Panangulit Kas Panangipaganetget

TI EPEKTIBO a panangisuro ramanenna ti panangulit. No saan laeng a maminsan ti pannakaibaga ti napateg a punto, ad-adda a matandaanan dayta dagiti agdengdengngeg. No naiduma bassit ti wagas a pannakaulit ti ideya, mabalin nga ad-adda a maawatanda a naimbag.

No saan a matandaanan dagiti agdengdengngeg ti imbagam, saan nga impluensiaan ti sasaom ti patpatienda wenno ti wagas ti panagbiagda. Mabalin a pampanunotendanto dagiti punto nga impaganetgetmo a naimbag.

No maipapan iti panangulit, impaayannatayo iti ulidan ni Jehova, ti Naindaklan nga Instruktortayo. Intedna ti Sangapulo a Bilin iti nasion ti Israel. Babaen ti anghel a pannakangiwatna, impangngegna iti nasion dagita a bilin idiay Bantay Sinai. Kalpasanna, insurat ken intedna dagita ken ni Moises. (Ex. 20:1-17; 31:18; Deut. 5:22) Iti panangiwanwan ni Jehova, impalawag manen ni Moises iti nasion dagita a bilin sakbay a simrekda iti Naikari a Daga, ket babaen ti nasantuan nga espiritu, insurat ni Moises dayta, kas masarakan iti Deuteronomio 5:6-21. Karaman kadagiti bilin a naited iti Israel ti rebbengenda a mangayat ken agserbi ken ni Jehova iti amin a puso, kararua, ken pigsada. Naulit-ulit met a naibaga daytoy. (Deut. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Apay? Agsipud ta, kas kinuna ni Jesus, isu dayta “ti kadakkelan ken umuna a bilin.” (Mat. 22:34-38) Babaen ken propeta Jeremias, pinalagipan ni Jehova dagiti umili ti Juda iti nasurok a 20 a daras maipapan iti kinainget ti panagtulnog kadagiti amin nga imbilinna kadakuada. (Jer. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Ket babaen ken Ezequiel, nasurok nga 60 a daras nga imbaga ti Dios a dagiti nasion “kasapulanto a maammuanda a siak ni Jehova.”​—Ezeq. 6:10; 38:23.

Iti rekord maipapan iti ministerio ni Jesus, mapaliiwtayo met ti epektibo a panangulit. Kas pagarigan, adda dagiti uppat nga Ebanghelio. Naisalaysay iti tunggal maysa kadagita dagiti napateg a pasamak nga impadamag ti maysa wenno dadduma pay nga Ebanghelio ngem naiduma bassit ti pannakaisalaysay dagitoy a pasamak. Iti mismo a panangisurona, saan la a namnaminsan nga insuro ni Jesus ti maysa a punto ngem nadumaduma ti wagas a panangidatagna iti dayta. (Mar. 9:34-37; 10:35-45; Juan 13:2-17) Ket idi adda iti Bantay dagiti Olibo sumagmamano nga aldaw sakbay ti ipapatayna, inulit ni Jesus daytoy nagpateg a balakad tapno maipaganetget: “Agtultuloykayo nga agbantay, . . . agsipud ta saanyo nga ammo no ania nga aldaw nga umay ti Apoyo.”​—Mat. 24:42; 25:13.

Iti Tay-ak ti Ministerio. No kasabaam dagiti tattao, kayatmo a matandaananda koma ti ibagam. Makatulong a mangibanag iti dayta a panggep ti epektibo a panangulit.

Masansan a ti panangulit no madama a mapagsasaritaan ti maysa a banag ket makatulong tapno maimula dayta iti panunot ti tao a kasarsaritam. Gapuna, kalpasan a maibasa ti maysa a kasuratan, mabalinmo nga ipaganetget dayta babaen ti panangdakamatmo iti napateg a pasetna, sa isaludsodmo: “Nadlawmo kadi ti pannakaisao dayta a teksto?”

Mabalin met nga usaren a sieepektibo dagiti maudi a sentensia iti saritaan. Kas pagarigan, mabalinmo a kunaen: “Ti kangrunaan a punto iti nagsaritaanta a namnamaek a matandaanamto isu daytoy . . .” Sa ulitem nga ibaga dayta iti simple a wagas. Mabalin a kastoy: “Panggep ti Dios nga agbalin a paraiso ti daga. Di bumurong a matungpalto dayta a panggep.” Wenno nalabit: “Nalawag nga ipakita ti Biblia nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw ti agdama a sistema dagiti bambanag. Tapno makalasattayo inton manungpal dayta, masapul nga ammuentayo no ania ti kalikaguman ti Dios kadatayo.” Wenno mabalin a kastoy: “Kas nakitatan, mangipaay ti Biblia kadagiti praktikal a balakad no kasano a risuten dagiti problema ti pamilia.” Iti dadduma a kasasaad, mabalin nga ulitem laeng ti maysa a teksto iti Biblia a kas punto a tandaananna. Siempre, masapul ti panagsagana tapno epektibo a maaramidmo daytoy.

No agsarungkarka, ken no mangyadalka iti Biblia, ti panangulit mabalin a ramanenna dagiti pangrepaso a saludsod.

No marigatan ti maysa a tao a mangtarus wenno mangyaplikar iti balakad ti Biblia, mabalin a saan laeng a maminsan a nasken a pagsaritaanyo dayta. Ikagumaam a pagsaritaanyo dayta iti nagduduma a punto de bista. Saan a masapul a napaut a pagsaritaanyo ngem magutugotna koma ti iyad-adalam a mangpampanunot iti dayta a banag. Laglagipem, inusar ni Jesus ti kastoy a panangulit idi tinulonganna dagiti adalanna a mangparmek iti tarigagayda a maibilang a katan-okan.​—Mat. 18:1-6; 20:20-28; Luc. 22:24-27.

No Agdiskursoka. No agpalawagka iti plataporma, saan a basta mangidatag iti impormasion ti panggepmo. Kayatmo a maawatan dagiti agdengdengngeg, matandaananda, ken iyaplikarda ti impormasion. Tapno maibanagmo daytoy, ulitem dagiti punto.

Ngem no sangkadagullitmo dagiti kangrunaan a punto, mabalin a mauma dagiti agdengdengngeg. Piliem a siaannad dagiti punto a rebbeng a maipaganetget a naimbag. Masansan a dagitoy dagiti kangrunaan a punto a mangbukel iti palawagmo, ngem mabalin nga iramanda met dagiti dadduma a kapanunotan nga addaan iti naisangsangayan a pateg kadagiti agdengdengngeg.

Iti panangulit kadagiti punto, mabalinmo a dakamaten nga umuna dagiti kangrunaan a puntom iti introduksion. Ibagam dagita iti ababa a sentensia a mangted iti nalawa a pamalatpatan no ania ti saklawem, babaen dagiti saludsod, wenno babaen dagiti ababa a pagarigan a mangidatag kadagiti parikut a masapul a masolbar. Mabalinmo nga ibaga no mano dagiti kangrunaan a punto a masaklaw ken nanumeruan nga ilistam dagita. Kalpasanna, salaysayem ti tunggal maysa kadagita a punto iti bagi ti palawagmo. Ad-adda a maipaganetget dagita iti bagi ti palawagmo no ulitem ti tunggal kangrunaan a punto sakbay nga umallatiwka iti sumaruno. Wenno maaramidmo dayta babaen ti panangusar iti pagarigan a mangiraman iti aplikasion ti kangrunaan a punto. Ad-adda pay a maipaganetget dagiti kangrunaan a puntom babaen ti panangusarmo iti konklusion a mangulit kadagita, mangitampok kadagita babaen ti panamagdidilig, mangsungbat kadagiti naibangon a saludsod, wenno mangipakita kadagiti solusion dagiti naidatag a problema.

Malaksid kadagiti nadakamaten, ti nasanay a pumapalawag paliiwenna a naimbag dagiti agdengdengngeg kenkuana. No adda kadakuada ti marigatan a mangtarus iti maysa nga ideya, madlaw dayta ti agpalpalawag. No napateg dayta a punto, ulitenna a dakamaten. Nupay kasta, mabalin a saan a maibanag ti panggepna no ulitenna dagiti isu met la a sasao. Saan a makaisuro no kasta laeng. Masapul nga ammona ti mangibagay. Mabalin nga adda masapul nga inayonna iti palawagna. No masursurom nga iyataday iti kasta a wagas dagiti puntom iti kasapulan dagiti agdengdengngeg, dakkel ti maitulong dayta iti kinaepektibom a kas mannursuro.