Napaypayso a Kinabaknang iti Baro a Lubong ti Dios
MAYSA a Kristiano nga asawa ken ama nga agnagan iti Davida ti immakar idiay Estados Unidos, nga agtalek a husto ti inaramidna. Nupay saanna a kayat a panawan ti asawa ken annakna, mangnamnama a maipaayanna ida iti nasaysayaat a biag no ad-adu ti kuartana. Gapuna, immannugot iti awis dagiti kakabagianna idiay New York ket nakasarak iti panggedanna sadiay.
Iti panaglabas ti bulbulan, nupay kasta, nangrugi a mapukaw ti panagtalek ni David. Bassiten ti panawenna kadagiti naespirituan nga aktibidad. Adda payen gundaway a dandani napukaw ti pammatina iti Dios. Sa la nabigbigna ti kinaserioso ti kasasaadna idi nalpas a nakaaramid iti imoralidad. Gapu ta naipamaysa iti pananggun-od iti material a kinabaknang, in-inut a nayadayo kadagiti bambanag a talaga a napateg kenkuana. Masapul a mangaramid iti panagbalbaliw.
Kas ken ni David, tinawen nga adu ti mangpampanaw iti napanglaw a pagilianda, a mangnamnama a rumang-ay ti kasasaad ti biagda. Ngem masansan a nakaro ti sagabaenda iti naespirituan. Adda dagiti mangyimtuod, ‘Ti kadi maysa a Kristiano mapaggiddanna a gun-oden ti material ken naespirituan a kinabaknang?’ Dagiti mabigbigbig a mannurat ken lider ti relihion ibagada a posible dayta. Ngem kas iti nasursuro ni David ken dagiti sabsabali, narigat a paggiddanen ti dua a banag a di maisakripisio ti maysa kadagita.—Lucas 18:24.
Saan a Dakes ti Kuarta
Siempre, ti tao ti nangpartuat iti kuarta. Kas iti adu a sabali pay a partuat, saan a dakes dayta. Kinapudnona, dayta ket maysa laeng a banag nga usaren a makisinnukat. Gapuna, no siuumiso a mausar dayta, nasayaat ti magapuananna. Kas pagarigan, bigbigen ti Biblia a “ti kuarta agpaay a salaknib,” nangruna iti panangrisut kadagiti parikut a nainaig iti kinapanglaw. (Eclesiastes 7:12) Kadagiti dadduma, agparang a ‘ti kuarta ti sungbat iti amin a bambanag.’—Eclesiastes 10:19.
Ti Kasuratan kondenarenna ti kinasadut ken iparegtana ti kinagaget. Idagadagna met a rumbeng nga ipaaytayo ti kasapulan ti pamiliatayo, ket no sumurok dayta, adda ‘maibunongtayo iti asinoman nga agkasapulan.’ (Efeso 4:28; 1 Timoteo 5:8) Kanayonanna, saan nga isuro ti Biblia a paidamantayo ti bagitayo, no di ket iparegtana a tagiragsakentayo dagiti sanikuatayo. Naibaga nga ‘alaentayo ti bingaytayo’ ken tagiragsakentayo dagiti nagbannogantayo. (Eclesiastes 5:18-20) Kinapudnona, adda dagiti nadakamat iti Biblia a sumagmamano a matalek a lallaki ken babbai a nabaknang.
Matalek a Tattao a Nabaknang
Ni Abraham, a matalek nga adipen ti Dios, nakagun-od kadagiti dadakkel nga arban ken pangen, adu a pirak ken balitok, ken dakkel a sangakabbalayan dagiti adipen nga agdagup iti ginasgasut. (Genesis 12:5; 13:2, 6, 7) Uray ti nalinteg a ni Job ket nakabakbaknang—iti dinguen, ad-adipen, balitok, ken pirak. (Job 1:3; 42:11, 12) Nabaknang dagitoy, uray iti agdama a pagrukodan, ngem nabaknangda met iti imatang ti Dios.
Ni apostol Pablo inawaganna ni Abraham kas “ti ama dagidiay amin nga addaan iti pammati.” Ni Abraham ket saan a naimut ken saan met a naisinggalut kadagiti ik-ikutanna. (Roma 4:11; Genesis 13:9; 18:1-8) Umasping iti dayta, ni Job ket dineskribir ti Dios kas “awan pakababalawanna ken nalinteg.” (Job 1:8) Kanayon a nakasagana a tumulong kadagiti napanglaw ken marigrigat. (Job 29:12-16) Da Abraham ken Job agpada a nagtalekda iti Dios imbes nga iti kinabaknangda.—Genesis 14:22-24; Job 1:21, 22; Roma 4:9-12.
Ni Ari Solomon ti sabali pay a pagarigan. Kas ti pinili ti Dios nga agtawid iti kinaari iti Jerusalem, naparaburan ni Solomon saan laeng nga iti nadiosan a sirib no di ket iti nawadwad a kinabaknang ken dayag. (1 Ar-ari 3:4-14) Iti kaaduan a paset ti biagna, isu ket matalek. Ngem kadagiti naud-udi a tawen ti biagna, “ti pusona saan idi a naan-anay ken Jehova.” (1 Ar-ari 11:1-8) Kinapudnona, ti naladingit a kapadasanna ipakitana ti dadduma kadagiti gagangay a silo ti material a kinabaknang. Usigenyo ti sumagmamano.
Dagiti Silo ti Kinabaknang
Ti kangrunaan a peggad ket ituggodna ti maysa nga agbalin a managayat iti kuarta ken iti magatangna. Ti kinabaknang mabalin a pataudenna ti tarigagay a saan pulos a mapennek. Idi rugrugi ti panagturayna, nadlaw ni Solomon daytoy a pagannayasan dagiti sabsabali. Insuratna: “Ti managayat laeng iti pirak saanto a mapnek iti pirak, uray ti asinoman a managayat iti kinabaknang saanto a mapnek iti sapul. Daytoy met ket kinaubbaw.” (Eclesiastes 5:10) Kalpasanna, da Jesus ken Pablo binallaaganda dagiti Kristiano mainaig iti daytoy a mangallilaw a panagayat.—Marcos 4:18, 19; 2 Timoteo 3:2.
No agbalin a kangrunaan a pakaseknantayo ti kuarta imbes nga usarentayo laeng dayta a mangitungpal iti bambanag, agpegpeggadtayo a matnag iti amin a kita ti sulisog nga agaramid iti dakes, agraman ti panagulbod, panagtakaw, ken panagkusit. Ni Judas Iscariote, maysa kadagiti apostol ni Kristo, liniputanna ti apona kasukat ti 30 laeng a kapisi ti pirak. (Marcos 14:11; Juan 12:6) Gapu iti nalabes unay a panagayatda iti kuarta, dadduma ti agdayaw payen iti kuarta imbes nga iti Dios. (1 Timoteo 6:10) Masapul ngarud a dagiti Kristiano kanayon nga ikagumaanda ti agbalin a napudno no ania a talaga ti motiboda nga agurnong iti ad-adu pay a kuarta.—Hebreo 13:5.
Ti panagpabaknang ket mangyeg met kadagiti peggad a narigrigat a madlaw. Umuna, ti kinawadwad ti kinabaknang itandudona ti panagtalek iti bagi. Inraman daytoy ni Jesus idi dinakamatna “ti makaallilaw a pannakabalin ti kinabaknang.” (Mateo 13:22) Ti mannurat ti Biblia a ni Santiago pinakdaaranna met dagiti Kristiano a saanda a liplipatan ti Dios uray kadagiti planoda mainaig iti negosio. (Santiago 4:13-16) Yantangay agparang a mapagpannurayantayo ti kuarta, para kadagiti addaan iti dayta, kanayon nga agpegpeggadda nga agtalek iti kuartada imbes nga iti Dios.—Proverbio 30:7-9; Aramid 8:18-24.
Maikadua, kas iti nabigbig ni David a nadakamat itay, ti panagpabaknang masansan nga ibusenna ti adu unay a panawen ken pigsa ti maysa a tao agingga nga in-inut a mabaybay-anna dagiti naespirituan a kalat. (Lucas 12:13-21) No kadagiti nabaknang, agtultuloy met ti pannakaisarangda iti sulisog a mangusar iti ik-ikutanda kangrunaanna kadagiti panaglinglingay wenno personal a kalat.
Posible kadi a ti kinaluho ni Solomon ti maysa a makagapu a kimmapuy ti espiritualidadna? (Lucas 21:34) Ammona a nalawag nga iparit ti Dios ti pannakiasawa kadagiti babbai manipud kadagiti sabali a nasion. Kaskasdi, dimmanon iti agarup sangaribu a babbai ti kamalalana. (Deuteronomio 7:3) Gapu iti tarigagayna a mangay-ayo kadagiti assawana, pinadasna nga inannurot ti maysa a kita ti naglaok a panagdayaw tapno mapagustuanna ida. Kas immunan a nadakamat, ti puso ni Solomon ket in-inut a nayadayo ken ni Jehova.
Nalawag, dagitoy a pagarigan ipakitada ti kinapudno ti balakad ni Jesus: “Saanyo a mabalin ti agpaadipen iti Dios ken iti Kinabaknang.” (Mateo 6:24) Kasano ngarud a madaeran ti Kristiano ti kinarigat ti biag a mapaspasaran ita ti kaaduan a tattao? Kapatgan iti amin, adda kadi manamnama a nasaysayaat a biag iti masanguanan?
Napaypayso a Kinabaknang iti Masanguanan
Saan a kas kadagiti patriarka a da Abraham ken Job ken ti nasion ti Israel, dagiti pasurot ni Jesus addaanda iti annongen a ‘mangaramid iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion.’ (Mateo 28:19, 20) Ti panangitungpal iti dayta nga annongen kaipapananna ti panangbusbos iti panawen ken panagregget a mabalin koma a mausar kadagiti sekular a kalat. Ti ngarud tulbek tapno agballigitayo isu ti panangtungpal iti ipapaaramid ni Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian [ti Dios] ken ti kinalintegna, ket amin dagitoy sabali pay a bambanag mainayonto kadakayo.”—Mateo 6:33.
Kalpasan ti dandani pannakapukawna iti pamiliana ken iti espiritualidadna, nailinteg ni David ti biagna. Kas inkari ni Jesus, idi impangpangruna manen ni David iti biagna ti panagadal iti Biblia, panagkararag, ken ti ministerio, simmayaat dagiti bambanag iti biagna. In-inut a naisubli ti nasayaat a relasionna ken ni baketna ken kadagiti annakna. Naisubli ti rag-o ken pannakapnekna. Igaedna pay latta met ti agtrabaho. Saan a bimmaknang. Kaskasdi, adda dagiti napateg a leksion a nasursurona gapu iti napait a kapadasanna.
Binalbaliwan ni David ti panangmatmatna maipapan ti kinanainsiriban ti iyaakar idiay Estados Unidos, isu a determinadon a di mangipalubos a ti kuarta ti mangdominar kadagiti pangngeddengna. Ammona itan a saan a magatang ti kuarta dagiti kapatgan a banag iti biag—ti maysa a naayat a pamilia, nasayaat a gagayyem, ken ti nasayaat a relasion iti Dios. (Proverbio 17:17; 24:27; Isaias 55:1, 2) Kinapudnona, ti moral a kinatarnaw ket adayo a napatpateg ngem iti material a kinabaknang. (Proverbio 19:1; 22:1) Kaduana ti pamiliana, determinado ni David a mangipangpangruna kadagiti napatpateg a banag.—Filipos 1:10.
Naulit-ulit a napaay dagiti panangikagumaan ti tao a mangipasdek iti pudno a nabaknang a kagimongan nga addaan iti moralidad. Nupay kasta, inkari ti Dios a mangipaay ti Pagarianna iti nawadwad a material ken naespirituan a bambanag a kasapulantayo tapno agbiagtayo a naragsak. (Salmo 72:16; Isaias 65:21-23) Insuro ni Jesus a ti napaypayso a kinabaknang ket agtaud iti panagbalintayo a sipapanunot iti espiritualidadtayo. (Mateo 5:3) No kasta, nabaknangtayo man wenno napanglaw iti material, ti panangipangpangrunatayo kadagiti naespirituan a bambanag ti kasayaatan a wagas tapno masaganaantayo ti umad-adanin a baro a lubong ti Dios. (1 Timoteo 6:17-19) Dayta a lubong ket agbalin a pudno a nabaknang a kagimongan agpadpada iti material ken iti naespirituan.
[Footnote]
a Nabaliwan ti nagan.
[Ladawan iti panid 5]
Nagtalek ni Job iti Dios, saan nga iti kinabaknangna
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Ti kapatgan a bambanag iti biag ket saan a magun-od babaen ti kuarta