Pakasaritaan ti Biag
Sinaranaynak ni Jehova iti Isuamin nga Al-aldawko
KAS INSALAYSAY NI FORREST LEE
Kalkalpas pay laeng a kinompiskar dagiti polis dagiti ponograpomi ken dagiti literaturami iti Biblia. Ti Gubat Sangalubongan II ti nangipaay iti rason kadagiti bumusbusor a mangguyugoy iti kabarbaro a gobernador-heneral ti Canada a mangideklara a saan a legal ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova. Napasamak daytoy idi Hulio 4, 1940.
SAANKAMI a naupay iti laksid ti napasamak. Nangalakami ketdi iti ad-adu pay a literatura manipud iti nakaidulinanna ket intultuloymi ti nangasaba. Diakto malipatan ti sasao ni Tatang iti daydi a gundaway: “Saantayo a basta sumardeng lattan. Binilinnatayo ni Jehova a mangasaba.” Sangapulo ti tawenko idi ken nasarantaak. Ngem uray ita, ti determinasion ken regta ni Tatang iti ministerio ket kanayon latta a pammalagip kaniak no kasano a saranayen ni Jehova a Dios dagiti nasungdo kenkuana.
Iti simmaganad a panangpasardeng dagiti polis kadakami, saanda laeng nga innala dagiti literaturami no di ket imbaludda pay ni Tatang, ket nabati ni Nanang a kaduana ti uppat nga ubbing. Napasamak dayta idi Setiembre 1940 idiay Saskatchewan. Di nagbayag kalpasanna, nailaksidak iti eskuelaan gapu iti panangsurotko iti sinanay-Biblia a konsiensiak ken gapu iti saanko a panagsaludo iti bandera wenno panagkanta iti nailian a kanta. Babaen ti surat, intultuloyko ti panageskuelak a nangipaay kaniak iti maibagay nga eskediul, ket nakiramanak a naan-anay iti trabaho a panangasaba.
Idi 1948 naawis dagiti payunir, amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova, nga umakar iti makindaya a kosta ti Canada. Gapuna, napanak nagpayunir idiay Halifax, Nova Scotia, ken idiay Cape Wolfe, Prince Edward Island. Iti simmaganad a tawen, inawatko ti awis nga agtrabaho iti dua a lawas iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Toronto. Dagidiay dua a lawas nagbalinda nga innem a makagunggona a tawen ti serbisio. Idi agangay, naam-ammok ni Myrna, a padak a mangay-ayat ken Jehova, ket nagkasarkami idi Disiembre 1955. Nagnaedkami idiay Milton, Ontario, ket di nagbayag maysa a baro a kongregasion ti nabuangay sadiay. Ti sirok ti balaymi ti nagbalin a Kingdom Hall.
Tarigagay a Mangpalawa iti Ministeriomi
Iti simmaganad a tawtawen, naaddaankami iti innem nga annak a nagsasagadsad. Ni Miriam ti inauna. Sa simmaruno da Charmaine, Mark, Annette, Grant, ken kamaudiananna ni Glen. Masansan a no aggapuak iti trabaho, masangpetak dagiti ubbing a nakadalupisak iti aglikmut ti paginuduan, bayat nga ibasbasaan ida ni Myrna iti Biblia, nga ilawlawagna dagiti salaysay ti Biblia ken ituktukitna iti pusoda ti pudno a panagayat ken Jehova. Gapu iti naayat a suportana, amin dagiti annakmi ket adun ti ammoda maipapan iti Biblia uray no ubbingda pay la idi.
Naimaldit iti panunot ken pusok ti kinaregta ni tatang iti ministerio. (Proverbio 22:6) Gapuna, idi 1968, idi naawis ti pamilia dagiti Saksi ni Jehova nga umakar iti Sentral ken Sud America tapno tumulong iti trabaho a panangasaba, kayat ti pamiliami ti umakar. Agtawen idi iti 5 agingga 13 dagiti annakmi, ket awan kadakami ti makaammo iti uray maysa man la koma a sao nga Español. Kas panangsurot kadagiti naipaay a singasing, napanak iti nadumaduma a pagilian tapno kitaek ti kasasaad ti panagbiag. Idi nakasubliakon, nabuyogan iti kararag nga inusigmi a sangapamiliaan dagiti bambanag ket inkeddengmi ti umakar idiay Nicaragua.
Panagserbi Idiay Nicaragua
Idi Oktubre 1970 addakamin iti baro a pagtaenganmi, ket iti uneg ti tallo a lawas naikkanak iti bassit a paset iti programa ti gimong ti kongregasion. Inkagumaak nga impakat ti limitado nga Español a nasursurok ket inngudok ti pasetko babaen ti panangawisko iti intero a kongregasion nga ag-cerveza iti pagtaenganmi iti 9:30 ti bigat ti Sabado. Servicio ti kayatko a sawen, ti sao para iti panagserbi iti tay-ak, ngem iti kinapudnona, inawisko ti amin nga uminum iti serbesa. Pudno a maysa a karit ti panangadal iti pagsasao!
Idi damo, insuratko iti imak ti ibagak ket ensayuek dayta iti dalanko nga agturong iti ruangan. Kunak no kua: “Babaen ti libro mabalinyo ti maaddaan iti libre a panagadal iti Biblia iti pagtaengan.” Maysa a tao ti nangawat iti awis ket kinunana kalpasanna nga immay iti gimongmi tapno ammuenna no ania ti kayatko nga ibaga kenkuana. Daytoy a lalaki nagbalin a maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Anian a nagbatad a ti Dios ti mamagtubo iti bukel ti kinapudno kadagiti napakumbaba ti panagpuspusona, kas binigbig uray ni apostol Pablo!—1 Corinto 3:7.
Kalpasan ti agarup dua a tawen iti kabesera a siudad ti Managua, nakiddaw nga umakarkami iti makin-abagatan a paset ti Nicaragua. Nakipagtrabahokami iti kongregasion idiay Rivas ken kadagiti kabangibang a naiputputong a grupo dagiti interesado. Idi sinarungkaranmi dagitoy a grupo, kinuyognak ni Pedro Peña, maysa a matalek a nataengan a saksi. Ti maysa a grupo ket masarakan iti maysa nga isla a pinataud ti bulkan idiay Lake Nicaragua, a sadiay adda laeng maysa a pamilia a Saksi ni Jehova.
Nupay bassit laeng ti sanikua daytoy a pamilia, inaramidda ti amin a kabaelanda tapno maipakitada ti panangapresiar iti isasarungkarmi. Iti rabii nga idadatengmi, nakasaganan ti taraon para kadakami. Nagtalinaedkami iti makalawas, ket adu kadagiti nadungngo a tattao sadiay a mangipatpateg iti Biblia ti nangiranud iti taraonda kadakami. Naragsakankami ta 101 ti timmabuno iti palawag publiko iti Domingo.
Mariknak ti pannaranay ni Jehova idi nga inkeddengmi a sarungkaran iti sabali a gundaway ti maysa a grupo dagiti interesado a tattao iti bambantay nga asideg iti beddeng ti Costa Rica. Iti aldaw nga ipapanawmi koma, immay ni Pedro a mangdagas kaniak, ngem nakaiddaak ta agmalariaak. “Pedro, diak makaumay,” kinunak. Dinapadapna ti mugingko, sana kinuna: “Nangato ti gurigormo, ngem masapul nga umayka! Agur-uray dagiti kakabsat.” Ket nangyebkas iti maysa kadagiti kapasnekan pay laeng a kararag a nangngegak.
Kalpasanna, kinunak: “Mangalaka iti freso (tubbog ti prutas). Nakasaganaakton iti agarup sangapulo a minuto.” Dua a pamilia a Saksi nga agnanaed iti lugar a sinarungkaranmi, ket inasikasodakami a naimbag. Iti sumaganad nga aldaw, kaduami ida a napan nangasaba, nupay agkakapsutak pay laeng gapu iti gurigor. Anian a makapabileg a makita ti nasurok a sangagasut a tattao a nakigimong iti Domingo!
Panagakar Manen
Idi 1975, naipasngay ti maikapito nga anakmi a ni Vaughn. Iti simmaganad a tawen, kasapulan nga agsublikami idiay Canada gapu iti pinansial a rason. Saan a nalaka a panawan ti Nicaragua agsipud ta pudno a nariknami ti pannaranay ni Jehova bayat ti kaaddami sadiay. Iti tiempo nga ipapanawmi, nasurok a 500 iti teritoria ti kongregasionmi ti tumabtabuno kadagiti gimong.
Sakbayna, idi a nadutokankami ken ni Miriam nga anakmi kas special pioneer idiay Nicaragua, insaludsod ni Miriam kaniak: “Tatang, no kas pagarigan kasapulan nga agsublika idiay Canada, palubosannak kadi nga agtalinaed ditoy?” Awan ti rantak a pumanaw, gapuna kinunak: “Siempre!” Gapuna idi pumanawkamin, nagbati ni Miriam tapno itultuloyna ti amin-tiempo a ministeriona. Idi agangay, nakikallaysa ken ni Andrew Reed. Idi 1984, nairamanda iti maika-77 a klase ti Gilead, ti eskuelaan dagiti Saksi ni Jehova para kadagiti agbalin a misionero, a masarakan idi idiay Brooklyn, New York. Agserserbi ita ni Miriam ken ni lakayna idiay Dominican Republic, a tungtungpalenna ti tarigagay nga intukit kenkuana dagiti nagsasayaat a misionero idiay Nicaragua.
Kabayatanna, ti sasao ni Tatang a, “saantayo a basta sumardeng lattan,” ket adda pay laeng iti pusok. Gapuna idi 1981, idi nakaurnongkamin iti umdas a kuarta tapno makasubli idiay Sentral America, immakarkami manen, ngem iti daytoy a tiempo idiay Costa Rica. Bayat ti panagserbimi sadiay, naawiskami a tumulong iti pannakaibangon ti baro a pasilidad ti sanga nga opisina. Nupay kasta, idi 1985, nasken nga agpaagas ti anakmi a ni Grant, isu a nagsublikami idiay Canada. Nagbati ni Glen idiay Costa Rica tapno agtrabaho iti proyekto a panangibangon ti sanga nga opisina, idinto a nagserbi kas special pioneer da Annette ken Charmaine. Dakami a pimmanaw manipud Costa Rica saanmi a pulos nga inarapaap a dikami makasubli.
Panangdaer iti Pakarigatan
Naraniag ti aldaw idi Setiembre 17, 1993. Agat-atepkami idi ken ni Mark, ti inauna nga anakmi a lalaki. Agkaabaykami nga agtartrabaho ken agsarsarita maipapan iti naespirituan a bambanag, kas kadawyan nga ar-aramidenmi. Pagammuan la ta saanko a natimbeng ti bagik ket nagtulidak manipud iti atep. Idi nagsublin ti puotko, ti laeng makitak ket naraniag a silsilaw ken tattao a nakakawes iti puraw. Addaak iti emergency room ti ospital.
Gapu iti kuna ti Biblia, ti damo a reaksionko ket: “Saandak a yalisonan iti dara, saandak a yalisonan iti dara!” (Aramid 15:28, 29) Anian a makaliwliwa a mangngegan ti kuna ti Charmaine: “Dika agdanag, Tatang. Addakami amin ditoy.” Naammuak kalpasanna a nakita dagiti doktor ti medikal a dokumentok, ket saan a pulos a nagbalin nga isyu ti panagusar iti dara. Narungdo ti tengngedko ket interamente a naparalisadoak, a diak kabaelan ti uray umanges man la koma a bukbukodko.
Tangay saanak a makakuti, ad-adda a kasapulak ita ti pannaranay ni Jehova. Gapu iti tracheotomy a naaramid tapno maikabil ti respirator tube, naserraan ti pagnaan ti angin nga agturong kadagiti kuerdas bokalesko. Diak makasao. Masapul a kitaen dagiti tattao ti panagkuti dagiti bibigko tapno maawatanda ti ibagbagak.
Nagdakkel a dagus ti nagastosmi. Yantangay adda iti amin-tiempo a ministerio ti asawak ken ti kaaduan kadagiti annakko, pinampanunotko no kasapulan a panawanda daytoy a serbisio tapno asikasuenda dagitoy a pinansial a rebbengen. Nupay kasta, naaddaan ni Mark iti trabaho nga iti laeng tallo a bulan nakatulong tapno masulnitan ti adu kadagitoy a gastos. Kas resulta, nakapagtalinaedda amin iti amin-tiempo a ministerio malaksid kadakami ken baketko.
Ginasut a kard ken surat a naggapu iti innem a nagduduma a pagilian ti naikabil iti diding ti siledko iti ospital. Talaga a sarsaranayennak ni Jehova. Tinulongan met ti kongregasion ti pamiliak babaen ti panangipaayda iti taraon kabayatan ti lima ket kagudua a bulan a kaaddak iti intensive care unit. Inaldaw nga adda panglakayen a kaduak iti malem, nga ibasaannak iti Biblia ken kadagiti publikasion a naibatay iti Biblia, ken estoriaannak kadagiti makaparegta a kapadasan. Kaduadak ti dua kadagiti miembro ti pamiliak a mangisagana iti tunggal gimong ti kongregasion, isu a saanak a pulos naglangan iti napateg a naespirituan a taraon.
Bayat nga addaak pay laeng iti ospital, nayurnos a tumabunoak iti programa iti aldaw ti espesial nga asamblea. Nangtuding dagiti agtartrabaho iti ospital iti rehistrado a nars ken respiratory technician a mangkadua kaniak iti agmalmalem. Anian a ragsakko a makalangen manen dagiti Kristiano a kakabsat! Diakto pulos malipatan ti pannakakitak iti ginasut a kakabsat a nakalinia, nga ur-urayenda ti batangda a mangkablaaw kaniak.
Panangtaginayon iti Espiritualidad
Agarup makatawen kalpasan ti aksidente, nakasubliakon iti pagtaenganmi iti denna ti pamiliak, nupay kasapulan pay laeng a mataripatoak iti 24 nga oras iti inaldaw. Maysa a nadisenio a van ti nakatulong kaniak tapno makatabunoak kadagiti gimong, a manmano a malanganak. Ngem aklonek a kasapulan ti determinasion tapno makapanak. Manipud idi nakasubliakon iti pagtaenganmi, natabunuak dagiti amin a kombension distrito.
Idi agangay, idi Pebrero 1997, napasublik ti panagsaok nupay saan a naan-anay. Dumngeg a buyogen ti panangapresiar ti dadduma kadagiti narsko bayat nga iranudko kadakuada ti naibatay-Biblia a namnamak. Nabasan ti maysa a nars kaniak ti intero a libro a Dagiti Saksi ni Jehova—Manangiwaragawag iti Pagarian ti Dios ken ti dadduma pay a publikasion ti Watch Tower. Sursuratak dagiti tattao babaen ti panangusarko iti bassit a kayo tapno maaramatko ti kompiuter. Nupay makapakettang ti panagmakinilia iti kastoy a pamay-an, maragsakanak ta makapangasabaak pay laeng.
Naut-ot dagiti uratko. Ngem no iranranudko kadagiti sabsabali ti kinapudno a masarakan iti Biblia wenno maibasa dagitoy kaniak, mabang-aranak. Sagpaminsan a mangasabaak iti lansangan a kaduak ti naanus nga asawak, a tumulong kaniak a mangilawlawag no kasapulan. Adda dagiti tiempo a nabaelak ti agserbi kas auxiliary pioneer. Ti panagserbi kas Kristiano a panglakayen ti mangipaay kaniak iti rag-o, nangnangruna no umasideg kaniak dagiti kakabsat kadagiti gimong wenno sarungkarandak iti pagtaengak ket matulongak ken maparegtak ida.
Aklonek a nalaka ti agleddaang. Gapuna no maladingitanak, dagus nga agkararagak a maadda koma kaniak ti rag-o. Aldaw ken rabii nga agkararagak nga agtultuloy koma a saranayennak ni Jehova. Kanayon a maliwliwaak no adda agsurat wenno sumarungkar kaniak. Ti panagbasa iti magasin a Pagwanawanan wenno Agriingkayo! punnuenna met ti panunotko kadagiti makapabileg a kapanunotan. No dadduma ibasaandak ti nagduduma a nars kadagitoy a magasin. Nanipud pannakaaksidentek, namimpito a nangngegkon ti pannakabasa ti intero a Biblia iti cassette tape. Dagitoy ti nadumaduma a pamay-an ti panangsaranay ni Jehova kaniak.—Salmo 41:3.
Gapu iti nagbaliw a kasasaadko, naaddaanak iti adu a gundaway a mangutob no kasano a ti Naindaklan a Mannursuro, ni Jehova, isuronatayo nga agbiag. Ipaayna kadatayo ti umiso a pannakaammo iti pagayatan ken panggepna, makapnek a ministerio, balakad maipapan iti sekreto ti kinaragsak iti pamilia, ken pannakaawat tapno ammotayo ti aramidentayo iti sidong ti pakarigatan. Pinaraburannak ni Jehova iti matalek ken nagsayaat nga asawa. Sisusungdo a sinuportarandak met dagiti annakko, ket maragsakanak ta nakiramanda amin iti amin-tiempo a ministerio. Kinapudnona, idi Marso 11, 2000, ti anakmi a ni Mark ken ni Allyson nga asawana, nagturposda iti maika-108 a klase ti Gilead School ket naibaonda idiay Nicaragua. Nakadar-aykami ken baketko iti panagturposda. Pudno unay a maibagak a ti rigat binaliwanna ti biagko ngem saan a ti pusok.—Salmo 127:3, 4.
Agyamanak ken Jehova gapu iti sirib nga impaayna a timmulong kaniak tapno mayallawatko iti pamiliak ti naespirituan a tawid nga inawatko. Makapabileg ken makaparegta ti pannakakitak kadagiti annakko nga agserserbi iti Namarsua kadakuada nga addaan iti kababalin a kas ken tatangko, a nagkuna, “Saantayo a basta sumardeng lattan. Binilinnatayo ni Jehova a mangasaba.” Wen, ni Jehova sinaranaynak ken ti pamiliak iti isuamin nga al-aldawmi.
[Ladawan iti panid 24]
Kaduak ni Tatang, dagiti kakabsatko a lallaki, ken kabsatko a babai, iti abay ti balaymi a lugan, nga inusarmi kadagiti aldaw ti panagpayunirmi. Addaak iti kannawan
[Ladawan iti panid 26]
Dakami ken Myrna a baketko
[Ladawan iti panid 26]
Nabiit pay a ladawan ti pamiliami
[Ladawan iti panid 27]
Mangaskasabaak pay laeng babaen dagiti surat