Arapaapen ti Maysa a Lubong nga Awanan Agum
MASIRMATAYO kadi ti maysa a lubong a sadiay dagiti tattao agtutunosda imbes nga agsisinnalisalda? A sadiay dagiti tattao tratuenda ti dadduma kas ti kayatda met a pannakatratoda? Dagitoy ti kababalin ti maysa a lubong nga awanan agum. Anian a lubong dayta! Umayto aya dayta? Wen, umayto dayta. Ngem kasano a ti kinaagum—a naigamer unayen iti sangatauan—ket maparmekto?
Tapno magun-odan ti sungbat, masapul a maawatantayo nga umuna ti namunganayan ti kinaagum. Ipamatmat ti Biblia a saan a kasta a kanayon ti kababalin ti natauan a rasa. Ipalagip ni mammadto a Moises kadatayo nga awan depekto a kas ti kinaagum ti damo a nakita iti immuna a tao, ti perpekto a parsua ti awan-agumna a Namarsua: “Ti Bato, naan-anay ti aramidna, ta amin a dalanna kinalinteg.” Ngarud, sadinot’ naggapuan ti kinaagum? Pinalubosan dagiti immuna a natauan a pareha a timmanor dayta iti bagbagida—ni Eva iti naagum a panangnamnama iti inna magun-odan manipud pannangan iti bunga nga imparit ti Dios, ni Adan iti siaagum a dina panagayat a mapukawna ti napintas nga asawana. Innayon ni Moises, kadagiti sasao a pudno met kada Adan ken Eva: “Dakes ti inaramidda kenkuana; isuda saanna ida nga annak, dayta ti pilawda.”—Deuteronomio 32:4, 5; 1 Timoteo 2:14.
Idi panawenen ti sangalubongan a Layus idi kaaldawan ni Noe, ti kinaagum ken derrep timmanoren aginggat’ kasasaad a “ti kinadakes ti tao dakkel iti daga ken amin nga arapaap dagiti panunot ti pusona dakes la a kankanayon.”—Genesis 6:5.
Daytoy dominante a kababalin ti kinaagum iti tao nagtultuloy agingga ita, a kasla nagtengnan ti kangitingitanna iti awan panagyamanna ken naagum a kagimongan itatta.
Panangpaksiat ti Agum Babaen ti Edukasion
No kasano ti idadakkel ti agum kadagiti tattao, kasta met a posible ti kasunganina. Mabalin a parmeken ti kinaagum. Ngem, tapno maaramid daytoy, ti umiso a pannakaisuro ken pannakasanay ti kasapulan, a buyogen ti pannakasurot dagiti istrikto a pagannurotan wenno pagalagadan ti kababalin. Mabalin a kasla nainkalintegan daytoy, ngem asinot’ makaited ti kasta a panangisuro ken mangipasiguro a daydiay maad-adal ket maiyaplikar—a maiyimpuersar pay no kasapulan?
Ti kasta nga edukasion ket masapul nga agtaud iti gubuayan nga awan agumna a mismo. Masapul nga awan dagiti aniaman a nakalemmeng a motibo wenno pananginanama ti supapak agpaay iti kasta a panagsanay. Mainayon pay, ti pateg ken kinapraktikal ti kinaawan-agum ket rebbeng a maisuro ken maidemostra. Daydiay agsursuro masapul a kumbinsido a saan laeng a posible ti kasta a panagbiag no di ket daytat’ ad-adda a kaykayattayo, a makagunggona kenkuana ken kadagiti addat’ aglawlawna.
Ti laeng Dios idiay langit ti makaited iti daytoy a kita ti edukasion, ta asino a tao wenno organisasion ditoy daga ti addaan kadagiti kualipikasion ken ti kapadasan? Amin a tattao ket diskualipikadoda maibatay iti daytoy a kinapudno nga addat’ Biblia: “Ta isuda amin nagbasolda ket agkurangda iti dayag ti Dios.”—Roma 3:23.
Makaparagsak ta, ni Jehova, ti Dios idiay langit, mangipapaay ti kasta nga edukasion iti naisuraten a libro, wenno manualna, ti Santa Biblia. Ni Jesu-Kristo, nga Anakna, ti nangikampeon itoy a kita ti panangisuro idi isut’ maysa a tao ditoy daga. Iti katengngaan ti agdindinamag a Sermon ni Jesus idiay Bantay, isut’ nagsao maipapan ti wagas ti panagbiag a kasla karkarna iti kaaduan kadagidiay dumdumngeg, ta inabrasana ti kinaawan-agum uray pay kadagiti kabkabusor wenno bumusbusor iti maysa. Kuna ni Jesus: “Ayatenyo dagiti kabusoryo ket ikarkararaganyo dagiti mangidadanes kadakayo; tapno mapaneknekanyo nga annaknakayo ni Amayo nga adda sadi langit, ta paruarenna ti initna kadagiti dakes ken kadagiti naimbag ket pagtuduenna kadagiti nalinteg ken nakillo. Ta no ayatenyo dagiti agayat kadakayo, ania ti magunggonayo? Saan a kasta aya ti aramiden met dagiti agsingsingir ti buis?”—Mateo 5:44-46.
Ti paset ti immayan ni Jesus ditoy daga ket isut’ panangsanay kadagiti awan-agumna a mannursuro tapno masursuruanda met dagiti dadduma iti daytoy awan-agumna a wagas ti panagbiag. Di nagbayag kalpasan ti ipapatay ken panagungar ni Jesus, nagbalin ni apostol Pablo a maysa kadagita a mannursuro. Iti sumagmamano kadagiti naipaltiing a sursuratna, inggunamgunam ni Pablo ti panangikkat iti agum. Kas pangarigan, nagsurat kadagiti taga Efeso: “Ngem ti pannakikamalala ken ti amin a kita ti kinarugit wenno ti agum saan man la koma a madukit kadakayo, kas mayannugot kadagiti sasanto.”—Efeso 5:3.
Kasta met laeng itatta, dagiti Saksi ni Jehova ti mangisursuro kadagiti lallaki ken babbai a parmeken dagiti naagum a pagannayasan. Idi agangay dagitoy ket nakakualipikarda metten a mapan ken mangisuro kadagiti dadduma kadagita a nadiosan nga aw-awid.
Dagiti Kinapudno ti Biblia nga Agtigtignay
Ngem mabalin a maisaludsodyo: ‘Ti kadi imperpekto a tattao, a naigameren iti kinaagum, ket talaga a mairamutanda dayta manipud personalidadda?’ Wen, kabaelanda. Saan a naan-anay, siempre, ngem agingga iti talaga a nakaskasdaaw. Usigentayo ti maysa a pangarigan iti daytoy.
Maysa a napatalgedanen a mannanakaw ti nagindeg idiay España. Ti balayna ket napunno kadagiti tinaktakaw a bambanag. Kalpasanna nakipagadal ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Kas resultana, ti konsiensiana ti mangriribuken kenkuana, gapuna naikeddengna nga isubli kadagiti makinkukua dagiti bambanag a tinaktakawna. Inasitganna ti dati nga amona ket impudnona nga isut’ nangtakaw kenkuana ti maysa a baro a makina a paglaba. Ti amona, a nakellaat iti daytoy nagbalbaliw a kababalinna, napanunotnan a saannan nga ipakpakaammo kadagiti polis dayta no di ket pinalubosanna ti dati a mannanakaw a bayadan ti presio ti makina a paglaba.
Sumaganad, ti nagbalbaliwen a mannanakaw nadeterminarna a sarungkaran amin pay a dadduma a malagipna a nagtakawanna ket insublina dagiti bambanag a tinakawna kadakuada. Tunggal maysa a sinarungkaranna ti nangiyebkas ti panagsiddaawda a gaput’ panangiyap-aplikarna kadagiti prinsipio ti Biblia, nabalinanna nga inaramid daytoy dakkel a panagbalbaliw ti kababalinna.
Ita adda pudno a pakarigatan a naipasango kenkuana. Saanna nga ammo ti makinkukua kadagiti adu a bambanag nga adda pay laeng kenkuana. Gapuna, kalpasan ti panagkararagna ken Jehova, isut’ napan iti hedkuarters ti polisia ket inyawatna dagiti innem a radio nga stereo a tinaktakawna kadagiti kotse. Nagsiddaaw dagiti polisia, ta isut’ addaan nadalus a rekord kadakuada. Naikeddengda nga isut’ agmulta ken agserbi biit iti pagbaludan.
Daytoy dati a mannanakaw addaan itan ti nadalus a konsiensia, ta tinallikudannan ti biagna iti krimen ken kinaagum tapno agbalin a paset ti sangalubongan a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova.
Rinibo nga umas-asping a kapadasan ti sidadaan a maisalaysay. Nupay dagidiay nakaaramid kadagita a panagbalbaliw iti panagbiagda ket buklenda laeng ti minoridad kadagiti agtataeng iti daga, ti banag nga adu ti nakaaramid ti kasta idemostrana ti pannakabalin maipaay iti naimbag nga aggapu manipud panangammo ken panangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia.
Bayat ti panaglabas ti kada tawen, umadu nga umadu a tattao ti mangab-abrasa iti daytoy a kita ti panagbiag. Ti panangisuro manipud Biblia ti maipapaay iti nasurok ngem 60,000 a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti intero a daga. Saan a namnamaen dagiti Saksi a baliwan nga interamente ti lubong itatta, a paksiaten ti kinaagum manipud kadagiti binilion nga agdama a sibibiag. Nupay kasta, ipamatmat ti padto ti Biblia a din agbayag manipud ita, ti maysa nga awan-agumna a panagbiag agsaknapton iti intero a daga!
Awan-Agumna a Baro a Lubong
Awantot’ lugar ti kinaagum ken kinaimut iti um-umayen a baro a lubong. Impasiguro ni apostol Pedro kadatayo a ti kinalinteg isuntot’ tanda saan laeng a ti “baro a langlangit” no di ket kasta met ti “baro a daga.” (2 Pedro 3:13) Ti kinaagum ket maysanto “kadagiti immuna a bambanag” a napalabasen, kaduana ti saksakit, sensennaay, ken uray pay ni patay.—Apocalipsis 21:4.
Gapuna, no madukotankayo gapu iti kumarkaro a kinaagum ken naimut a wagas ti panagbiag a makitkitayo iti aglawlawyo itatta, agrag-okayo! Mangrugikay itan nga agbiag a maipaay iti um-umayen a baro a lubong a maysanton a kinapudno. Babaen iti tulong ti Dios, pagreggetanyo a paksiaten ti kinaagum iti mismo a panagbiagyo. Makidanggaykayo iti panangtulong kadagiti dadduma a makakita kadagiti gunggona nga itan mabalin a tagiragsaken babaen iti Nakristianuan a panagbiag. Ipaayyo ti pammati ken talekyo iti kari ni Jehova a Dios a ti kinaagum dandanin maysa kadagiti nakaad-adu a di makaay-ayo a bambanag a ‘didanto malagipen, didanto mapanunoten.’—Isaias 65:17.
[Ladawan iti panid 5]
Nagsao ni Jehova maipapan ti panagbiag a mangparang-ay iti kinaawan-imutna, saan a ti kinaagum
[Ladawan iti panid 7]
Dandanin—maysa a lubong nga awanan agum