Managayat iti Kainaran—Salaknibam ta Kudilmo!
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY BRAZIL
KAYATMO kadi ti agbakasion iti aplaya? Ti ngay sumang-at iti bambantay? No kasta, maysaka kadagiti minilion a magusgustuanda dagiti aktibidad iti ruar. Ngem adtoy ti pakdaar: Masansan a kaipapananna nga ad-adda a mainaranka. Adda kadi aniaman a peggadna? No kasta, kasano a masalaknibam ti bagim?
“Ti kudilmo ti kadakkelan ken maysa kadagiti kangrunaan a makita a paset ti bagim,” kuna ni Dr. W. Mitchell Sams, Jr. Tumultulong ti kudilmo a mangsalaknib iti bagim tapno dika ma-dehydrate ken malammin. Gapu iti dayta, mariknam ti lamiis, bara, ut-ot, ken dayyeg, agraman ti nakersang ken ti nalamuyot. Napateg met ti maaramidan ti kudilmo iti pannakapataud ti bitamina D, a napateg iti pannakabukel ti tulang. Makatulong ti lawag ti init iti pannakapataud ti bitamina D.
Ngem dakdakkel ti peggad no mainaran unay ti kudil. Ti radiasion ti init a makadanon iti rabaw ti daga ket buklen ti infrared ken visible light, agraman ti ultraviolet light nga A ken B (UVA ken UVB). Naimbag laengen ta agsepen ti atmospera dagiti cosmic ray, gamma ray, ken X ray a patauden ti init. Ti ozone layer ti atmospera sieepektibo a lapdanna ti ultraviolet C radiation (UVC) ken sagatenna ti kaaduan nga UVA ken UVB. Daksanggasat ta madaddadael daytoy nga ozone layer iti adu a lugar. Sigun iti adu a sientipiko, ti dadduma a refrigerant ken aerosol propellant ti makagapu iti problema. Aniaman ti makagapu, ad-addan a makadangran iti salun-atmo no agkainaranka.
Malaksid a ma-sunburn-ka, makapapekas dagiti ultraviolet ray ket in-inut a papuskolen ken pagmagaenda ti kudilmo. Mapakapuy pay ti ultraviolet dagiti elastic fiber ti kudilmo, a mangibunga iti nasapa a panaglakay wenno panagbaket, agraman dagidiay pagam-amkam a panagkuretret ti kudil. Nakarkaro pay, ti aglablabes a pannakaisarang iti ultraviolet ti mangpakapuy iti sistema ti imiunidad ti bagim ken mabalin a mangsugat ken mangted kanser iti kudil. Sa ti nadangran wenno agsakit a kudil apektaranna ti langam ket mabalin nga, iti dadduma a kasasaad, daytanton ti pakaigapuan a saan a natalged ti riknam wenno maldaangkanto pay ketdin.
Ania ti Maaramidam?
Kasapulan ti kudilmo ti inaldaw a proteksion manipud iti init nangnangruna no apagbiit a mainaranka. Ania ti maaramidan? Malaksid iti mangsalaknib a kawes ken limitaram ti agkainaran, mabalinmo a suroten ti balakad dagiti eksperto a mangisingasing iti panagusar iti sunscreen wenno losion. Kasano a makapilika iti nasamay a losion? Kitaem ti impaimaldit ti nangpataud iti dayta a produkto a sun protection factor-na (SPF). No ad-adu, nasamsamay dayta. Kasapulan dagiti napudaw a tattao ti ad-adu nga SPF ngem kadagidiay nakaykayumanggi. Ngem adtoy ti pakdaar: Ti SPF tukoyenna laeng ti pannalaknib ti losion kontra iti UVB radiation. No kasta, piliem dagiti losion a makasalaknib met manipud kadagiti nadumaduma a radiation agraman ti UVA radiation.
Dagiti ubbing, nangnangruna dagidiay napudaw, ti kangrunaan a sensitibo iti init. Sa kunaen ti publikasion a Fotoproteção (Photoprotection), masansan a mainaran dagiti ubbing ngem kadagiti adulto. Dakkel ti maitulong ti panangsaluadmo a mainaran ti anakmo kabayatan ti umuna a 18 a tawen ti biagna tapno maliklikanna ti posible a panagkanser ti kudilna, kuna ti Fotoproteção.
Napateg ti lawag ti init iti biag ditoy daga. Ket siasino ti di mangayat iti napintas ken nainar a paniempo? Ngem dika paallilaw kadagiti nalatak a modelo a mangipakpakita a ti kimmayumanggi a kudil isu ti pakaibasaran ti kinapintas ken kinaagkabannuag! Salaknibam ti salun-atmo—salaknibam ta kudilmo manipud iti kainaran.
[Kahon iti panid 23]
Iyalikakam ta Kudilmo!
1. Iyalikakam ta kudilmo nangnangruna iti nagbaetan ti alas 10:00 t.b. ken alas 4:00 t.m., nga isut’ kababaraan a panaginitna.
2. Uray no nayuyem, aglosionka iti kontra UVA ken UVB rays ken addaan proteksion kontra iti init a 15 wenno nangatngato.
3. Aglosionka iti kada dua nga oras no agkainaranka, nangnangruna no aglanglangoy wenno aglingling-etka.
4. Agkaweska iti mangsalaknib, nasedsed ti pannakaabelna. Ad-adda a makasalaknib dagiti natayengteng kolorna a kawes.
5. Agkallugongka iti di kumurang nga uppat a pulgada ti bulongna ken aganteohoska iti addaan ultraviolet protective lens.
6. No mabalin, kanayon nga aglinongka.
7. Liklikam dagiti aganni-anninaw a disso, kas iti danum, darat, ken niebe, a mangyanninaw iti kaaduan a makadangran a lawag ti init.
[Credit Line]
(Naibasar iti Skin Savvy nga impablaak ti American Academy of Dermatology)
[Dagiti ladawan iti panid 23
Salaknibam ti salun-at ken langam—salaknibam ta kudilmo
Kasapulan ti ekstra a panagannad kadagiti lugar a mayanni-anninaw ti lawag ti init