapalawag dagiti daanen a video display unit tapno ekselente ti kinalawag ti iskrin.
Kanayonanna, para kadagiti dadduma, kasla napatpateg nga amang ti papel—nabibiit ken nalaklaka a matandaanan—ngem ti makitam iti iskrin. Kasla umdas ti nayimprenta a dokumento a mangsubad iti bannog ken panagregget tangay naikabil dayta iti maiggaman a banag. Mabalin a nabibiit a maasikaso ken maaksionan ti dokumento a naited iti superbisor wenno kliente ngem ti elektroniko a mensahe.
Kamaudiananna, pagam-amkan ti adu a tattao a mapukawda ti impormasion nga iserrekda. Ket masansan a rasonable ti kasta a pagam-amkan. Iti laksid dagiti amin nga adda itan a kabaruan a sistema ti panang-back-up, ti nagpateg a sasao a mangirepresentar iti adu nga oras a panagtrabaho ket mabalin a mapukaw no kellaat a pumigsa ti koriente, agpalia ti disk, wenno saan a husto ti naitalmeg a teklado. Matmatan ngarud ti kaaduan a tattao a nataltalged ti papel. Makapainteres ta kunaen dagiti dadduma nga eksperto a mabalin a basaen iti ababa laeng a tiempo dagiti elektroniko a rekord no idilig iti 200 agingga iti 300 a tawen a kapaut ti awanan acid a papel. Pudno a nakabambannayat a madadael ti elektroniko nga impormasion. Ngem napartak ti irarang-ay ti teknolohia. Ket bayat a maibasuran ti daan a hardware ken software, mabalin a narigrigatton a basaen dagiti daanen a rekord ti computer.
Panawen laeng ti makaibaga no pumaysonto ti arapaap a tumaud ti opisina nga awanan papel. Kabayatanna, kas panangdakamat iti nasao ni Mark Twain, mabalin nga aglablabes dagiti damag a maungawton ti papel.
Dadaelentayto Kadi Amin a Kayo?
Mano a piliego a papel ti maaramid manipud iti maysa a puon ti kayo? Nupay adu a banag ti nairaman—kas iti kadakkel ken kita ti kayo ken iti kita ken kadagsen ti papel—napattapatta a ti saleng a maitutop nga ilakon ket makaaramid iti agarup 12,000 a pangkaaduan ti kadakkelna a papel a pagimprentaan ken pagsuratan. Nupay kasta, ti nakaad-adu a papel nga agdama a mabusbos kaskasdi a mangpataud iti nakaam-amak a buya dagiti nakalbo a kabakiran. Talaga kadi nga agpegpeggaden ti ekolohiatayo?
Mamakdaar dagiti agar-aramid iti papel maibusor iti panagamak iti daytoy a banag. Dagus nga ipatuldoda a ti adu a papel—aginggat’ 50 a porsiento iti dadduma a lugar—ket naaramid kadagiti nagtikapan, dagiti basura ti industria ti tabla a maigabur koma iti daga. Saan laeng a dayta, bayat a marunot dagiti nagtikapan, mangiruarda iti methane, gas a mangnayon iti greenhouse effect, wenno panagbara ti atmospera, a kakuykuyog ti panagbara ti globo. Nasayaat ngarud ti pangusaran dagiti agar-aramid iti papel kadagitoy a nagtikapan. Ngem ti industria ti papel ket babbabalawen dagiti grupo a maseknan iti aglawlaw ken dagiti agus-usar ta mangpatpataudda kano iti polusion ken ab-abusarenda dagiti kabakiran. Ikalinteganda a dagiti fuel a mausar iti panagaramid iti papel pataudenda ti gas a mangpabara iti atmospera! Ipatuldoda pay a bayat a marunaw ti ibasura a papel no maigaburda iti daga, ad-adu a gas ti tumaud a mangpabara iti atmospera.
Ngem sigun iti konklusion ti panagadal ti World Business Council for Sustainable Development, mabalin ti mangpataud iti nasken a kaadu ti papel a saan a mararit dagiti kinabaknang ti daga. Ti maysa a rason ket mabalin nga agtubo manen dagiti kayo ken ma-recycle dagiti papel. Ngem impaganetget ti panagadal nga “ad-adu pay ti masapul a mabalbaliwan nga aramid ti industria iti kada tukad ti siklo ti papel—panangaywan iti kabakiran, panangpataud iti ngula ken papel, panangusar iti papel, panang-recycle iti papel, panangsalimetmet iti enerhia, ken pinal a panangibasura.” Iti panagregget a mangpataud iti ngula a makagunggona iti aglawlaw ken mangparang-ay iti ekonomia, mangnamnama ti industria ti papel kadagiti sandi a kas iti garami ti trigo, nabaludbod a kayo, mais, ken abaka. Panawento laeng ti makaibaga no kasano kasaknap ti pannakaipatungpal dagita a pamay-an—ken no mapaneknekan nga epektiboda.
[Dagiti Footnote]
a Agraman reperensia ken pagsurotan ti arte.
b Kitaem ti serye a “Ti Internet—Para Kadi Kenka?” iti Hulio 22, 1997 a ruar ti Agriingkayo!
[Kahon iti panid 27]
No Kasano a Makissayan ti Basura a Papel iti Opisina
✔ No mabalin, bassit laeng ti iyimprentam. Repasuem ken aturem dagiti dokumento iti iskrin. Bassit la koma ti bilang dagiti iyimprentam a papel ken borador.
✔ Para iti daddadakkel a dokumento, mangusarka iti babbabassit a font ngem kaskasdi a nalawag a mabasa.
✔ No mangus-usar ti printer-mo iti test wenno banner page (dadakkel a letra para iti paulo) kada agimprenta, pasardengem daytoy a panagimprentana.
✔ I-recycle-mo dagiti ibabasura a papel.
✔ Sakbay nga i-recycle-mo ti papel a bangbangir ti naimprentaan, idulinmo dayta tapno mausarmonto a pagimprenta kadagiti borador wenno temporario a paglanadan.
✔ No mabalin, usarem ti agsumbangir a parupa ti papel no agimprentaka.
✔ No masapul a mapagraranudan dagiti dokumento iti opisina, padasem nga ipasa laengen dayta imbes nga agpa-xerox-ka iti kopia para iti tunggal tao.
✔ Tapno maliklikan ti panangusar iti papel, mangipatulodka iti fax a direkta manipud iti computer-mo. No masapul a mangusarka iti papel, agsalimetmetka iti papel babaen ti di panangusar iti parupa a panid.
✔ Liklikam ti di nesesita a panangyimprenta kadagiti mensahe ti E-mail.
[Ladawan iti panid 24]
Irason dagiti dadduma a ti mismo nga alikamen a naipagarup a mangpataud iti opisina nga awanan papel ti lallalo a manggabgabur kadatayo iti ginabgabsuon a papel
[Ladawan iti panid 26]
No dadduma, nalaklaka a basaen ti nayimprenta a panid ngem ti agparang iti iskrin ti computer