Makitadatay Aya Dagiti Natay?

PINAPATAY ti maysa a babai ni lakayna. Pito a tawen kalpasanna, isut’ napabutngan babaen ti maysa a tagtagainep a patienna a tanda ti panagpungtot ti natayen nga asawana. Tapno maay-ayona ti “espiritu” ni lakayna, imbaonna ti balasangna a mapan mangibuyat iti atang a mainum iti tanemna.

Saan nga ammo ti anak a babai no aniat’ sawenna iti espiritu ni amana, tangay naggapu ti atang iti inana a nangpapatay kenkuana. Manipud iti nalmeng a lugar, isut’ buybuyaen ti adina a lalaki. Immasideg, ket nagkararagda nga agkabsat iti amada tapno tulonganna ida a mangibales iti pannakapapatayna.

Naggapu daytoy a buya manipud iti The Libation Bearers, maysa a Griego a pabuya a naisurat nasurok a 2,400 a tawenen ti napalabas. Iti dadduma a paset ti lubong, kangrunaanna iti Africa, maidatdaton met ti kakasta nga atang kadagiti tanem uray kadagitoy nga aldaw.

Kas pagarigan, usigenyo ti kapadasan ni Ibe, nga agnanaed idiay Nigeria. Gapu iti ipapatay ti tallo nga annakna, isut’ nakiuman iti tradisional a baglan, a nangibaga ken ni Ibe nga adda rason iti ipapatay dagiti annakna​—nakaunget ti natay nga ama ni Ibe gapu ta saan nga umiso ti pannakaipumponna.

Kas panangsurot iti balakad ti baglan, nangidaton ni Ibe iti kalding ken nangibukbok iti atang a ginebra ken arak iti tanem ni amana. Isut’ immawag iti espiritu ni amana, umar-araraw iti pammakawan, mangipatpatalged iti ayatna, ken agkidkiddaw iti pammendisionna.

Saan nga agduadua ni Ibe nga isut’ makita ken mangngeg ni amana. Mamati a sibibiag ni amana, ngem iti ipapatay, isut’ “immallatiw” manipud iti makita a lubong a nagturong iti di makita a lubong. Mamati ni Ibe a nagpukaw ni amana manipud iti lubong ti lasag ken dara a nagturong iti lubong dagiti espiritu, ti pagnanaedan dagiti inapo.

Kastoy ti panagrason ni Ibe: ‘Nupay awanen ni Tatang iti daytoy a lubong, malaglagipnak pay laeng ken maseknan iti pagimbagak. Ket yantangay maysa itan nga espiritu nga addaan iti nabilbileg a pannakabalin, adayo a nasaysayaaten ti kasasaadna a tumulong kaniak ngem idi isut’ maysa a tao ditoy daga. Kasta met, mabalinnat’ direkta nga umadani iti Dios para kaniak, yantangay ti Dios ket espiritu met. Mabalin a sipupungtot ni tatang ita, ngem no ipakitaak iti umiso a panagraem, pakawanen ken bendisionannakto.’

Idiay Africa, nasaknap kadagidiay mangan-annurot iti tradisional a relihion, ti panamati a makitkita dagiti natay ti tattao ditoy daga ken maimpluensiaanda ti kabibiagda. Nabatad met dayta kadagidiay agkunkuna a Kristianoda. Kas pagarigan, kalpasan ti panagkasar ti maysa a babai iti simbaan, gagangay kenkuana ti ipapan iti pagtaengan dagiti dadakkelna tapno gumun-od iti tradisional a pammendision. Sadiay nga umararawda kadagiti inapo, ket maibukbok ti mayatang a mainum. Mamati dagiti adu a tattao a ti di panangaramid iti daytoy mangyeg ti didigra iti panagasawa.

Pagarupenda a maipasigurado dagiti inapo, wenno espiritu dagiti inapo, ti pannakaispal ken irarang-ay dagiti pamiliada ditoy daga. Sigun iti daytoy a panangmatmat, ti espiritu dagiti inapo ket nabibileg a kakadua, makabalin a mangyeg iti nasayaat nga apit, mangipaay iti pagimbagan, ken mangsaluad kadagiti tattao manipud pannakadangran. Ibabaetda dagiti tattao. Nupay kasta, no di maikaskaso wenno mapasaktan, mangyegda iti didigra​—sakit, kinapanglaw, uray pay ipapatay. Gapuna, ikagkagumaan a taginayonen dagiti tattao ti nasayaat a pannakirelasionda kadagiti natay babaen ti daton ken ritual.

Mamatikayo kadi a makibibiang dagiti natay iti kabibiag dagiti sibibiag? Napadasanyo kadin ti nagtakder iti tanem ti patpatgenyo ken nangyebkas iti sumagmamano a sao, amangan laeng no mangngegnakayo? Bueno, ti pannakakita dagiti natay ken ti pannakangngegda kadatayo wenno saan, agpannuray iti no aniat’ mapasamak iti ipapatay. Sukimatentayo no aniat’ kunaen ti Biblia maipapan iti daytoy napateg a tema.