Dagiti Misionero Ahente ti Lawag Wenno ti Sipnget?—Paset 6
Panangaramid iti Pudno nga Ad-adalan Itatta
IMBILIN ni Jesu-Kristo: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida.” (Mateo 28:19) Kuna ti Everyman’s Encyclopedia a daytoy a pammilin ti “inyallatiw dagiti Kristiano iti amin a tiempo,” nupay innayonna a, “buyogen iti saan unay a kinaregta.” Yimtuod ti libro a The Missionary Myth: “Nagpatingga kadin ti tiempo ti kinamisionero?”
Idi Enero daytoy a tawen, impadamag ti magasin a Newsweek: “Yal-allatiw ni Papa Juan Paulo II ti Romano Katolisismo iti kalkalsada.” Inlawlawag ti magasin: “Nangibaon iti 350 a laigo a managebanghelio tapno agsawar iti komberte kadagiti disco, supermarket ken estasion ti subway idiay Roma. Mangrugi ti pangpadasan a programa inton Ash Wednesday (Peb. 16). No agballigi, mangibaonto ti papa kadagiti managebanghelio iti sangalubongan—maysa a ganuat a mangtignay kadagiti Katoliko a misionero nga agbalaybalay manipud Buenos Aires agingga idiay Tokyo.”
Nabayagen a naawatan dagiti Saksi ni Jehova, iti kasumbangirna, ti rebbengenda nga agebanghelio. (2 Timoteo 4:5) Siempre, saan nga amin ti mangasaba kas misionero iti ganggannaet a pagilian. Ngem mabalinanda—ken ar-aramidenda—ti panangasaba iti sadinoman a yanda. Iti daytoy nga anag, aminda ket misionero.
Maysa nga Espesial a Kita ti Eskuelaan
Idi nasapa a paset ti dekada ’40, nangipasdek ti Watch Tower Society iti maysa nga eskuelaan a mangsanay kadagiti ministro nga agserbi kas misionero iti ganggannaet a daga a sigaganat nga agkasapulan iti tulong. Iti panaglabas ti tawtawen, nabalbaliwan ti kurikulum, ngem pulos a di simiasi iti kangrunaan a kalat nga isut’ pannakaipaganetget ti pannakayadal ti Biblia ken pannakaipatungpal ti kangrunaan a trabaho a panagebanghelio.
Ti napili a nagan agpaay iti daytoy kabbaro nga eskuelaan ket Gilead, nga iti Hebreo kaipapananna “Bunton ti Pammaneknek.” Babaen iti panangtulongna a mangpaadu iti bunton ti pammaneknek a pakaidayawan ni Jehova, naaddaan ti Gilead iti kangrunaan a paset iti pannakaipatungpal ti sangalubongan a trabaho a panangasaba nga impadto ni Jesus a mapasamak iti kaaldawantayo.—Mateo 24:14.
Iti panagdiskursona iti umuna a klase ti Eskuelaan ti Gilead idi 1943, kinuna ni Nathan H. Knorr, ti presidente idi ti Watch Tower Society: “Maikkankayo iti ad-adu a pannakaisagana agpaay iti trabaho nga umarngi kada apostol Pablo, Marcos, Timoteo, ken dadduma pay a nagbaniaga kadagiti amin a paset ti Imperio ti Roma nga inwaragawagda ti mensahe ti Pagarian. . . . Ti kangrunaan a trabahoyo isut’ panangikasaba iti ebanghelio ti Pagarian iti binalaybalay kas inaramid ni Jesus ken dagiti apostol.”
Idi nakompleto ti umuna a klase ti pannakasanayna, naibaon dagiti nagturpos iti siam a pagilian ti Latin-America. Agingga ita, nasurok nga 6,500 nga estudiante manipud nasurok a 110 a pagilian ti sinanayen ti Eskuelaan ti Gilead ken naibaonen kas misionero iti nasurok a 200 a daga ken purpuro.
Dagiti Naiduma a Kita ti Misionero
Inlanad dagiti napalabas nga artikulo iti daytoy a serye maipapan iti aramid dagiti misionero ti Kakristianuan iti napalabas. Impatarus ti adu, kas kadagidiay naibaon idiay Greenland, ti Biblia wenno paspasetna iti nadumaduma a pagsasao. Kaskasdi, masansan nga adda sabali a panggep dagidi nga immuna a misionero malaksid iti panangisuro ti Biblia iti tattao.
Dagiti misionero ti Kakristianuan idiay Japan, kas pagarigan, ket nairaman iti “institusion ken eskuelaan ti edukasion,” kuna ti Kodansha Encyclopedia of Japan. Kunana: “Adu a misionero ti nangitan-ok iti bagbagida babaen ti kinaiskolarda.” Nagbalinda a linguista wenno propesor, mannursuro kadagiti asignatura kas ti literatura, lenguahe, historia, pilosopia, relrelihion ti Makindaya nga Asia, ken sarsarita dagiti Hapones. “Dagiti institusion ti kaasi ken pagimbagan ti kagimongan ti napateg met a paset ti trabaho dagiti misionero,” innayon ti encyclopedia.
Ti pannakaikasaba ti ebanghelio saan nga isu ti inyun-una ti kaaduan a misionero. Masansan nga impaganetgetda ti pannakapennek ti pisikal a kasapulan ngem ti naespirituan a kasapulan. Impangpangrunada ti pananggun-od kadagiti personal a pagimbagan. Isu a ti maysa a misionero ti Church of England a naibaon idiay Japan idi 1889 ket ad-adda a pagaammo ita kas ti “ama dagiti Hapones a managkalay-at iti bambantay.”
Dakkel unay ti nakaidumaan dagiti nasanay-Gilead a misionero manipud kadagidiay adda iti Kakristianuan. Kuna ti libro a Dagiti Saksi ni Jehova—Manangiwaragawag iti Pagarian ti Dios, kapitulo 23: “Dagiti misionero a nagraduar iti Eskuelaan ti Gilead isuroda ti Biblia kadagiti umili. Imbes nga agibangonda kadagiti simbaan sada urayen dagiti tattao nga umasideg kadakuada, mapanda agbalaybalay . . . , saan a tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi.”
Aniat’ Imbungana?
Kalpasan ti sinigsiglo a panawen ti panangaramid kadagiti Kristiano nga adalan idiay Europa, kasano kaballigi dagiti misionero ti Kakristianuan? Sumungbat ti libro nga A Global View of Christian Missions: “Napattapatta a 160 milion a tattao idiay Europa ti agkuna a saanda a kameng ti aniaman a relihion. Kadagidiay agkuna a Kristianoda pay met laeng, manmano ti napeklan iti bukodda a relihion. . . . Pulos a din pudno a ti Europa ket maawagan Nakristianuan a kontinente.”
Ti ngay met kasasaad idiay Asia? Sumungbat ti Kodansha Encyclopedia of Japan: “No dagiti tattao ti pagsaludsodan, ti Kinakristiano ket maibilang pay laeng kas ‘ganggannaet’ a kredo, . . . saan a maibagay iti kadawyan a tattao a Hapones. . . . Agtalinaed ti Kristiano a movimiento iti ketegan ti kagimongan dagiti Hapones.” Kinapudnona, idiay Japan, kurang nga 4 a porsiento kadagiti tattao ti agkuna a Kristiano, idiay India kurang a 3 a porsiento, idiay Pakistan kurang a 2 a porsiento, ket idiay China kurang a 0.5 a porsiento.
Kalpasan ti adu a siglo ti trabaho a kinamisionero ti Kakristianuan idiay Africa, aniat’ kasasaad sadiay? Iti maysa a report iti panagtataripnong dagiti Africano nga obispo a naangay itay primavera idiay Roma, impadamag ti Aleman a magasin a Focus: “Dagiti Africano [di-Kristiano] a relihion ket din maibilang kas pinapagano nga idolatria. Ti opisial, nupay di naipablaak, a dokumento ipadana ‘ti tradisional a di-Kristiano a relrelihion’ iti ummong dagiti napateg ken nasken a relihiuso a kakadua. Maikari dagiti miembroda iti pannakaipateg. Binigbig ti synod a dagiti relihion a sigud a nakondenar kas kulto ti ‘masansan a nangikeddeng iti estilo ti panagbiag uray dagiti kapepeklan a Katoliko.’”a
Kalpasan ti ginasut a tawen a panangaramid kadagiti Kristiano nga adalan idiay America, kasano kaballigi dagiti misionero ti Kakristianuan? Sumungbat ti libro a Mission to the World: “Maikari pay met laeng ti ‘Latin America’ a maawagan ti ‘nabaybay-an a kontinente’ agpapan pay iti irarang-ay ti trabaho a kinamisionero kadagiti kallabes a dekada.” Maipapan ti Estados Unidos, kuna ti Newsweek nga “ipakita [dagiti nabiit pay a surbey] a nupay naisaknap ti relihion iti daga ti America, sumagmamano laeng ti sipapasnek a nangalagad iti dayta. . . . Kagudua iti amin a napagsaludsodan a tattao nga agkuna a makimismisada no Domingo ti mangiliblibak iti kinapudno. . . . Gistay kakatlo kadagiti Americano nga agtawen 18 ken nasursurok ti naan-anay a nailubongan ti panangmatmatda . . . Ag-19 porsiento laeng . . . ti regular a mangal-alagad iti relihionda.”
Kas panggupgop, iti panagreggetda a mangep-ep kadagiti parikut maipapan iti kinapanglaw, sakit, ken kurang nga edukasion, intandudo dagiti misionero ti Kakristianuan, kas maysa a timpuyog, dagiti natauan a gakat a nakaipaay laeng iti temporario ken apaganem-em a bang-ar. Inturong dagiti pudno a Kristiano a misionero, iti kasumbangirna, dagiti tattao iti naipasdeken a Pagarian ti Dios, a mangipaayto iti manayon ken naan-anay a bang-ar. Saannanto laeng nga ep-epen dagiti parikut; solbarennanto ida. Wen, ipaayto ti Pagarian ti Dios iti sangatauan ti naan-anay a salun-at, napaypayso a kinatalged ti ekonomia, awan patinggana a gundaway ti isuamin nga agtrabaho iti nabunga, ken biag nga awan inggana!—Salmo 37:9-11, 29; Isaias 33:24; 35:5, 6; 65:21-23; Apocalipsis 21:3, 4.
Mabalin nga itudo dagiti misionero ti Kakristianuan dagiti agkunkuna a Kristiano a pasaray makimisa kas pammaneknek a nakaaramidda ‘kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a binautisaranda ida.’ Ngem ipakita dagiti kinapudno a napaay dagitoy a misionero a nangisuro kadagitoy a nabautisaran a ‘tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilin ni Jesus.’—Mateo 28:19, 20.
Nupay kasta, ti trabaho a panangisuro dagiti pudno a Kristiano ket agtultuloyto idiay baro a lubong ti Dios. Mayallatiwto dayta kadagiti minilion a mapagungar a rumbeng a maisuronto iti daldalan ti Dios. Sa, tangay awanton ti sataniko a pannakibiang, maaddaanto dagiti Kristiano iti nakaay-ayat a pribilehio a mangitultuloy iti panangaramid iti ad-adalan—kas iti ar-aramidenda iti pinulpullon a tawen.
[Footnote]
a Kitaenyo ti artikulo a “Ti Iglesia Katolika Idiay Africa,” idiay panid 18.
[Kahon iti panid 24]
No Kasano a Natulonganda ti Tattao
Ti sumaganad isu dagiti komento dagidiay nagunggonaan manipud iti tulong dagiti nasanay-Gilead a misionero.
“Masdaawak iti turedda, ti kasta unay nga anusda kadagiti naiduma manipud ilida: klima, pagsasao, kustombre, taraon, ken relihion. Ngem nagtalinaedda iti nakaidestinuanda, dadduma agingga pay ken patay. Ti nagsayaat nga ugalida nga agadal ken regtada iti ministerio ti nakatulong kaniak a nanginsiar iti isu met la a bambanag.”—J. A., India.
“Dayawek ti kinamanagsapsapa ti misionero a nangyadal kaniak. Isut’ nangipakita iti naisangsangayan a panagteppel iti panangan-anusna iti panangidumduma ken kinaignorantek.”—P. T., Thailand.
“Inapresiarmi nga agassawa ti kinasingpet nga impakita dagiti misionero a Saksi. Ti trabahoda ti nangparegta kadakami a pagbalinen ti amin-tiempo a serbisio kas kalatmi, ket ita maragsarakankam ta nagbalinkami metten a misionero.”—A. C., Mozambique.
“Managimbubukodan idi ti biagko. Ti pannakaam-ammok kadagiti misionero ti nanggutugot kaniak a rumbeng a balbaliwak dayta. Nakitak kadakuada, saan a ti sinsinan no di ket ti pudno a kinaragsak.”—J. K., Japan.
“Nagbiag a sinanam-ay dagiti misionero ti Kakristianuan. Dagiti adipen ti nagdalus iti balay, nagluto, naglaba, nangaywan iti hardin, ken nagmaneho iti kotse. Nasdaawak a nakakita a nagsaet dagiti misionero ti Gilead a nangaramid a mismo iti panagtagibalay, bayat a tinulonganda met dagiti lokal a tattao a makasursuro maipapan iti Pagarian ti Dios.”—S. D., Thailand.
“Nagbisikleta dagiti misionero a kakabsat a babbai a nangsarungkar iti tattao nupay bimmara ti temperatura agingga iti 46 degrees Celsius. Ti kinamanagpadagus ken dida panangidumduma, agraman ti panagibturda, ti nakatulong kaniak a mangbigbig iti kinapudno.”—V. H., India.
“Dagiti misionero dida narikna a natan-okda. Sipapakumbaba a nakibagayda iti lokal a tattao ken kadagiti napanglaw a kasasaad ti panagbiag. Immayda nga agserbi, isu a pulos a dida nagreklamo no di ket kanayon a kasla naragsak ken mapnekda.”—C. P., Thailand.
“Dida ginamporan ti kinapudno ti Biblia. Nupay kasta, dida imparikna kadagiti lokal a tattao a dakes amin nga aspeto ti nakairuamanda a kultura wenno rumbeng a tuladenda dagiti Makinlaud nga aw-awid. Pulos a dida imparikna a nakapimpiman wenno di makabael ti sabsabali.”—A. D., Papua New Guinea.
“Saan a kas kadagiti misionero ti Kakristianuan, isut’ situtulok a nakikatugaw kaniak iti datar a nakadalukappi, estilo Koreano, bayat nga agadalkami iti Biblia. Situtulok a nangan kadagiti putahemi a Koreano. Ti dungngo a nariknak kenkuana ti timmulong kaniak a rimmang-ay.”—S. K., Korea.
“Sangapulo idit’ tawenko ket agawidak manipud eskuelaan no tengngat’ aldaw. Inawisnak ti maysa a misionero a minalem a kaduaek iti tay-ak ti ministerio. Adu a prinsipio ti Biblia ti insurona kaniak ket impasagepsepna ti napudno a panangapresiar iti organisasion ni Jehova.”—R. G., Colombia.
“Insurodak nga agtalinaed kadagiti pakaibaonak, aramiden ti kasapulan a maaramid a di pulos agreklamo. Naimpusuan unay ti panagyamanko ken Jehova ken ni Jesu-Kristo iti panangibaonda kadakami kadagiti misionero.”—K. S., Japan.
[Ladawan iti panid 23]
Isalsalaysay dagiti nasanay-Gilead a misionero manipud 16 a pagilian dagiti kapadasanda iti nabiit pay a kombension