ELI, I

[Immuli; Simmang-at].

Maysa a nangato a padi ti Israel; nalawag a kaputotan ti maikapat a nainaganan nga anak ni Aaron a ni Itamar. (Idiligyo ti 2Sm 8:17; 1Ar 2:27; 1Cr 24:3; Ex 6:23.) Kas nangato a padi, nagserbi ni Eli nga ukom ti Israel iti 40 a tawen. Nangrugi a mammadto ni Samuel bayat ti panagbiag ni Eli. (1Sm 4:18; 3:10-13, 19-21) Nagbisin iti naespirituan ti Israel idi kaaldawan ni Eli, ta “ti sao manipud ken Jehova nagbalin a manmano kadagidi nga aldaw; awan ti sirmata a mairakrakurak a sisasaknap.”​—1Sm 3:1.

Ti damo a pannakadakamat ken Eli ket iti kapitulo 1 ti Umuna a Samuel. Adda ni Eli iti ruar a situtugaw iti sibay ti bautek ti tabernakulo ket babbabalawenna ni nalinteg nga Anna, nga impapanna a nabartek, idinto ta napaut gayamen nga agkarkararag iti sanguanan ni Jehova idiay sango ti tabernakulo. Idi insungbat ni Anna a saan a nabartek no di ket inyebkasna laeng ti adu a pakaseknanna ken pakasemsemanna, sitatalna a pinagawiden ni Eli. Sinungbatan ni Jehova ti kararag ni Anna, ket nangipasngay iti anak a lalaki a pinanagananna iti Samuel. Apaman a napusoten ti ubing, inyawatnan maipaay iti panagserbi iti tabernakulo, kas panangtungpalna iti karina.​—1Sm 1:9-18, 20, 24, 28; 2:11, 18.

Nalukay a Nangdisiplina iti Annakna. Kas maysa nga ama ken nangato a padi iti Israel, nalukay ni Eli a mangipakat kadagiti panangdisiplina ni Jehova. Agan-annong idi kas papadi ti dua nga annakna a da Hofni ken Finehas, ngem “awan kaes-eskanda a lallaki,” ta interesadoda laeng a mangpennek iti tianda ken iti narugit a tartarigagayda iti sekso. Saanda a mapnek iti paset ti sakripisio nga intuding ti linteg ti Dios nga agpaay kadakuada, ken immun-una a sinerbianda ti bagbagida imbes a ni Jehova babaen ti panangibaonda iti maysa a katulongan a mangalan iti di pay naluto a karne manipud iti agidatdaton sakbay a mapaasuk ti taba iti rabaw ti altar. Us-usaren dagiti naagum ken naderrep nga annak ni Eli ti saadda iti tolda ti gimong tapno maitultuloyda ti dakes nga aramidda ken panagtakawda nga uray maisakripisio ti nasin-aw a panagdaydayaw ken Jehova. Uray pay idi imoral a nakidenna dagiti rinuker nga annakna kadagiti babbai nga agserserbi iti pagserkan ti tabernakulo, saan nga inikkat ida ni Eli iti saadda no di ket tinubngarna laeng ida iti nalag-an. Ad-adda a rinaem ni Eli ti annakna ngem ni Jehova.​—1Sm 2:12-17, 22-25, 29.

Iti panaglabas ti tiempo, immay ti maysa a mammadto ti Dios nga addaan iti nakas-ang a mensahe ti pammakdaar: Magessat ti bileg ken impluensia ti balay ni Eli, tapno awanto ti lakay iti balayna. Naikeddeng a matay dagiti rinuker nga annakna iti maymaysa nga aldaw. (1Sm 2:27-36) Impasigurado manen ni Jehova ti nadagsen a panangukomna iti balay ni Eli babaen laeng iti ubing a ni Samuel. (1Sm 3:11-14) Mabuteng ni Samuel a mangibaga iti mensahe, ngem imbagana met laeng gapu ta kiniddaw ni Eli. Ngarud sipapakumbaba nga inawat dayta ni Eli, a kunkunana: “Ni Jehova dayta. No ania ti naimbag kadagiti matana aramidenna koma.”​—1Sm 3:15-18.

Ukomen ni Jehova ti Balayna. Dimteng ti supapak a dusa maitunos iti sao ti Dios. Napukawan ti Israel ti agarup 4,000 a lallaki iti pannakibakalda kadagiti Filisteo. Inkeddeng dagiti Israelita nga alaenda ti Lakasa manipud Silo ket iyegda dayta iti pakarso, nga impagarupda nga agbanagto daytoy iti pannakaispalda manipud kabkabusorda. Ngem ad-adda a piningetan dagiti Filisteo ti pannakibakalda. Tallopulo a ribu nga Israelita ti napapatay. Naagaw ti Lakasa. Natay da Hofni ken Finehas nga adda sadiay a nangkadua iti Lakasa. Adda maysa a lalaki manipud Benjamin a nagdardaras a pimmanaw iti linia ti bakal tapno ipadamagna ken Eli ti napasamak. Gapu ta bulsek ken nakapsuten ti 98 ti tawenna a ni Eli, situtugaw idi iti maysa a pagtugawan iti igid ti dalan ket nagpigerger ti pusona maigapu iti Lakasa. Apaman a nangngegna a naagawen ti Lakasa, naliad ni Eli ket natay gapu ta narung-o ti tengngedna.​—1Sm 4:2-18.

Dimteng pay ti supapak a pannusa iti balay ni Eli babaen iti im-ima ni Ari Saul, ta siuulpit nga imbilinna a mapapatay ti papadi ti Nob, dagiti kaputotan ni Eli babaen iti anak ni Finehas a ni Ahitub. (1Sm 14:3; 22:11, 18) Ti laeng nakalibas iti dayta a panangtalipupos ket ni Abiatar a maysa nga anak ni Ahimelec, ken nagtultuloy a nagserbi kas padi iti intero a panagturay ni David. (1Sm 22:20; 2Sm 19:11) Ngem gapu ta tinulongan ni Abiatar ti rebelioso a mannakikumplot a ni Adonias, inikkat ni Solomon kas padi. (1Ar 1:7; 2:26, 27) Iti kasta natungpal ti inkeddeng ni Jehova a panangukomna iti balay ni Eli, ket agnanayon a naikkaten dagiti kaputotanna kas nangato a padi.​—1Sm 3:13, 14.