Nakitak ti Panagbalin “Ti Kabassitan” a “Maysa a Napigsa A Nasion”
KAS INSALAYSAY NI WILLIAM DINGMAN
Tawen 1936 idi; ti lugar, Salem, Oregon, E.U.A. Timmabunoak idi iti gimong dagiti Saksi ni Jehova. Kastoy ti naisaludsod: “Ayanna ti dakkel nga umariwekwek?” (Apocalipsis 7:9, King James Version) Siak laeng idi ti kabbaro, gapuna sangsangkamaysada a nangitudo kaniak sada kinuna, “Addayta!”
IDI ngalay ti dekada 1930, manmano laeng kadagiti Saksi ni Jehova ti addaan iti naibatay-Biblia a namnama a panagbiag nga agnanayon iti Paraiso a daga. (Salmo 37:29; Lucas 23:43) Dakkel unay ti nagbalbaliwan ti bambanag sipud idi. Ngem palubosandak a mangisalaysay kadagiti pasamak a makagapu iti kaaddak iti dayta a gimong idiay Salem, Oregon.
Agsussuskribir idi ni tatang iti The Golden Age, ti damo a nagan ti magasin nga Agriingkayo! Idi bumaritoak, pagragsakak a basaen dayta, ket namatiak a naglaon dayta iti napateg a kinapudno ti Biblia. Gapuna maysa nga aldaw nangipatulodak iti kupon a nagparang iti likudan ti maysa a Golden Age. Intukonna iti agbasbasa ti 20 a bokleta, maysa a libro, ken ti nagan ti kaasitgan a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Idi naawatkon dagiti literatura, namalaybalayak ken impaimak amin dagiti bokleta agraman ti libro.
Awan pay idi ti nangyadal kaniak iti Biblia. Kinapudnona, awan pay idi ti Saksi ni Jehova a nakasaritak. Ngem gapu ta naammuak ti direksion ti kaasitgan a Kingdom Hall, biniahek ti agarup 40 a kilometro a mapan idiay Salem, Oregon, tapno makigimong. Sadiay nga imbilangdak kas “dakkel nga umariwekwek.” Agtawenak laeng idi iti 18.
Nupay talaga a saanak a nakasagana para iti ministerio, nangrugiak a nakikadua iti Salem Congregation iti panangasaba. Naparegtaak a mangiraman iti tallo a kangrunaan a punto iti panangasabak. Umuna, ni Jehova ti Dios; maikadua, ni Jesu-Kristo ti dinutokanna nga Ari; ken maikatlo, ti Pagarian ti kakaisuna a namnama ti lubong. Inkagumaak nga iburay dayta a mensahe iti tunggal balay.
Kalpasan ti pannakitimpuyogko kadagiti Saksi ni Jehova idiay Salem iti dua a tawen, nabautisaranak idi Abril 3, 1938. Naragsakan dagiti gagayyem idiay Salem a makakita iti pannakabautisar ti sumagmamano kadakami a “dakkel nga umariwekwek.” Idi Pebrero 1939, nagbalinak a payunir, wenno amin-tiempo a ministro. Idi Disiembre iti dayta a tawen, inawatko ti awis nga umakar idiay Arizona, nga ad-adda nga agkasapulan kadagiti manangiwaragawag iti Pagarian.
Panagpayunir Idiay Arizona
Kabarbaro idi ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay Arizona, ket adu ti biddut a kapanunotanda maipapan kadakami, gapuna idi nakipaset ti Estados Unidos iti Gubat Sangalubongan II, naglak-amkami iti nakaro a pannakaidadanes. Kas pagarigan, bayat nga agserserbiak idiay Stafford, Arizona, idi 1942, nagdinamag a riribukendakami ti grupo dagiti Mormon. Ti nagnaedanmi kadagiti kakaduak a payunir ket naiparparna a dumna iti balay ti obispo a Mormon a mangraraem kadakami ken nagkuna: “No kas kadagiti Saksi ti kinaaktibo dagiti misionero a Mormon, no kasta rumang-ay ti Mormon Church.” Gapuna nagbitla idiay kapilia sana kinuna: “Nadamagko nga adda agpangpanggep a mangriribuk kadagidiay lallaki a Saksi. Bueno, kaarrubak dagidiay a lallaki, ket no adda mangriribuk, adda shotgun a maipaturong iti mismo a ballasiw ti alad. Mausar dayta a shotgun—ngem saan a kadagiti Saksi. Mausar dayta kadagidiay mangriribuk. Gapuna no kayatyo ti mangriribuk, ammoyon ti mapasamak.” Saan a pulos nga immay dagiti mangriribuk.
Kabayatan ti tallo a tawenko idiay Arizona, namin-adukami a natiliw ken naibalud. Iti naminsan naibaludak iti 30 nga aldaw. Tapno mapagballigianmi ti panangriribuk dagiti polis iti ministeriomi, nangbukelkami iti inawaganmi a flying squad. Kinuna kadakami ti Saksi a nangidaulo: “Agtignaytayo a maitunos iti dayta a nagantayo. Mangrugitayo iti alas singko wenno alas sais iti agsapa, agibatitayo iti tract wenno bokleta iti tunggal balay, sa pumanawtayon a dagus.” Medio nalawa met ti nasaknapan ti grupomi a “flying squad” iti estado ti Arizona. Nupay kasta, idi agangay naisardeng ti kasta a panangasaba gapu ta awan gundawaymi a tumulong kadagidiay interesado.
Eskuelaan ti Gilead ken Naisangsangayan a Serbisio
Idi Disiembre 1942, karamanak kadagiti sumagmamano a payunir idiay Arizona nga immawat iti surat a nangawis kadakami a tumabuno iti baro nga eskuelaan dagiti misionero nga impasdek dagiti Saksi ni Jehova. Naawagan idi damo dayta nga eskuelaan iti Watchtower Bible College of Gilead. Idi agangay nabaliwan dayta a nagan iti Watchtower Bible School of Gilead. Agarup 4,800 a kilometro ti kaadayo dayta nga eskuelaan iti asideg ti siudad ti Ithaca iti makin-amianan a paset ti New York.
Kalpasan ti apagbiit nga ibibisita idiay Oregon, idi Enero 1943, adda sumagmamano kadakami a payunir a pimmanaw iti napudot a Disierto ti Arizona babaen iti bus ti Greyhound. Sumagmamano nga aldaw kalpasanna nakagtengkamin iti papananmi ket kalam-ekna unay idi iti makin-amianan a paset ti New York. Nangrugi ti eskuelaan idi Pebrero 1, 1943, idi a ti presidente ti eskuelaan, ni Nathan H. Knorr, kinunana iti palawagna kadagiti sangagasut nga estudiante kabayatan ti inagurasion: “Ti panggep daytoy a kolehio ket SAAN a tapno kabalannakayo nga agbalin a naordinan a ministro. Ministrokayon ken adun a tawen nga aktibokayo iti ministerio. . . . Ti panagadalyo iti daytoy a kolehio ket para iti naisangsangayan a panggep a panangisagana kadakayo nga agbalin nga ad-adda a kualipikado a ministro kadagiti teritoria a papananyo.”
Yantangay nababa ti napagadalak, idi damo alusiisenak idiay Gilead. Ngem naawatandak dagiti instruktor, ket tinagiragsakko unay ti panagadalko. Nagturpos ti klasemi kalpasan ti lima a bulan a nainget a panagsanay. Kalpasanna, sumagmamano kadakami ti naibaon iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Brooklyn, New York, sadiay immawatkami iti kanayonan a pannakasanay a mangisagana kadakami nga agserbi iti trabaho a panagdaliasat kas manangaywan iti sirkito. Idiay North ken South Carolina ti immuna a destinok.
Kadagidi a tiempo, gistay awan sardayna ti iyaakar ti manangaywan iti sirkito. Maysa nga aldawmi iti bassit a kongregasion wenno dua nga aldaw no dakkel ti kongregasion. Babassit ti kaaduan a kongregasion kadagidi a tiempo. Gapuna kalpasan ti agmalmalem, ken masansan nga agingga iti dandani tengnga ti rabii a panagbisita ken panangsungbat kadagiti saludsod, bumangonak iti agarup alas singko iti kabigatanna a mapan iti sumaganad a kongregasion. Nagserbiak iti sirkito iti agarup makatawen, ket kalpasanna nagpayunirak iti apagbiit idiay Tennessee ken New York.
Ipapan Idiay Cuba ken Idiay Puerto Rico
Idi Mayo 1945, kaduak ti sabsabali pay, naibaonak iti damo a destinok kas misionero iti sabali a pagilian, idiay Cuba! Iti daydi rabii nga isasangpetmi idiay Havana, ti kabesera ti Cuba, nagiwaraskami kadagiti magasin. Nagtalinaedkami idiay Havana agingga a nakabirokkami iti pagtaengan idiay Santa Clara. Ti binulan nga allowance ti tunggal maysa kadakami idi ket $25 laeng para iti amin a kasapulanmi, agraman taraon ken abang ti balay. Nagaramidkami kadagiti katre ken alikamen babaen kadagiti adda a materiales ken inusarmi dagiti kahon ti mansanas kas aparadormi.
Iti simmaganad a tawen natudinganak nga agserbi iti sirkito. Maymaysa idi ti sirkito iti intero a Cuba. Gapu ta atiddog dagiti saka ti manangaywan iti sirkito nga immun-una ngem siak ken kaay-ayona ti magna, talaga a tumaray dagiti kakabsat tapno makagiddanda. Nalabit impagarupda a kastaak met, gapuna implanodan amin a banag para iti ibibisitak. Saanda a naggigiddan a rimmuar iti ministerio iti maymaysa nga aldaw no di ket biningbingayda kadagiti grupo ken nagsusublatda a makipagtrabaho kaniak. Iti immuna nga aldaw ti maysa a grupo impandak iti adayo a teritoria; iti simmaganad nga aldaw ti sabali a grupo impandak iti sabali pay nga adayo a teritoria, sa kasta manen iti simmaganad. Napaksuyanak idi nalpasen ti bisita, ngem tinagiragsakko dayta. Adu ti nakaay-ayat a banag a malaglagipko iti dayta a kongregasion.
Idi 1950 naaddaankami iti nasurok a 7,000 nga agibumbunannag ti Pagarian idiay Cuba, agarup kas iti kaaduda idiay Mexico. Idi Hulio iti dayta a tawen, tinabunuak ti Theocracy’s Increase nga internasional a kombension idiay Yankee Stadium idiay New York City. Kalpasanna, adda baro a pakaidestinuak kas misionero, idiay Puerto Rico. Karaman da Estelle ken Thelma Weakley kadagiti baro a misionero manipud iti maika-12 a klase ti Gilead, a kaduak a napan idiay Puerto Rico.
Kalpasan ti walo a tawen nagkasarkami ken ni Estelle iti simple a seremonia idiay Bayamón, Puerto Rico, a naangay iti entablado kabayatan ti intermision iti asamblea ti sirkitomi. Nagserbiak iti sirkito sakbay ken kalpasan ti kasarmi. Kabayatan ti nasurok a sangapulo a tawenmi idiay Puerto Rico, nakitami ken ni Estelle ti dakkel nga irarang-ay—manipud iti nakurkurang ngem 500 nga agibumbunannag agingga iti nasurok a 2,000. Adu ti natulonganmi agingga a nagdedikar ken nagpabautisarda, ket nakiramankami iti panangipasdek iti sumagmamano a baro a kongregasion.
Idi Disiembre 1960, ni Milton Henschel manipud iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Brooklyn, New York, bimmisita idiay Puerto Rico ken kinasaritana dagiti misionero. Dinamagna no adda agboluntario iti sabali a destino. Karamankami ken ni Estelle kadagidiay nagboluntario.
Ti Pagtaenganmi Idiay Dominican Republic
Idiay Dominican Republic ti baro a destinomi, ket inyeskediulmi ti Hunio 1, 1961, nga iyaakarmi. Idi Mayo 30 napapatay ti Dominicano a diktador, ni Rafael Trujillo, ket nakanselar dagiti biahe nga agturong iti dayta a pagilian. Nupay kasta, mabalin met laengen ti agbiahe, ket nakapagbiahekami idiay Dominican Republic idi Hunio 1 kas naiplano.
Nariribuk ti pagilian idi sumangpetkami, ken aktibo unay dagiti militar. Adda pagbutbutnganda idi a rebolusion, ket rikrikisaen dagiti soldado amin nga adda iti kalsada. Pinasardengdakami iti nadumaduma a checkpoint, ket rinikisada dagiti bagahemi iti kada checkpoint. Inruarda amin a linaon dagiti maletami, uray dagiti kababassitan a banag. Dayta ti damo a kapadasanmi iti Dominican Republic.
Nagindegkami iti sumagmamano a lawas idiay kabeserana a Santo Domingo sakbay a napankami idiay umuna a destinomi a La Romana. Kabayatan ti kinadiktador ni Trujillo, naipakaammo iti publiko a Komunista dagiti Saksi ni Jehova ken isuda ti kadadaksan a tattao. Kas resultana, nakaro ti pannakaidadanes dagiti Saksi. Ngem in-inut a naparmekmi ti di umiso a panangmatmatda.
Kalpasan ti apagbiit a panagtrabahomi idiay La Romana, nangrugikami manen nga agserbi iti sirkito. Kalpasanna, idi 1964, naidestinokami kas misionero idiay siudad ti Santiago. Iti simmaganad a tawen adda rebolusion idiay Dominican Republic, ket nariribuk manen ti pagilian. Kabayatan dayta a dangadang nayakarkami idiay San Francisco de Macorís, maysa nga ili a nagdindinamag gapu iti napolitikaan nga aktibismona. Nupay kasta, nangasabakami a siwawayawaya. Iti laksid ti napolitikaan a riribuk, nakaipasdekkami pay iti baro a kongregasion. Kadagiti simmaganad a tawen, adu pay ti kanayonan a panagbalbaliw iti destinomi sakbay a naisublikami iti agdama a pagtaenganmi ditoy Santiago.
Pudno a nakitami ti pammendision ni Jehova iti trabaho ditoy Dominican Republic. Idi simmangpetkami idi 1961, adda agarup 600 a Saksi ken 20 a kongregasion. Ita addan agarup 20,000 nga agibumbunannag a mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti nasurok a 300 a kongregasion. Adda dakkel a pangnamnamaan iti kanayonan nga irarang-ay, kas ipakita ti bilang a 69,908 a timmabuno iti Panglaglagip iti ipapatay ni Kristo idi 1996. Agarup mamitlo ket kagudua a daras dayta no idilig iti bilang dagiti agibumbunannag!
Maysa Itan a Napigsa a Nasion
Nupay agtultuloy ti panagbalbaliw ti buya ti lubong, di nagbalbaliw ti mensahe ti Biblia nga ikaskasaba dagiti Saksi ni Jehova. (1 Corinto 7:31) Kaskasdi a ni Jehova ti Dios, ni Kristo ti Ari, ken ad-adda a nabatad itan a ti Pagarian ti kakaisuna a namnama ti lubong.
Kabayatanna, adda nakaskasdaaw a nagbalbaliwan ti ili ni Jehova sipud idi tinabunuak daydi a gimong idiay Salem, Oregon, agarup 60 a tawenen ti napalabas. Ti dakkel nga umariwekwek, wenno dakkel a bunggoy, pudno a nagbalinen a dakkel, nga agdagup iti nasurok a lima a milion. Maitunos dayta iti impakauna ni Jehova maipapan iti ilina: “Ti bassit agbalinto a sangaribu, ket ti kabassitan maysa a napigsa a nasion: Siak, ni Jehova, aramidekto a nadaras iti panawenna.”—Isaias 60:22.
Kalpasan ti gistay 60 a tawen iti amin-tiempo a ministerio, maragsakanak iti panagtultuloyko a mangasaba ken mangisuro iti destinok kas misionero. Anian a naindaklan a pribilehio ti makiraman iti dayta a trabaho ken ti pannakakita iti panagbalin “ti kabassitan” a “maysa a napigsa a nasion”!
[Ladawan iti panid 21]
Kaduak ni baketko, idiay Dominican Republic