Nasiluan iti Awanan Ayat a Panagasawa
“Iti kagimongan nga adu dagiti agdiborsio, saan laeng nga umad-adu dagiti agdiborsio a di naragsak nga agassawa, no di ket umad-adu met dagiti di naragsak nga agassawa.”—COUNCIL ON FAMILIES IN AMERICA.
NAIBAGAN a maymaysa ti puon ti kaaduan a ragsak ken rigat iti biag—ti panagasawa ti maysa a tao. Kinapudnona, sumagmamano laeng a banag iti biag ti makaipaay iti napalaus a ragsak—wenno napalaus a rigat. Kas ipamatmat ti naipakuyog a kahon, adu nga agassawa ti makapaspasar iti napalaus a rigat.
Ngem bassit laeng ti problema nga ipalgak ti bilang dagiti nagdiborsio. Iti tunggal agsina nga agassawa, adu ti di agsina ngem agtalinaedda iti nariribuk a kasasaad. “Naragsak idi ti pamiliami, ngem nariribuken iti napalabas a 12 a tawen,” impudno ti maysa a babai a kasado iti nasuroken a 30 a tawen. “Saan nga ikankano ni lakayko ti riknak. Talaga nga isut’ kakaruan a pagsakitan ti nakemko.” Umasping iti dayta, insennaay ti maysa a kasado a lalaki iti dandani 25 a tawen: “Imbaga ni baketko a dinak ay-ayatenen. Kinunana a mabalin a maanusanna pay ti kasasaad no agkakuartokami laengen ket agsinakamin no maipapan iti panagaliwaksay.”
Siempre, agdiborsio ti dadduma nga adda iti kasta a narikut a kasasaad. Ngem saan a pampanunoten ti adu ti agdiborsio. Apay? Sigun ken Dra. Karen Kayser, dagiti annak, ti pakasarsaritaanda iti komunidad, kuarta, gagayyem, kakabagian, ken ti pammatida ti nalabit mamagtalinaed iti agassawa, uray no didan agin-innayat. “Nupay dida legal nga agdiborsio,” kunana, “ikeddeng dagitoy nga agassawa ti makitipon latta iti asawa nga indiborsiodan iti panunotda.”
Ibturan laeng kadin ti agassawa ti limmammiisen a relasionda ken an-anusanda ti agbiag a di naragsak? Ti kadi laeng awanan ayat a panagasawa ti pamuspusan imbes a diborsio? Paneknekan dagiti kapadasan nga adu a nariribuk a panagasawa ti mabalin a masalbar—saan laeng a manipud iti saem ti panagsina no di ket iti rigat ti din panaginnayat.
[Kahon iti panid 3]
DIBORSIO ITI INTERO A LUBONG
• Australia: Dandani namimpat ti immaduan ti agdiborsio nanipud idi kattapog ti 1960’s.
• Britania: Sigun kadagiti pattapatta, 4 iti kada 10 nga agassawa ti agdiborsio.
• Canada ken Japan: Kakatlo kadagiti agassawa ti apektaran ti diborsio.
• Estados Unidos: Nanipud 1970, 50 porsiento laeng kadagiti agassawa ti addaan iti tsansa a di agsina.
• Zimbabwe: Iti tunggal 5 nga agassawa 2 ti agdiborsio.