Ti Natikag a Daga Nagbalin a Nadam-eg

KAS INSALAYSAY NI ARTHUR MELIN

Iti maysa a nalawag nga aldaw ti primavera idi 1930, agtaktakderak idi iti maysa a sangladan iti Prince Rupert, British Columbia. Bayat a buybuyaek ti bapor a nakasanglad iti naatianan a taaw, napanunotko, ‘Sadino ti nagturongan ti amin a danum?’ Daytoy ti damo a kapadasak iti panagatab ken panagugot ti Pacific West Coast a sadiay ti danum iti taaw ket mabalin nga ages-es agingga iti 7 metro iti las-ud laeng ti innem nga oras. Ngem kasano a nakadanon ti maysa a mannalon a baro kadagiti kosta ti Taaw Pacifico?

NAAWISAK a mangpalawa iti pribilehiok nga agserbi ken Jehova iti amin a tiempo babaen ti pannakikadua kadagiti tripulante ti bapor a Charmian. Natudingankam a mangirusat iti trabaho a panangasaba iti naiputputong a makinlaud a kosta manipud Vancouver aginggat’ Alaska. Daytoy a deppaar ket buklen ti kaaduan a paset ti miniliat’ kaatiddogna a kosta ti British Columbia, nga awanan kadagiti aktibo a managdaydayaw ken Jehova, malaksid iti maysa a bassit a grupo dagiti agibumbunannag ti Pagarian iti ili ti Prince Rupert.

Magagaranak a mangrugi, isu nga apagdissaagko iti tren, nagturongak a dagus kadagiti sangladan tapno mapanko kitaen ti bapor a Charmian ken am-ammuen dagiti tripulante, da Arne ken Christina Barstad. Awan ti nadanonko sadiay, isu a pimmanawak. Idi agsubliak iti kamalmanna, naklaatak. Kasla maat-atianan ti taaw!

Ngem ania dagiti pasamak a nangituggod iti daytoy makapainteres a trabaho?

Maysa a Naespirituan a Tawid

Ti panangapresiarko iti naespirituan a bambanag ket nangrugi iti pagtaengak kadagiti tanap ti Alberta, Canada. Nasarakan ni tatang ti maysa a tract a sinurat ni Charles Taze Russell ti Zion’s Watch Tower Tract Society a dakkel ti naitulongna a nangbalbaliw iti biagna. Rinugian ni tatang ti mangasaba kadagiti kaarrubana, iti laksid ti mangibus-panawen a trabahona a panagtalon idiay Calmar, Alberta. Dayta ket sangagasut a tawenen ti napalabas, idi rugrugi ti 1890’s.

Iti daytoy a managbuteng-Dios a pamilia a naipasngayak idi Pebrero 20, 1905, ti maikawalo kadagiti sangapulo nga agkakabsat a lallaki ken babbai. Ni tatang, agraman dagiti dadduma pay iti daytoy a purok dagiti Sueko, ket naitimpuyog kadagiti International Bible Students. Idi agangay, nangibangonda iti paggigimongan, a kamaudiananna naawagan iti Kingdom Hall. Maysa dayta kadagiti kaunaan idiay Canada.

Pulos a dinakam linapdan ti trabaho a panagtalon iti itatabunomi kadagiti Nakristianuan a gimong, a ti dadduma nangitampok kadagiti palawag dagiti sumarsarungkar a pumapalawag nga imbaon ti Watch Tower Society. Dagitoy a palawag ti nangrubrob iti nasged a tarigagaymi a makiraman iti trabaho a panangasaba. Kas resultana, gistay amin iti pamiliami ti sititibker a nagna iti lawag ti kinapudno iti Biblia.

Pannakiraman iti Trabaho a Panangasaba

Idi rugrugi ti 1920’s, naited kaniak ti umuna a batangko a pangasabaan. Napusganak nga agiwaras kadagiti imbitasion para iti palawag publiko kadagiti ruangan iti siudad ti Edmonton. Bayat a nakatakderak a maymaysa sadiay iti dayta nga aldaw, nasursurok ti maysa a napateg a banag: Agtalekka ken ni Jehova. (Proverbio 3:5, 6) Anian a ragsakko a nangitungpal iti dayta umuna a nakaitudingak babaen ti tulong ni Jehova!

Nagtultuloy a rimmang-ay ti panagtalekko iti makitkita nga organisasion ni Jehova ken iti klase matalek ken masirib nga adipenna bayat a naipaay ti ad-adu a pannakaawat iti Saona a kinapudno. Adu nga ar-aramid ken kaugalian ti Kakristianuan, kas iti panangselebrar iti Krismas ken panagkasangay, ti naiwaksi. Saan metten a ti personal a pannakaisalakan ti kangrunaan a pakaseknanmi; imbes ketdi, ti pannakaikasaba ti Pagarian ti nangrugi a maipangpangruna kas kapatgan. Dakkel ti epekto amin dagitoy iti biagko. Isu a di nagbayag kalpasan ti panangidedikarko ti biagko ken Jehova idi Abril 23, 1923, inaramidko kas kalatko ti amin-tiempo a ministerio.

Idi panawen dagiti nakaro a tiempo ti lam-ek iti tanap, nangasabakam kadagiti away a nakalugan iti maysa nga ulnas a guyoden ti kabalio. Napadasak naminsan ti nakipagtrabaho iti dua a lawas iti maysa a grupo iti maaw-awagan idi a house car work. Napaneknekan a praktikal dagitoy naisangsangayan a lugan iti panangasaba iti nalalawa a lugar kadagiti tanap ti Canada. Iti laksid dagiti parikut iti kuarta, nakaro a kasasaad ti panawen, ken ti kinawatiwat ti daliasaten, nakaanusak iti ministerio kas payunir idiay Alberta nupay nagsardesardengak iti agarup tallo a tawen agingga a dimteng ti nakallalagip nga aldaw iti 1930 idi naawisak nga agserbi iti Pacific West Coast. Yantangay awan ammok maipapan iti taaw wenno kadagiti bapor, pinagpanunotnak dayta nga awis.

Bueno, idi dimtengak idiay Prince Rupert nabiitko la a naipasig ti bagik kadagiti baro a katrabahuak iti bapor. Maysa a nasanay a managlayag ni Kabsat Barstad yantangay nagtrabaho iti komersial a panagdaklis iti las-ud ti adu a tawen. Ti sumaganad nga innem a tawen ket maysa a panawen ti naganetget a panangasaba, a binallasiwmi ti dandanum iti deppaar ti British Columbia manipud Vancouver aginggat’ Alaska. Maysa pay a leksion ti nasursurok: Kanayon nga awaten ti trabaho nga ituding ni Jehova, ken pulos a di agkedked.

Panangimula ti Bin-i iti Taaw

Ti umuna a sangladan a pinasiarmi iti dayta a primavera ti 1930 isu ti Ketchikan, Alaska, a sadiay nagawitkam iti 60 a karton a literatura ti Biblia. Iti las-ud ti sumagmamano a lawas, sinarungkaranmi amin a balbalay idiay Ketchikan, Wrangell, Petersburg, Juneau, Skagway, Haines, Sitka, ken dadduma pay a naiwaraswaras a purpurok. Kalpasanna winanasmi ti intero a kosta ti British Columbia, a tinurposmi dayta sakbay ti panagngudo ti kalgaw. Sinarungkaranmi dagiti nasulinek a kampo dagiti manartarikayo, dagiti kampo ti agar-aramid kadagiti de lata nga ikan, purpurok dagiti Americano nga Indian, babassit nga ili, kasta met dagiti agnanaed kadagiti nasulinek a purok ken dagiti mangnganup. No dadduma nagrigat ti agpakada kadagiti malidliday nga agbambantay kadagiti parola a mailiw a makisarita iti siasinoman.

Iti kamaudiananna, impaayannakam ti Sosiedad iti nalaka a maitugot a ponograpo ken naiplaka a palpalawag iti Biblia. Intugotmi dagitoy, agraman dagiti libro, Biblia, ken magasin. Masansan nga awitenmi dagitoy no kasta a magnakami kadagiti kabatbatuan iti igid ti baybay. Iti panagaatí, kasapulan no dadduma dagitoy a yuli kadagiti nangato a rugak nga agdan dagiti sangladan. Naimbag laengen ta nasanay ti bagik idi agtartrabahoak pay laeng iti katay-akan.

Dakkel ti naitulong ti amplifier iti bapormi iti panangisaknap iti damag ti Pagarian. Yallangugan ti danum, dagiti naiplaka a palawag ket masansan a mangngeg uray miniliat’ kaadayona. Naminsan bayat a nagsardengkam iti maysa a naiputputong a luek iti Isla ti Vancouver, pinatokarmi ti maysa kadagitoy a palawag iti Biblia. Iti simmaganad nga aldaw, sigagagar dagiti tao nga agnanaed iti adayo manipud igid ti baybay a nangibaga kadakami: “Nakangngegkam idi kalman iti maysa a sermon a naggapu mismo idiay langit!”

Iti sabali pay a gundaway, kinuna ti maysa a nataenganen nga agassawa a nakangngegda iti tokar iti yan ti simburion, ngem idi rimmuarda, awanen ti nangngegda. Idi nagsublida iti uneg, nakangngegda iti timek. Apay ngay a kasta? Bueno, bayat nga addada iti ruar, suksukatanmi ti plaka. Agpatokarkam pay nga umuna iti musika tapno maawis ti atension dagiti tao, kalpasanna patokarenmi ti maysa a palawag iti Biblia.

Iti maysa pay a gundaway, idi nakasangladkam iti asideg ti maysa a puro nga addaan purok dagiti Indian, adda dua a katutubo a babbarito a dimteng nga aggagaud tapno birokenda ti paggapgapuan dagiti timek. Impagarup ti dadduma kadagiti agnaed iti puro a dagitoy ket timek dagiti nagungar a minatayda!

Gagangayen ti pannakaipaima iti sangagasut a libro iti maysa nga aldaw kadagidiay agtartrabaho iti nasusulinek a pagaramidan iti de lata nga ikan. Gapu ta saanda unay nga okupado, adda panawenda nga agpanunot maipapan iti naespirituan a bambanag. Adu kadagitoy a naiputputong ti nagbalin a Saksi idi agangay. Kadagiti simmaganad a panagbiahe, il-iliwenmi ti isasarungkar kadakuada maipaay iti “panagpipinnaregta.”​—Roma 1:12.

Panagtultuloy nga Agserbi a Kadua ti Asawa

Idi 1931, inkallaysak ti adingen ni Christina Barstad, ni Anna. Kalpasanna intultuloymi ti panagpayunirmi a dua iti bapor ket tinagiragsakmi ti adu a makagunggona a kapadasan iti adu a tawen. Dagiti balyena, sea lion, seal, porpoise, ugsa, oso, ken dagiti agila ti kakaduami bayat a matannawagan iti adayo dagiti nadaeg a bantay, nalemmeng a karayan a serkan, ken dagiti nasalinged ken nalinak a baybay, nga iti aglawlaw ket napno kadagiti sedro, saleng, ken higante a Douglas fir. Adu a daras a tinulonganmi dagiti napaksuyan nga ugsa ken dagiti urbonda bayat nga inkagumaanda ti aglangoy a bumallasiw iti maysa a karayan a napegges ti ayusna tapno makaliklikda kadagiti narungsot nga ayup.

Iti maysa a malem, nadlawmi ti maysa a bald eagle nga agtaytayab iti nababa iti ngatuen ti danum, a dagiti kukona ket nakapetpet iti maysa a dakkel a chinook salmon. Dakkel unay ti ikan nga uray la a dina mairuar a naan-anay iti danum, isu nga agturturong ti agila iti takdang bayat a guyguyodenna ti salmon. Nakita ni Frank Franske, maysa kadagiti tripulante, dayta a pangnamnamaan ket timmaray iti igid ti baybay tapno sabtenna ti nabannogen nga agila ken gutugotenna a mangibbat iti natukmaanna. Nagsida iti naimas a salmon dagiti tripulantemi a payunir iti dayta a rabii, ken nasursuro ti agila ti mangiranud, nupay mapilpilit.

Iti maysa a bassit a puro iti amianan nga ungto ti Isla ti Vancouver, inawat ti maysa nga agassawa nga agnagan Thuot ti kinapudno ti Biblia. Saan nga ammo ti lalaki ti agbasa ken agsurat, natangken ti pakinakemna, maysa a tao a di agpampannuray iti sabali iti tawenna a 95, ket ti babai agtawen metten iti 85. Nupay kasta, interesado unay ti lalaki iti kinapudno nga uray la a nagpakumbaba ken pinalubosanna ni baketna a mangisuro kenkuana nga agbasa. Di nagbayag nabaelannan nga adalen a mismo ti Biblia ken dagiti publikasion ti Sosiedad. Kalpasan ti agarup tallo a tawen, naaddaanak iti rag-o a nangbautisar kadakuada a dua iti nasulinek nga isla a pagtaenganda, nga inaramatmi ti barangaymi kas tanke a pagbautisaran!

Tinagiragsakmi met a makita ti panangipangag iti mensahe ti Pagarian ti pamilia Sallis idiay Powell River. Nabasa ni Walter ti bokleta a War or Peace​—Which? ket nailasinna a dagus ti aweng ti kinapudno. Di nagbayag, ti intero a pamilia ket nakikadua ken Walter iti timpuyog dagiti payunir idiay Vancouver, a pangisangladanmi iti Charmian iti tiempo ti lam-ek. Isut’ naregta unay, ket iti panaglabas dagiti tawen, napatanorna ti panagayat kenkuana ti intero a timpuyog dagiti kakabsat iti lugar ti Vancouver. Tinurposna ti naindagaan a kursona idi 1976, a nakaibati iti maysa a dakkel a pamilia dagiti Saksi.

Panangparmek iti Ibubusor

Masansan a busoren ti klero kadagiti purok dagiti Indian ti trabahomi, nga ibilangdakam kas agaagaw kadagiti naespirituan nga iturayanda. Idiay Port Simpson, imbilin ti lokal a klero iti panguluen ti purok a paritannakami a sumarungkar kadagiti pagtaengan. Kinasaritami ti panguluen ket sinaludsodmi no iti pagarupna ket husto ti inaramid ti klero a panangibilangna iti tattaona kas nengneng unay a di makaaramid kadagiti bukodda a pangngeddeng. Insingasingmi nga ipaayanna ti tattaona iti gundaway a dumngeg iti pannakailawlawag ti Sao ti Dios ken mangeddeng iti bagbagida no ania ti kayatda a patien. Ti resultana: Pinalubosannakam nga agtultuloy a mangasaba iti purok.

Maysa pay a panguluen ti purok ti nangpaay iti adun a dekada iti panaggandat dagiti kameng ti konsilio ken relihiuso a grupo a mangiparit kadagiti Saksi a makisarita kadagiti kapurokanna. “Agingga a siak ti panguluen,” kinunana, “maabrasa dagiti Saksi ni Jehova ditoy.” Pudno, saan a kanayon a maawatkami iti amin a lugar, ngem iti baet ti ibubusor, pulos a saankam pay a napilit a pumanaw iti maysa a lugar. Isu a naitungpalmi ti ministeriomi tunggal sumangladkami.

Panagandur Kadagiti Peggad iti Baybay

Iti panaglabas dagiti tawen, naipasangokam kadagiti narigat a kasasaad kas kadagiti bagyo, panagatab ken panagugot, nakalemmeng a batbato, ken no dadduma pannakadadael ti makina. Iti naminsan nagtawatawkam iti asideg ti Isla ti Lasqueti, agsangagasut ket innem a pulo a kilometro iti amianan ti Vancouver. Naisadsadkam iti maysa a kadilian, a naabutan sadiay iti panagugot ti danum, ket ti kinatalgedmi nagpannuray iti kasasaad ti panawen. No dimmawel la ti panawen, mabalin a narakrak koman ti bapor no maidungpar iti kabatbatuan. Nagturongkam amin kadagiti bato ken inaramidmi ti amin a kabaelanmi iti las-ud ti kasta a narigat a kasasaad. Nangaldawkami, nangbusbos iti panawen nga agadal, ken naguray iti panagatab manen ti danum.

Iti laksid ti adu a peggad ken pakarigatan, makapasalun-at ken makaparagsak daydi a biag. Nupay kasta, nangyeg iti dakkel a panagbalbaliw ti pannakaipasngay ti dua nga annakmi a lallaki. Intultuloymi ti nagnaed iti bapor, ngem no kasta nga aglayagkami nga agpaamianan iti kas kaadayo ti Oona River, agyan da Anna ken dagiti ubbing iti yan dagiti nagannakna bayat a nagtultuloykam nga agpaamianan pay agingga idiay Alaska. Kalpasanna, no agsublikamin iti abagatan, kaduami manen ni Anna ken dagiti ubbing.

Awan malagipko a nagtanabutob dagiti ubbing wenno uray man la nagsakit. Kanayon a nakabarikesda iti pataw, ket no dadduma galutanmi pay ida iti tali. Wen, adda dagiti sumagmamano a makapadanag a gundaway.

Dagiti Kanayonan a Panagbalbaliw

Idi 1936 kasapulan a panawanmi ti Charmian, ket nakabirokak iti sekular a trabaho. Idi agbayag, naaddaankami iti maikatlo nga anak a lalaki. Idi agangay, gimmatangak iti maysa a barangay a pagkalap, a saan laeng a timmulong iti panagsapul iti pagbiag no di pay ket tinulongannakam a mangitultuloy iti trabaho a panangasaba iti igid ti baybay.

Nangipatakderkam iti maysa a balay idiay Isla ti Digby, iti ballasiw ti dan-aw manipud Prince Rupert, ken di nagbayag nabuangay ti maysa a bassit a kongregasion. Bayat ti Gubat Sangalubongan II, idi naiparit ti trabaho a panangasaba dagiti Saksi ni Jehova idiay Canada, agbarangaykam nga agturong idiay Prince Rupert kalpasan ti tengngat’ rabii ket “rautenmi” ti teritoria, nga agibatikam iti literatura iti tunggal pagtaengan. Awan ti siasinoman a nangipakaammo iti panagballasiwmi iti tengngat’ rabii nga agiwaras kadagiti maiparit a literatura!

Ti Daga Nagbalin a Nadam-eg

In-inut nga immadu ti tattao a nangrugi a makitimpuyog kadagiti Saksi ni Jehova, ket idi 1948 nakitami ti panagkasapulan iti Kingdom Hall idiay Prince Rupert. Kalpasan a nakagatangkami iti maysa a patakder ti militar nga adda iti ballasiw ti sangladan, rinakrakmi dayta, imbalsami, ket kalpasanna inkargami iti trak nga agturong iti lugar a pagipatakderan. Binendisionan ni Jehova ti panagbannogmi, ket naaddaankam iti bukod a Kingdom Hall.

Idi 1956, nagpayunirak manen, ket kimmadua kaniak ni Anna idi 1964. Nagtrabahokam manen babaen ti bapor iti Costa Pacifico. Nakiramankam met iti panagtrabaho iti sirkito iti sumagmamano a tiempo, a sinarsarungkaranmi dagiti kongregasion manipud kadagiti Isla ti Queen Charlotte nga agpadaya iti ballasiw dagiti bantay agingga idiay Fraser Lake, ken iti kamaudiananna agingga iti kas kaadayo ti Prince George ken Mackenzie. Iti adu a tawen, dinaliasatmi ti rinibribu a milia iti intero a Pacific Northwest babaen ti kotse, bapor, ken eroplano.

Idiay Prince Rupert nagtultuloy a tinagiragsakmi ti nasasayaat a kapkapadasan iti ministerio. Nangyadalkam ken Anna kadagiti tattao a kamaudiananna nagadal iti Watchtower Bible School of Gilead ket kalpasanna nagserbi kas misionero kadagiti ganggannaet a daga. Anian a rag-o a makita dagiti naespirituan nga annakmi a mangidanon iti napateg a mensahe ti Pagarian kadagiti adayo a daga!

Itatta nasuroken a 80 ti tawenmi a dua ken makidangdangadang iti kumapkapuy a salun-at, ngem naragsakkam pay laeng nga agserserbi ken Jehova. Dagiti naikasigudan a buya a nakitkitami idiay Alaska ken British Columbia ti mangipalagip kadagiti napateg a kapkapadasanmi. Ngem dakdakkel nga amang ti ragsakmi iti pannakakita iti daytoy nalawa a lugar a sigud a natikag iti naespirituan nga agsabsabong itan iti adu a kongregasion dagiti managdaydayaw ken Jehova.

Nangnangruna a nangparagsak iti pusomi ti pannakakita kadagiti annakmi a mismo, kasta met kadagiti naespirituan nga annakmi, a dumakdakkel ken agdaydayaw ken Jehova. Ragsakenmi ta naaddaankam iti bassit a paset iti espiritual a panagrang-ay iti daytoy a paset ti daga. Kas pagarigan, addaan itan ti Alaska iti bukodna a sanga nga opisina a mangor-organisar iti trabaho ti nasurok a 25 a kongregasion.

Naaddaankam iti pribilehio ditoy Prince Rupert idi 1988 a nangidedikar iti maysa a napintas, baro a Kingdom Hall, iti mismo a sentro ti siudad. Wen, agragrag-okami, kas ken Isaias, iti panangikunana: “Sika pinadakkelmo ti nasion; O Jehova, . . . sika maidaydayawka. Sika pinalawam amin a bedbeddeng ti daga.”​—Isaias 26:15.

[Ladawan iti panid 21]

Panagserbi iti sirkito idi 1964-67

[Ladawan iti panid 24]

Ti kita ti bapor a naaramat iti panangasaba iti igid ti baybay