Dagiti Sabong ti Cherry—Dagiti Nalami a Petalo a Nabayagen a Maap-apresiar
Babaen iti mannurat ti Agriingkayo! idiay Japan
SIPUD pay idi un-unana, indaydayawen dagiti Hapones ti kinapintas ti sakura—ti agsabsabong a cherry idiay Japan. Maipatpateg dagiti nalami a petalona ta uray la naitan-ok ti kinalatak ti sabong ti cherry kadagiti amin a dadduma pay a sabong iti pakasaritaan ken kultura ti Japan. Kinapudnona, iti dadduma a lugar, ti kaipapanan ti sao a “sabong” iti Hapones ket sakura. Nasurok a sangaribu a tawenen a kaay-ayo dagiti Hapones dagiti sabong ti cherry.
Adu a kayo ti cherry ti makita iti nadumaduma nga isla ti Japan. Saanen a masapul nga agbiaheka iti adayo tapno makitam ti maysa kadagiti 300 wenno ad-adu pay a kita nga agtubtubo ditoy. Kadawyan a lima ti petalo ti kada sabong nga adda iti murdong ti sanga, nupay dadduma a klase ti addaan iti ad-adu. Sumagmamano a sabong ti mangbukel iti sangaraay. Mabalin a dandani puraw agingga iti dumerosas ken nalabaga pay ketdi ti kolor dagiti petalo ken naballaballaetan pay kadagiti napuspusyaw a kolor. Ti langa ken kolor dagitoy a sabong ket nabayagen a mangiladawan iti kinadalus ken kinasimple.
Makaatrakar ti kayo a cherry a napno iti sabong. No medio masilnagan iti init, napusyaw a dumerosas ti kolor dagiti napintas a petalona. Napimpintas pay a buyaen ti intero a kakaykaywan ti cherry.
Nagpintas a Buyaen
Sipud pay idi un-unana, nakalatlataken ti kabambantayan ti Yoshino gapu kadagiti puraw a sabong ti cherry. Adda uppat ditoy a dadakkel a kakaykaywan nga addaan iti nasurok a 100,000 a puon ti cherry. Maysa a paset ti naawagan iti Hitome Senbon, a ti kaipapananna ket ‘mamimpinsan a makitam ti sangaribu a kayo ti cherry.’ Literal a bin-ig a puraw a sabong ti makitam iti bakras ti turod, isu a kas man la naarpawan dayta iti niebe. Di ngarud pakasdaawan nga iti kada tawen, nasurok a 350,000 a tattao ti agaaripuno sadiay tapno kitaenda ti napintas a buya!
Agduduma ti makapainteres a buya a makita, sigun iti wagas ti pannakaimula dagiti kayo. Kas pagarigan, ‘kas man la usok a cherry’ dagiti agaabay a puon ti cherry nga agkakamang dagiti sangada. Panunotem dagiti rinaay a sabong ti cherry iti ngatuen ti ulom a kas man la linong a napusyaw a dumerosas, idinto ta nawarisan kadagiti petalo ti badbaddekem a daga.
Ngem saan nga agpaut dagiti nalami a sabong ta dua wenno tallo nga aldaw laeng ti kapautda. Mabalin a nabibiit pay depende iti paniempo.
Hanami—Panagpiknik iti Sirok Dagiti Puon ti Cherry
No Enero, iti Okinawa a makin-abagatan nga isla ti Japan ti damo a pakakitaan kadagiti nalami a sabong, ken agtultuloy nga agpaamianan agingga iti Hokkaido no naladawen a paset ti Mayo. Maawagan met daytoy kas panagsasabong ti cherry. Kanayon nga ipadamag ti telebision, radio, ken diario, ken uray ti Internet ti lugar a pagsabsabongan dagiti cherry. No maipadamag ti panagsasabong dagiti cherry, minilion ti agaaripuno kadagiti lugar a pakakitaanda kadagitoy.
Idi pay la un-unana a nangrugi ti kaugalian a hanami, wenno “panagbuya kadagiti sabong.” Ket ti sabong ti cherry ti kanayon a matuktukoy ditoy. Idi tiempo ti Heian (794-1185), naangayen dagiti padaya tapno apresiaren dagiti natatan-ok a tattao ti sakura wenno ti panagsabong ti cherry. Idi 1598, inangay ti maysa a pangulo ti militar nga agnagan iti Hideyoshi Toyotomi, ti padaya a mangbuya kadagiti sabong ti cherry. Naangay daytoy iti templo ti Daigoji idiay Kyoto. Amin a natatan-ok a makinkua iti daga agraman dagiti mabigbigbig a sangaili nagtataripnongda iti sirok dagiti agsabsabong a kayo sada nagdaniw kas panangidayaw kadagiti sabong. Nagkawes dagiti babbai kadagiti addaan iti elegante a ladawan ti sakura wenno sabong ti cherry.
Idi tiempo a naawagan iti Edo (1603-1867), tinulad dagiti ordinario a tattao daytoy a paglinglingayan a panagpiknik iti sirok dagiti agsabsabong a kayo ti cherry. Mangan, uminum, agkanta, ken agsalada bayat nga ap-apresiarenda dagiti sabong a kadua ti pamilia ken gagayyemda. Nagtultuloy daytoy a kaugalian a hanami agingga ita. Umariwekwek ti mapan kadagiti paboritoda a lugar tapno tagiragsakenda ti nagadu a petalo.
Kanayon a Maus-usar a Disenio
Nagbalinen a paset iti pakasaritaan ken kultura ti Hapones ti kanayon a maus-usar a disenio ti sakura. Aglaplapusanan ti pannakailadawanna iti literatura, daniw, teatro, ken musika. Iti adu a siglo, impintan dagiti artist ti kinangayed ti sabong ti cherry manipud kadagiti damili agingga kadagiti maikulpi a panglinged nga iskrin.
Dagiti samurai wenno grupo dagiti mannakigubat a Hapones rambakanda met ti sakura. Gapu ta nakapaspasnekda iti apoda, manamnama nga isakripisioda ti biagda uray no giddato a mapakaammuanda. Ibilang dagiti samurai ti sabong ti cherry kas mangiladawan iti kinaababa ti biag. Nagkomento ti Kodansha Encyclopedia of Japan maipapan iti daytoy: “Tangay nabiit a malaylay ken agregreg dagiti sabong ti cherry, maitutop met dayta a simbolo ti kita ti kinapintas nga apresiaren dagiti Hapones, ti apagbiit a kinapintas.”
Agingga ita, ti sakura ket ap-apresiaren ti intero a pagilian. Ti napintas a kimono ket masansan nga addaan kadagiti disenio a sabong ti cherry. Makita met dagiti disenio a sakura kadagiti alikamen ti balay, bandana, ken kawes. Pagay-ayatda unay daytoy a sabong ta uray la a panaganan pay dagiti nagannak ti annakda a babbai iti Sakura, kas pammadayaw iti sabong ti cherry.
Ti sabong ti cherry ket naisangsangayan a pagarigan ti makaay-ayo ngem nalami a kinapintas a masarakan kadagiti nagpintas nga aramid ti Namarsua kadatayo ta nupay nalami ti langana, napigsa ti impluensiana iti kultura ti maysa a nasion.
[Kahon/Ladawan iti panid 15]
Dagiti Agsabsabong a Kayo ti Cherry
Gapu iti pino a binggas ti kayo a cherry, mabalin nga usaren iti panagukit, muebles, ken iti panagkitikit kadagiti bloke a kayo. Ngem saan a dayta ti nakagun-odan ti kayo a cherry iti nakaidumaanna ditoy Japan. Saan met a naglatak gapu iti bungana. Saan a kas iti sabsabali a kayo a cherry iti dadduma a paset ti lubong, maimula ti kayo a cherry iti Japan gapu kadagiti sabongna, a kaay-ayo ti nagadu a tattao.
Dagiti agsabsabong a kayo ti cherry ket nalaka a mapaadu manipud kadagiti palakay. Isu a naimula dagiti kayo a cherry iti igid dagiti karayan ken igid ti kalsada agraman ti nagadu a parke ken minuyongan iti intero a pagilian.
[Kahon iti panid 15]
Panagregreg ti Sabong ti Cherry
Kasla dumerosas a niebe ti buya ti nagadu nga agregreg a petalo ti kayo a cherry. Kellaat ken di mapakpakadaan nga agregreg dagiti petalo iti daga. Agregregda no napigsa ti angin—ket maiwarasda. Awagan dagiti Hapones daytoy a pasamak a sakura fubuki, wenno panagregreg iti sabong ti cherry. Kunam la no maabbungotan ti daga iti nakaay-ayat a dumerosas nga alpombra. Manmano a buya iti nakaparsuaan ti makatulad iti natalingenngen nga epekto ti panagregreg dagitoy nalami a petalo.
[Ladawan iti panid 16, 17]
“Hanami”—panagpiknik iti sirok dagiti agsabsabong a kayo ti cherry
[Ladawan iti panid 17]
Maysa nga ‘usok a cherry’