Agyamyamanak iti Naunday a Biag iti Panagserbi ken Jehova
KAS INSALAYSAY NI OTTILIE MYDLAND
Idi arinunos ti maika-19 a siglo, nagaabay dagiti barko a de layag iti puerto ti Kopervik iti lumaud a Norway. Kadagidi a tiempo guyguyoden dagiti tattao ken kabalio ti karison kadagiti lansangan. Agus-usar dagiti tao kadagiti lampara a parafina kas silaw, ket dagiti napinturaan iti puraw ken naaramid iti kayo a balay ti mapabpabara iti kayo ken karbon. Nayanakak sadiay idi Hunio 1898, ti maikadua iti lima nga annak.
IDI 1905, awan trabaho ni Tatang, gapuna napan idiay Estados Unidos. Nagsubli kalpasan ti tallo a tawen nga awitna ti maysa a maleta a napno kadagiti nakaay-ayat a regalo para kadagiti annak ken dagiti tela a seda ken dadduma pay a banag para ken ni Nanang. Ngem ti kapatgan nga awitna isu dagiti tomo ni Charles Taze Russell a napauluan iti Studies in the Scriptures.
Rinugian nga ibaga ni Tatang kadagiti gagayyem ken kakabagian ti bambanag a nasursurona kadagitoy a libro. Kadagiti gimong iti lokal a kapilia, inusarna ti Biblia a mangipakita nga awan ti umap-apuy nga impierno. (Eclesiastes 9:5, 10) Idi 1909, iti simmaganad a tawen kalpasan a nakasubli ni Tatang manipud iti Estados Unidos, simmarungkar ni Brother Russell iti Norway ket nangipaay kadagiti palawag idiay Bergen ken Kristiania, Oslo itan. Napan ni Tatang idiay Bergen tapno dumngeg kenkuana.
Kaaduan a tattao inakusarda ni Tatang a mangitantandudo kadagiti ulbod a sursuro. Naasianak kenkuana ket tinulongak nga agiwaras kadagiti tract ti Biblia kadagiti kaarruba. Idi 1912, inikkak iti maysa a tract maipapan iti impierno ti balasang ti klero. Pinagsasawannakami ken Tatang. Nadismayaak a ti balasang ti klero makaisawang iti kasta nga agkakadakes a sao!
Dagiti dadduma nga Estudiante ti Biblia, kas awag idi kadagiti Saksi ni Jehova, pasaray sumarungkarda kadakami idiay Kopervik, a pakairamanan ni Theodor Simonsen, maysa a nalaing a pumapalawag. Iyawisko kadagiti tao ti palawag nga ipaayna iti pagtaenganmi. Sakbay ti palawagna agtokar iti sitara sa agkanta, ket kalpasan ti palawagna agkanta iti pangrikep a kanta. Nauneg ti panagraemmi kenkuana.
Ti maysa pay a bisita iti pagtaenganmi isu ni Anna Andersen, maysa a colporteur, wenno amin-tiempo a ministro. Nagdaliasat iti inilin-ili iti intero a Norway, kaaduanna nakabisikleta, a mangipaima iti literatura ti Biblia kadagiti tattao. Isu ket dati a maysa nga opisial ti Salvation Army ket am-ammona dagiti dadduma nga opisial iti Salvation Army iti Kopervik. Pinalubosanda a mangipaay iti palawag iti Biblia iti balay a pagtataripnonganda, ket inawisko dagiti tao nga umay dumngeg kenkuana.
Ti maysa pay a colporteur a simmarungkar kadakami iti Kopervik isu ni Karl Gunberg. Daytoy naemma, naulimek, ngem managpakatawa a tao ti nagserserbi met idi kas managipatarus iti sanga nga opisina idiay Oslo. Kalpasan ti sumagmamano a tawen nagkaduakamin a nagtrabaho sadiay.
Naimpluensiaan iti Narelihiosuan a Kapanunotan
Kadaydi a panawen, saan laeng nga addaan ti kaaduan a tattao iti natibker a pammati iti Dios ken iti Biblia no di pay ket kadagiti nauneg pannakairamutna a pammati, kas iti umap-apuy nga impierno ken Trinidad. Gapuna adda pannakariribuk idi insuro dagiti Estudiante ti Biblia a saan a maitunos iti Biblia dagitoy a doktrina. Naimpluensiaannak iti nakaro nga akusasion dagiti kaarrubami a ni Tatang ket erehes. Naminsan kinunak pay ketdin kenkuana: “Saan a pudno ti isursurom. Kinaerehe dayta!”
“Umayka ditoy, Ottilie,” indagadagna kaniak, “ket kitaem no ania ti ibagbaga ti Biblia.” Kalpasanna imbasaannak manipud iti Kasuratan. Kas resultana, dimmakkel ti panagtalekko kenkuana ken iti isursurona. Pinaregtanak a mangbasa iti Studies in the Scriptures, gapuna idi kalgaw ti 1914, masansan nga agbasaak a nakatugaw iti turod a mangtantannawag iti ili.
Idi Agosto 1914 nagaaripuno dagiti tao iti ruar ti patakder ti lokal a pagiwarnak a mangbasbasa maipapan iti ibebettak ti Gubat Sangalubongan I. Dimteng ni Tatang ket nakitana ti mapaspasamak. “Pagyamanan iti Dios!” naikunana. Nailasinna a ti panagbettak ti gubat ket kaitungpalan dagiti padto iti Biblia nga ikaskasabana. (Mateo 24:7) Adu nga Estudiante ti Biblia idi ti namati nga asidegen a maipalangitda. Idi saan a napasamak daytoy, naupay ti dadduma.
Ti Takderko Maipaay iti Kinapudno ti Biblia
Idi 1915, iti edad a 17, naturposko ti sekundaria ket nangrugiak nga agtrabaho iti maysa nga opisina. Rinugiak idin a basaen a regular ti The Watch Tower. Ngem idi laeng 1918 a nangrugi a maangay a regular dagiti gimong iti Kopervik. Idi damo, limakami a timmabuno. Binasami dagiti publikasion ti Watch Tower Society, kas ti Studies in the Scriptures, sa inadalmi ti material babaen ti saludsod ken sungbat. Nupay impagpannakkel ni Nanang iti sabsabali dagiti Estudiante ti Biblia, saan a pulos nagbalin a maysa kadakami.
Iti opisina a pagtartrabahuak, nangrugi idi 1918, naam-ammok ni Anton Saltnes, a natulongak a nagbalin nga Estudiante ti Biblia. Kadaydi a panawen nagbalinak a regular nga agibumbunannag ken nabautisaran iti maysa nga asamblea idiay Bergen idi 1921.
Idi Mayo 1925 adda naangay nga asamblea para iti intero nga Scandinavia idiay Örebro, Sweden. Nasurok a 500 ti timmabuno, a pakairamanan ni Joseph F. Rutherford, ti presidente ti Watch Tower Society. Agtallopulokami a nagdaliasat manipud iti Oslo babaen ti tren iti maysa a naarkila a lugan.
Naipakaammo iti daytoy nga asamblea a maipasdek ti Northern European Office idiay Copenhagen, Denmark, a mangtaming iti trabaho a panangasaba iti intero nga Scandinavia ken kadagiti pagilian a Baltic. Natudingan ni William Dey manipud iti Scotland a mangtaming iti trabaho a panangasaba. Kaay-ayoda unay, ket di nagbayag naawagan iti Big Scotsman. Idi damo awan ammo ni Brother Dey maipapan iti aniaman a lenguahe nga Scandinavian, gapuna agtugaw iti likud no panawen dagiti gimong ken asamblea sana awiren dagiti ubbing tapno maipamaysa dagiti dadakkelda ti dumngeg iti maibagbaga iti plataporma.
Sinalaysay ti The Watch Tower a Marso 1, 1925, ti Apocalipsis kapitulo 12 ket inlawlawagna a mainaig daytoy a kapitulo iti pannakaipasngay ti Pagarian ti Dios ket napasamak daytoy a pannakaipasngay idiay langit idi 1914. Marigatanak a mangtarus iti daytoy, gapuna inulit-ulitko a binasa ti artikulo. Idi naawatakon, kasta unay ti ragsakko.
Idi adda panagbalbaliw iti pannakaawattayo kadagiti tema iti Biblia, naitibkol ti dadduma ket immikayda iti ili ti Dios. Ngem no narigat a tarusan ti kasta a panagbalbaliw, kanayon a basaek a maulit-ulit ti material nga ikarigatak nga awaten ti panangilawlawagna. No diak pay latta maawatan ti baro nga eksplanasion, agurayak iti pannakalawag. Maulit-ulit a naparaburanak gapu iti kasta a kinapinget.
Panagserbi iti Bethel
Iti sumagmamano a tawen nagtrabahoak kas bookkeeper, sekretaria, ken auditor ti ili. Idi 1928 nagsakit ket kinasapulan a rummuar iti Bethel daydi mangas-asikaso kadagiti pinansial a kuenta ti Sosiedad. Tangay adda kapadasak iti kasta a trabaho, nakiddaw a siak ti sumukat. Nangrugiak nga agserbi iti Bethel idi Hunio 1928. Sagpaminsan, sarungkarannakami ni Brother Dey ken sukimatenna dagiti kuentak. Indaulo met ti pamiliami a Bethel ti publiko a panangasaba idiay Oslo, a sadiay addaankam laeng idi iti maysa a kongregasion.
Timmulong ti dadduma kadakami iti kabsat a mangas-asikaso iti shipping iti Bethel, ni Brother Sakshammer, iti panangikarga ken panagipatulod iti The Golden Age (Agriingkayo! itan). Karaman da Brother Simonsen ken Gunberg kadagidiay timmulong. Naragsakkami, a masansan nga agkakantakami bayat nga agtartrabahokami.
Agtalek iti Namnama iti Pagarian
Idi 1935 naawatanmi a ti “dakkel a bunggoy” saan a maikadua a nailangitan a klase. Naammuanmi nga irepresentarna ketdi ti klase a makalasat iti dakkel a rigat ken addaan gundaway nga agbiag nga agnanayon iti Paraiso ditoy daga. (Apocalipsis 7:9-14) Gapu iti daytoy baro a pannakaawat, nautob ti dadduma a nakiramanen kadagiti emblema iti Memorial a naindagaan ti namnamada, ket insardengda ti nakiraman.
Nupay diak pulos nagduadua iti nailangitan a namnamak, masansan nga ut-utobek, ‘Apay a kayatnak ti Dios?’ Nariknak a saanak a maikari iti kasta a naindaklan a pribilehio. Kas maysa a bassit, managbabain a babai, no pampanunotek karkarna nga agbalinakto nga ari a makipagturay ken Kristo idiay langit. (2 Timoteo 2:11, 12; Apocalipsis 5:10) Nupay kasta, inutobko ti sasao ni apostol Pablo a “saan nga adu a mannakabalin” ti naayaban, no di ket “ti Dios pinilina dagiti nakapuy a bambanag ti lubong, tapno maibabainna dagiti napigsa a bambanag.”—1 Corinto 1:26, 27.
Ti Trabaho Kabayatan ti Gubat Sangalubongan II
Idi Abril 9, 1940, rinaut ti tropa nga Aleman ti Norway, ket di nagbayag nasakupen ti pagilian. Kas resulta ti gubat, adu ti nangipangag iti mensahe ti Pagarian. Manipud Oktubre 1940 agingga iti Hunio 1941, nakaipaimakami iti nasurok a 272,000 a libro ken bokleta. Kayat a sawen dayta a tunggal maysa iti nasurok a 470 a Saksi idi idiay Norway nakaipaima, iti promedio, iti nasurok a 570 a libro ken bokleta iti las-ud dagidi a siam a bulan!
Idi Hulio 8, 1941, sinarungkaran ti Gestapo amin a mamangulo a manangaywan sada imbaga kadakuada a no saan a maisardeng ti trabaho a panangasaba, maipanda kadagiti kampo konsentrasion. Lima a polis nga Aleman ti immay iti Bethel sada kinompiskar ti adu kadagiti sanikua ti Watch Tower Society. Innalada ti pamilia ti Bethel sada nagpalutpot, ngem awan asinoman kadakami ti naibalud. Kamaudiananna, idi Hulio 21, 1941, nakompiskar ti patakder ti Sosiedad, ti Inkognitogaten 28 B, ket napawilan ti trabahomi a panangasaba. Nagsubliak idiay Kopervik ket nakastrekak iti trabaho a pangsuportak iti bagik.
Iti daydi a panawen, agserserbi ni Tatang kas payunir. Maysa nga aldaw, dimteng dagiti Nazi ket sinukisokda ti balay ni Tatang. Innalada amin a literaturana, agraman dagiti Bibliana ken dagiti konkordansia iti Biblia. Bassit laeng a suplay ti naespirituan a taraon ti naawatmi iti daydi a tiempo. Tapno makapagtalinaed a natibker iti naespirituan, maulit-ulit a pinagadalanmi dagiti daan a libro, kas ti libro a Government, ken intultuloymi ti nangasaba.
Nakalkaldaang, iti adu a lugar saan nga agkakatunosan dagiti kakabsat. Pinanunot ti dadduma a kasapulan a mangasabakami a sipapanayag ken mamalaybalay bayat a ti dadduma pinanunotda a rumbeng nga agtrabahokami nga ad-adda pay a sililimed, a kasaritami dagiti tao iti dadduma a pamay-an. Gapuna saan a nagiinnuni dagiti prominente a kakabsat, a dati a mannakitinnulong unay ken ipatpategmi iti kasta unay. Ti dida panagkakatunosan ad-adda a pinagleddaangnak ngem iti aniaman a sabali a situasion iti biagko kas maysa a Saksi.
Napabaro a Trabaho Kalpasan ti Gubat
Kalpasan ti gubat, idi kalgaw ti 1945, sinarungkaran ni Brother Dey ti Norway ket nangangay kadagiti gimong iti Oslo, Skien, ken Bergen. Nagpakpakaasi kadagiti kakabsat a lipatendan ti sakit ti nakem sana kiniddaw a tumakder amin nga agtarigagay a mangaramid iti dayta. Timmakderda amin! Permanente a narisut ti parikut idi Disiembre 1945, kalpasan ti ibibisita ni Nathan H. Knorr, ti presidente idi ti Watch Tower Society.
Kabayatanna, idi Hulio 17, 1945, nakaawatak iti telegrama a naggapu iti adipen ti sanga, ni Brother Enok Öman, a kunana: ‘Kaano a makapagsublika ditoy Bethel?’ Kinuna ti dadduma a saanak a pumampanaw tapno mataripatok ni tatang, nga agtawen idin iti nasurok a 70. Ngem pinaregtanak ni Tatang a mangitultuloy iti serbisiok iti Bethel, ket dayta ti inaramidko. Idi 1946, ni Marvin F. Anderson, maysa a kabsat manipud iti Estados Unidos, nagbalin a manangaywan iti sangami, ket naorganisar manen ti trabaho a panangasaba.
No kasta a bakasion iti kalgaw agawidak idiay Kopervik tapno mapanko kitaen ti pamiliak. Saan a nagbalin a Saksi ti dua a kakabsatko a lallaki ken dua a babbai, ngem kanayon a naimbagda kadakami ken Tatang. Maysa kadagiti kakabsatko a lallaki ti nagbalin nga opisial ken superbisor iti puerto, ket ti maikadua nagbalin a maestro. Nupay saanak a nabaknang iti material, kuna no kua ni Tatang kadakuada: “Nabakbaknang ni Ottilie ngem dakayo.” Ket pudno dayta! Ti nagun-odda saan a maidilig iti naespirituan a kinabaknang a tagtagiragsakek! Natay ni Tatang iti edad a 78 idi 1951. Natayen ni Nanang idi pay 1928.
Ti tampok iti biagko isu ti itatabuno iti internasional a kombension ti ili ni Jehova idiay New York City idi 1953. Iti daydi a tawen nalab-awan ti sangalubongan a tay-ak ti 500,000 a dagup dagiti agibumbunannag, ket nasurok a 165,000 ti timmabuno iti kombension! Sakbay ti kombension idi 1953, nagtrabahoak iti makalawas idiay Brooklyn Bethel, ti hedkuarter ti organisasion ni Jehova ditoy daga.
Ar-aramidek ti Kabaelak
Kadagiti napalabas a tawen kimmapuy ti panagkitak gapu iti katarata. Iti tulong ti napuskol nga anteohos ken magnifying glass, mabasak pay met bassit ti dadakkel a letra. Ket dagiti Kristiano a kakabsat a babbai sarungkarandak ken ibasaandak iti mamindua iti makalawas, a pagyamyamanak unay.
Limitado met ti maaramidak a panangasaba. No tiempo ti kalgaw, pasaray iruardak a naka-wheelchair dagiti Kristiano a kakabsat a babbai iti lugar a makakasabaak. Regular met nga agibusonak kadagiti magasin ken broshur kadagiti eskuelaan idiay Kopervik, kas ti eskuelaan nga elementaria a nagadalak agarup 100 a tawenen ti napalabas. Maragsakanak ta posible pay laeng para kaniak ti agbalin a regular nga agibumbunannag.
Pagsayaatanna ta ti dining room ken ti Kingdom Hall adda iti isu met laeng a kadsaaran nga ayan ti kuartok iti Bethel, a naisaad iti Ytre Enebakk iti ruar ti Oslo sipud idi 1983. Gapuna makaat-atendarak iti morning worship, pannangan, ken kadagiti gimongmi babaen iti walker. Ken maragsakanak ta makatabtabunoak pay laeng kadagiti kombension ken asamblea. Pagragsakak a makita dagiti gagayyem nga am-ammok iti adun a tawen, kasta met dagiti kabbaro a kakabsat a lallaki ken babbai ken adu a nasasayaat nga ubbing.
Panangsalimetmet iti Pammati Agingga iti Panungpalan
Maysa a bendision ti mapalawlawan iti aktibo, makaay-ayo, ken naespirituan a tattao ditoy Bethel. Idi rinugiak ti serbisiok ditoy Bethel, ti intero a pamilia ket buklen dagidiay addaan nailangitan a namnama. (Filipos 3:14) Ita amin ditoy Bethel malaksid kaniak mangnamnamada nga agbiag nga agnanayon ditoy daga.
Pudno, ninamnamami idi nga agtignay ni Jehova a nasapsapa. Nupay kasta, maragsakanak a makakita iti dakkel a bunggoy a dumakdakkel. Anian a panagadu ti nakitak! Idi damo a nakiramanak iti ministerio, adda agarup 5,000 nga agibumbunannag iti intero a lubong. Ita addan nasurok a 5,400,000! Wen, nakitak ‘ti bassit a nagbalin a sangaribu, ket ti kabassitan maysa a napigsa a nasion.’ (Isaias 60:22) Kasapulan nga itultuloytayo ti mangnamnama ken Jehova, kas insurat ni propeta Habacuc: “Nupay no agtaktak, isu urayem; ta pudno nga umayto, a dinto agbayag.”—Habacuc 2:3.