Satanas​—Isu Aya ti Agpaypayso?

PATIENYO aya nga adda ni Satanas? No kasta, agparang a pasetkayo ti bumasbassit a minoridad. “Kadagiti 1980s ti panamati iti Diablo ti nagpukawen malaksid laeng kadagiti konserbatibo a Katoliko, charismatics, dagiti konserbatibo a Protestante, ti Eastern Orthodox, Muslims​—ken ti sumagmamano nga espiritista.” Kasta ti kuna ti libro a Mephistopheles​—The Devil in the Modern World, ni Jeffrey Burton Russell.

Ngem, saan a tunggal maysa, ti nagsardeng a mamatpati a ni Satanas ti agpaypayso. “Ti diablo ti sibibiag pay ken agakar-akar iti lubong,” kuna ni Papa Juan Paulo II iti nabiit pay a panagbitlana idiay Italia.

Umiso aya ti papa? No kasta, ni Satanas ti adda iti nasayaat a kasasaad a mangaramid ti kaykayatna ditoy lubong. No dagiti tattao dida patien ti kaaddana, isut’ saandanto a busoren. Isu met laeng a ni Cardinal Ratzinger, ti nalatak nga autoridad ti doktrina ti Vaticano, ti nagkuna: “Ti diablo ti makapagkamang iti paboritona nga elemento, ti saanna a pannakaam-ammo.”

Pudno aya nga adda ni Satanas? No mamatitayo iti Biblia, masapul a sumungbattayo ti wen! Namin-adu a daras a nadakamat ni Satanas iti nagan iti dayta naipaltiing a rekord. Kas pangarigan, ni Pablo a mannurat idiay Biblia, a mamakpakdaar maipapan kadagiti “sinan apostol” ken “managsiksikap” nga adda iti tengnga ti kongregasion Kristiano, ti nagsurat: “Ket saan a nakaskasdaaw, ta uray ni Satanas agbalin a kasla anghel ti lawag.” Minatmatan ni Pablo ni Satanas kas maysa a nasaririt, manangallilaw a persona.​—2 Corinto 11:13, 14.

Ngem, apay ngarud, a ti kaadda ni Satanas ti saan nga al-alaen a serioso ti kaaduan a tattao itatta? Mabalin, a daytat’ gapu ti panangisarsarmingda iti espiritu ti panawen. Gapu ta agbibiagtayon iti aw-awagan dagiti dadduma a kalpasan ti panawen Kristiano, ti ateismo, hedonismo, materialismo, ken komunismo ti nangsukaten ti narelihiusuan a pammati kadagiti adu a kagimongan. Minilmilion a tattao ti saanen a mamatpati iti Dios, a matmatmatanda ti kaaddana a saanen a kasapulan kadagiti personal a pilosopiada. Ket inwaksida metten ni Satanas a mairaman iti Dios. Dadduma a narelihiusuan a tattao iti Kakristianuan, uray no kunada a mamatida iti Dios, patienda a ti panamati ken Satanas ket saanen a moda iti daytoy maika-20 a siglo.

Ngem, nakadkadlaw, a ti panangilaksid iti Dios ket saanen a baro. Agarup 3,000 a tawtawen ti napalabasen, insurat ti Hebreo a bumiberso a ni David: “Ti maag kinunana iti pusona: ‘Awan ni Jehova.’ Isuda agrupsada, nagaramiddan iti nakarurrurod a gapuanan, awan siasinoman nga agaramid iti naimbag.” (Salmo 14:1; 53:1) Ti sabali pay lugar kinunana: “Ti nadangkes iti kinatangsit ti langana saanto nga agsukimat; dagup ti panagpanunotna: ‘Awan ti Dios.’” (Salmo 10:4) Uray pay idi sadiay, dagiti tattao nagtignayda a kasla ti Dios ket awan. Ket ti lohikal a konklusion a ta no awan koma ti Dios, awan met ni Satanas.

Dadduma Kaskasdi Mamatida

Kas adda a naibagan, nupay kasta, dadduma kaskasdi akseptarenda pay ti panamati iti literal a Diablo. Addada dagidiay mamati iti kadaanan a pannursuro ti Zoroastriano ti dualismo, a kunada a ti naimbag ken dakes, ti Dios ken ti Diablo, ti kankanayonen nga adda nga agkaasibayda. Kuna pay dagiti dadduma a ti naimbag ken dakes ket agpadpada a parupa ti Kinadios. Ken kaskasdi a nakaad-adu pay iti Kakristianuan ken iti Islam a mamatpati iti kaadda ni Satanas. Pudno unay, iti adu kadagitoy, isut’ kaskasdi nga adda kas maysa a nagpayak nga espiritu a persona nga addaan kadagiti sara ken ipus a mangay-aywan ti pagtungpalan dagidiay “di matay a karkararua” a naikeddeng a mapan iti “impierno nga apuy,” kas adda a nailadawan kadagiti ar-aramid ti nalatak a manangiladawan a Pranses a ni Gustave Doré.

Kinapudnona, para kadagiti dadduma, ti panamati ken Satanas ti ad-adda pay. Isudat’ agdaydayaw kenkuana​—babaen iti nagan wenno babaen kadagiti sataniko wenno dinedemonio a seremonia. Iti minilmilenion, ti panangkukulam ken panagbaglan ti nainaig iti panagdayaw ken Satanas. Uray iti moderno, managduadua a panawen, ti Satanismo ti rumangrangpaya. Gapuna, sakbay a salaysayentayo no aniat’ kuna ti Biblia maipapan ken Satanas a mismo, usigentayo ti sumagmamano a kinapudno maipapan iti moderno a Satanismo.

[Ladawan iti panid 3]

Ti panangiladawan a Buddhist iti sataniko nga “impierno”