TURKESA

Sumegunda ti pategna, nalubed, naaragaag a bato ti alahas. Nadumaduma ti marisna manipud nakusnaw nga asul agingga iti nalidem a berde. Buklen dayta ti hydrous phosphate ti aluminum nga addaan sangkabassit a gambang (ti mangpatpataud iti maris nga asul) ken landok (ti mangpatpataud iti maris a berde). No dagiti asul a bato ket mapudotan wenno maisarang iti agbaliwbaliw a paniempo, agbalinda a berde, a mapasamak no dadduma gapu ta maawan ti nainkasigudan nga agneb dagiti bato bayat ti panaglabas ti tiempo. Mabalin a daytoy ti makagapu a naglatak dagiti berde a turkesa a bato kadagidi kadaanan a tiempo. Inaramat dagiti nagkauna nga Egipcio ti turkesa kas alahas, ket masarakan dayta iti Peninsula ti Sinai kas agtutukel iti nalabaga a gubang a bato.

Nalaka a makitikitan ti turkesa agsipud ta nalukneng dayta no idilig iti dadduma a bato. Ti “pektoral ti panangukom” nga inkawes ti nangato a padi a ni Aaron ket addaan iti nakitikitan a turkesa a bato. Naikitikit iti dayta ti nagan ti maysa kadagiti 12 a tribu ti Israel, ket dayta ti umuna a naisaad iti maikadua nga intar ti batbato iti pektoral. (Ex 28:2, 15, 18, 21; 39:11) Ti piguratibo nga “abbong” nga inkawes ti ari ti Tiro ket nailadawan kas naarkosan iti turkesa agraman ti tunggal kita ti sabsabali pay a napateg a bato. (Eze 28:12, 13) Ti Edom ket “komersiante” ti Tiro maipaay iti turkesa, ken situtulok pay ti Tiro a mangited iti sumagmamano kadagiti tagilakona a kasukat dayta.​—Eze 27:2, 16.