Agannadkayo iti Panaginlilinteg!

IDI umuna a siglo, tinagiragsak dagiti Fariseo ti nasayaat a pakasarsaritaan kas nalinteg a managdaydayaw iti Dios. Sipapasnek nga inad-adalda ti Kasuratan ken masansan nga agkararagda. Minatmatan ida ti sumagmamano a tattao kas naalumamay ken nainkalintegan. Insurat ti Judio a historiador a ni Josephus: “Nadungngo iti maysa ken maysa dagiti Fariseo ken makituntunosda iti komunidad.” Awan duadua a nalabit isudat’ kangrunaan a mararaem ken mabigbigbig unay iti kagimongan a Judio iti daydi a tiempo!

Nupay kasta, itatta ti sao a “mara-Fariseo” ken dagiti nainaig a termino ket makaipababa, a kayuloganna met ti panaginsasanto, panaginlilinteg, panagintatakneng, relihioso unay, ken agdaydayaw iti sao laeng. Apay a napukaw dagiti Fariseo ti naimbag a naganda?

Agsipud ta, maisupadi iti kaaduan a Judio, saan a naallilaw ni Jesu-Kristo iti makinruar a langa dagiti Fariseo. Inyaspingna ida “kadagiti napapudaw a tanem, nga iti ruar pudno nga agparangda a napintas ngem iti uneg napnoda kadagiti tulang dagiti natay a tattao ken tunggal kita ti kinarugit.”​—Mateo 23:27.

Agpayso, nagkararagda iti nakapapaut bayat a sitatakderda kadagiti publiko a lugar, ngem daytoy ket tapno makita laeng dagiti dadduma, kas kinuna ni Jesus. Pammarang laeng ti panagdaydayawda. Pagay-ayatda dagiti katan-okan a lugar kadagiti pangrabii ken dagiti makinsango a tugaw kadagiti sinagoga. Bayat nga amin a Judio ket obligado nga agaruat kadagiti nabarayubayan a kawes, pinadas dagiti Fariseo a pagsiddaawen dagiti tattao babaen ti panangikapet kadagiti atiddog unay a barayubay. Pagpangasda dagiti napaakaba a naglaon-kasuratan a kahitada nga ikapetda kas anting-anting. (Mateo 6:5; 23:5-8) Kamaudiananna, nangyeg kadakuada iti pannakaibabain ti kinamanaginsisingpet, kinaagum, ken kinapalangguadda.

Inyebkas ni Jesus ti panangilaksid ti Dios kadagiti Fariseo: “Dakayo a managinsisingpet, ni Isaias maiyanatup a nagipadto iti maipapan kadakayo, idi a kinunana, ‘Daytoy nga ili dayawennak babaen kadagiti bibigda, ngem ti pusoda adayo kaniak. Agtultuloyda nga agdaydayaw kaniak iti kinaubbaw, agsipud ta isuroda ti bilbilin dagiti tattao a kas doktrina.’” (Mateo 15:7-9) Ti kinalintegda ket talaga a panaginlilinteg. Gapuna, pinakdaaran ni Jesus dagiti adalanna: “Siputanyo ti lebadura dagiti Fariseo.” (Lucas 12:1) Itatta, masapul met nga ‘agsiputtayo’ iti panaginlilinteg wenno agannadtayo a maibusor iti panagbalin a narelihiosuan a managinsisingpet.

Iti panangaramid iti kasta, bigbigentay koma a ti maysa a tao ket saan nga agbalin a dagdagus a managinlilinteg. Imbes ketdi, daytoy a pagannayasan ket in-inut a tumanor iti panaglabas ti panawen. Uray pay iti di inggagara, mabalin a maaddaan ti maysa a tao kadagiti dakes a kababalin dagiti Fariseo.

Kinapangas

Ania ti sumagmamano kadagiti kababalin a masapul a “siputan[tayo]”? Dagiti managinlilinteg a tattao ket masansan nga “agsao, ken tumakder, ken kumita a kas ket tay awan pay a pulos nagbiddutanda,” ilawlawag ti Encyclopædia of Religion and Ethics. Dagiti managinlilinteg ket napangas met ken bagida lat’ itantan-okda, nga isut’ kangrunaan a parikut kadagiti Fariseo.

Dineskribir ni Jesus daytoy a kababalin dagiti Fariseo iti maysa a pangngarig: “Dua a tattao simmang-atda idiay templo tapno agkararagda, ti maysa Fariseo ket ti sabali agsingsingir iti buis. Ti Fariseo nagtakder ket rinugianna nga ikararag dagitoy a bambanag iti bagina, ‘O Dios, agyamanak kenka a saanak a kas iti dadduma a tattao, a manangkikil, nakillo, mannakikamalala, wenno uray kas iti daytoy nga agsingsingir iti buis. Agayunarak ti mamindua iti maysa a lawas, itedko ti apagkapullo ti amin a bambanag a magun-odak.’” Maisupadi iti dayta, sipapakumbaba nga inamin ti agsingsingir iti buis dagiti biddutna ket napaneknekan a nalinlinteg ngem iti napangas a Fariseo. Inyaplikar ni Jesus daytoy nga ilustrasion kadagidiay “nagtalek iti bagbagida a nalintegda ken nangibilang kadagiti dadduma kas awan kaes-eskanda.”​—Lucas 18:9-14.

Kas imperpekto a tattao mabalin a mariknatayo no dadduma a nalalaingtayo ngem iti sabsabali gapu kadagiti nainkasigudan nga abilidad wenno nasaysayaat a kasasaadtayo. Ngem rumbeng nga ilaksid a dagus dagiti Kristiano ti kakasta a pampanunot. Mabalin nga adun a tawen nga agbibiagkayo kas Kristiano. Mabalin a maysakay a nalaing a mannursuro iti Biblia. Wenno nalabit patienyo a maysakay a napulotan a makipagturay ken Kristo idiay langit. Tagtagiragsaken ti sumagmamano iti kongregasion dagiti naisangsangayan a pribilehio kas amin-tiempo a ministro, panglakayen, wenno ministerial nga adipen. Saludsodanyo ti bagiyo, ‘Kasanot’ panagrikna ni Jehova no aramatek ti impaayna kaniak kas panggapuak a mangipapan a natantan-okak ngem kadagiti sabsabali?’ Awan duadua, makapaladingit daytoy kenkuana.​—Filipos 2:3, 4.

No agpangas ti maysa a Kristiano gapu kadagiti inted-Dios nga abilidad, pribilehio, wenno autoridadna, pudno a taktakawanna ti Dios iti dayag ken dayaw nga Isu laeng ti maikari. Silalawag a mamagbaga ti Biblia iti Kristiano a “dina panunoten nga ad-adda ti bagina ngem iti rebbengna a panangpanunot.” Idagadagna kadatayo: “Panunotenyo dagiti sabsabali iti isu met laeng a pamay-an kas iti bagbagiyo; dikay pampanunoten dagiti nangato a bambanag, no di ket umabuloykayo koma kadagiti nababa a bambanag. Dikay agbalin a masirib iti matmatayo met laeng.”​—Roma 12:3, 16.

“Dikay Mangukom”

Sigun iti maysa nga encyclopedia iti Biblia, ti managinlilinteg a tao “ibilangna ti bagina a nalinteg man iti moral wenno addaan umiso a takder iti Dios gapu iti nainget a panagtulnogna iti kabassitan a paset dagiti legal a pagannurotan a dina usigen ti kaipapanan dagitoy.” Maysa pay a gapuanan ti mangiladawan kadagiti managinlilinteg kas “relihioso unay a tattao a ti ar-aramidenda ket agbirbirok laeng iti kinadakes dagiti sabsabali.”

Nagbasol iti kastoy dagiti Fariseo. Dimteng ti panawen a dagiti aramid-tao a paglinteganda ket agparang a napatpateg ngem kadagiti linteg ken prinsipio ti Dios. (Mateo 23:23; Lucas 11:41-44) Insaadda ti bagbagida kas ukom ken ugalida nga ukomen ti siasinoman a saan a nakaragpat kadagiti pagalagadan nga ibilangda a nalinteg. Ti kinapangasda ken nalabes a panangidayaw iti bagida pinatanorna ti tarigagay a mangdominar iti dadduma a tattao. Nagpungtotda gapu ta dida kabaelan a dominaran ni Jesus, isu nga insikatda ti pannakapapatayna.​—Juan 11:47-53.

Pudno a makapasuron ti makikadua iti maysa a pagbalinenna nga ukom ti bagina, a kanayon nga agbirbirok kadagiti biddut, a suksukimaten ken sipsiputanna amin nga adda iti aglikmutna. Kinapudnona, awan siasinoman iti kongregasion ti addaan autoridad a mangipapilit kadagiti sabsabali kadagiti kapanunotanna ken bukodna a paglintegan. (Roma 14:10-13) Mabigbig dagiti natimbeng a Kristiano nga adu nga aspeto iti inaldaw a panagbiag ti agpannuray iti personal a desision. Dagidiay addaan pagannayasan nga agbalin a perpeksionista ken manangipapilit ket nangnangruna a masapul a liklikanda ti panangukom kadagiti sabsabali.

Pudno, autorisado ti kongregasion Kristiano a maaddaan kadagiti pagannurotan a tumulong iti naannayas a panagandar ti naindagaan nga organisasion ni Jehova. (Hebreo 13:17) Ngem tiniritir ti dadduma dagitoy a pagalagadan wenno innayonda dagiti bukodda a paglintegan. Iti maysa a lugar, kasapulan nga amin dagiti estudiante ti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro ket agkawesda iti terno ken ibutones ti amerikanada no agpalpalawagda. No saan nga aramiden ti estudiante daytoy, saanton a maikkan iti paset. Imbes a mangaramid iti kasta a nainget a paglintegan, saan aya nga ad-adda a nainkalintegan ken maitunos iti espiritu ti Sao ti Dios ti panangipaay iti naasi, personal a panangiwanwan no kasapulan?​—Santiago 3:17.

Ti panaginlilinteg mabalin nga itandudona met ti panangmatmat a no ti maysa a Kristiano ket agsagsagaba iti adu a personal a parikut, adda la ketdi pagkuranganna iti naespirituan. Kasta la ketdi ti impagarup da managinlilinteg nga Elifaz, Bildad, ken Sofar maipanggep ken ni matalek a Job. Dida ammo ti pudno a kasasaad, gapuna a maysa a kinakuspag kadakuada ti mangpabasol ken ni Job kas agar-aramid iti dakes. Dinisiplina ida ni Jehova gapu iti tiritir a panangmatmatda kadagiti suot a linak-am ni Job.​—Kitaenyo ti Job, kapitulo 4, 5, 8, 11, 18, 20.

Biddut a Kinaregta

Masansan nga agkanaig ti panaginlilinteg ken kinaregta. Dinakamat ni apostol Pablo ti maipapan kadagiti relihioso a Judio kas addaan ‘regta iti Dios; ngem saan a maitunos iti umiso a pannakaammo; ta, gapu iti dida pannakaammo iti kinalinteg ti Dios no di ket ikagkagumaanda nga ipasdek ti bukodda, dida impasakop ti bagbagida iti kinalinteg ti Dios.’ (Roma 10:2, 3) Kas maysa a Fariseo, napalalo ti kinaregta idi ni Pablo, nupay biddut ti regtana, a saan a naibatay iti kinalinteg ni Jehova.​—Galacia 1:13, 14; Filipos 3:6.

Mayanatup nga ibalakad ti Biblia: “Dika aglabes nga aglinteg, wenno ipakitam a nasiribka unay. Apay a dadaelem koma ta bagim?” (Eclesiastes 7:16) Iti kongregasion amangan no ti maysa a Kristiano ket naannad iti damo, ngem ti kinapasnek ken kinaregtana mabalin nga agbanag iti panaginlilinteg. No iwanwan iti natauan a kinasirib imbes a ti kinalinteg ni Jehova, ti narelihiosuan a kinaregta mabalin a dangranna ti sabsabali. Kasano?

Kas pagarigan, mabalin nga okupado unay dagiti nagannak iti panangasikaso iti espiritualidad ti sabsabali, ket iti panangaramid iti daytoy amangan no maliwayanda dagiti kasapulan ti pamiliada. Wenno mabalin a nalabes ti kinaregta dagiti nagannak, a dakdakkel ti namnamaenda ngem iti kabaelan dagiti annakda. (Efeso 6:4; Colosas 3:21) Ti dadduma nga annak, gapu ta dida kabaelan a ragpaten ti kakasta a di nainkalintegan a kalikagum, agtignayda babaen ti doble a panagbiag. Ikonsiderar ti maysa a nainkalintegan a nagannak dagiti limitasion ti pamiliana ken agaramid kadagiti mayanatup a panagbalbaliw.​—Idiligyo ti Genesis 33:12-14.

Ti nalabes a kinaregta mabalin a pukawenna met ti kinataktika, pannakipagrikna, ken kinadungngotayo, a napateg iti pannakilangentayo iti sabsabali. Mabalin nga agbannog unay ti maysa a tao tapno mayadelantar dagiti interes ti Pagarian. Nupay kasta, mabalin a madangran dagiti tattao iti aglablabes a kinaregtana. Kinuna ni Pablo: “No addaanak iti sagut ti panagipadto ken ammok amin dagiti sagrado a palimed ken amin a pannakaammo, ket no addaanak iti amin a pammati tapno iyakarko dagiti bantay, ngem awan ayatko, awan ti kaes-eskak. Ket no itedko amin a sanikuak tapno mapakan dagiti sabsabali, ket no iyawatko ti bagik, tapno makapagpasindayagak, ngem awan ayatko, saanak a pulos magunggonaan.”​—1 Corinto 13:2, 3.

Anamongan ti Dios Dagiti Napakumbaba

Kas Kristiano, masapul a mailasintay ti peggad ti panaginlilinteg sakbay a tumanor daytoy. Liklikantayo ti kinapangas, ti ugali a panangukom iti sabsabali, ken bulsek a kinaregta a naibatay iti natauan a sirib.

Bayat a ‘siputantayo’ ti kababalin dagiti Fariseo, imbes nga ukomentay dagiti sabsabali kas managinlilinteg, nasaysayaat no ipamaysatay kadagiti bukodtayo a kababalin ken pagannayasan. Agpayso, inukom ni Jesus dagiti Fariseo ken kinondenarna ida kas “putot dagiti karasaen” a maikari iti agnanayon a pannakadadael. Ngem mabasa ni Jesus ti puso dagiti tattao. Ditay kabaelan dayta.​—Mateo 23:33.

Birokentayo ti kinalinteg ti Dios ket saan a ti kabukbukodantayo. (Mateo 6:33) Iti dayta laeng a magun-odtayo ti anamong ni Jehova, ta balakadannatayo amin ti Biblia: “Bariksanyo ti bagbagiyo iti kinapakumbaba iti panagpampanunot maipaay iti maysa ken maysa, agsipud ta ti Dios busorenna dagiti natangsit, ngem mangted iti di kaikarian a kinamanangaasi kadagiti napakumbaba.”​—1 Pedro 5:5.