Da Adan ken Eva​—Agpayso Kadi a Nagbiagda Idi?

PARA iti adu a tattao, ti salaysay ti Genesis maipapan kada Adan ken Eva ket maysa laeng a makapainteres nga estoria. “Dagiti tattao a kameng dagiti kangrunaan a relihion iti Kakristianuan ket nabayagen nga ibilbilangda a simboliko dagiti salaysay ti Genesis a kas kadagiti estoria maipapan kada Adan ken Eva,” kuna ti maysa a surat para iti editor ti Time. Anamongan dayta ti adu a Katoliko, Protestante, ken Judio nga eskolar. Kunada nga adu kadagiti naisalaysay iti Genesis ket maikontra iti historia wenno siensia.

Sika met ngay? Mamatika kadi a pudno a nagbiag idi da Adan ken Eva? Adda kadi aniaman nga ebidensia a talaga a nagbiagda? Iti kasumbangirna, ania dagiti ibunga ti panangibilang kadagiti salaysay ti Genesis kas sarsarita laeng?

Ti Salaysay ti Genesis​—Maitunos Kadi iti Siensia?

Umuna, repasuentayo dagiti kangrunaan a pasamak iti salaysay ti pannakaparsua ti umuna a tao. Maipapan ken Adan, kuna ti Biblia: “Ni Jehova a Dios binukelna ti tao manipud tapok a naggapu iti daga ket impuyotna kadagiti abut ti agongna ti anges ti biag, ket ti tao nagbalin a kararua a sibibiag.” (Genesis 2:7) Maitunos kadi daytoy iti natakuatanen ti siensia?

Kuna ti libro a Nanomedicine a ti bagi ti tao ket buklen ti 41 a kemikal nga elemento. Dagitoy a kangrunaan nga elemento​—karbon, oksihena, iron, ken dadduma pay​—ket masarakan iti “tapok” ti daga. Gapuna, kas iti kuna ti Genesis, pudno a dagiti tattao ket nabukel “manipud tapok a naggapu iti daga.”

Kasano a nagtitipon dagita nga awanan biag nga elemento tapno agbalin a sibibiag a tao? Tapno mayilustrar ti kinarikut dayta, usigem ti NASA space shuttle, maysa kadagiti kakomplikaduan a naimbento a makina. Dayta a nakaskasdaaw a gapuanan ti teknolohia ket buklen ti makapaamanga a 2.5 a milion a piesa. Tawtawen ti binusbos ti adu a grupo dagiti inheniero a nangdisenio ken nangsangal iti dayta. Ita, usigem ti bagi ti tao. Buklen dayta iti agarup 7 nga octillion nga atomo, 100 a trilion a selula, dinosdosena nga organo, ken di kumurang a 9 a kangrunaan a sistema dagiti organo.a Kasano a timmaud daytoy a sibibiag a makina a makapakulkol-utek ti kinakomplikadona ken nakasaysayaat ti estrukturana? Naiparna la kadi wenno adda masirib a nangparsua iti dayta?

Maysa pay, ania ti mangbibiag iti tao? Sadino ti paggubuayan ti biag? Admitiren dagiti sientista a dida ammo. Kinapudnona, dida pay ketdi agtutunos no ania ti anamonganda a kayulogan ti biag. Kadagidiay mamati nga adda Namarsua, nalawag ti sungbat. Siempre, ti Dios ti gubuayan ti biag.b

Ti met ngay salaysay ti Genesis a ni Eva ket naaramid manipud paragpag ni Adan? (Genesis 2:21-23) Sakbay nga ipapanmo a sarsarita wenno sariugma dayta, usigem dagiti sumaganad a kinapudno: Idi Enero 2008, dagiti sientista idiay California, E.U.A. ket nakapataud iti umuna a tao a sikog babaen iti cloning manipud kadagiti selula ti kudil ti maysa nga adulto. Kinapudnona, babaen iti cloning, nakapatauden dagiti sientista iti di kumurang a 20 nga animal. Ti kalatakan kadagitoy ket ti karnero nga inawaganda iti Dolly, a na-clone idi 1996 manipud iti glandula ti suso ti maysa a nataengan a karnero.c

Ditay pay ammo no ania ti pagbanagan dagiti kasta nga eksperimento. Ngem ti punto ket daytoy: No kabaelan dagiti tattao ti agusar iti sibibiag a paset ti maysa nga organismo tapno makapataudda iti kakitkita dayta, saan ngata a kabaelan ti mannakabalin-amin a Namarsua ti mangaramid iti tao manipud iti sibibiag a paset ti sabali pay a tao? Makapainteres ta dagiti siruhano ket masansan nga agusar iti paragpag no adda suktanda a nadadael a tulang ti pasienteda agsipud ta ti paragpag ket makapagtubo ken makapagsukat a bukbukodna.

Ti Ebidensia Manipud iti Biblia

Masdaaw ti dadduma no maammuanda a da Adan ken Eva ket maulit-ulit a nadakamat iti intero a Biblia. Ania ti ipalgak dagita a pannakadakamat no maipapan iti kinaumiso ti salaysay ti Genesis?

Kas pagarigan, usigem ti listaan ti kapuonan dagiti Judio a nailanad iti libro iti Biblia nga Umuna a Cronicas, kapitulo 1 agingga iti 9, ken iti Ebanghelio ni Lucas, kapitulo 3. Dagitoy a detalyado a listaan dagiti kapuonan saklawenda ti 48 ken 75 a kaputotan. Tinunton ni Lucas ti kapuonan ni Jesu-Kristo, idinto ta ti Cronicas inlanadna ti kapuonan dagiti ari ken padi iti nasion ti Israel. Agpada a nairaman kadagita a listaan ti nagan dagiti nalatak a tattao a kas kada Solomon, David, Jacob, Isaac, Abraham, Noe, ken kamaudiananna ni Adan. Amin a nagnagan iti dua a listaan irepresentarda dagiti pudno a tattao, ket ni Adan ti kaunaan a pudno a tao iti tunggal listaan.

Kanayonanna, masansan nga ipakita ti Biblia a da Adan ken Eva ket pudno a tattao saan ket a sarsarita laeng. Adtoy ti sumagmamano a pagarigan:

• “Manipud iti maysa a tao inaramid [ti Dios] ti tunggal nasion dagiti tattao.” ​—ARAMID 17:26.

• “Babaen iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta . . . ti ipapatay nagturay kas ari manipud ken Adan agingga ken Moises.” ​—ROMA 5:12, 14.

• “Ti umuna a tao a ni Adan nagbalin a kararua a sibibiag.”​—1 CORINTO 15:45.

• “Ni Adan nabukel nga umuna, kalpasanna ni Eva.”​—1 TIMOTEO 2:13.

• “Daydiay maikapito iti linia manipud ken Adan, ni Enoc, nagipadto met maipapan [kadagiti nadangkes].”​—JUDAS 14.

Napatpateg pay, ni Jesu-Kristo, a nadakamat iti Biblia kas ti kangrunaan a mapagtalkan a saksi pinaneknekanna a nagbiag idi da Adan ken Eva. Idi napagsaludsodan maipapan iti diborsio, kinuna ni Jesus: “Nanipud idi panangrugi ti panamarsua ‘[ti Dios] inaramidna ida a lalaki ken babai. Gapu itoy ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken inana, ket dagiti dua maymaysadanton a lasag’ . . . Gapuna ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” (Marcos 10:6-9) Agusar ngata ni Jesus iti sarsarita tapno makaipasdek iti natibker a legal a pagannurotan? Saan! Binigbig ni Jesus a pudno ti Genesis.

Kas pananggupgop kadagiti ebidensia manipud iti Biblia, kastoy ti konklusion ti The New Bible Dictionary: “Paneknekan ti Baro a Tulag ti kinaumiso ti salaysay a nailanad kadagiti umuna a kapitulo ti Genesis.”

Ti Epektona iti Dadduma a Sursuro

Para iti adu a napasnek a mannakimisa, ti panamati a nagbiag idi da Adan ken Eva ket saan a napateg iti panagbalin a naimbag a Kristiano. Mabalin a kasla umiso dayta. Ngem kitaentayo no pagturongan ti kasta a kita ti panagrasrason.

Kas pagarigan, usigentayo ti subbot​—ti doktrina ti Biblia nga ipatpateg unay ti kaaduan a mannakimisa. Sigun iti daytoy a doktrina, impaay ni Jesus ti perpekto a biagna kas subbot tapno maisalakan dagiti tattao manipud iti basbasolda. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Kas pagaammotayo, ti subbot ket katupag a gatad a maibayad tapno mapasubli wenno masaka ti banag a napukaw. Dayta ti gapuna a nadeskribir ni Jesus kas “katupag a subbot.” (1 Timoteo 2:6) Mabalin a maisaludsodtayo, Katupag ti ania? Sumungbat ti Biblia: “No kasano a ken Adan matmatay ti amin, kasta met nga iti Kristo mapagbiagto ti amin.” (1 Corinto 15:22) Ti perpekto a biag nga insakripisio ni Jesus tapno masubbot ti natulnog a sangatauan ket katupag ti perpekto a biag a napukaw ni Adan kas resulta ti orihinal a basol idiay Eden. (Roma 5:12) Nalawag ngarud a no awan idi ti nagbiag nga Adan, pulos nga awan met serserbi ti subbot a sakripisio nga impaay ni Kristo.

Ti di panamati wenno panangtagilag-an iti kinapateg ti salaysay ti Genesis maipapan kada Adan ken Eva apektaranna ti dandani amin a kangrunaan a pannursuro ti Biblia!d Ti kasta a panagpampanunot ket agresulta iti adu a saludsod a di masungbatan ken pammati nga awan ti nakaibatayanna.​—Hebreo 11:1.

Biag​—Adda Panggepna Wenno Awan?

Kamaudiananna, maipasango kadatayo daytoy nagpateg a saludsod: Mapennek kadi ti panagkasapulantayo iti kaipapanan ken panggep ti biag no ditay mamati iti salaysay ti Genesis? Para ken Richard Dawkins, ti nalatak nga ebolusionista ken ateista, ti uniberso ket “awanan disenio, awanan panggep, awanan dakes ken naimbag, no di ket bin-ig nga awan mamaayna, awan a pulos serserbina.” Anian a makapaupay a panangmatmat, naan-anay a maikontra iti nainkasigudan a kababalin ti tao!

Maisupadi unay iti dayta, mangipapaay ti Biblia kadagiti makapnek a sungbat iti agkakapateg a salsaludsod: Sadino ti naggapuantayo? Ania ti panggep ti biag? Apay a nakaad-adu ti kinadakes ken panagsagaba iti lubong? Agpatingganto pay ngata ti kinadakes? Ken dadduma pay. Kanayonanna, no addaantay iti pammati iti subbot ni Kristo, mainanamatayo ti biag nga agnanayon iti Paraiso a kas idi idiay Eden, a nangisaadan ti Dios iti umuna a tattao a da Adan ken Eva. (Salmo 37:29; Apocalipsis 21:3-5) Talaga a nagsayaat a namnama dayta!e

Nupay ti salaysay maipapan kada Adan ken Eva ket mabalin a maikontra iti teoria ti ebolusion, maitunos dayta kadagiti pagaammon a kinapudno a napaneknekanen ti siensia. Maysa pay, naan-anay a maitunos dayta kadagiti dadduma pay a paset ti Biblia a naipaltiing a Sao ti Dios, a mamagbalin iti biag a makapnek ken addaan panggep.

Paregtaendaka a mangammo iti ad-adu pay kadagiti isursuro ti Biblia. Nakasagana ken maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kenka.

[Footnotes]

[Blurb iti panid 14]

Nalawag ngarud a no awan idi ti nagbiag nga Adan, pulos nga awan met serserbi ti subbot a sakripisio nga impaay ni Kristo

[Dagiti Ladawan iti panid 12, 13]

No kasano a ti “space shuttle” ket nadisenio a naimbag, kasta met ti bagi ti tao

[Ladawan iti panid 15]

Binigbig ni Jesus a nagbiag idi da Adan ken Eva