Namnama Kadagiti Agsagsagaba iti Arthritis

“TI ARTHRITIS ket saan a kangrunaan a pakaigapuan ti ipapatay a kas iti sakit ti puso ken kanser,” kuna ni Dra. Fatima Mili, “ngem adda epektona iti kalidad ti panagbiag.” Maapektaran ti arthritis ti amin nga aspeto ti panagbiag ti maysa a tao. Ania ngamin aya ti dadduma kadagiti parikut a maipasango kadagiti agsagsagaba iti arthritis? Mabalin kadi a daeran?

Kastoy ti kuna ti 28 anyos a ni Katia,a a taga Italia: “Nanipud idi nadayagnos nga addaanak iti arthritis idi agtawenak iti 20, nagbalbaliwen ti intero a panagbiagko. Masapul nga agikkatak iti trabahok ken isardengko ti amin-tiempo a ministeriok gapu iti ut-ot.” Bin-ig nga ut-ot ti marikna dagiti agsagsagaba iti arthritis. Kastoy ti kuna ti 63 anyos a ni Alan, a taga England: “Kanayon nga agut-ot ti aniaman a paset ti bagim, nupay mabalin a kalkalainganna.” Bannog ti sabali pay a pakarigatan. “Uray pay no maibturam ti ut-ot ken ti panagebbal,” kuna ti 21 anyos a ni Sarah, “di maibturan ti pannakabannog.”

Sakit ti Nakem

Sigun iti 61 anyos a ni Setsuko a taga Japan, ti inaldaw a pannakidangadang iti nakaro nga ut-ot “bannogenna met ti rikna ken panagpampanunotmo.” Ket maysa a karit uray laeng ti panangpadas a mangpetpet iti lapis ken telepono! Insennaay ti 47 anyos a ni Kazumi: “Diakon maaramid uray laeng dagiti simple a banag a maaramid ti maysa nga ubing.” Kuna ti 60 anyos a ni Janice, a din makatakder ken makapagna iti mabayag: “Makapaupay ta diak maaramiden ti nakairuamak idi nga aramiden.”

Makapaupay ken makapataud kadagiti negatibo a rikna dagita a limitasion. Kastoy ti kuna ti 27 anyos a Saksi ni Jehova a ni Gaku: “Mariknak nga awanen ti serserbik gapu ta diak kabaelanen ti makipaset a naan-anay iti panagebanghelio wenno diak maaramiden dagiti annongek iti kongregasion.” Ni Francesca, a nakidangadangen iti arthritis sipud pay idi dua ti tawenna, kunaenna a “kumarkaro ti panagleddaangna.” Ti kasta a panagleddaang dakes ti epektona iti naespirituan. Aminen ni Joyce, a maysa a Saksi a taga South Africa, a nangrugin a di tumabtabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. “Diak maitured ti sumango iti asinoman,” kunana.

Mabalin a madanagan met unay ti agsagsagaba maipapan iti masanguanan​—maamak a dinton makapagna ket agpannurayen iti sabsabali, maamak nga awanto ti agaywan kenkuana, maamak a matnag ket mablo, maamak a dinan masustentuan ti pamiliana. Inamin ti 52 anyos a ni Yoko: “Idi nadlawko a madisporma ti susuopko, nagamakak a kumaronto dagitoy.”

Mabalin nga agleddaang dagiti miembro ti pamilia, ta makitada nga inaldaw ti panagsagaba ti ay-ayatenda. Mabalin a nakaro met ti panagrigat ti agassawa. Kuna ti maysa a babai idiay England nga agnagan iti Denise: “Kalpasan ti 15 a tawen a panagasawa, imbaga ni lakayko, ‘Diak maibturanen ti arthritis-mo!’ Pinanawannak ken ti 5 ti tawenna nga anakko.”

No kasta, dakkel a karit ti ipasango ti arthritis kadagiti agsagsagaba ken kadagiti pamiliada. Nupay kasta, adut’ sibaballigi a makadaer! Kitaentayo no kasano a makadaer ti sumagmamano.

Bigbigem Dagiti Limitasionmo

Nasken ti maaddaan iti umno a panaginana no agsagsagabaka iti arthritis; daytat’ mangkissay iti bannogmo. Ngem daytoy dina kaipapanan nga isardengmon ti kaaduan nga aktibidadmo. lnlawlawag ni Timothy: “Masapul nga agbalinka nga aktibo ket dika palubosan a lapdannaka ti arthritis, ta no kasta, basta agtugawka laengen a mangrikna iti ut-ot.” Kastoy ti kuna ti eksperto iti rayuma a ni William Ginsburg iti Mayo Clinic: “Saan unay a madlaw ti nagdumaan ti adu unay ken ti bassit unay. No dadduma, masapul a mapalagipan dagiti tattao nga agin-inayadda ket panunotenda ti an-annayenda.”

Sapulen daytoy ti panangbalbaliw iti panangmatmatmo iti limitasionmo. Insalaysay ni Daphne a taga South Africa: “Masapul a napudnoak ken ammok a diak pay nalipatan ti mangaramid kadagiti bambanag; ngem nabumbuntogak laeng itan. Imbes a madanagan ken maupayak, in-inutek laengen nga aramiden dagita.”

Nasayaat met no masursurom nga usaren dagiti makatulong nga alikamen a magun-odan ket nalabit iyumanmo dagitoy iti doktor wenno iti physical therapist-mo. Insalaysay ni Keiko: “Nangikabilkami iti pagingato a tugaw. Masaktan ti pungupunguak no pusiposek ti serradura, isu a sinukatanmi dagitoy. Ita, malukatakon ti amin a ridaw babaen ti panangiduronko kadagitoy iti ulok. Nangikabilkami iti mabatbatuag a putan ti amin a gripo iti balay tapno uray kaskasano maaramidko ti sumagmamano a trabaho iti balay.” Kastoy ti kuna ti sabali pay nga agsagsagaba iti arthritis a ni Gail: “Adda atiddog a putan dagiti tulbek ti kotsek ken balayko tapno nalaklaka ti panangpusiposko kadagitoy. Adda atiddog a putan ti sagaysay ken sipiliok ket mabalbaliwan iti nadumaduma nga anggulo tapno makapagsagaysay ken makapagsipilioak.”

Panangandingay ti Pamilia​—“Mangpabileg”

Kastoy ti kuna ni Carla a taga Brazil: “Nakapatpateg ti panangandingay ni lakayko. Timmuredak gapu iti panangkuyogna kaniak nga agpadoktor. Naammuanmi a dua no ania ti epekto ti sakit iti bagik, ania dagiti sintomana, ken ania ti nasken a mayagas. Nasayaat ti riknak ta maawatanna ti mapaspasarak.” Wen, nagdakkel a gubuayan iti bileg ken panangandingay dagiti assawa a makaawat iti limitasion ti assawada ken situtulokda a mangammo iti kasasaad.

Kas pagarigan, inawat ni Bette ti trabaho a panagdalus idi a ni lakayna ket saanen a makapagtrabaho iti konstruksion gapu iti arthritis. Ni Kazumi ket saan la a tinaripato ni lakayna no di ket inobrana payen ti dinan maaramid. Kasta met a sinanay ni lakayna ti annakda tapno makatulongda. Kuna ni Kazumi: “Makapabileg ni lakayko. No awan ti tulongna, nakarkaro koma ti kasasaadko.”

Adda pakdaar ti maysa a babai nga agnagan Carol a taga Australia: “Dikay mangyeskediul iti nagadu unay nga aramiden. Mariknak nga awan ti serserbik no diak kabaelan a danggayan ti pamiliak.” Ngem no maipaay buyogen ti umno a pannakaawat ken konsiderasion, dakkel a pammabileg kadagiti agsagsagaba ti panangandingay ti pamilia.

Naespirituan a Tulong

Kastoy ti kuna ni Katia: “No agsagaba ti maysa a tao iti kastoy a sakit, mariknana nga awan ti makarikna iti mapaspasaranna. Daytoy ti makagapu a napateg ti panagpatulong ken Jehova, ta talaga a maawatanna ti pisikal ken emosional a kasasaadtayo. (Salmo 31:7) Gapu iti nasayaat a relasionko kenkuana, natalna ti panunotko isu a maibturak ti sakitko a sikakalma.” Maitutop ti panangawag ti Biblia ken Jehova a ‘Dios ti amin a liwliwa, a mangliwliwa kadatayo iti amin a rigattayo.’​—2 Corinto 1:3, 4.

Ti panagkararag ngarud ket maysa a nabileg a gubuayan ti liwliwa iti agsagsagaba ti nakaro nga ut-ot. Insalaysay ni Kazumi: “Bayat dagiti napaut a rabii a diak makaturog gapu iti ut-ot, agluluaak a mangipeksa iti riknak ken Jehova, a pabilgennak a mangibtur iti ut-ot ken ikkannak iti sirib a mangsaranget iti amin a pakarigatak. Talaga a sinungbatannak ni Jehova.” Napasaran met ni Francesca ti naayat a panangandingay ti Dios. Kastoy ti kunana: “Nakitak ti kaitungpalan ti sasao idiay Filipos 4:13: ‘Ta iti amin a bambanag addaanak iti bileg gapu iti daydiay mangmangted kaniak iti pannakabalin.’”

Masansan a mangandingay ni Jehova babaen iti kongregasion Kristiano. Kas pagarigan, ni Gail saritaenna ti nasagrapna a tulong dagiti naespirituan a kakabsatna iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti lugarna. Kuna ni Gail: “Ti ayatda ti nakatulong kaniak tapno diak agleddaang.” Kasta met nga idi nayimtuod ken ni Keiko ti, “Adda kadi mapanunotmo a makaay-ayo iti biagmo?,” simmungbat: “Adda, amin nga ayat ken simpatia dagiti kakongregasionko!”

Kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova, idauluan dagiti manangaywan ti kasta a panangandingay. Kastoy ti kuna ni Setsuko: “Diak mailadawan ti nagdakkel nga epekto dayta iti tao a mangib-ibtur iti sakit no agimdeng ken mangliwliwa dagiti panglakayen.” Ngem kas ipalagip kadatayo ni Daniel nga agsagsagaba iti arthritis, “makatulong laeng dagiti naespirituan a kakabsattayo no palubosantayo ida a tumulong kadatayo.” Nasken ngarud a kanayon a makiuman dagiti agsagsagaba kadagiti padada a Kristiano, nga ikarigatanda ti tumabuno kadagiti gimong iti kongregasion. (Hebreo 10:24, 25) Sadiay a magun-odanda ti kasapulanda a pammaregta.

Agpatingganto ti Panagsagaba

Agyaman dagiti agsagsagaba kadagiti rimmang-ayan ti medisina. Nupay kasta, uray ti kasayaatan nga agas ket di pay laeng makaipaay iti pudpudno a pakaimbagan. No kasta, makasarak dagiti agsagsagaba iti kasayaatan a liwliwa kadagiti kari ti Dios iti baro a lubong.b (Isaias 33:24; Apocalipsis 21:3, 4) Iti dayta a lubong, ‘kumalay-atto daydiay pilay a kas iti kalakian nga ugsa.’ (Isaias 35:6) Awanton ti arthritis ken amin nga an-annayen ti sangatauan iti agnanayon! Kinuna ngarud ni Peter nga addaan iti arthritis iti duri: “Adda lawag a makitak iti pungto daytoy nasipnget nga usok a daldaliasatek.” Kastoy met ti kinuna ti Kristiano a babai nga agnagan Giuliana: “Iti kada aglabas nga aldaw, panunotek a maysa a gubat ti nangabakak, maysa nga aldaw a naksay iti panagibturko sakbay a dumteng ti panungpalan!” Wen, asidegen ti panungpalan, saan laeng a ti arthritis, no di pay ket ti amin a panagsagaba!

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 10]

Adu dagiti alikamen a makatulong kadagiti agsagsagaba tapno adut’ maaramidanda

[Ladawan iti panid 12]

Masarakan ti naayat a panangandingay kadagiti Nakristianuan a gimong