Kinatanang

GAGANGAY nga agnerbios ti maysa a pumapalawag no dandanin agpalawag, aglalo no manmano nga agdiskurso. Mabalin nga agnerbios met ti maysa nga agibumbunannag kadagiti umuna a makasaritana iti tay-ak ti ministerio. Idi madutokan nga agbalin a propeta, kinuna ni Jeremias: “Adtoy pudno a saanko nga ammo ti agsao, ta maysaak laeng nga ubing.” (Jer. 1:5, 6) Tinulongan ni Jehova ni Jeremias, ket tulongannaka met. Inton agangay, masursurom ti agbalin a natanang.

Kalmado ti maysa a natanang a pumapalawag. Agminar daytoy a kinatanang iti taktakderna. Natural ti posturana ken mayanatup iti kasasaad. Adda kaipapanan ti panaggaraw dagiti imana. Nabagas ken kontrolado ti timekna.

Nupay mabalin nga ipapanmo a saan a mayataday kenka daytoy a deskripsion ti tao a natanang, mabalinmo ti rumang-ay. Kasano? Usigentayo no apay nga agnerbios ken saan a natanang ti maysa a pumapalawag. Mabalin a pisikal ti makagapu.

No maipasangoka iti maysa a karit ket kayatmo ti agballigi ngem dimo masigurado no kabaelam dayta, madanaganka. Kas resultana, ti utek tignayenna ti bagi a mangpataud iti ad-adu pay nga adrenaline. Ti bigla nga iyaadu ti adrenaline ti pakaigapuan ti naparpartak a panagpitik ti puso, panagbaliw ti kapartak ti panaganges, panagkalimduosan, wenno panagtigerger pay ketdi dagiti ima ken tumeng agraman panagpigerger ti boses. Tultulongannaka ti bagim a mangtaming iti kasasaadmo babaen ti panangtedna kenka iti kanayonan nga enerhia. Ti parikut ket no kasano nga usaren ti kasta nga enerhia tapno sumayaat ti panagpanunot ken agbalin nga entusiastiko ti panagpalawagmo.

No Kasano a Kissayan ti Panagdanag. Laglagipem a gagangay ti panagdanag. Ngem tapno agtalinaedka a natanang, masapul a kissayam ti danagmo ket sanguem ti kasasaad iti kalmado ken natakneng a wagas. Kasano a maaramidam daytoy?

Agsaganaka a naimbag. Mangbusboska iti umdas a tiempo a mangisagana iti palawagmo. Siguraduem a maawatam a silalawag ti topikom. No ti palawagmo ket daydiay sika ti mangpili kadagiti punto nga ilawlawagmo, panunotem no aniada a banag iti topikom ti ammon dagiti agdengngeg ken no ania ti namnamaem a magapuanan. Daytoy ti tumulong kenka a mangpili iti material a makagunggona unay. No marigatanka iti damo, makiumanka iti aduan iti kapadasan a pumapalawag. Matulongannaka a manganag a naimbag iti materialmo ken kadagidiay agdengngeg. No masiguradom a makagunggona ti materialmo kadagiti agdengngeg ken nalawag dayta iti panunotmo, ti tarigagaymo a mangiranud iti dayta parmekenna ti danagmo a mangipalawag.

Asikasuem a nalaing ti introduksionmo. Ammuem no kasano ti panangirugim. Apaman a nairugimon ti agpalawag, mabalin nga agin-inut a maawan ti nerbiosmo.

Agaplikar met dagita nga addang no agsagsaganaka para iti tay-ak ti ministerio. Saan laeng a ti topiko a panggepmo nga ilawlawag ti panunotem no di pay ket ti klase dagiti tattao a kasabaam. Iplanom a naimbag ti introduksionmo. Agsursuroka iti kapadasan dagiti nataengan nga agibumbunannag.

Nalabit ipapanmo a natantanangka no agusarka iti manuskrito iti panagpalawagmo iti maysa a grupo. Kinapudnona, mabalin nga agresulta daytoy iti ad-adda a panagdanag tunggal agpalawagka. Pudno nga adda dagiti pumapalawag nga agus-usar iti adu a nota, idinto a sumagmamano laeng ti usaren dagiti dadduma. Ngem saan a dagiti sasao a naisurat iti papel ti mangbaliw iti nakaipamaysaan ti panunotmo ken mangkissay iti danagmo, no di ket ti kombiksion nga adda iti pusom a ti insaganam para kadagiti agdengngeg ket pudno a makagunggona.

Ensayuem ti palawagmo iti napigsa a timek. Ti kasta a panagensayo ikkannaka iti panagtalek a kabaelam nga ibalikas dagiti adda iti panunotmo. Bayat nga agen-ensayoka, masanayka nga agpanunot iti wagas a maipakatmo a dagus dayta no agpalawagkan. Pagbalinem a realistiko ti panagensayom. Iladawanmo iti panunotmo nga addaka iti sanguanan ti tallaong. Agtugawka iti sango ti lamisaan wenno agtakderka, kas iti aramidem inton agpalawagka.

Ikararagmo ken Jehova a tulongannaka. Sungbatanna kadi ti kasta a kararag? “Daytoy ti adda kadatayo a panagtalek kenkuana, nga, uray ania ti dawatentayo maitunos iti pagayatanna, denggennatayo.” (1 Juan 5:14) No tarigagayam nga idaydayaw ti Dios ken tulongan dagiti tattao a magunggonaan iti Saona, sigurado a sungbatanna ti kararagmo. Makatulong unay dayta a pammatalged a mangpabileg kenka a mangiparang iti pasetmo. Kanayonanna, no patanorem dagiti bunga ti espiritu​—ayat, rag-o, talna, kinaalumamay, ken panagteppel​—mapatanormo ti panagpampanunot a kasapulan tapno matamingmo dagiti kasasaad iti natanang a pamay-an.​—Gal. 5:22, 23.

Agsanayka. No sansanem ti makiraman iti tay-ak ti serbisio, maksayan ti nerbiosmo. No sansanem ti agkomento kadagiti gimong ti kongregasion, nalaklakanto para kenka ti makisarita kadagiti sabsabali. No kankanayon nga agpalawagka iti kongregasion, nalabit a saankanto unayen a madanagan sakbay ti kada panagpalawagmo. Kayatmo kadi ti maaddaan iti ad-adu pay a gundaway nga agpalawag? No kasta, agboluntarioka a mangsandi no adda dagiti di makaiparang iti pasetda iti eskuelaan.

Kalpasan a maaramidmo dagiti nadakamat nga addang, makatulong kenka ti panangusig kadagiti nalawag a pagilasinan ti di natanang a panagpalawag. Ti panangilasin kadagita a problema ken panagsursuro no kasano a parmeken dagitoy tulongannaka nga agsao iti natanang a pamay-an. Dagiti pagilasinan ket mabalin a pisikal wenno adda pakainaiganna iti boses.

Dagiti Pisikal a Pagilasinan. Ti kinatanang, wenno ti kaawan dayta, ket mailasin babaen ti taktakdermo ken ti panaggaraw dagiti imam. Usigem nga umuna dagiti ima. Dagiti ima a nagpinnetpet iti likudan, nakaunnat kadagiti sikigan, wenno nakakapet iti podium; dagiti ima nga agkarakaut iti bulsa, agkarabutones iti amerikana, di mapupuotan a panangsagid iti pingping, agong, antipara; dagiti ima a mangay-ayam iti relo, lapis, singsing, wenno dagiti nota; kellaat wenno agsarisarimadeng a panagkompas ti ima​—amin dagitoy ket pagilasinan ti di kinatanang.

Madlaw met ti kaawan ti panagtalek babaen ti masansan a panaggaraw dagiti sakam, ken ti bagim, nasikkil a panagtakder, panagbukót, masansan a panangdilpat kadagiti bibig, panagkaratilmon, ken napartak ken narabaw a panaganges.

No talaga a pagreggetam, mabalin a kontrolen dagitoy a pagilasinan ti panagnerbios. Saggaysaem a parmeken dagitoy. Mangpilika no ania kadagita a problema ti kayatmo a parmeken ket adalem a nasaksakbay no kasano a lapdan dayta. No ikagumaam, agminarto ti kinatanang iti taktakdermo.

Dagiti Problema iti Boses. Mabalin a karaman kadagiti pagilasinan ti panagnerbios ti nasinggit unay wenno agpigerger a boses. Nalabit agkarasig-amka wenno napartak unay ti panagsaom. Maparmek dagitoy a problema ken manerismo babaen ti napasnek a panagregget a mangkontrol iti boses.

No agnerbioska, agsarimadengka ket umangeska iti nauneg sakbay a mapanka iti plataporma. Ikagumaam nga irelaks ti intero a bagim. Imbes a panunotem ti nerbiosmo, ipamaysam a panunoten no apay a kayatmo nga ipalawag dagiti banag nga insaganam. Sakbay nga irugim ti agsao, kitaem iti apagbiit dagiti agdengdengngeg, agbirokka iti naamo a rupa, ket umisemka. Inayadem ti agsao iti introduksion, ket kalpasanna, ipamaysam a panunoten ti palawagmo.

No Ania ti Namnamaem. Dimo namnamaen a maawan nga interamente ti nerbiosmo. Adu a pumapalawag ti agnerbios sakbay a sumangoda iti tallaong, nupay adun a tawen nga agpalpalawagda. Nupay kasta, nasursuroda a kontrolen ti nerbiosda. Kinuna ti maysa a pumapalawag: “Agkebbakebba pay la ti barukongko, ngem nasursurokon a kontrolen.”

No sipapasnek nga ikagumaam a parmeken dagiti pagilasinan ti panagnerbios, matmatandakanto dagiti agdengdengngeg a kas natanang a pumapalawag. Mabalin nga adda pay la panagnerbiosmo, ngem dida madlaw.

Laglagipem a ti bigla nga iyaadu ti adrenaline a pakaigapuan ti panagnerbios ket mangpataud met iti kanayonan nga enerhia. Usarem dayta nga agsao nga addaan rikna.

Sanayem amin dagitoy uray no awanka pay iti plataporma. Sursuruem ti agbalin a natanang ken kontrolado ken agsao a buyogen ti mayanatup a rikna iti inaldaw a panagbiagmo. Ti panangaramidmo iti kasta dakkel ti maitulongna kenka a maaddaan iti panagtalek inton addaka iti plataporma ken iti tay-ak ti ministerio, a pakasapulan unay iti dayta.