Panangpasiar iti “Kabayaganen a Siudad iti Russia”
HULIO 1998 idi simmangpetkami ken ni misisko a Linda idiay Moscow iti trabaho a nakaibaonanmi. Damomi ti mapan idiay Russia, ket magagarankami a mangammo maipapan iti pagilian, iti lenguahena, ken iti tattaona.
Di nagbayag kalpasan a simmangpetkami, napaliiwko ti makapainteres a ladawan a nayimprenta iti likudan ti berde a lima a ruble a papel de banko. Makita iti dayta ti itsura ti ladrilio a sarikedked idi maika-14 wenno maika-15 a siglo a mangtantannawag iti maysa a karayan. Iti likudanna, adda maysa nga isla ken dan-aw. Naimaldit iti suli ti nagan ti lugar: Novgorod.
Dinamagko dagiti taga Moscow maipapan iti dayta. Ammoda amin ti maipapan iti Novgorod, ngem maysa laeng kadagiti nagdamagak ti aktual a nakapanen sadiay. Imbagana kaniak a kurang a 550 a kilometro ti kaadayona manipud Moscow. Mabalinmi ti agtren nga agpatnag iti isu met la a direksion nga agpa-St. Petersburg. Inkeddengmi ken ni misisko a mapankami sadiay.
Ti Biahemi nga Agpa-Novgorod
Tangay gimmatangak idin iti tiket nga agpa-St. Petersburg, ammokon ti lugar a paggatangak. Nayimprenta iti tiketmi ti numero ti paset ti tren ken ti siled a pagyananmi. Simmangpetkami iti estasion ti tren pasado alas nuebe ti rabii itay napalabas a Setiembre ket nagyankami iti pribado a siledmi iti paset a numero 5.
Nagungor sa medio nagdayyeg nga immabante ti tren. Naulit-ulit daytoy iti agpatnag tangay lokal a tren ti naglugananmi. Agsardengkami no kua, ket kalpasan ti sumagmamano a minuto, agungor manen ti sabali a tren. Iti dayta a naulimek a rabii, sumagmamano pay a minuto ti limmabas bayat a naguray ti tren iti ababa a paset ti riles a pagsardengan a maikonektar iti kangrunaan a riles. Kalpasanna, immabanten ti paset a naglugananmi buyogen ti amin a klase ti ungor ket, kalpasanna, sinurotnan ti dadduma pay a paset ti tren. Idi kuan, naturogak manen.
Nagtuktok iti ridawmi ti babai a mangay-aywan iti paset ti tren a naglugananmi sakbay unay a makagtengkami idiay Novgorod. Nagadu ti tao iti estasion ti tren, uray no alas siete pay laeng iti agsapa. Iti paggatangan ti periodiko, nakakitakami iti mapa ti siudad ken dinamagmi met iti aglaklako no mano ti pagpletemi iti taksi a mapan iti hotel a pagdagusanmi. Ag-20 a ruble (agarup 70 a cents) ti intedmi iti tsuper ti Russian Lada, a nangipan kadakami iti nagdagusanmi a hotel iti ballasiw ti Volkhov River—ti karayan iti naimaldit a ladawan a nakitak.
Imbaga kadakami ti tsuper nga isut’ saan a Ruso ngem ni baketna ket maysa a Ruso. Dayta ti makagapu nga isut’ agnanaed idiay Russia. Pinasangbaynakami ti receptionist iti hotel ket impalubosna pay ketdin a sumrekkamin iti siledmi uray no alas 7:30 pay laeng iti agsapa. Adda dagiti insingasingna no sadino ti papananmi. Nammigatkami kalpasan a nagpagnapagnakami iti igid ti karayan.
Nakakitakami iti parke a nagpintas ti pannakaarbas ti karuotan ken kaykayona. Naarkosan iti nagpipintas a masetas ti lugar a pagpasiaran iti igid ti karayan. Nupay addada turista—ti pasaray sumangpet a bus a naaramid idiay Korea ti mangisangpet iti grupo dagiti turista—ti Novgorod ket saan a lugar a pagayuyangan ti adu a turista. Ruso ti kaaduan kadagiti tattao a nakitami.
Imbaga kadakami ti adu nga umili iti dayta a lugar a ti Novgorod ti kabayaganen a siudad iti Russia. Agtawen kanon iti nasurok a 1,100. Ti pinulpullo a daan a simbaan iti intero a siudad ti mangpaneknek iti relihioso a patawidna. Iti mapa, 25 ti nabilang ni Linda iti aglawlaw laeng ti hotel.
Nakakitakami iti maysa a torre iti uneg ti kremlin—saan a ti Kremlin idiay Moscow; “kremlin” ti Ruso a sao para iti “sarikedked ti siudad.” Mabalin ti umuli agingga iti ngato ti torre. Tangay nagbayadkami iti 5 a ruble (kurang a 20 a cents), napalubosankami nga umuli iti agsikkosikko nga agdan nga agpangato. Indiligko ti buya iti retrato iti lima a ruble a papel de banko. Dadakkelen dagiti kayo, ken naatepanen ti pagnaan iti igid ti pader ti kremlin. Ngem adda pay laeng ti Volkhov River—ti isu met la a karayan agraman ti isu met la nga isla ken dan-aw iti likudanna. Ti laeng makina a mangpapaadalem iti karayan ti awan iti ladawan.
Adda naisangsangayan a napaliiwmi iti maikadua nga aldawmi idiay Novgorod. Nupay ibilang dagiti Ruso a bassit ti siudad—agpapan pay iti populasionna a 250,000—malagipdakami dagiti tattao agraman dagiti detalye maipapan kadakami! Malagipnakami pay laeng ti serbidora iti hotel a nagserbi kadakami iti napalabas nga aldaw. Malagipna a kayatmi ti kape, ket kanayon nga ikkannakami. Malagipna met a saanmi a kayat ti juice isu a saannan a dinamag no kayatmi dayta iti maikadua nga aldaw. Idi dinawatko ti listaan ti bayadanmi, immisem ni Olga—malagipko ti naganna—sana kinuna bayat a matmatmatannak, “Saan kadi nga aggigiankayo iti siled a numero 356?”
Idi Domingo, nagaaripuno ti rinibu a tattao idiay kremlin, iti rangtay a pagnaan laeng ti tattao a bumallasiw iti Volkhov River, kadagiti lansangan, ken iti lugar a pagpasiaran. Gimmatang ni Linda iti popcorn manipud iti maysa a tindero iti kalsada nga asideg iti rangtay a pagnaan laeng ti tattao, a—wen napugtuam!—makalagip pay laeng kenkuana manipud iti panagkinnitada iti napalabas nga aldaw.
Idi inulimi manen ti torre tapno matannawaganmi manen ti buya, inisemannakami ti babai nga agsingsingir iti bayad dagiti sumrek ket kinunana: “Saan kadi nga immaykayon ditoy idi kalman? Bueno, nagbayadkayon idi kalman, isu a din kasapulan nga agbayadkayo manen.”
Nakitami ni David, ti gayyemmi iti adun a tawen idiay New York. Inkallaysana ni Alyona, maysa a babai a taga Russia, ket agnanaedda itan idiay Novgorod ken agserserbi kas ministro iti maysa a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Nagkikitakami iti sanguanan ti Detinets Restaurant, a naibangon iti mismo a pader iti ngatuen ti kremlin. Idiay a naramananmi ti kaiimasan pay laeng kadagiti naramananmi a taraon dagiti Ruso. Makaparagsak ta nalaka dayta. Agarup $6 laeng ti gatad ti tallo a klase ti taraon a naidasar (ensalada, sopas, ti kangrunaan a klase ti naidasar, kape, ken dulse).
Ti Novgorod ket maysa a siudad nga addaan kadagiti mannakigayyem a tattao a nakalagip kadakami, nagimas a taraon, ken umdas a pakasaritaan ken kinanadumaduma a mamagbalin iti dayta a makapainteres. Planomi ti agpasiarto manen sadiay.—Naipatulod a salaysay.
[Dagiti ladawan iti panid 22, 23]
Ti lima a ruble a papel de banko, ken ti retrato ti isu met la nga aglawlaw idiay Novgorod
[Ladawan iti panid 23]
Ti kremlin, manipud iti Volkhov River
[Ladawan iti panid 24]
Panangballasiw iti rangtay a pagnaan laeng ti tattao iti ngatuen ti Volkhov River
[Ladawan iti panid 24]
Iti adu a siglo, nalatak ti relihion idiay Novgorod