Nadisenio Kadi?

Ti Kinalaing ti Im-imuko a Lumumlom

● No kitkitaem ti im-imuko (razor clam), kasla dina kabaelan ti lumumlom iti kadaratan iti aplaya. Ngem nakalalaing ken nakaparpartak gayam a lumumlom iti nasedsed a darat. Masmasdaaw dagiti managsirarak. “Ammomi nga adda karkarna nga ar-aramidenda,” kuna ni Anette Hosoi nga associate professor iti Massachusetts Institute of Technology. Ania ti sekreto ti im-imuko?

Usigem: Ikutukotna ti sakana iti darat isu a makaaramid iti bassit nga abut a dagus a mapno iti danum ken darat. Kalpasanna, iselselna ti bagina bayat nga iyungap-ungapna ti shell-na ket laklakaennan ti lumumlom iti dayta. Kabaelanna ti lumumlom iti kauneg nga agarup 28 a pulgada iti kapartak a maysa a sentimetro kada segundo. No nakalumlomen, narigaten a maguyod. Kinapudnona, no maipapan iti kairut ti kapet ti im-imuko ken ti puersana a lumumlom, mamin-10 a nasaysayaat dayta ngem kadagiti kasayaatan nga angkla nga inaramid ti tao.

Ti im-imuko ti nangtuladan dagiti inheniero iti disenio ti aw-awaganda a kaunaan a “high-tech” nga angkla. “Agungap-ungap ken lumumlom met daytoy a kas iti agpayso nga im-imuko,” kuna ni Hosoi. Ti kasta nga angkla a natibker ken nainut iti enerhia ket mausar kadagiti pagsirarak a lugan iti uneg ti baybay, kadagiti tumtumpaw nga oil rig (estruktura iti panagbirok ken panagala iti langis iti baybay), ken kadagiti alikamen a pangkali ken pangdadael kadagiti naimula a bomba.

Ania ti makunam? Naiparna la kadi ti kinalaing ti im-imuko a lumumlom? Wenno nadisenio dayta?

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Daytoy a “high-tech” a modelo ti angkla tuladenna ti pamay-an ti im-imuko a lumumlom

[Credit Lines]

Dagiti im-imuko: © Philippe Clement/naturepl.com; “high-tech” nga angkla: Impaay ni Donna Coveney, Massachusetts Institute of Technology