Pakasaritaan ti Biag

Determinadokami a Mangitungpal iti Ministeriomi

Kas insalaysay ni Lena Davison

“Agkudrep ti panagkitak. Diakon makakita,” kinuna ti pilotomi nga agpigpigerger ti timekna. Sumagmamano pay a kanito, naibbatannan ti manibela ti bassit nga eroplano a naglugananmi, ket naglusdoyen nga awan ti puotna. Awan ti kapadasan ni lakayko nga agpatayab iti eroplano, isu nga inkagumaanna a pasublien ti puot ti piloto. Sakbay nga estoriaek ti dandani ipapataymi, isalaysayko pay no ania ti makagapu a nageroplanokami a napan idiay Papua New Guinea, maysa kadagiti kaadayuan a paset ti daga.

NAYANAKAK idiay Australia idi 1929 ket dimmakkelak idiay Sydney, ti kabesera ti New South Wales. Maysa a komunista ni tatangko a Bill Muscat, ngem adda pammatina iti Dios. Idi 1938, nagpirma pay iti maysa a petision ti nasion nga agkidkiddaw a mapalubosan ni Joseph F. Rutherford, manipud iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova, a mangasaba idiay munisipio ti Sydney.

“Mabalin nga adda napateg nga ibagana,” kinuna ni Tatang kadakami idi. Kalpasan ti walo a tawen, naammuanmi ti kapatgan a punto dayta a mensahe. Inawis ni Tatang iti pagtaenganmi ni Norman Bellotti, maysa nga amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova, tapno ilawlawagna ti Biblia. Inawat a dagus ti pamiliami ti kinapudno ti Biblia ket di nagbayag aktibokamin iti panangasaba.

Idi ngalay ti dekada 1940, nakaro ti sakit ni Nanang isu a simmardengak a nageskuela tapno matulongak. Agdait ti pagsapulak. Kadagiti rabii ti Sabado, kumuyogkami ken ni manangko a Rose iti grupo dagiti payunir ket mangasabakami iti lansangan iti ruar ti munisipio ti Sydney. Idi 1952, nagraduar ni manongko a John idiay Gilead nga eskuelaan dagiti misionero idiay Estados Unidos ket naibaon idiay Pakistan. Pagay-ayatko met ti mangasaba ket kayatko a tuladen ti pagwadanna. Isu a nagserbiak kas regular pioneer iti simmaganad a tawen.

Panagasawa ken Panagmisionera

Di nagbayag, naam-ammok ni John Davison, nga agtartrabaho iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Australia. Naatrakarak iti kinapakumbaba, kinapinget, ken naimbag a kababalinna. Namitlo a naibalud bayat ti Gubat Sangalubongan II gapu iti panangsalimetmetna iti neutral a takderna kas maysa a Kristiano. Inkeddengmi a pagbalinen a sentro ti panagbiagmi ti Nakristianuan a ministerio.

Nagkasarkami ken John idi Hunio 1955. Gimmatangkami iti maysa a bus tapno aramidenmi dayta a mayakar-akar a pagtaengan. Panggepmi a pagdagusan dayta no mangasabakami kadagiti adayo a lugar iti Australia. Iti simmaganad a tawen, nayawis kadagiti Saksi ti panagakar idiay New Guinea, ti makin-amianan a daya a paset iti dakkel nga isla iti amianan ti Australia.a Saan pay a naikaskasaba ti mensahe maipapan iti Pagarian iti daytoy a paset ti lubong. Nagboluntariokami a dagus.

Idi, makastrekka laeng iti New Guinea no adda kontratam nga agtrabaho iti amin-tiempo, isu a nagbirok ni John iti trabaho. Di nagbayag, nakitulag nga agtrabaho iti maysa a pagragadian iti troso idiay New Britain, maysa a bassit nga isla a paset ti New Guinea. Sumagmamano a lawas kalpasanna, nagbiahekami a napan iti baro a pakaibaonanmi, ket simmangpetkami idiay Rabaul, New Britain, idi Hulio 1956. Innem nga aldaw a naguraykami sadiay iti bilog a paglugananmi a mapan idiay Waterfall Bay.

Ti Ministeriomi Idiay Waterfall Bay

Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw a narigat a panaglayag, simmangpetkami idiay Waterfall Bay, maysa a dakkel a luek nga agarup 240 a kilometro iti abagatan ti Rabaul. Ditoy adda dakkel a pagragadian iti troso a naikabil iti maysa a nadalusan a lugar iti kabakiran. Iti dayta a rabii, idi nakatugawen ti amin a trabahador iti aglawlaw ti lamisaan a panganan, kinuna ti manedyer: “Mr. ken Mrs. Davison, kaugalian daytoy a kompania nga ibaga ti amin nga empleado ti relihionda.”

Siguradokami nga awan ti kasta nga alagaden, ngem gapu ta dikam agsigarilio, nalawag nga agsuspetsada. Isu a simmungbat ni John: “Maysakami kadagiti Saksi ni Jehova.” Nagulimek ti amin. Dagiti lallaki ket beterano idi Gubat Sangalubongan II ken kagurada dagiti Saksi gapu iti neutral a takderda kabayatan ti gubat. Sipud idin, nangbirokda iti aniaman a gundaway a mangparigat kadakami.

Umuna, di kayat ti manedyer ti mangted iti usarenmi a refrigerator ken paglutuan nupay kalinteganmi dagita. Nalaka a mabangles dagiti taraon, ken kapilitan nga usarenmi ti perdi a paglutuan a pinidutmi iti kabakiran. Simmaganad, pinaritanda dagiti bumario nga aglako kadakami kadagiti kappuros a nateng isu a nagbiagkami kadagiti aniaman a nateng a masarakanmi. Napabasolkami pay nga espia ket siaannad a siputandakami no mangisurokami iti Biblia iti asinoman. Kalpasanna, nagsakitak iti malaria.

Nupay kasta, awan ti makalapped kadakami a mangitungpal iti ministeriomi. Isu a kiniddawmi iti dua nga agtutubo a makapagsao iti Ingles nga agtartrabaho iti pagragadian a suruandakami iti Melanesian Pidgin, ti pagsasao ti pagilian. Sinuruanmi met ida iti Biblia. No ngudo ti lawas, agpasiarkami iti adayo tapno makitami ti “buya” ti lugar. Siaannad a kasabaanmi ti asinoman a bumario a masarakanmi. Dagiti iyad-adalanmi iti Biblia ti agipatarus para kadakami. Binallasiwmi dagiti napegges a karayan nga aduan kadagiti buaya nga agkakainaran iti takdang. Manmano nga umatake kadakami dagitoy a narungsot nga animal malaksid iti naminsan a dandanikam natay.

Panangaramid Kadagiti Alikamen a Pangisuro

Bayat a lumawlawa ti ministeriomi, nagimakiniliakami kadagiti nalaka a maawatan a mensahe ti Biblia tapno maiwaras kadagiti interesado. Tinulongandakami dagiti iyad-adalanmi iti Biblia iti pagragadian a mangipatarus kadagitoy. Adu a rabii nga immakiniliami ti nagadu a polieto a naiwaras kadagiti bumario ken kadagiti lumabas a tripulante ti bilog.

Idi 1957, napabilegkami iti ibibisita ni John Cutforth, maysa nga aduan iti kapadasan nga agdaldaliasat a ministro.b Imbagana a nalabit epektibo ti panangusar kadagiti ladawan iti panangisuro kadagiti kinapudno a linaon ti Biblia kadagiti tattao a di makabasa. Isuda ken ni lakayko nagdrowingda kadagiti nalaka nga ilasin a ladawan a pangisuro kadagiti kangrunaan a pannursuro ti Biblia. Kalpasanna, adu nga oras a kinopiami dagitoy nailadawan a sermon kadagiti kuaderno. Adda kopia ti tunggal estudiante ti Biblia, ket usarenna dayta a mangasaba kadagiti sabsabali. Daytoy a wagas ti panangisuro ti nausar idi agangay iti intero a pagilian.

Kalpasan ti dua ket kagudua a tawen a panagnaedmi idiay Waterfall Bay, naturposmi ti kontratami ket naanamongan ti panagnaedmi iti pagilian. Isu a nagbalinkami nga special pioneer.

Nagsublikami Idiay Rabaul

Iti panaglayagmi a nagpaamianan a napan idiay Rabaul, agpatnag a simmardeng ti barkomi iti pagkopraan ken plantasion ti kakaw idiay Wide Bay. Ti makinkukua nga agassawa a lakay ken baket kayatdan ti agretiro ken agsubli idiay Australia, isu nga intukonda ken John ti panangimaton iti plantasion. Makaawis ti trabaho, ngem idi nagsaritaanmi dayta iti rabii, nagnumuanmi a saan nga agpabaknang ti panggepmi ditoy New Guinea. Awan ti makalapped iti panagpayunirmi. Isu a kabigatanna, imbagami iti agassawa ti desisionmi ket limmugankamin iti barko.

Idi nakasangpetkami idiay Rabaul, nakikaduakami iti bassit a grupo dagiti immakar a Saksi a naggapu kadagiti sabali a pagilian. Kasta unay ti panaginteres dagiti umili iti mensahe maipapan iti Pagarian, ket nakairugikami iti adu a panangyadal iti Biblia. Angayenmi dagiti Nakristianuan a gimong iti naabangan a pasdek, ket agingga iti 150 ti tumabuno. Adu kadagitoy ti nangawat iti kinapudno ken timmulong a nangisaknap iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti dadduma a paset ti pagilian.​—Mateo 24:14.

Binisitami met ti Vunabal, maysa a bario nga agarup 50 a kilometro manipud Rabaul, a sadiay adda grupo a naginteres iti kinapudno ti Biblia. Di nagbayag, naalada ti atension ti maysa a Katoliko a dakkel ti impluensiana iti bario. Kaduana dagiti karelihionanna a nangriribuk iti linawas a panagadalmi iti Biblia ken pinapanawdakami iti bario. Idi naammuanmi a nakarkaronto pay ti panangriribukda iti umay a lawas, kiniddawmi a bantayandakami dagiti polis.

Nakaat-atiddog ti pila dagiti agpukpukkaw a Katoliko iti kalsada iti dayta nga aldaw. Adu ti sisasaganan a mangbato kadakami. Nangurnong ti padi kadagiti ginasut a bumario. Impanamnama dagiti polis nga adda kalinteganmi nga aggigimong, isu a winayaanda ti dalan a lumasat iti bunggoy. Ngem idi rugianmin ti gimong, ti padi indauluanna ti riribuk. Dagiti polis saandan a malapdan ti bunggoy, isu a dinagdagnakami ti hepe a pumanaw ket inturongnakami iti luganmi.

Linikmutdakami dagiti managderraaw, nga agpangpangta, agtupra, ken agitag-ay iti gemgemda, ket ti padi timmakder a nagdalikepkep nga umis-isem. Idi nakapanawkamin, inamin ti hepe a dayta ti kakaruan a kasasaad a nakitana. Nupay kaaduan a tattao iti Vunabal nagbutengda iti kinaranggas dagiti managderraaw, situtured nga intakderan ti maysa nga estudiante ti Biblia ti kinapudno ti Pagarian. Sipud idi, ginasuten a sabsabali iti intero a New Britain ti nangsalimetmet iti pammatida.

Naglukat ti New Guinea

Idi Nobiembre 1960, naibaonkami manen idiay Madang, maysa a dakkel nga ili iti makin-amianan a kosta ti New Guinea, ti kadakkelan nga isla. Ditoy, adu ti amin-tiempo a pagtrabahuan a naitukon kadakami ken ni John. Pinaregtanak ti maysa a kompania a mangimaton iti paglakuanda iti kawes. Kayat ti maysa a baliwak ti pannakadait dagiti kawes a lakoda. Dadduma nga immakar a babbai kayatda a mangibangonda iti bukodko a pagdaitan. Pinampanunotmi ti panggepmi, isu a sidadayaw a nagkedkedkami kadagitoy a tukon.​—2 Timoteo 2:4.

Nabunga ti teritoria idiay Madang, ket di nagbayag, addan rumangrang-ay a kongregasion. Aglugankami iti motor ken magnakami a mapan kadagiti kabangibang a bario no mangasabakami iti sumagmamano nga aldaw. Umiankami kadagiti napanawan a kalapaw, pagap-apmi dagiti ruot a pinaraspasmi iti bakir. De lata ken biskuit ti pagtaraonmi, ken agitugotkami iti moskitero.

Iti naminsan a panangasabami, binisitami ti maysa a grupo dagiti interesado idiay Talidig, maysa a bario nga agarup 50 a kilometro iti amianan ti Madang. Idi rimmang-ay iti naespirituan daytoy a grupo, ti prinsipal ti eskuelaan iti dayta a lugar pinaritanna ida nga agadal iti publiko a daga. Kalpasanna, sinugsoganna ti polis a mangrakrak kadagiti balayda ken papanenna ida iti kabakiran. Ngem ti prinsipal iti kabangibang a bario impalubosna nga agnaedda iti dagana. Idi agangay, inawat daytoy a naasi a prinsipal ti kinapudno ti Biblia, ket naibangon ti moderno a Kingdom Hall iti dayta a lugar.

Panagipatarus ken Trabaho a Panagdaliasat

Kalpasan laeng ti dua a tawen a panagnaedmi idiay New Britain idi 1956, naawiskami ken ni John nga agipatarus kadagiti nadumaduma a publikasion ti Biblia iti pagsasao a Melanesian Pidgin. Adu a tawen a nagtultuloy daytoy a trabaho. Ngem idi 1970, naawiskami iti sanga nga opisina idiay Port Moresby, ti kabesera ti Papua New Guinea, tapno agipatarus iti amin a tiempo. Nagisurokami met iti pagsasao sadiay.

Nagsublikami idiay New Britain idi 1975 tapno agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan. Iti simmaganad a 13 a tawen, nageroplano, naglayag, ken nagbiahekami babaen ti kotse, wenno nagnakami iti dandani amin a paset ti pagilian. Adu ti nakaam-amak a kapadasanmi, agraman ti nadakamat iti pangrugian. Iti dayta a gundaway, natalimudaw ti pilotomi gapu iti nakaro a bubussog ti tian idi umadanikami iti eropuerto ti Kandrian idiay New Britain. Naka-autopilot ti eroplanomi, isu a nagrikusrikuskami lattan iti tangatang, bayat nga ikagkagumaan ni John a pasublien ti puot ti piloto. Idi agangay, nagsubli ti puot ti piloto, limmawag ti panagkitana, ket napagdissona ti eroplano. Kalpasanna, natalimudaw manen.

Naluktan Manen ti Sabali a Pribilehio

Idi 1988, naisublikami idiay Port Moresby tapno tamingenmi ti umad-adu a panagipatarus a kasapulan ti sanga nga opisina. Agarup limapulokami nga agnanaed ken agtartrabaho kas pamilia iti sanga nga opisina, a sadiay mangsanaykami met kadagiti baro nga agipatarus. Agnanaedkami amin iti simple a maysa ti kuartona nga apartment. Dakami ken John bay-anmi a nakalukat ti ruanganmi tapno maparegta ti pamilia nga umay bumisita ket maam-ammomi ida. Isu a nakasingsingedkami iti pamiliami ken agtitinnulong ken agiinnayatkami.

Ngem naatake ni John idi 1993 ket natay. Kasla natay met idi ti maysa a paset ti bagik. Agassawakami iti 38 a tawen ket amin dayta a tawen nagkaduakami iti ministerio. Ngem babaen ti tulong ni Jehova, determinadoak a mangitultuloy iti ministeriok. (2 Corinto 4:7) Nagtultuloy a silulukat ti ruangan ti apartmentko, ket kanayon a sarungkarandak dagiti agtutubo. Nakatulong dagita a nagsayaat a pannakikadua tapno maaddaanak iti positibo a panangmatmat.

Idi 2003, ti kumapkapuy a salun-atko ti makagapu a naibaonak manen iti sanga nga opisina idiay Sydney, Australia. Ita, iti edad a 77, agtartrabahoak pay laeng iti amin-tiempo iti Departamento ti Panagipatarus, ket okupadoak met iti panangasaba. Dagiti gagayyem ken naespirituan nga annak ken appokok ti mangmangted iti rag-o kaniak.

Silulukat pay laeng ti kuartok idiay Bethel, ket masansan nga adda bisitak. Kinapudnona, no nakarikep ti ruanganko, masansan nga agtuktok dagiti kakabsat tapno kitaenda no ania ti mapaspasamak. Agingga a sibibiagak, awan ti makalapped kaniak a mangitungpal iti ministeriok ken agserbi iti Diosko, ni Jehova.​—2 Timoteo 4:5.

[Footnotes]

[Mapa iti panid 18]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

NEW GUINEA

AUSTRALIA

Sydney

INDONESIA

PAPUA NEW GUINEA

Talidig

Madang

PORT MORESBY

NEW BRITAIN

Rabaul

Vunabal

Wide Bay

Waterfall Bay

[Credit Line]

Mapa ken globo: Sigun iti pangiladawan ti NASA/Visible Earth

[Ladawan iti panid 17]

Dakami ken ni John iti maysa a kombension idiay Lae, New Guinea, 1973

[Ladawan iti panid 20]

Iti sanga nga opisina idiay Papua New Guinea, 2002