No Mangrugin ti Panagbalbaliw iti Bagi ti Anakmo

TI PROBLEMA

Kasla idi la kalman nga ubba-ubbam ti anakmo. Ngem ita, agtin-edyeren isuna. Agpayso nga ubing pay ngem mabalin a dandanin bumaddek iti dalan nga agturong iti kinaadulto, a maaw-awagan iti puberty, a dita a mapasamak dagiti panagbalbaliw iti bagi.

Kasano a matulongam ti anakmo a mangsango iti dayta a narigat a maawatan ken no dadduma, nakabutbuteng a panagbalbaliw nga agturong iti kinaadulto?

TI MASAPUL A MAAMMUAM

Agduduma ti pangrugian ti puberty. Nasapa iti dadduma​—⁠iti edad a walo. Naladladaw met iti dadduma​—⁠iti edad a 14 wenno naladladaw pay. “Agduduma ti pangrugian ti normal a puberty,” kuna ti libro a Letting Go With Love and Confidence.

Mabalin a bumaba ti panagkita iti bagi gapu iti puberty. Posible a sangkapanunot dagiti tin-edyer no ania ti panagkita ti dadduma kadakuada. “Kanayon idin a pampanunotek ti itsurak ken tigtignayko,” kuna ti agtutubo a ni Jared.a “No adda kakaduak, pampanunotek baka ibilangdak a weird.” Lallalo pay a bumaba ti panagkitada iti bagida no agkamuro wenno agtaramidongdan. “Panagriknak idi, kasla natatek ti rupak iti bala!” kuna ti 17 anyos a ni Kellie. “Malagipko nga agsangsangitak idi sa ibagbagak iti bagik, ‘nakaal-alaska!’”

Adda sabali a pakarigatan ti nasapsapa a sumagpat iti puberty. Pudno dayta lalo kadagiti babbai ta mabalin a makantiawanda no dumakkelen ti suso wenno agbaliw ti pammagida. “Mabalin pay a maatrakar kadakuada dagiti in-inauna a lallaki a dakdakkel ti posibilidadna a nakapadasen iti seks,” kuna ti libro nga A Parent’s Guide to the Teen Years.

Ti puberty ket saan a garantia ti kinamanakem. “Ti kinamaag naisinggalut iti puso ti maysa nga ubing,” kuna ti Proverbio 22:15. Saan a balbaliwan ti puberty dayta a kinapudno. Mabalin a nataenganen ti itsura ti maysa a tin-edyer, ngem “dina pulos ipakita dayta no kabaelannan ti agdesision iti umiso, agtignay a responsable, agteppel wenno mangipakita iti dadduma pay nga ugali ti maysa a manakem,” kuna ti libro a You and Your Adolescent.

TI MABALINMO NGA ARAMIDEN

Kasaritam ti anakmo maipapan iti puberty sakbay pay a mangrugi. Ibagam iti anakmo no ania ti ekspektarenna a mapasamak, nangruna maipapan iti panagregla (kadagiti babbai) ken panagruar ti semilia bayat ti pannaturog (kadagiti lallaki). Saan a kas kadagiti dadduma a panagbalbaliw bayat ti puberty nga in-inut a mapasamak, biglaan dagita isu a mabalin a maguluan ken mabuteng pay ketdi ti anakmo. No kasaritam maipapan kadagiti kasta a banag, agbalinka a positibo​—⁠a ti puberty ket pangrugian dagiti panagbalbaliw a makatulong iti panagbalin nga adulto.​—⁠Prinsipio ti Biblia: Salmo 139:⁠14.

Detalyadoka koma. “No kasaritadak idi da Papa ken Mama maipapan iti puberty, saan a nalawag dagiti ibagbagada,” kuna ti agtutubo a ni John. “Kayatko koma a mas prangkada.” Kasta met la ti rikna ti 17 anyos a ni Alana. “Tinulongannak met ni Mama tapno maawatak no ania ti mapaspasamak iti bagik,” kunana, “ngem tinulongannak koma met tapno mas maawatak ti riknak.” Ania ti maadaltayo? Uray no saanka a komportable, ibagam iti anakmo ti amin nga aspeto ti puberty.​—⁠Prinsipio ti Biblia: Aramid 20:⁠20.

Agsaludsodka tapno maawis a makisarita. Tapno mas komportable ti anakmo, damagem nga umuna no ania ti kapadasan ti dadduma maipapan iti puberty. Kas pagarigan, mabalin nga isaludsodmo iti balasitangmo, “Adda kadin klasmeytmo a nangibaga a nagreglan?” “Pagkakatawaanda kadi dagiti babbai a nasapsapa a nagbaliw ti pammagida?” Mabalinmo met a damagen iti baritom, “Makankantiawan kadi dagiti di pay timmayag wenno bimmangag ti bosesna?” No ti anakmo a mismo ti mangestoria kenka kadagiti epekto ti puberty iti dadduma, nalaklakanton a maibagana kenka dagiti rikrikna ken kapadasanna. No kasta ti aramidenna, surotem ti balakad ti Biblia: “Nasiglat [wenno, alisto] no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.”​—⁠Santiago 1:⁠19.

Tulongam ti anakmo a maaddaan iti “sirib” ken abilidad nga agpanunot. (Proverbio 3:21) Saan la a pisikal wenno emosional a panagbalbaliw ti mapasamak bayat ti puberty. Masursuro pay ti anakmo ti lohikal a panagpanunot a makatulong kenkuana tapno makaaramid iti umiso a desision inton adulton. Usarem dayta a gundaway tapno maisurom kenkuana dagiti nasayaat a prinsipio.​—⁠Prinsipio ti Biblia: Hebreo 5:⁠14.

Dika sumuksuko. Kasla saan a kayat ti adu nga ubbing ken tin-edyer ti makisarita kadagiti nagannakda maipapan iti puberty, ngem dika paallilaw. “Dagiti ubbing ken tin-edyer nga aginkukuna a masuron, saan nga interesado, wenno saan a dumdumngeg ket mabalin a tantandaananda ti amin a maibagbaga,” kuna ti libro a You and Your Adolescent.