“Sirib ti Nakaparsuaan”

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY JAPAN

DAYTA ti nagkallangugan a tema idiay Aichi, Japan, ti nakaangayan ti Expo 2005, a nakiramanan ti 121 a pagilian. Naiparegta kadagiti dimmar-ay nga agsursuroda koma manipud iti nakaparsuaan ken “sipapasnek nga ikagumaanda ti mangbirok kadagiti pamay-an a mangparang-ay iti ekonomia a dida madadael ti nakaparsuaan.” Naangay ti Expo iti asideg ti Nagoya, ti sentro ti Japan, a nakaitampokan dagiti bakir, libtong, ken sabsabong. Ti maysa a naisangsangayan nga atraksion isu ti 2.6 kilometro a dalan a maawagan iti Global Loop. Dandani 21 metro ti kaakabana. Gapu ta nangato dayta, matannawagan dagiti namarangmang a buya bayat a mataginayon ti natural a pintas dagiti nakaparsuaan.

Maitunos iti Nakaparsuaan

Adda nadumaduma a patakder a makita iti dayta nga Expo. Ti patakder ti Japan ket kasla maysa a dakkel a cocoon (nagbalayan ti alimbubudo) a nabalkut iti 23,000 a nalaga a kawayan a nagserbi a pannakasalinongna. Agarup 7 metro ti kaatiddog dagiti kawayan. No maipapan iti rukod ti patakder, 19 metro ti kangatona, 90 metro ti kaatiddogna, ken 70 metro ti kalawana, isu a maysa dayta kadagiti kadakkelan a patakder a naaramid iti kawayan iti intero a lubong. Adda nagtimbukel a siled iti dayta a patakder a 12.8 metro ti diametrona. Babaen ti maysa a naisangsangayan a teknolohia (360-degree spherical video-imaging system), mabuya iti aglikmut dayta a siled dagiti aggargaraw nga eksena ti mismo a planetatayo ken ti nadumaduma a kita ti biag ditoy daga, a mangiparikna kadagiti bisita a kasla karamanda kadagita nga eksena.

Babaen ti video, mabuya iti patakder ti Malaysia dagiti napuskol a kabakiran ken baknad ti korales iti dayta a pagilian. Iti patakder ti Thailand, dagiti mamagtibbayo iti barukong nga eksena ti tsunami a napasamak idi Disiembre 26, 2004, ipalagipna kadagiti agbuybuya a “nabilbileg ti nakaparsuaan ngem ti tao.” Tapno maitampok ti agpegpeggad a pannakaungaw, ti eksibit ti South Africa impabuyana ti maysa a modelo ti quagga foal, maysa a mamalia nga umarngi iti sebra a nagdakiwas idi kadagiti kapatagan ti makin-abagatan nga Africa agingga a naungaw daytoy nga animal gapu iti panaganup idi maika-19 a siglo.

Iti maysa a nalamiis a siled, masarakan ti maysa a timmangken a dakkel nga elepante a nakali kadagiti yimmelo a disso ti Siberia, Russia, idi 2002. Naawagan dayta kas ti Yukagir Mammoth gapu iti nagan ti lugar a nakatakuatanna. Daytoy a naungaw a kita ti elepante ket addaan iti dua a dadakkel, bakkug a saong, ken medio nakamulagat. Adda pay la kudil ken buok ti ulona. Ipalagip dayta nga animal ti makapaladingit a pannakaungaw dagiti nadumaduma a parsua.

Nasaysayaat a Masakbayan?

Kasano a maparmek ti tao dagiti bambanag a mamagpeggad iti masakbayan ti planetatayo, kas iti polusion ken panagbara ti globo? Maysa a dakkel a “berde” a pader, nga addaan iti kaatiddog a 150 metro ken kangato a 15 metro, ti naawagan kas Bio-Lung (Bara ti Nakaparsuaan) ken nadeskribir kas “ti simbolo ti Expo 2005.” Naaramid dayta iti 200,000 a mula manipud iti 200 a kita, a pakairamanan dagiti sabong. Naisingasing nga adu a kakasta a “bara” ti mabalin nga agserbi kas organo ti panaganges ken pagsagat iti angin ti siudad tapno mangagsep kadagiti carbon dioxide ken mangiparuar kadagiti oksihena. Mabalin a pagsisinnublaten dagita nga imula depende iti panawen.

Naipabuya met iti dayta nga Expo ti nadumaduma a pagluganan a pakairamanan dagiti naisangsangayan a de koriente a bus. Bayat nga agan-andar dagita a lugan, danum laeng ti ipugsoda. Ti sabali pay a makapagagar kadagiti tattao a managayat iti teknolohia isu ti Linimo, ti kabbaro a pangpasahero a tren idiay Japan. Gapu ta dagiti napipigsa a batumbalani ti mangpapaandar iti daytoy, naulimek ken naannayas ti panagtarayna ta agarup 8 a milimetro ti distansiana iti ngatuen ti rilesna. Naipabuya met dagiti de bateria a tram, bisikleta a taksi, ken kasla bus a lugan nga agandar uray awan drayberna. Dagitoy a kabaruan a lugan, a sagdudua wenno saggatlo nga agtaray, ket agus-usar iti natural a gas, a nadaldalus ngem iti regular a gasolina.

Panunotenyo nga uray dagiti malungsot a basura, kas iti taraon, mapagbalin a gubuayan ti koriente ken abono. Kasta ti inaramid ti maysa a planta ti elektrisidad iti dayta nga eksibit babaen ti panangusarna iti proseso a maawagan iti methane fermentation. Imbes a puoranna dagiti basura, lungsoten ti planta dagita agingga a mangpataudda iti methane gas, a pakaalaan iti hidrohena. Babaen ti alikamen a fuel cell, maproseso ti hidrohena agingga a mangpataud daytoy iti elektrisidad. Mangpataud met iti danum ken abono dagiti tedda kadagita a naproseso a kemiko. Kinapudnona, prinoseso dayta a planta ti amin a malungsot a basura ti Expo, ket dayta ti nangsuplay iti koriente kadagiti dadduma a patakder.

Maar-aramid ti adu a panagsirarak mainaig kadagiti robot, a ti panggepna ket tapno mangpataud kadagiti nalag-an a makina nga agserbi a katulongan dagiti tattao. Tapno maipakita dagiti kabaruan a teknolohia mainaig kadagiti robot, pito a robot ti nagtokar iti maysa kadagiti patakder a nangatrakar kadagiti tattao. Nagtokar ti dadduma a robot babaen ti píto ken tambor. “Gapu ta kasla tao ti panaggarawda, ipagarupmo a tattaoda nga agpampammarang laeng a robot,” kinuna ti maysa nga agbuybuya.

Dua a sabali pay a nakaskasdaaw nga imbension isu dagiti marunot a plastik a naaramid manipud iti gawgaw ken umarngi a produkto ken kadagiti nanobubble―babassit a burek nga awan pay 200 nanometer ti diametroda. Ti buok ti tao ket agarup 50,000 nanometer ti diametrona. Kadawyanna a nalaka nga agbettak dagita a babassit a burek. Nupay kasta, dagiti managsirarak idiay Japan nakaimbentoda iti teknolohia a makapataud kadagiti nalagda a nanobubble nga oksihena, a mangpasayaat “iti abilidad dagiti ikan ken kappo a makibagay iti panagbaliwbaliw ti aglawlawda.” Kinapudnona, dadduma nga ikan iti tamnay ken iti baybay ti nakapagbiag iti maysa nga aquarium gapu ta napunno dayta kadagiti nanobubble nga oksihena! Ikagkagumaan dagiti managsirarak ti mangbirok kadagiti pamay-an a mausar daytoy a baro a teknolohia no iti panagtaraken iti ikan, agrikultura, ken dadduma a benneg.

Maseknan Kadi ti Lubong?

Nupay impaganetget ti Expo ti kinapateg ti panangikabilangan iti “sirib ti nakaparsuaan,” saan a maseknan ti kaaduan. Gapu iti kinaignorante, kinaagum, ken kinadakes, saan a maipangpangag ti timek dagidiay mangilunglungalong iti pannakaaywan ti nakaparsuaan. Kas resultana, nagbalin ti daga a “Nadangran a Planeta,” kas kunaen ti maysa nga eksibit. Ngem uray dagidiay umiso ti intensionda dida makaipaay iti mapagpiaran a sungbat kadagiti parikut ti sangatauan ken ti nakaparsuaan. Sigun iti Biblia, saan a masungbatan dayta ti natauan a pannakaammo ken sirib. (Jeremias 10:23) Nupay kasta, dina kayat a sawen nga awanen ti namnama dagiti bambanag. Apay?

Ibaga kadatayo ti Biblia a ti kangatuan a Gubuayan ti sirib―ti Namarsua kadatayo―bumallaetto kadagiti aramid ditoy lubong sakbay a naan-anay a dadaelen ti tao ti inaramid ti Dios. (Apocalipsis 4:11; 11:18) “Iti apagbiit laengen a kanito, ket daydiay nadangkes awanton . . . Ngem dagidiay naemma tagikuaendanto ti daga, ket pudno a maragsakandanto iti napalalo iti kinaruay ti talna,” kuna ti Salmo 37:10, 11. Wen, masiribtayo no ikabilangantayo ti nakaparsuaan, ngem ad-adda a masiribtayo no ipangagtayo ti Namarsua babaen ti panagbasa ken panangyaplikar iti Saona, ti Nasantuan a Biblia. (2 Timoteo 3:16) Dagidiay mangaramid iti kasta makitadanto ti pannakapaimbag ti masakit a planetatayo ken mapagbalin a maysa a paraiso.―Lucas 23:43.

[Ladawan iti panid 24]

Nanobubble

[Ladawan iti panid 24]

Bus nga awan drayberna

[Ladawan iti panid 24, 25]

Ti 360-degree spherical video-imaging system

[Ladawan iti panid 25]

Ti Bio-Lung ket naaramid iti 200,000 a mula manipud iti 200 a kita

[Ladawan iti panid 25]

Naay-ayo dagiti agbuybuya iti panagtokar dagiti robot