Kasano ti Rumbeng a Pananglaglagip ken ni Jesu-Kristo?
Ni Jesu-Kristo ket “awan duadua a maysa kadagiti kaimpluensiaan a tao a nagbiag.”—“The World Book Encyclopedia.”
KAADUANNA a malaglagip dagiti natan-ok gapu iti naaramidanda. Apay ngarud nga adu a tattao ti manglaglagip ken ni Jesus gapu iti pannakaipasngayna imbes a gapu kadagiti aramidna? Iti intero a Kakristianuan, adu ti makaammo kadagiti pasamak maipapan iti pannakaipasngay ni Jesus. Ngem mano ti makaammo ken mangikagkagumaan a mangyaplikar kadagiti natan-ok a sursurona a linaon ti Sermonna iti Bantay?
Pudno a nakallalagip ti pannakaipasngay ni Jesus, ngem ti inaramid ken insurona ti ad-adda nga impateg dagiti nagkauna nga adalan. Nalawag a saan a pagayatan ti Dios a ti pannakaipasngay ni Kristo ket maipangpangruna ngem iti biagna kas nataengan a tao. Ngem nangpalidem iti kinasiasino ni Kristo dagiti sarsarita ken kostumbre a nainaig iti Krismas.
Tumaud ti sabali pay a mamagpanunot a saludsod maipapan kadagiti wagas a panangrambak iti Krismas. No agsubli ita ni Jesus iti daga, ania ngata ti maibagana maipapan iti agdadata a komersialismo ti Krismas? Dua a ribu a tawenen ti napalabas, sinarungkaran ni Jesus ti templo iti Jerusalem. Nakapungtot kadagiti agsuksukat iti kuarta ken aglaklako gapu ta inaramidda a negosio dagiti narelihiosuan a piesta dagiti Judio. “Ikkatenyo ditoy dagitoy a banag!” kinunana. “Isardengyo a pagbalbalinen ti balay ni Amak a balay ti tagilako!” (Juan 2:13-16) Nalawag, saan nga inanamongan ni Jesus ti panaglaok ti komersio ken relihion.
Adu a napasnek a Katoliko idiay Espania ti masikoran iti kumarkaro a panagbalin a komersio ti Krismas. Ngem nalabit a saan a maliklikan ti kasta a komersialismo gapu kadagiti nagtaudan ti adu nga aktibidad a nainaig iti Krismas. Impaganetget ti periodista a ni Juan Arias: “Dagiti kameng ti Kristianismo, a mangbabbabalaw iti panagbalin a ‘pagano’ ti Krismas ken ad-adda a naisentro iti ragragsak ken komersio, dida ammo nga uray ti nagtaudanna a Belen . . . ket nainaig iti adu a kita ti Romano a pinapagano a piesta [ti init].”—El País, Disiembre 24, 2001.
Kadagiti nabiit pay a tawtawen, nagkomento ti adu a periodista ken ensiklopedia idiay Espania maipapan kadagiti pinapagano a namunganayan dagiti tradision a piesta ti Krismas, agraman dagiti nakomersialan nga epektoda. No mainaig iti petsa dagiti panangrambak iti Krismas, prangka a kuna ti Enciclopedia de la Religión Católica: “Ti Iglesia Romana agparang a pinilina daytoy a petsa para iti piesta [Krismas] gapu ta tarigagayanna nga aramiden a Nakristianuan dagiti pagano a piesta. . . . Ammotayo nga iti Roma iti dayta a tiempo, intuding dagiti pagano ti Disiembre 25 kas ti pannakarambak ti natalis invicti, ti kasangay ti ‘di maparmek nga init.’”
Umasping iti dayta, kuna ti Enciclopedia Hispánica: “Ti panangrambak iti Krismas iti Disiembre 25 ket saan a resulta ti umiso a kronolohia ti kasangay ni Jesus no di ket resulta dayta ti panangaramid a Nakristianuan dagiti piesta ti winter solstice a maramrambakan idi iti Roma.” Kasano a rinambakan dagiti Romano ti isisingising ti init iti tiempo ti lam-ek? Babaen ti padaya, panagraragsak, ken panagsisinnagut. Yantangay dagiti autoridad iti simbaan bumdengda a mangpasardeng iti kasta a nalatak a piesta, pinagparangda a “Nakristianuan” dayta babaen ti panangawagda kas ti kasangay ni Jesus imbes a kasangay ti init.
Iti rugrugina, idi maikapat ken maikalima a siglo, saan a kaskarina a nagsardeng ti panagdayaw iti init ken dagiti kostumbre a nainaig iti dayta. Ti Katoliko a “Santo” a ni Augustine (354-430 K.P.) nabigbigna ti obligasion a mangidagadag kadagiti kapammatianna a saanda a rambakan ti Disiembre 25 kas iti inaramid dagiti pagano a panangdayaw iti init. Agingga ita, agminar ti impluensia dagiti nagkauna a piesta dagiti Romano.
Naintiempuan a Piesta Para iti Panagraragsak ken Komersio
Kadagiti naglabas a siglo, adda sumagmamano a banag a namagbalin iti Krismas kas kalatakan ken sangalubongan a rambak para iti panagraragsak ken komersio. Kasta met, dagiti kostumbre ti dadduma a piesta no tiempo ti lam-ek, nangruna dagidiay maramrambakan iti makin-amianan a Europa, ket in-inut a nainaig iti rambak a namunganay iti Roma.a Ken idi maika-20 a siglo, dagiti aglaklako ken espesialista iti komersio sirarayray nga intandudoda ti aniaman a kostumbre a dakkel a panguartaan.
Ania ti resultana? Naipangpangruna ti pannakarambak ti kasangay ni Kristo imbes a ti kinapateg dayta. Iti adu a kaso, naan-anay a napukaw uray ti pannakadakamat ni Kristo manipud iti tradision a Krismas. “Ti [Krismas] ket maysa a sangalubongan a piesta, nga agpaay iti pamilia, ken rambakan dayta ti tunggal maysa sigun iti pamay-anna,” kuna ti pagiwarnak nga El País ti Espania.
Daytoy a komento ipamatmatna ti dumakdakkel a pagannayasan idiay Espania ken iti adu a pagilian iti sangalubongan. Bayat a kumarkaro ti kinalabor ti panangrambak iti Krismas, bumasbassit ti pannakaammo maipapan ken Kristo. Kinapudnona, dagiti piesta ti Krismas ket ad-addan a maramrambakan a kas iti dati a pannakarambakna idi tiempo ti Roma—naariwawa a panagraragsak, padaya, ken panagsisinnagut.
Nayanak Kadatayo ti Maysa nga Ubing
No ti tradision a Krismas ket awan a talaga ti nakainaiganna ken Kristo, kasano ti rumbeng a pananglagip dagiti pudno a Kristiano iti pannakaipasngay ken biag ni Kristo? Pito a siglo sakbay a naipasngay ni Jesus, impadto ni Isaias ti maipapan kenkuana: “Adda maysa nga ubing a nayanak kadatayo, adda maysa nga anak a lalaki a naited kadatayo; ket ti naprinsipean a panagturay maiparabawto iti abagana.” (Isaias 9:6) Apay nga impamatmat ni Isaias a nakapatpateg ti pannakaipasngay ken ti agbalin nga akem ni Jesus? Agsipud ta agbalin ni Jesus kas mannakabalin nga agturay. Maawaganto iti Prinsipe ti Kappia, ket awanto ti patingga ti talna wenno ti turayna kas prinsipe. Kanayonanna, mataginayon ti panagturay ni Jesus “babaen ti kinahustisia ken babaen ti kinalinteg.”—Isaias 9:7.
Inulit ni anghel Gabriel ti waragawag ni Isaias idi impakaammona ken ni Maria ti pannakaipasngay ni Jesus. “Daytoy ket naindaklanto ken maawaganto iti Anak ti Kangatuan,” impakaunana. “Ket ni Jehova a Dios itednanto kenkuana ti trono ni David nga amana, ket agturayto kas ari iti balay ni Jacob iti agnanayon, ket awanto ti panungpalan ti pagarianna.” (Lucas 1:32, 33) Nalawag, napateg ti pannakaipasngay ni Jesus ta nainaig dayta iti trabaho nga itungpal ni Kristo kas ti nadutokan nga Ari ti Pagarian ti Dios. Ti turay ni Kristo ket magunggonaanna ti amin, a pakaibilangam ken dagiti ing-ingungotem. Iti kinapudnona, impasimudaag dagiti anghel a ti pannakaipasngayna mangyeg iti “talna kadagiti tattao a pakaragsakan” ti Dios—Lucas 2:14, Naimbag a Damag Biblia.
Siasino ti saan a mayat nga agbiag iti lubong nga addaan talna ken hustisia? Ngem tapno matagiragsak ti talna nga iyeg ti turay ni Kristo, kasapulan nga ay-aywentayo ti Dios ken maaddaan iti nasayaat a relasion kenkuana. Kinuna ni Jesus a ti umuna nga addang tapno maaddaan iti kasta a relasion isu ti panagadal maipapan iti Dios ken ni Kristo. “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag,” kinuna ni Jesus, “ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.”—Juan 17:3.
Mientras a maam-ammotayo a naimbag ni Jesus, tarigagayantay nga ammuen no kasano ti kayatna a pananglagiptayo kenkuana. Babaen ngata iti pannangan, panaginum, ken panagsisinnagut iti isu met laeng a petsa a pannakarambak ti maysa a nagkauna a pagano a piesta? Mapagduaduaan dayta. Idi rabii sakbay ti ipapatayna, imbaga ni Jesus no ania ti kayatna. “Ti addaan kadagiti bilinko ket tungpalenna ida, isu dayta ti agayat kaniak. Kalpasanna ti agayat kaniak ayatento ni Amak, ket isu ayatekto.”—Juan 14:21.
Siaanep nga inadal dagiti Saksi ni Jehova ti Nasantuan a Kasuratan, a nakatulong kadakuada a mangtarus kadagiti bilin ti Dios ken ni Jesus. Maragsakanda a tumulong kenka a mangtarus kadagita nga agkakapateg a bilin tapno mabalinmo a lagipen ni Jesus sigun iti rumbeng a pannakalagipna.
[Footnote]
a Dagiti dua a nalatak a pagarigan ket ti Christmas tree ken Santa Claus.
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 6, 7]
Iparit Kadi ti Biblia ti Ragragsak ken Panangted iti Sagut?
Ti Panangted iti Sagut
Anamongan ti Biblia ti panangted iti sagut, ta ni Jehova a mismo naawagan kas ti Manangted iti “tunggal naimbag a sagut ken tunggal naan-anay a rangkap.” (Santiago 1:17) Impasimudaag ni Jesus a dagiti naimbag a nagannak sagutanda dagiti annakda. (Lucas 11:11-13) Idi simmalun-at ni Job, sinagutan dagiti gagayyem ken kapamiliana. (Job 42:11) Ngem saan a masapul nga adda espesipiko nga aldaw ti panagrambak tapno maaramid ti kasta a panagregalo. Nagtaud iti puso ti kasta a panangted—2 Corinto 9:7.
Panagtitipon ti Pamilia
Ti panagtitipon dagiti agkakapamilia ket dakkel ti maaramidanna a mamagsinged kadakuada, nangruna no saandan nga agkakabbalay. Dimmar-ay da Jesus ken dagiti adalanna iti maysa a kasar idiay Cana, a sigurado a maysa a dakkel a panagtitipon dagiti agkakapamilia ken aggagayyem. (Juan 2:1-10) Ken iti ilustrasion ni Jesus maipapan iti barayuboy nga anak, rinambakan ti ama ti panagsubli ti anakna babaen ti padaya para iti pamilia, a pakaibilangan ti musika ken sala.—Lucas 15:21-25.
Naragsak a Pannangan
Ti Biblia masansan a dakamatenna dagiti adipen ti Dios a mangtagtagiragsak iti naimas a taraon a kadua ti pamilia, gagayyem, ken padada nga agdaydayaw. Idi simmarungkar ken ni Abraham ti tallo nga anghel, insaganaanna ida iti padaya a pakaibilangan ti karne ti baka, gatas, mantekilia, ken nagbukel a tinapay. (Genesis 18:6-8) Ni Solomon dineskribirna ti ‘pannangan, panaginum, ken panagrag-o’ kas sagut ti Dios.—Eclesiastes 3:13; 8:15.
Nalawag, tarigagayan ti Dios a tagiragsakentayo ti naimas a taraon a kadua dagiti gagayyem ken pamiliatayo, ken anamonganna ti panangted iti sagut. Adu ti gundawaytayo a mangaramid iti dayta iti aniaman a tiempo iti intero a tawen.