Kaano a Mangrugi ti Biag ti Tao?

“NI NANANGKO ket 17 anyos ken 7 1⁄ 2 a bulan a masikog idi inkeddengna ti agparegreg babaen iti saline,” kinuna ni Gianna.a Intuloyna: “Siak daydi imparegregna ngem nakalasatak.”

Idi 1996, dayta a testimonia ti impaay ti 19 anyos a ni Gianna iti imatang ti komite ti gobierno ti Estados Unidos a mangus-usig iti aborsion. Idi 7 1⁄ 2 a bulan ni Gianna iti aanakan ni nanangna, nabatad a kompleton dagiti paset ti bagina. Nalabit umanamongka nga isu ket maysan a tao, yantangay nagtultuloy a nagbiag kas tao idi naipasngay.

Bueno, idi ngay ni Gianna ket lima a lawasna pay laeng a sikog, a maysa a sentimetro ti kabassitna? Agpayso a saan pay a kompleto dagiti paset ti bagina, ngem addan ti pamuon para iti nervous system-na a pakairamanan ti utekna. Addan pusona nga agpitpitik iti 80 a daras iti kada minuto a mangibombomba iti dara kadagiti uratna. No ngarud maysan a tao ni Gianna kalpasan ti 7 1⁄ 2 a bulan a kaaddana iti aanakan ni nanangna, saan ngata a nainkalintegan a kunaentayo nga isu ket tao metten idi lima a lawasna pay laeng—uray no saan pay a kompleto dagiti paset ti bagina?

Ti Milagro ti Panaginaw

Ti itatanor ti amin a paset ti sikog ket mangrugi iti pannakayinaw, inton agtipon ti itlog ti babai ken ti semilia ti lalaki. Babaen kadagiti kabaruan nga imbension ti teknolohia, kabaelanen dagiti sientista a paliiwen dagiti nakaskasdaaw a panagbalbaliw a mapaspasamak iti nukleo daytoy maysa ti selulana a pertilisado nga itlog. Agtipon dagiti molekula a mangbukel iti DNA (deoxyribonucleic acid) ti ama ken ina tapno maparsua ti biag ti tao a di pay pulos idi timmanor.

Dayta nga orihinal a maysa a selula rugianna ti talaga a namilagruan a proseso ti itatanor ti tao a kompleto ti pakabuklanna. Ti resulta ti itatanor ket ikeddeng dagiti gene-tayo, a paspaset ti DNA. Dagita ti mangkontrol iti dandani amin maipapan kadatayo. Ikeddengda ti katayag, langa, kolor ti mata ken buoktayo, ken rinibu a dadduma pay a pakabigbigan kadatayo.

Kalpasanna, bayat nga umadu ti dati a maymaysa a selula, ti kompleto a genetiko a “plano” ket makopia iti tunggal baro a selula. Nakaskasdaaw ta nakaprograma ti tunggal maysa kadagita nga agbalin nga aniaman a kita ti selula sigun iti kasapulan. Ramanen dayta ti tisyu ti puso, dagiti selula ti utek, tulang, kudil, ken uray dagiti saragasag a tisyu dagiti matatayo. Ti damo a pannakaiprograma ti itatanor ti awan kapadana a baro a persona manipud iti orihinal a selula ket natural laeng a masansan a maibilang a “maysa a milagro.”

“Apaman a nagtiponen ti itlog ken semilia, naan-anayen a naiprograma ti idadakkel ken itatanor dayta a tao iti intero a panagbiagna,” kinuna ti maysa a nalatak a molecular biologist a ni Dr. David Fu-Chi Mark. Kastoy ti konklusionna: “Saanen a pagduaduaan a tunggal tao ket naan-anay a naiduma sipud nangrugi ti biagna idi isu ket nabukel babaen iti dua a nagtipon a selula.”

Maysa a Tao iti Uneg ti Aanakan?

Sipud pannakayinaw ti sikog, dayta ket saan a basta paset ti tisyu ti ina no di ket maysan a naiduma nga indibidual. Para iti bagi ti ina, ti sikog ket “ganggannaet.” Dagus koman nga iruar dayta ti bagina no saan a gapu iti naisangsangayan ken nainkasigudan a pannakasalaknib dayta iti aanakan. Ti baro a sibibiag a tao—a naisina iti ina babaen iti mangsalaknib a kulapot—ket maysan nga indibidual nga addaan iti DNA nga awan ti kapadpadana.

Irason ti dadduma a nainkasigudan iti bagi ti babai nga iregreg ti adu a pertilisado nga itlog gapu kadagiti abnormal a kasasaad dagita, isu nga apay koma a ti sikog ket saan a mabalin nga iregreg ti doktor? Ngem adda dakkel a nagdumaan ti nainkasigudan nga ipapatay ken ti inggagara a panangpapatay. Iti maysa a pagilian iti Abagatan nga America, matay ti 71 iti tunggal 1,000 nga ubbing sakbay nga agmakatawenda. Ngem gapu kadi ta nagadu nga ubbing ti nasapa a matay, mabalinen a papatayen ti maysa nga ubing nga awan pay maysa ti tawenna? Siempre saan!

Makapainteres ta ti Biblia deskribirenna ti biag ti tao nga adda iti aanakan. Insurat ni salmista David maipapan iti Dios: “Dagita matam nakitada uray pay ti maisiksikog a bagik, ket iti librom naisurat dagiti amin a pasetna.” (Salmo 139:16) Saan la a basta kinuna ni David, “maysa a maisiksikog” no di ket “ti maisiksikog a BAGIK.” Siuumiso ngarud nga impalgakna a nangrugi ti biagna idi isu ket nayinaw, mabayag pay sakbay a naipasngay. Ti Dios pinaltiinganna ni David a mangipalgak pay nga idi nayinaw, ti itatanor dagiti paset ti bagina ket maitunos iti maysa a plano, wenno kadagiti detalyado a “naisurat” nga instruksion, a nangikeddeng iti pannakabukel dagiti pakabigbiganna.

Imutektekam met a saan nga ibagbaga ti Biblia a ti maysa a babai ket mangyinaw iti maysa a tisyu. Imbes ketdi, kastoy ti kunana: “Nayinaw ti maysa a nabaneg a lalaki!” (Job 3:3) Ipasimudaag met dayta a sigun iti Biblia, ti maysa nga ubing ket sibibiagen kas maysa a tao sipud pay pannakayinawna. Wen, dayta ti pangrugian ti biagna.

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 6, 7]

Ti lima a lawasna pay laeng a sikog ket saan a basta tisyu—addaanen dayta iti pamuon para iti amin a paset ti bagi ti nataenganen a tao

(aktual a kadakkel)