Siasino ti Agsasao?

MAWAKNITAN ti kurtina iti sanguanan ti agpabuya ken ti muniekana. Bayat nga agin-innangawda, kasla sibibiag ti munieka, nga adda bukodna a timek ken personalidad. Siempre, ti agpabpabuya​—maysa a ventriloquist​—ti agpayso a mangpatpataud iti “timek” ti munieka, a kanayon nga agannad a dina paggarawen ti mismo a bibigna bayat nga agsasao para iti munieka.

Kayatmo kadi a maammuan ti ad-adu pay maipapan iti daytoy naisangsangayan a klase ti arte? Kinasarita ti Agriingkayo! ti propesional a ventriloquist iti agarup 18 a tawenen a ni Nacho Estrada.

Ania ti nadumaduma a klase ti ventriloquism?

Iti maawagan near ventriloquism, kasla asideg ti paggapuan ti timek ti agpabpabuya, kas ti kaasideg ti munieka iti saklotna. Iti distant ventriloquism, kasla adayo ti paggapuan ti timek ti agpabpabuya. Kabaelan met ti ventriloquist a baliwan ti timekna tapno kasla nakubong ti paggapuanna​—nalabit iti uneg ti kahon ti muniekana. Matulad ti sumagmamano a ventriloquist ti adu nga uni, kas iti uni ti animal wenno sangit ti maladaga. Ket saan nga aggaraw ti bibigda bayat nga agpabpabuyada.

Talaga a nakapapati ti nalaing a ventriloquist. Naipadamag a nagikkis ti maysa tapno agpaarayat bayat a limmabas ti karison a sikakarga iti garami. Aktual a pinasardeng dagiti tattao ti karison sada indiskarga ti garami tangay impagarupda nga adda kakaasi a biktima a napandagan! Siempre, awan ti nasarakanda.

Kasano a napasayaat ti ventriloquism iti panaglabas dagiti tawen?

Maipagarup nga adun a tawen a maus-usar ti ventriloquism tapno maallilaw dagiti tattao a mamati iti an-anito a makisarsaritada kadagiti natay. Idi agangay, naduktalan a ti ventriloquism ket gapuanan laeng ti kinalaing ti tao. Nakasarak ngarud dayta iti mararaem a lugar iti tay-ak ti paglinglingayan, ket no dadduma, maus-usar payen a pangisuro.

Iti unos ti adu a siglo, nausar ti nadumaduma nga eksena tapno malinglingay ti tallaong ken maipabuya ti adu a karkarna nga abilidad dagiti ventriloquist. Idi maika-20 a siglo, limmatak kadagiti ventriloquist ti pannakisaritada iti kayo a munieka.

Apay a nagbalinka nga interesado iti ventriloquism?

Naallukoyak gapu ta maparagsak ken mapagkatawana dagiti tattao. Idi ubingak pay, maysa a para lako iti lugarmi ti nangallukoy iti interesko iti daytoy nga arte babaen ti panangilawlawagna a ti sao a “ventriloquist” ket nagtaud iti Latin a sasao a venter ken loqui, a kayatna a sawen “panagsao ti tian” wenno “panagsao manipud iti tian.” Ngamin, maipagarup idi a ti ventriloquism ket resulta ti naisangsangayan a panangusar iti tian. Isu nga impakitana kaniak ti sumagmamano kadagiti kangrunaan a taktika.

Kabigatanna, pinadasko dayta idiay eskuelaan. Babaen ti panangusarko iti taktika a distant-voice, pinagbalinko ti timekko a kasla aggapgapu iti mikropono, ket inayabak ti bagik a rummuar iti klase. Nagkurri! Idi agangay, immadu ti nasursurok maipapan iti ventriloquism babaen ti panageskuelak iti correspondence school ket kalpasanna, pinagbalinko daytan a propesionko.

Ania ti nairaman iti trabahom kas ventriloquist?

Nupay pasaray agpabuyaak kadagiti pasken ken kombension dagiti ventriloquist ken sumagmamano metten a daras a nagpabuyaak iti telebision, busbosek ti kaaduan a panawenko a mangisuro iti ubbing kadagiti taripnong idiay eskuelaan. Nakapatpateg ti kinamanagpakatawa iti pabuya. Kas pagarigan, kabayatan ti programa maipapan iti panangdalus iti bagi, iyunay-unayko iti kayo a muniekak a ni Maclovio, a tangay di pay nagsipilio, makitak nga iti dayta nga agsapa, itlog ti pinammigatna. Sumungbat ni Maclovio, “Kamalika​—idi pay kalman dayta!”

Kasano a maibanag ti ventriloquism?

Masansan a maibaga a pagparangen ti ventriloquist a sabali ti paggapuan ti timekna, ngem saan nga agpayso dayta. Naisangsangayan ti panangigarawmi iti dilami tapno mapataud ti agsasabali nga uni para kadagiti letra nga agkasapulan iti panagtignay ti bibig, ket ti pamay-an ti panaganges manipud iti maysa a paset ti tian a maawagan a diaphragm ti pangipagarupanda a kasla adayo ti paggapuan ti timek nupay saan met a talaga a kasta.

Agkurri ti ventriloquism agsipud ta di sinanay ti kaaduan a tattao ti lapayagda a mangilasin iti paggapuan ken kaadayo ti timek wenno uni. Kasapulanda ti tulong dagiti matada. Tapno iyilustrar: No aguni ti sirena, mangngegmo a sumungsungad ti lugan a pang-emerhensia ken naggapu dayta iti adayo. Ngem kasano kaadayo ti lugan? Pagturonganna? Tapno masungbatan dagitoy a saludsod, nasken a kitaem dagiti aggilapgilap a silaw ti lugan.

Gundawayan daytoy ti maysa a ventriloquist babaen ti panangpataudna iti timek nga umno ti kapigsana ken babaen ti panangiturongna iti atension ti tallaong iti kayatna a panunotenda a paggapuan ti timek.

Ania dagiti maisingasingmo iti tao a kayatna ti agsursuro iti arte ti ventriloquism?

Umuna, ammuem ti panggepmo, ken sisasaganaka koma a mangliklik iti aniaman a mangdadael iti dayta. Dakamatek daytoy agsipud ta kas iti dadduma a klase ti paglinglingayan, maus-usar no dadduma ti ventriloquism kadagiti dakes a panggep. No siak a mismo, magustuak ti ventriloquism gapu iti mapatanorna nga ayat ken ragsak. Dagiti dialogo ken eksena a kasta laeng ti panggepda ti aramidek.

Tapno agbalinka a nalaing iti ventriloquism, adda tallo a kasapulam​—taktika, imahinasion, ken panagensayo. Mabalin a masursuro ti taktika kadagiti makaisuro a libro wenno video. Sumaganad, usarem ti imahinasionmo tapno mapasayaat ti nakapapati a personalidad ti munieka wenno puppet-mo, ket adalem no kasano a mapagbalinmo a kasla agpayso a sibibiag. Kamaudiananna, agensayoka. Ti paginggaan ti panagensayom ti mangikeddengto iti kinalaingmo.