Tulong Kadagiti Ubbing a Malmaldaang
Talaga a nagrigat nga ibaga iti maysa nga adulto ti ipapatay ti ay-ayatenna iti biag. Ngem kasanon no ubing ti pangibagaam?
PARA iti adu nga ubbing, ti ipapatay ti maysa a kapamilia wenno gayyem ket narigat a maawatan—wenno nakabutbuteng pay ketdi. Maysa a karit ti panangtulong iti ubing bayat dayta a tiempo, nangruna para kadagiti malmaldaang a nagannak. Ngamin, uray isuda ket agkasapulan met iti emosional a suporta.
Tapno nalaklaka a maakseptar ti ubing ti napasamak, ibaga kenkuana ti dadduma a nagannak a pinanawan ida ti natay wenno adda napananna. Ngem makaallilaw ken makariro dayta. Kasano ngarud a kasaritam ti ubing maipapan iti ipapatay?
Nagbalin a karit dayta kada Renato ken Isabelle. Idi natay ti tallo ket kagudua ti tawenna nga anakda a ni Nicolle, nasken a tulonganda ni Felipe, nga agtawen idi iti lima, a mangiliwliwag iti dayta.
Agriingkayo!: Kasanoyo nga inlawlawag ken Felipe ti ipapatay ni Nicolle?
Isabelle: Inkagumaanmi ti agbalin a napudno ken awan a pulos ti inlimedmi kenkuana. Pinaregtami nga agsaludsod, ken kanayon a sinungbatanmi iti wagas a maawatan ti ubing a kas kenkuana. Impeksion a gapu iti bakteria ti nakatayan ni Nicolle isu nga imbagami nga adda bassit nga insekto a nakastrek iti bagi ni Nicolle ket saan a nabaelan dagiti doktor a patayen dayta.
Agriingkayo!: Imbagayo kadi ken Felipe dagiti patpatien ti relihionyo maipapan iti ipapatay?
Renato: Saksi ni Jehova-kami isu nga ammomi a makaliwliwa ken Felipe no ibagami ti naibasar-Biblia a patpatienmi maipapan iti ipapatay. Naglawag ti isursuro ti Biblia nga awan puot dagiti natay. (Eclesiastes 9:5) Napanunotmi a no ibagami dayta ken Felipe, mapukaw ti aniaman a butengna—kas no agmaymaysa iti rabii.
Isabelle: Isursuro met ti Biblia a dagiti natay ket mapagungarto iti paraiso a daga. Mamatikami iti dayta ket nariknami a makatulong met dayta ken Felipe isu nga imbagami kenkuana ti isursuro ti Biblia. Inyestoriami ti salaysay ti Biblia maipapan iti panangpagungar ni Jesus iti 12 ti tawenna a balasitang ni Jairo sa inlawlawagmi a mapagungarto met ni Nicolle. Dayta ti isursuro ti Biblia.—Marcos 5:22-24, 35-42; Juan 5:28, 29.
Agriingkayo!: Panagkunayo, naawatan ngata ni Felipe ti amin nga imbagayo?
Renato: Wen, ammomi a naawatanna. Maawatan a naimbag dagiti ubbing ken mailiwliwagda ti ipapatay no umiso, simple, nalawag, ken napudno ti pannakailawlawag dayta kadakuada. Saan a kasapulan nga ilimed kadakuada. Di maliklikan ti ipapatay. Nakalkaldaang, ngem mapasarantayo amin dayta. Isu a kasapulan a suruan dagiti nagannak ti annakda no kasanoda a sanguen ti ipapatay, kas iti inaramidmi met idi agangay iti in-inaudi nga anakmi a ni Vinicius.a
Agriingkayo!: Intugotyo kadi ni Felipe iti pumpon?
Renato: Kalpasan a tiningitingmi dagiti pagsayaatan ken pagdaksan, inkeddengmi a dimin ikuyog. Dagiti bambanag ket nalaka a sumagepsep iti naganus a panunot ti ubbing. Siempre, adda met nagannak a mangitugot iti anakda, ken agduduma ti mabalin a reaksion ti tunggal ubing. Ket no maitugot ti ubing iti pumpon, nasayaat no ibaga kenkuana ti eksakto a mapasamak sadiay.
Agriingkayo!: Nagsaem la ketdi kadakayo ti ipapatay ni Nicolle. Nadanagankayo kadi amangan no makita ti anakyo ti panagsangityo?
Isabelle: Dimi inlemmeng ken Felipe ti ladingitmi. No ‘nagarubosto pay dagiti lua’ ni Jesus idi natay ti maysa nga ay-ayatenna, apay koma a lapdanmi ti riknami? (Juan 11:35, 36) Ania koma ti pagdaksanna no makitana nga agsangitkami? Tangay impakitami kenkuana nga agladladingitkami, naawatanna a saan a dakes ti agsangit. Maysa laeng dayta a pamay-an ti panangipeksa iti rikna. Kayatmi nga iparikna a mabalinna met nga iyebkas ti riknana imbes a lapdanna.
Renato: No dumteng ti trahedia iti pamilia, gagangay la a madanagan dagiti ubbing. No ipakitatayo ti kaririknatayo iti annaktayo, kastadanto met. No dumngegtayo a naimbag kadagiti pakariribukanda, nalaklakatayo a tumulong kadakuada a mangiliwliwag iti kaririknada.
Agriingkayo!: Adda kadi timmulong kadakayo?
Renato: Wen, aglaplapusanan a suporta ti impaay dagiti kapammatianmi. Nagadu ti simmarungkar, immawag iti telepono, ken naawatmi a kard isu a nakita ni Felipe ti kasta unay a panagayat ken pannakaseknanda kadakami.
Isabelle: Nagdakkel met ti naitulong dagiti kapamiliami. Idi natay ni Nicolle, inaldaw nga umay ni tatangko tapno kaduaennakami a mamigat kas panangipakitana iti ayatna. Nakatulong met ken Felipe ti kaadda ni lolona iti sibayna.
Renato: Nakapatpateg dagiti naespirituan a pammaregta a nagun-odanmi kadagiti Nakristianuan a gimong. Inkagumaanmi ti di aglangan kadagita, uray no pasaray dimi malapdan ti agsangit. Adu ti malagipmi maipapan ken Nicolle no addakami kadagiti Nakristianuan a gimong. Ngem ammomi a masapul a papigsaenmi ti pakinakemmi, nangruna para ken Felipe.
[Footnote]
a Para iti kanayonan nga impormasion, kitaem ti artikulo a “Tulonganyo ti Anakyo a Mangiliwliwag iti Ladingit,” iti panid 18-20 ti Hulio 1, 2008, a ruar Ti Pagwanawanan, ken ti broshur a No Adda Matay nga Ay-ayatenyo, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 14]
Dagiti naipakita ditoy a libro nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova ket makaliwliwa kadagidiay natayan iti ay-ayaten.
PARA KADAGITI ADULTO:
Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia?
Kapitulo 6: Sadino ti Ayan Dagiti Natay?
Kapitulo 7: Ti Pudno a Namnama Dagiti Natayen a Patpatgem iti Biag
PARA KADAGITI BABASSIT NGA UBBING:
Ti Librok Dagiti Estoria ti Biblia
Estoria 92: Ni Jesus Pinagungarna Dagiti Natay
PARA KADAGITI DADAKKEL NGA UBBING
Agsursuroka iti Naindaklan a Mannursuro
Kapitulo 34: Ania ti Mapasamak no Mataytayo?
Kapitulo 35: Mabalintayo ti Agriing Manipud ken Patay!
Kapitulo 36: Siasinonto Dagiti Mapagungar? Sadinonto ti Pagnaedanda?
PARA KADAGITI AGTUTUBO:
Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo—Dagiti Sungbat nga Epektibo, Tomo 1
Kapitulo 16: Normal Laeng Kadi ti Agladingit?
[Kahon/Ladawan iti panid 15]
NO KASANO TI TUMULONG
● Paregtaem nga agsaludsod. Sisasagana ken situtulokka koma a makitungtong ken mangilawlawag maipapan iti ipapatay kaanoman a kayat ti anakmo ti makisarita.
● Dika agusar iti makariro ken di nalawag a sasao a kas iti “pinanawannatayon” wenno “napan iti adayo.”
● Ilawlawagmo ti maipapan iti ipapatay kadagiti simple ken literal a termino. Ibaga laeng ti dadduma a “nagsardengen nga agandar” ken “saanen a matarimaan” ti bagi ti ay-ayatenda.
● Ibagam iti ubing no ania dagiti makitana iti mansayag wenno pumpon. Ilawlawagmo a saanen a makita ken mangngeg ti natay dagiti mapaspasamak.
● Dimo tiptipden ti riknam tapno maawatan ti anakmo a natural laeng ti agladingit.
● Laglagipem nga agduduma ti wagas ti panagladingit. Agduduma ti ubbing ken uray dagiti situasion.
[Credit Line]
Reperensia: www.kidshealth.org
[Ladawan iti panid 15]
Da Felipe, Renato, Isabelle, ken Vinicius