Makagunggona Unay ti Biagko

Kas Insalaysay ni Herawati Neuhardt

Naipasngayak idiay Cirebon, Indonesia. Siudad dayta a nalatak kadagiti nalabor ti diseniona a batik a tela a natinaan kadagiti natayengteng a kolor ken manomano a nadrowingan. Ti biagko kas misionera ket umasping iti namaris a batik gapu iti kaadu dagiti kapadasak a nakilangen iti nadumaduma a kultura iti Makin-abagatan a daya nga Asia ken iti Abagatan a Pacifico. Ilawlawagko no apay a kasta ti nakunak.

IDI 1962, ni Nanang ket nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Sangapulo idi ti tawenko. Idi agangay, nagbalin a Saksi da Nanang ken Tatang nga agpada a Chinese a naipasngay ditoy Indonesia, ken ti lima kadagiti annakda a pakairamanak.

Kanayon nga agdagus iti balaymi dagiti misionero ken agdaldaliasat a manangaywan a bumisbisita iti kongregasionmi tapno mangpabileg iti naespirituan. Dakkel ti naitulong kaniak ti nagsayaat nga ulidanda ken ti makaparegta a pannakisaritada. Idi disinuebeakon, inkeddengko ti agserbi kas amin-tiempo a Kristiano a ministro. Kalpasan ti agarup makatawen, nakikallaysaak iti misionero a ni Josef Neuhardt a taga-Germany ken simmangpet ditoy Indonesia idi 1968. Kalpasan ti honeymoon-mi, immakarkami idiay Sumatra, ti maikadua a kadakkelan iti 17,000 nga isla ti Indonesia. Sadiay a kinaduak ni Josef iti trabahona kas agdaldaliasat a manangaywan a bumisbisita kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova.

Panangasaba Idiay Sumatra

Saklawen ti sirkito wenno destinomi ti napudot ken narang-ay a siudad ti Padang, iti Laud a Sumatra, agingga iti napintas a Danaw Toba, ti dakkel a danaw a pinataud ti bulkan iti kabambantayan ti Amianan a Sumatra. Idi agangay, naidestinokami iti abagatan ti isla. Kanayonkami nga agbiahe babaen iti daan a luganmi a Volkswagen Beetle. Lumasatkami kadagiti lasonglasong a dalan iti bakir, agranranetret a rangtay a naaramid iti troso ti niog, ken igid dagiti nangato a bulkan a ti dadduma ket aktibo. No rabii, maturogkami iti datar dagiti kalapaw nga awanan iti koriente, gripo, wenno banio. Kadagiti danaw ken karayan ti naglabaan ken nagdigusanmi. Simple ti biag ken ipatpategmi dagiti tattao. Nagsayaat ti panangpasangbay ken panangipaayda iti taraonmi. Adu met ti interesado iti Biblia.

Iti Padang, Muslim ti kaaduan kadagiti umili a Minangkabau. Nasdaaw ken naragsakanda idi impakitami kadakuada manipud iti Biblia a maymaysa ti Dios—saan a Trinidad kas isursuro dagiti relihion ti Kakristianuan. (Deuteronomio 6:4) Adu ti sitatallugod nga immawat kadagiti magasin a Pagwanawanan ken Agriingkayo!, ken idi agangay, nagsayaat ti naespirituan nga irarang-ay ti dadduma nga interesado. Iti Danaw Toba, dagiti umili a Batak, a kaaduan ti agkunkuna a Kristianoda, ammoda a Jehova ti nagan ti Dios ta nabasada dayta iti Batak a Bibliada. (Salmo 83:18) Kaskasdi, kasapulanda ti nalawlawag a pannakaawat maipapan iti Dios ken iti panggepna agpaay iti sangatauan. Adu kadakuada ti nagpayadal iti Biblia ken nagbalin a nareregta a Kristiano nga ebanghelisador.

Panangasaba Idiay Java

Idi 1973, naidestinokami ken Josef idiay Java—isla a kagudua ti Great Britain ti kadakkelna— nga addaan iti 80 milion nga umili.a Inranudmi ti naimbag a damag kadagiti Javanese, Sundanese, ken Chinese.

Gapu ta napadakkelak iti kultura dagiti Chinese ken Indonesian, kabaelak ti agsao iti adu a lenguahe agraman iti Javanese, Sundanese, Indonesian, ken English. Adu ngarud ti naragsak a pannakisaritak maipapan iti Biblia kadagiti tattao iti nakayanakanda a pagsasao.

Masarakan idiay Java ti Jakarta a kabesera ti Indonesia. Adda nakasaritak sadiay a naliday a balasang nga agtawen iti 19. Inranudko kenkuana ti namnama a biag nga agnanayon iti Paraiso a daga. Bayat a basbasaek ti Biblia, kellaat a nagsangit sa siraraem ken sidudungngo a kinunana, “Pagyamanan Auntie iti panangibagayo kadagita.” Innayonna: “Inton bigat, kasapulak pay ti 1.5 milion a rupiah [agarup ₱7,000] a pagbayadko iti matrikulak isu a planok nga ilako ti kinabirhenko tapno adda kuartak. Sakbay nga immayka, agkarkararagak iti pannarabay ti Apo. Ita nasungbatanen dayta. Determinadoakon nga agtalinaed a nadalus iti moral ken mangisardeng pay laeng iti panageskuelak.” Isu ket siraragsak a nagpayadal iti Biblia.

Sipud dayta, adu a Javanese, Sundanese ken Chinese ti nangitunos iti biagda kadagiti nagsayaat a pagalagadan ti Sao ti Dios. Nangyeg dayta kadakuada iti pudno a talna ti panunot ken kinaragsak kas inkari ti Dios.—Isaias 48:17, 18.

Kalimantan—Lugar Dagiti Dayak

Manipud Java, immakarkami ken Josef idiay Kalimantan a probinsia ti Indonesia idiay Borneo, ti maikatlo a kadakkelan nga isla iti lubong (kalpasan ti Greenland ken New Guinea). Ti Borneo ket aduan iti naraber a kabakiran, narangkis a bambantay, ken dadakkel a karayan. Dagiti umili ket buklen dagiti Chinese, Muslim Malay, agraman dagiti katutubo a Dayak. Agnanaed ti kaaduan kadagita a katutubo kadagiti igid ti karayan ken adda idi tiempo a nauyongda a manangpugot iti ulo.

Tapno madanonmi ti nasulinek a purpurok dagiti Dayak, kadawyan nga agbarangaykami kadagiti nadalus pay la a karayan a kabakiran ti agsumbangir a takdangda. Makita sadiay dagiti agkakainaran a dadakkel a buaya, dagiti mangmingmingming kadakami a sunggo nga agkalkalumbitin kadagiti kayo, ken dagiti namaris a tumatayab. Talaga a makaparagsak dagiti kapadasanmi kas misionero!

Kaaduan a pamilia a Dayak ket agnanaed kadagiti balay a naaramid iti kayo ken nangato dagiti datarda. Babassit ti dadduma kadagita ngem adda met dagiti atiddog a balay a pagnanaedan ti sumagmamano a pamilia. Adu a tattao ti di pay nakakita iti taga-Europa isu nga interesadoda unay ken Josef. Agtataray dagiti ubbing a mangipukpukkaw iti, “Pastor! Pastor!” Kalpasanna, umaribungbongen ti amin tapno dumngeg iti ibaga ti puraw a ministro. Bayat nga agsasao ni Josef, adda dagiti Saksi iti dayta a lugar a mangipatarus iti ibagbagana sa isudanton ti mangyurnos a mayadalan iti Biblia ti adu nga interesado.

Naibaonkami Idiay Papua New Guinea

Gapu iti kumarkaro nga impluensia dagiti relihioso a bumusbusor, idi Disiembre 1976, imparit ti gobierno ti Indonesia ti kaadda dagiti Saksi ni Jehova. Gapuna, naibaonkami ken Josef idiay Papua New Guinea.

Idi nakasangpetkamin iti kabesera a Port Moresby, dua bulan nga inadalmi ti lenguahe a Hiri Motu. Idi kuan, immakarkami idiay Daru, bassit nga isla iti adayo a makinlaud a probinsia. Naam-ammok sadiay ti dakkel, napigsa, ken nakaay-ayat a babai nga agnagan Eunice. Gapu ta tawtawenen nga agmammama, ngimmisiten ti nalabaga a mantsa kadagiti ngipenna. Ngem idi naammuan ni Eunice a kayat ti Dios a nadalus iti pisikal, moral, ken naespirituan dagiti agserserbi Kenkuana, insardengna ti bisiona ket nagbalin a matalek a Kristiano. (2 Co 7:1) Tunggal makakitakami kadagiti napakumbaba a mangyap-aplikar iti kinapudno ti Biblia, ad-adda a maapresiarmi ti kinapudno ti Salmo 34:8: “Nanamenyo ken kitaenyo a ni Jehova naimbag.”

Dimteng ti tiempo a nadutokan manen ni Josef kas agdaldaliasat a manangaywan, ket binisitami ti dandani amin a suli ti Papua New Guinea, pagilian nga addaan iti agarup 820 a lenguahe. Tapno ad-adu ti makasaritami, ninayonanmi dagiti dati nga ammomin a lenguahe. Inadalmi ti Tok Pisin a kadawyan a lenguahe sadiay. Tapno makapankami iti nadumaduma nga ili ken bario, nagnakami, naglugankami iti kotse, barangay, bilog, ken babassit nga eroplano. Inibturanmi dagiti lamok, masansan a panagmalariami, ken ti nakasalsalimuot a paniempo.

Idi 1985, naibaonkami kas misionero iti sabali manen a lugar—idiay Solomon Islands, iti daya ti Papua New Guinea. Nagtrabahokami iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova ken nagdaliasatkami met iti intero a pagilian tapno paregtaen dagiti kongregasion ken tumabuno kadagiti Nakristianuan nga asamblea. Sabali manen a lenguahe ti nasken nga adalenmi—ti Solomon Islands Pidgin. Anian a makaparagsak ti makisarita kadagiti umili dayta a pagilian a mangap-apresiar iti Biblia!

Ti Karigatan a Kapadasak

Idi 2001, saanen a maiparit dagiti Saksi ni Jehova iti Indonesia isu a nagsublikami ken Josef ditoy Jakarta. Ngem di nagbayag, ti patpatgek nga asawa ket nadayagnos nga addaan iti malignant melanoma, maysa a nakaro a kanser iti kudil. Napankami idiay Germany a pagilian ni lakayko tapno agpaagas. Ngem nakalkaldaang ta idi 2005, iti maika-33 nga anibersario ti kasarmi, ni Josef ket naturog ken patay. Agur-urayen a mapagungar iti Paraiso a baro a lubong. (Juan 11:11-14) Agtawen idi iti 62 ken 40 a tawenen a nagserbi iti amin-tiempo a ministerio.

Nagtalinaedak ditoy Jakarta a pagserserbiak kas misionera. Mailiwak unay ken lakayko. Ngem mailiwliwagko dayta babaen ti panangisurok iti sabsabali kadagiti agkakapateg a kinapudno iti Sao ti Dios. Ti ministerio ngamin ti mangipapaay kaniak iti kasta unay a pannakapnek ken panggep iti biag. Talaga a makunak nga impaayannak ni Jehova iti makapainteres ken makagunggona a biag.

[Footnote]

[Mapa iti panid 25]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

INDONESIA

Java

JAKARTA

Cirebon

Sumatra

Padang

Danaw Toba

Borneo

PAPUA NEW GUINEA

PORT MORESBY

Daru

SOLOMON ISLANDS

[Ladawan iti panid 26]

Siak ken dagiti iyad-adalak iti Biblia idiay Solomon Islands

[Ladawan iti panid 26]

Dakami ken Josef idiay Holland, sakbay a pimmusay idi 2005