Ti Napartak a Panagsaknap ti Teknolohia

IDIAY Albania, gagangayen a makakitaka iti lakay nga adda kasarsaritana iti selpon bayat a nakasakay iti asno. Idiay India, mabalin nga isardeng biit ti agpalpalama ti panagpalimosna tapno umawag wenno sungbatanna ti awag iti selponna. Wen, babaen kadagiti selpon, kompiuter, ken telebision, agsaksaknapen ti teknolohia iti amin a suli ti lubong—saan la a kadagiti nabaknang no di pay ket kadagiti napanglaw—ken nagbalin daytan a paset ti biag ti adu a tattao.

Ti nalabit katibkeran nga ebidensia iti panagsaknap ti teknolohia ket ti napartak nga iyaadu dagiti selpon, a saan laeng a basta telepono ti kaaduan kadagita. Dagiti kabaruan a selpon ket mabalinmon a pag-Internet, pagipatulodan ken pagawatan iti e-mail ken text, pagbuyaan iti TV, pagdenggan iti musika, pagretrato, pagbalinen a giya iti panagbiahe babaen iti Global Positioning System (GPS), ken—siempre—pagtelepono!

Sigun iti periodiko a Washington Post, ti multimedia smartphone (adut’ pakausaranna a selpon) ket “ad-adun ti maaramidanna ngem iti pasilidad ti North American Air Defense Command idi 1965.” Kinuna pay ti Post: “Addan maysa a selpon iti kada dua a tao ditoy Daga,” ken iti di kumurang a 30 a pagilian, ad-adun ti selpon ngem iti populasionda. Wen, makitkitatayon “ti kapartakan a sangalubongan a panagsaknap ti teknolohia iti pakasaritaan ti tao,” kuna ti periodiko.

Iti intero a lubong, dandani 60 a porsiento kadagiti addaan iti selpon ket agnanaed iti napanglaw a pagpagilian. Gapuna, ti selpon ti kaunaan a moderno nga alikamen iti tay-ak ti komunikasion a ti kaaduan nga agus-usar iti dayta ket adda kadagita a pagilian. Kas pagarigan, idiay Afghanistan idi 2008, manaynayonan iti agarup 140,000 kada bulan ti agus-usar iti selpon. Idiay met Africa iti kallabes a tawtawen, dagiti agus-usar iti selpon ket umad-adu iti dandani 50 a porsiento kada tawen.

Ngem addada problema a nainaig iti panagrang-ay ken panagsaknap dagiti alikamen iti komunikasion. Babaen kadagiti selpon, pager, ken laptop computer, nalakan a makontak dagiti tattao iti dandani aniaman nga oras ken lugar. Gapuna, marikna ti dadduma nga agus-usar kadagita a kasda la nasimbalud kadagiti gamat ti teknolohia. Iti sabali a bangir, adda met dagiti “adikto” iti teknolohia a kasla saan a kompleto ti biagda no dida agusar kadagiti gadyet tapno maammuanda ti mapaspasamak.

“Pannakaadikto,” pannakasinga, ken pannakataktak—dagitoy ti nalabit agdadata unay a problema a nainaig kadagiti nalatak a teknolohia a maus-usar iti komunikasion ken media.a Ngem nagdakkel met ti maitultulong dagita. Kasano ngarud ti balanse, nainsiriban, ken nakonsiderar a panangusarmo kadagita? Masungbatan dayta a saludsod kadagiti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]