Agrakrakayan Dagiti Moral a Prinsipio
“AWAN idi ti kasta,” kinuna ni Helmut Schmidt, dati a chancellor ti Alemania. Irekreklamona dagiti nabiit pay a kaso ti nakaro a kinaulbod dagiti opisial ti gobierno a maitamtampok kadagiti pagiwarnak. “Napukawen dagiti moral a pagalagadan gapu iti kinaagum,” kinunana.
Adu ti umanamong kenkuana. Mayaleng-alengen dagiti moral a prinsipio a nairamut iti Sao ti Dios, ti Biblia, a nabayagen nga imbilang ti adu a tattao kas giya iti no ania ti umiso ken di umiso. Kastoy ti kasasaad uray kadagiti makuna a Kristiano a pagilian.
Napateg Kadi ti Moral a Pagalagadan ti Biblia?
Mangisuro ti Biblia kadagiti moral a pagalagadan kas iti kinamapagpiaran ken kinatarnaw. Kaskasdi, nasaknap ti panagsuitik, panagkunniber, ken panangallilaw. Inreport ti The Times ti London a dadduma a detektib “ti makakuarta kano agingga iti £100,000 kada ipalakoda kadagiti kriminal dagiti droga a kinompiskar dagiti polis wenno no dadaelenda dagiti ebidensia maibusor kadagiti kangrunaan a kameng dagiti sindikato.” Idiay Austria, naipadamag a nasaknap ti panangallilaw mainaig iti insurance. Idiay Alemania, naklaat ti kagimongan ti siensia iti nabiit pay a natakuatan dagiti managsirarak maipapan iti “maysa kadagiti nakababain a kaso ti panangallilaw iti lubong ti siensia iti Alemania.” Maysa a propesor, a “mabigbigbig no kadagiti mangad-adal iti gene idiay Alemania,” ti naakusaran iti nakaro a panangpalsipikar wenno panangparbo kadagiti impormasion.
Karaman met kadagiti moral a pagalagadan ti Biblia ti kinamatalek iti panagasawa, a nairanta a permanente a relasion. Ngem umad-adu dagiti agassawa nga agtungpal iti korte tapno agdiborsio. Inreport ti pagiwarnak dagiti Katoliko a Christ in der Gegenwart (The Contemporary Christian) nga “uray iti ‘konserbatibo’ a Switzerland, umad-adun ti agsinsina a pagassawaan.” Idiay Netherlands, 33 a porsiento iti amin a pagassawaan ti agtungpal iti diborsio. Insurat ti maysa a babai maipapan iti pannakaseknanna iti panagbalbaliw ti kagimongan idiay Alemania kadagiti naglabas a sumagmamano a tawen: “Ti panagkallaysa ket maibilang ita a kadaanan ken saanen nga uso. Makiasawa ita dagiti tattao saan a tapno adda katakunaynayda aginggat’ tungpal-biag.”
Iti sabali a bangir, minilion ita ti agkuna a mapagtalkan ken napateg iti biag iti agdama a moderno a lubongtayo dagiti moral a pagalagadan nga isursuro ti Biblia. Napaneknekan ti maysa a pagassawaan nga agnanaed iti beddeng ti Switzerland ken Alemania a naragragsakda idi impakatda dagiti moral a pagalagadan ti Biblia iti biagda. No kadakuada, “adda laeng maysa a pagalagadan para iti amin nga aspeto ti biag. Dayta a pagalagadan isu ti Biblia.”
Ania ti makunayo? Napateg kadi ti isuro ti Biblia? Praktikal kadi dagiti moral a pagalagadan ti Biblia iti kaaldawantayo?