Pakasaritaan ti Biag
Naipamaysa ti Biagko iti Trabaho a Panagaramid iti Adalan
Kas insalaysay ni Lynette Peters
Immayda tapno pagbakuitendakami. Maysa a tirador ti nakapuesto iti tuktok ti pasdek. Nakapakleb iti karuotan dagiti soldado a nakasagana a pumaltog. Dakami a misionero inkagumaanmi ti nagtalinaed a kalmado bayat a nagapurakami a naglugan iti agur-uray a helikopter iti dayta nga agsapa ti Domingo. Apagkanito pay, addakamin iti tangatang. Kalpasan ti sangapulo a minuto, nakalugankamin a sitatalged iti barko ti militar a simmanglad iti asideg ti aplaya.
KABIGATANNA, naammuanmi a binomba dagiti rebelde ti hotel a nagkamanganmi idi napan a rabii. Nagbalinen a naan-anay a gubat ti adu a tawen a riribuk iti kagimongan idiay Sierra Leone. Napilitan a pumanaw iti pagilian ti amin a ganggannaet, a pakairamananmi, nupay apagbiit laeng a napakaammuankami. Palubosandak a mangisalaysay manipud rugi no apay nga addaak iti kastoy a kasasaad.
Dimmakkelak idiay British Guiana, a naawaganen a Guyana sipud idi 1966. Idi dekada 1950, idi ubingak pay, naragsak ken awan ti pakadandanagak iti biag. Napateg ti adal iti kaaduan a nagannak, ket manamnama kadagiti agtutubo a nangato ti gradoda iti eskuelaan. Malagipko ti maysa nga empleado ti banko a nangyimtuod idi ken tatangko, “Apay nga igastuam ti panagadal dagiti annakmo?” Simmungbat ni Tatang, “Ti pananggun-od iti kasayaatan nga edukasion ti kakaisuna a manggarantia iti panagballigida.” Idi, impagarupna a magun-odan laeng ti kasayaatan nga edukasion kadagiti mabigbigbig nga eskuelaan. Ngem di nagbayag, nagbaliw ti panangmatmatna.
Idi agtawenak iti 11, rinugian ni nanangko ti nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Inkuyog ni Nanang ti maysa a kaarruba a timmabuno iti Kingdom Hall. Mamatida a nasarakandan ti kinapudno gapu iti nangngegda iti dayta a rabii. Idi agangay, nadakamat ni nanangko iti sabali pay a kaarruba ti napagsasaritaanda sadiay. Di nagbayag, tallodan a makipagad-adal kada Daphne Harry (Baird idi agangay) ken Rose Cuffie. Awan pay makatawen, nagbautisar ni Nanang ken dagiti dua a gagayyemna. Lima a tawen kalpasanna, immikkat ni tatangko iti Seventh-Day Adventist Church ket nagbautisar kas maysa a Saksi ni Jehova.
Kas agtutubo, siak ken ti dua nga adingko—tallo nga inauna kadagiti sangapulo nga annak—binusbosmi ti adu a nararagsak nga oras iti pagtaengan dagiti misionero a pagnanaedan da Daphne ken Rose. Kadagita a gundaway, immimdengkami kadagiti insalaysayda a kapadasan iti panagserbi iti tay-ak. Nakaragragsak dagitoy a misionera a sigagaget a nangaywan kadagiti naespirituan a pagimbagan ti sabsabali. Naaddaanak iti tarigagay nga agbalin a misionera gapu iti pagwadanda.
Ngem ania ti nakatulong kaniak a mangipamaysa iti kalatko iti amin-tiempo a ministerio idinto ta amin a kabagiak ken kaeskuelaak determinadoda a mangragpat kadagiti sekular a kalatda? Adu dagiti makaawis a gundaway—mabalin koma nga ipamaysak ti agadal iti abogasia, musika, kinadoktor, wenno aniaman a kurso. Ngem inwanwannak ti nagsayaat nga ulidan dagiti dadakkelko. Siaanep nga inadalda ti Biblia, inyaplikarda ti kinapudno, ken sipapasnek a tinulonganda ti sabsabali a mangammo ken Jehova.a Kasta met, kanayon a nagawisda kadagiti amin-tiempo a ministro iti pagtaenganmi. Gapu iti rag-o ken pannakapnek nga impakita dagitoy a kakabsat, napabileg ti tarigagayko a mangipamaysa iti biagko iti trabaho a panangaramid iti adalan.
Nagpabautisarak idi agtawenak iti 15. Ket apaman a nagturposak iti haiskul, nagpayunirakon. Ni Philomena, a maysa a katulongan a nars iti maysa nga ospital, ti immuna a natulongak a rimmang-ay agingga a nagdedikar ken nagpabautisar. Napabileg ti tarigagayko nga agtultuloy iti amin-tiempo a ministerio gapu iti rag-ok a nakakita kenkuana a nakasursuro nga agayat ken Jehova. Di nagbayag kalpasanna, adda naitukon kaniak a nasaysayaat a trabaho iti opisina ti gobierno a pagserserbiak kas sekretaria. Diak inawat, ket pinilik ketdi ti agtultuloy nga agpayunir.
Addaak pay la iti pagtaenganmi, ket kanayon a bisitaendakami dagiti misionero. Talaga a magusgustuak ti dumngeg kadagiti kapadasanda! Dagitoy ti nangpabileg iti tarigagayko nga agbalin a misionera, uray no kasla imposible. Manipud idi agingga ita, adda pay laeng maibabaon a misionero idiay Guyana. Maysa nga aldaw idi 1969, nasdaaw ken naragsakanak a nakaawat iti imbitasion nga ageskuela iti Watchtower Bible School of Gilead idiay Brooklyn, New York.
Diak Ninamnama a Pakaibaonak
Adda 54 nga estudiante manipud iti 21 a pagilian iti maika-48 a klase ti Gilead. Babbalasang ti 17 kadakami. Nupay 37 a tawenen ti napalabas, malaglagipko pay laeng dagidiay a lima a bulan. Saan laeng a maipapan kadagiti Nainkasuratan a kinapudno ti nasursuromi no di ket dagiti praktikal a singasing ken balakad para iti panagbiag dagiti misionero iti masanguanan. Kas pagarigan, nasursurok ti agtulnog kadagiti instruksion, agbalin a natimbeng maipapan iti uso a panagkawkawes, ken agibtur iti laksid dagiti narigat a kasasaad.
Kanayon nga impaganetget dagiti dadakkelko ti kinapateg ti pannakigimong. Saan a mapalubosan a mapan aglinglingay iti sumaganad a rabii ti siasinoman nga agpambar nga agsakit tapno di makatabuno iti gimong iti Domingo. Nupay kasta, saanko a natabunuan ti amin a gimong bayat ti panageskuelak iti Gilead. Maysa a rabii ti Biernes, inkalintegak ti diak pannakigimong a kadua da Don ken Dolores Adams, agassawa nga agserserbi iti Bethel a mangmangted iti pagpletek a mapan makigimong. Imbagak a nagadu ti homework ken report nga aramidek! Kasano a makatabunoak iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro ken Gimong ti Serbisio? Kalpasan ti pannakirinnasonda kaniak, kinuna ni Kabsat Adams: “Bay-am a ti konsiensiam ti mangiwanwan kenka.” Pinampanunotko ti balakadna ket manipud iti dayta a rabii saanakon a limmangan iti gimong. Iti adu a tawen, malaksid kadagiti talaga a narigat a kasasaad, diak ipalubos nga adda makalapped iti itatabunok kadagiti Nakristianuan a gimong.
Idi addakamin iti ngalay ti klasemi, pagsasaritaanen dagiti estudiante no sadino ti pakaibaonanda. Para kaniak, kanayon a pampanunotek a maibaonak idiay Guyana, a sadiay kasapulan unay ti tulong iti panangasaba. Ngem anian a siddaawko idi naammuak a saanak nga agsubli idiay Guyana, no di ket, naibaonak idiay Sierra Leone, West Africa. Agyamanak unay ken Jehova ta natungpal met laeng ti tarigagayko nga agmisionera iti lugar nga adayo iti pagtaengak!
Nagadu ti Masursuro
“Nangayed” ti kasayaatan a sao a mangyebkas iti damo nga impresionko iti Sierra Leone gapu iti adu a turod, bantay, luek, ken aplayana. Ngem dagiti umilina ti pudpudno a nangpangayed iti daytoy a pagilian ti Makinlaud nga Africa, ta uray dagiti ganggannaet komportableda gapu iti ayat ken kinamanangngaasida. Dakkel ti maitulong daytoy kadagiti baro a misionero tapno madaeranda ti iliwda. Pagay-ayat dagiti taga-Sierra Leone nga estoriaen dagiti kostumbre ken kulturada ken tulonganda a nangnangruna dagiti kabbaro nga agbalin a nasigo nga agsao iti Krio, ti kadawyan a pagsasao iti pagilian.
Adu dagiti nabagas a proverbio dagiti umili nga agsasao ti Krio. Kas pagarigan, Agtrabaho dagiti bakes, mangan dagiti bakulaw, a kayatna a sawen a ti nagmula saan a kanayon nga isu ti agapit. Apag-isu dayta a mangiladawan iti kinaawan ti hustisia iti lubong!—Isaias 65:22.
Makaparagsak kaniak ti panangasaba ken panagaramid iti adalan. Manmano dagiti saan nga interesado iti Biblia. Iti adun a tawen, dagiti misionero ken dagiti nabayagen nga adipen ni Jehova natulonganda dagiti adu nga agtutubo ken nataengan manipud iti amin a kasasaad ti panagbiag ken tribu tapno awatenda ti kinapudno.
Nakagaggaget ti immuna a parehak a misionera a ni Erla St. Hill. Nupay napasnek a mangitungpal kadagiti rebbengenna iti pagtaengan dagiti misionero, ad-adda ti kinaregtana iti ministerio. Tinulongannak tapno maawatak ti kinapateg ti adu a bambanag, kas iti panangam-ammo kadagiti kaarruba, panangsarungkar kadagiti masakit a Saksi ken kadagiti interesado, ken panangsurot kadagiti urnos ti pumpon no posible. Impaganetgetna met kaniak a napateg a saan a panawan ti teritoria a di man la daw-asen, uray apag-biit laeng, dagiti kakabsat nga agnanaed sadiay tapno komustaen ida. Iti panangaramidko kadagitoy, dagus a naaddaanak kadagiti inna, kakabsat a lallaki ken babbai, ken gagayyem, ket nagbalinen a pagtaengak ti nakaibaonak.—Marcos 10:29, 30.
Nasinged met ti panaggagayyemmi kadagiti nagsayaat a kakaduak a misionero. Karaman kadagitoy ti kakuartok a ni Adna Byrd, a nagserbi idiay Sierra Leone manipud 1978 agingga idi 1981, ken ni Cheryl Ferguson, a kakuartok iti napalabas a 24 a tawen.
Nasuotkami iti Guerra Sibil
Idi 1997, agarup makabulan laeng kalpasan ti pannakaidedikar ti baro a pasilidad ti sanga nga opisina idiay Sierra Leone, napilitankami a pimmanaw iti pagilian gapu iti gubat, kas nadakamat itay. Innem a tawen sakbay dayta, napabilegkami iti pammati dagiti Saksi a taga-Liberia a nagkamang idiay Sierra Leone tapno maliklikanda ti gubat idiay Liberia. Ima-ima a simmangpet ti dadduma. Ngem nupay narigat ti kasasaad, inaldaw a nakiramanda iti ministerio. Makapabileg a makita ti panagayatda ken Jehova ken kadagiti tattao.
Ita ta dakami a mismo ti nagkamang iti pagilian ti Guinea, tinuladmi ti ulidan dagiti kakabsat a taga-Liberia ket intultuloymi ti nagtalek ken Jehova ken inyun-unami dagiti interes ti Pagarian. Makatawen kalpasanna, nakasublikami met laeng idiay Sierra Leone, ngem kalpasan ti pito a bulan, bimtak ti gubat ket masapul nga agkamangkami manen idiay Guinea.
Di nagbayag, naibaga kadakami a maysa a grupo dagiti aggugubat ti nagkampo iti pagtaengan dagiti misionero idiay Kissy ket tinakaw ken dinadaelda amin nga alikamenmi. Ngem imbes nga agladingitkami, agyamankami ta sibibiagkami. Bassit dagiti sanikuami, ngem nasarangetmi ti narigat a kasasaad.
Kalpasan ti maikadua a panagkamangmi, siak ken ti kakuartok a ni Cheryl nagtalinaedkami idiay Guinea. Gapu iti daytoy, masapul nga adalenmi ti pagsasao a Pranses. Dadduma kadagiti kakaduak a misionero ti dagus a nangusar iti nasursuroda a Pranses, uray agkamalida. Ngem kaamakko ti agkamali, isu nga agsaoak laeng iti Pranses no talaga a kasapulan. Makaupay dayta. Masapul a palagipak nga inaldaw ti bagik nga addaak idiay Guinea tapno tulongak ti sabsabali a makaammo ken Jehova.
In-inut a nakasursuroak babaen ti panagadal, panagimdeng kadagiti agsasao iti lenguahe, panagpatulong kadagiti ubbing iti kongregasion a prangka a mangibaga iti kamalik. Idi agangay, dimteng ti saan a ninamnama a tulong ti organisasion ni Jehova. Sipud idi Setiembre 2001, nangipaay Ti Ministeriotayo iti Pagarian kadagiti singasing maipapan iti panangipaima kadagiti magasin a mainayon kadagiti pamay-an ti panangitukon kadagiti libro ken broshur kadagiti tattao a nagduduma ti narelihiosuan a patpatienda. Nataltalgeden ti riknak no mangasabaak, uray no saanak a nalaing nga agsao iti Pranses a kas iti bukodko a pagsasao.
Dakkel ti pamiliami isu a nakatulong daytoy kaniak tapno mairuamko ti makikabbalay kadagiti adu a tattao. No maminsan, adda 17 a misionero iti pagtaengan. Bayat ti 37 a tawen a panagserbik kas misionera, nakipagnaedak iti nasurok a 100 a sabsabali a misionero. Nagsayaat ketdin ta naam-ammok ti adu a tattao a nagduduma ti personalidadda ngem maymaysa ti panggepda! Ket anian a nagragsak ti makipagtrabaho iti Dios ken makakita kadagiti tattao nga umawat iti kinapudno ti Biblia!—1 Corinto 3:9.
Bayat ti adu a tawen a panagserbik kas misionera, adu a pasken iti biag dagiti miembro ti pamiliak ti saanko a naatendaran, kas iti kasar ti kaaduan nga adingko. Ken diak masansan a makita dagiti kaanakak uray kayatko koma. Talaga nga agsakripisioak ken ti pamiliak, a siraragsak a nangparegta kaniak a mangitultuloy iti trabaho a kinamisionero.
Nupay kasta, natagiragsakko bayat ti panagserbik kas misionera dagiti bambanag a nakaikapisak iti pagtaengan. Nupay pinilik ti agtalinaed a balasang, adu dagiti naespirituan nga annakko, saan laeng a dagidiay inyadalak iti Biblia no di ket dagidiay gagayyemko. Kanayonanna, nakitak a dimmakkel dagiti annakda, nagasawa, ken pinadakkelda dagiti annakda iti kinapudno. Kas kaniak, dadduma kadakuada ti nangipamaysa met iti biagda iti trabaho a panagaramid iti adalan.
[Footnote]
a Nagpayunir ni nanangko iti nasurok a 25 a tawen, ket nag-auxiliary pioneer ni tatangko idi nagretiro.
[Dagiti Mapa iti panid 15]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
Naibaonak idiay Sierra Leone, West Africa
GUINEA
SIERRA LEONE
[Ladawan iti panid 13]
Ti dua a kabsatko a babbai a kaduak a nangbusbos iti adu a naragsak nga oras a nakipagtrabaho kadagiti misionero idi dekada 1950
[Ladawan iti panid 14]
Kaduak dagiti kaeskuelaak iti maika-48 a klase ti Gilead
[Ladawan iti panid 16]
Pannakaidedikar ti pasilidad ti sanga nga opisina idiay Sierra Leone