Ti Pudpudno a Kinaimnas—Mapatanoryo Dayta
TI Biblia ket addaan balakad agpadpada para kadagiti lallaki ken babbai maipapan iti napintas a panaglanglanga. Kadagiti lallaki, kuna dayta: “Ti kinaimnas dagiti agtutubo a lallaki isu ti kinapigsada.” (Proverbio 20:29) Wen, ti enerhia ken pigsa dagiti agtutubo a lallaki ket mabalin a makaay-ayo unay. Ngem aniat’ mapasamak inton kumapsuten dayta a pigsa ti kinaagtutubo? Kuna ti proverbio ti Biblia: “Ti ubanan nga ulo balangat ti kinadayag no masarakanto iti dalan ti kinalinteg.” (Proverbio 16:31) Ti kinalinteg ket maysa a parupa ti makin-uneg a kinaimnas. No parang-ayen ti agtutubo a lalaki dayta, kaskasdi a daytat’ addanto pay laeng inton mapukawnan ti makaatrakar a kinapigsa ti kinaagtutubo.
Maipapan kadagiti babbai kuna ti Biblia: “Ti imnas mangallilaw, ken ti kinapintas ubbaw; ngem ti babai nga agbuteng ken ni Jehova maidaydayawto.” (Proverbio 31:30) Ti maysa nga agtutubo a babai a napintas ken naimnas ket makaay-ayo a kadua. Ngem ania no adda kinamanaginsisingpet ken naagum a kinaubbaw nga aglemlemmeng iti likudan dayta pisikal a kinapintasna? No kasta ti kinaimnasna ket pammarang laeng, ket linglingdan dayta ti makin-uneg a kinalaad. Inton nagkupasen ti kinapintasna, aniantot’ nabati? Anian a nasaysayaat nga amang no ti napintas a langlanga ket maaspingan pay ti di kumupas a makin-uneg a kinapintas, a nairamut iti ‘panagbuteng ken Jehova’!
Ti Panagbaliw iti Personalidad
Mabalin aya a patanoren daytoy makin-uneg a kinaimnas? Wen. Kinapudnona, kadagiti Kristiano, kasapulan dayta. Ipatpateg ti Dios ti pudpudno a kinaimnas. “Isu inaramidna ti tunggal banag a naimnas iti panawenna.” (Eclesiastes 3:11, Revised Standard Version) Saanna a bigbigen ti panagdayaw dagidiay ti kababalinda ipanayagda ti awan ayatna a makin-uneg a kualidad.
Ti sasao ni apostol Pablo kadagiti taga Colosas ipasimudaagna ti pannakasapul ti panangsukay iti makin-uneg a kinaimnas. Umuna, impatigmaanna: “Idianyo koma metten amin dagitoy a bambanag, pungtot, gura, kinadakes ti nakem, kinasalawasaw, naalas a sasao a rummuar iti ngiwatyo. Saankayo nga agiinnulbod. Uksobenyo ti daan a personalidad agraman dagiti ar-aramidna.” Wen, asinoman nga agar-aramid kadagiti naalas a bambanag ket makapasimronda iti Dios—ken kadagiti umisot’ panagpampanunotna a tattao. Sa, intuloy ni Pablo: “Ikawesyo ti baro a personalidad, isu a mapabpabaro iti pannakaammo nga umasping iti Daydiay namarsua kenkuana.” (Colosas 3:8-10) Masapul nga ‘ikawestayo’ ti panagpampanunot ken panagrikrikna a maitunos iti pagayatan ti Dios. Aniat’ mangipamatmat iti daytoy “baro a personalidad”?
Dagiti Nakristianuan a Kualidad
Ilista ti Biblia dagiti adu a napipintas a kualidad a kumuykuyog a mangbukel iti dayta. Ngem ti pangibatayan iti daytoy makin-uneg a kinaimnas ti naisalaysay kadagiti sasao ni Jesus: “‘Ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom ken iti amin a kararuam ken iti amin nga isipmo.’ Daytoy isu ti umuna ken ti dakkel a bilin. Ket ti maikadua isu umasping kenkuana, ‘Ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.’” (Mateo 22:37-39) Ti ayat iti Dios ti mangiturong kadatayo nga agbalin a daydiay kita ti persona a makaay-ayo kenkuana. Ti kasta nga ayat ti mangtignay kadatayo nga agsao ti maipapan kenkuana kadagiti dadduma, a tulongan met ida, a mangammo iti Namarsuada.—Isaias 52:7.
Dadduma pay a kualidad a kumuykuyog a mangbukel ti baro a personalidad ti insalaysay ni apostol Pablo: “Ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, panagteppel. Awan linteg a maibusor kadagitoy a banag.”—Galacia 5:22, 23.
Mainayon pay, kuna nga espesipiko ti Biblia kadagiti assawa a lallaki: “Ta ti asawa a lalaki isu ti ulo ti babai a kas met ni Kristo ti ulo ti kongregasion . . . Lallaki, ayatenyo dagiti assawayo a kas met iti panagayat ni Kristo iti kongregasion ket inyawatna ti bagina gapu kenkuana.” (Efeso 5:23, 25) Ket kadagiti assawa a babbai, kuna ti Biblia: “Dakayo a babbai agpasakopkayo kadagiti assawayo a kas iti Apo . . . Ket ti babai padayawanna koma ti asawana.” (Efeso 5:22, 33) Anian a nakaay-ayat ti biag ti pamilia no ti asawa a lalaki tungpalenna dagiti rebbengenna iti naayat, awan agumna, ken naanus a pamay-an! Ken anian a nakalaklaka para iti lalaki a tungpalen ti umiso nga akemna no ti asawa a babai ipanayagna met ti makin-uneg a kinaimnasna babaen ti siaayat a panangsuportar kenkuana ken saan a mannakikompitensia wenno aglablabes ti panangbabalawna. Ti panagbiag ti pamilia iti sidong ti kasta a kasasaad ti agbalin a pudpudno a makaay-ayo.
Dagiti pangarigan a naisitar iti napalabas nga artikulo ti nangipakita nga agtigtignay ti sumagmamano kadagitoy a kualidad. Indemostra ti balasang a Sulamita ti di agbalbaliw ken nauneg a panagayatna iti nobiona a pastor idi madi a mangpanaw kenkuana a maipaay kadagiti kinabaknang ti korte ni Salomon. Impakita ni Jose ti naikasigudan a kinaimbagna idi madi nga agbasol kontra iti apona, a ni Potifar. Indemostrana met ti panagteppel idi isut’ nagtalaw imbes a pagargari iti asawa ni Potifar. Ken imparangarangna ti kinaemma, kinatalna, ken mabayag a panagitured idi saanna a pinalubosan ti nakaad-adu a dakes a paspasamak iti panagbiagna a mangpadakes ti nakemna.
Kinaimnas iti Naalas a Lubong
Praktikal aya ti kakasta a napipintas a kualidad itatta? Adut’ agkuna a saan. Imbes ketdi, tumuladda iti mangsapsapul laeng ti pagimbaganna, naagum a lubong a pagbibiaganda babaen ti panangpatanor iti dakdakkel a bentaha. Patienda a tapno agbiagda masapul nga agbalinda a narungsot, nagaramugam, iyun-unada ti bagida ken gammatan amin a kabaelanda.
Maisupadi iti dayta, iparparegta ti Biblia: ‘Awan koma ti maaramid gapu iti suppiat wenno iti kinatangsit, no di ket mabuyogan koma iti kinapakumbaba a tunggal maysa padayawanna ti sabali a kas natantan-ok ngem isu met laeng, a saan a kitaen ti tunggal maysa kadakayo ti kabukodanna nga interes no di ket ti paginteresan met dagiti dadduma.’ (Filipos 2:3, 4) Gapu ta ti sangatauan nga en heneral saanda a sursuroten daytoy nagsayaat a balakad a dimmakes unay ti natauan a sosiedad.
Mainayon pay, iti agdama a lubong, ti balligi ti maysa a tao ket marukrukod babaen iti kuarta wenno iti saad. Ti tao a nabaknang ket maibilang a tao a naballigi. Nupay kasta, no maipapan kadagiti pudpudno nga ipatpateg, naan-anay a di importante no ti maysa ket nabaknang man wenno napanglaw. Pudno unay, ti kinabaknang ket addaan kadagiti peggadna. Ipakdaar ti Biblia: “Ngem dagiti agpanggep a bumaknang matnagda iti maysa a pannakasulisog ken ti maysa a silo ken kadagiti adu nga agum a minamaag ken makaranggas.” Sana innayon: “Ta ti ayat ti pirak isu ti maysa a ramut ti isuamin a kita ti dakes.”—1 Timoteo 6:9, 10.
Siempre, dagiti tattao a naimut, naagum, materialistiko, ken narungsot masansan tagtagiragsakenda ti apagbiit a “balligida” itattan. Ngem daytat’ saan a pudpudno a balligi, gapu ta ti ngina ti kasta a nalaad a wagas ti panagbiag—ti di kinapopular a personal, dagiti narakrak a panagasawa, saksakit, ken pangkaaduan a pannakaupay—ket nakangatngato. Ti tao ket naaramid a kaladladawan ti Dios, ngem no isut’ umalsa a siraranggas kontra kadagiti kualidad a sigud nga immula ti Dios kenkuana, dinanto pulos maragpat ti personal a kinaragsak.—Genesis 1:27.
Panangpatanor ti Makin-uneg a Kinaimnas
Kasanotay ngarud, a labanan ti dakes nga impluensia daytoy a lubong ken mapatanor ti natakneng, nadiosan a kualidad? Idi nga imbinsabinsa ni Pablo dagiti kualidad nga ‘ayat, rag-o, kinatalna, mabayag a panagitured, kinaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel,’ inawaganna ida “ti bunga ti espiritu.” (Galacia 5:22, 23) Gapuna kasapulan ti espiritu ti Dios no kayattayo a patanoren dagitoy napipintas a makin-uneg a kualidad.
Kasano? Ti panagadal ti Biblia, nga isut’ naipaltiing babaen ti espiritu ti Dios, tulongannatayo a mangilasin kadagitoy a kualidad ken papigsaenna ti tarigagaytayo a mangsukay kadakuada. (2 Timoteo 3:16) Kanayon a maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong iti kasta a proyekto, ta matmatmatanda dayta kas paset ti ministerioda a mangtulong kadagiti tattao nga agadal ti Biblia. Ti napudno a panangsukimat ti bagbagitayo ti makatulong kadatayo a makakita no sadino ti pagkurkurangantayo, ket mabalintay ti agkararag ti tulong ti espiritu ti Dios kadagitoy a paset. Ti pannakitimtimpuyog kadagiti padatayo a managdaydayaw iti Dios ti makaited ti tulong dagiti kakaduatayo nga isut’ kasapulantayo, ket ditoy met, makatulong ti espiritu ti Dios agsipud ta, kas kinuna ni Jesus, “no adino ti naguurnongan ti dua wenno tallo gapu iti naganko, addaak idiay iti nagtengngaanda.”—Mateo 18:20.
Maysa a Napintas a Lubong iti Masanguanan
Kinaagpaysuanna, awan kadatayo ti naan-anayto a makaparmek kadagiti kinaimperpektotayo, ngem no pagreggetantayo a patanoren daytoy makin-uneg a kinaimnas, bendisionan ti Dios ti panagreggettayo. Ken gunggonaannatayto iti nakaskasdaaw a pamay-an. Inlanad ti Biblia para kadatayo ti panggep ti Dios a mabiiten a mangiserrek iti baro a sistema dagiti bambanag nga interamente a naidumduma a manipud iti agdama. Iti dayta, “ti sililinteg tawidennanto ti daga, ket agtaengto kenkuana nga agnanayon.” (Salmo 37:29) Kuna a mismo ni Jesus: “Naragsak dagiti naemma, ta tawidendanto ti daga.”—Mateo 5:5.
Iti daytanto a panawen, ti nakaal-alas a panaglilinnaslasan ken kinaagum iti daytoy a sistema dagiti bambanag ti masukatanton iti nakapimpintas a kinatalinaay ken kinaulimek. “Didanto mangranggas wenno mangdadael iti amin a bantayko a nasantuan; ta ti daga mapnonto iti pannakaammo ken ni Jehova, a kasla dagiti dandanum saknapanda ti baybay.” (Isaias 11:9) Wen, ti Dios “punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ket awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Ta dagidi immuna a bambanag napalabasdan.”—Apocalipsis 21:4.
Makaallukoy aya ti kasta a kasasaad? Dagitat’ posible laeng gapu ta dagiti agtataengto iti daga ket ik-ikutandanton ti makin-uneg a kinaimnas a naibatay iti ayat ti Dios ken iti kaarruba. Ket inkari ti Dios a dagidiay agserserbi kenkuana itattan, a mangsuksukay “ti baro a personalidad” ken pagregreggetanda a suroten dagiti pagalagadanna, makitadanto ti kaitungpalan dayta a kari. Ti napintas a langlanga, ti pisikal a kinaimnas, nikaanoman dinanto maiyeg dagita a bendision. Ngarud, anian a nagsayaat a rason, a patanoren dayta nabakbaknang, napapaut a makin-uneg a kinaimnas nga isut’ makaay-ayo unay kadagiti umisot’ panagpampanunotna a tattao ken iti Dios mismo!
[Ladawan iti panid 6]
Dagiti napipintas iti pisikal a tattao rebbeng a liklikanda ti panagbalin a naagum ken manangimpluensia. Imbes ketdi, rebbeng a sukayenda koma ti makin-uneg a kinaimnas a makaay-ayo iti Dios