Dagiti Gameng iti Kadakkelan a Danaw iti Central America
NUPAY ti Nicaragua ket bassit a pagilian, ditoy ti ayan ti Lake Nicaragua—ti kadakkelan a danaw iti Central America. Nakaskasdaaw ta nalabit ti laeng Lake Nicaragua ti tamnay a pakasarakan kadagiti ikan ti taaw a kas iti pating, tiwantiwan, ken tarpon. Patien dagiti sientista a daytoy a danaw ket dati a luek nga agay-ayus iti Taaw Pacifico ngem gapu iti panagbettak ti bulkan, naisinan dayta manipud iti taaw. Bayat a tumamtamnay ti danumna, nakibagay lattan dagiti ikan iti kasta a panagbalbaliw.
Ti danaw nga agarup 160 a kilometro ti kaatiddogna ken 70 a kilometro ti kaakabaan a pasetna ket agarup 30 a metro manipud iti patar ti baybay. Adda nasurok nga 400 nga isla iti Lake Nicaragua, ket agarup 300 kadagita ti nagririmmuok iti aglawlaw ti Asese Peninsula, nga asideg iti ili ti Granada iti makin-amianan a pungto ti danaw. Napanaganan dagita iti Islets of Granada.
Ti kadakkelan nga isla iti danaw ket ti Ometepe Island nga adda iti medio tengnga ti danaw. Agarup 25 a kilometro ti kaatiddogna ken 13 a kilometro ti kaakabana ken buklen ti dua a bulkan a pinagsilpo ti maysa nga isthmus. Ti Concepción—ti nakadkadlaw a bimmalisungsong a nangatngato a bulkan—ket 1,610 a metro ti kangatona manipud iti danaw. Aktibo dayta a bulkan a mangsaklaw a nangnangruna iti makin-amianan a paset ti isla. Saan nga aktibo ti maysa a bulkan nga isu ti Madera a 1,394 a metro ti kangatona. Gapu ta naabbungotan iti adu a mulmula, ti Madera ket addaan iti naangep a luek iti wangawanganna.
Maysa ti Lake Nicaragua kadagiti magusgustuan a pagpasiaran dagiti turista gapu iti nainkasigudan a pintasna ken iti kaadu dagiti bambanag a nabati dagiti nagkauna a sibilisasion. Ngem adda pay sabali a gameng ti Lake Nicaragua a masapul a takuatentayo.
Komunidad iti Tengnga ti Danaw
Ti Islets of Granada ket aglaplapusanan iti mulmula iti tropiko ken atap nga an-animal. Dagiti manmano a kita ti sabsabong ket masarakan kadagiti naraber a kabakiran a nangabbungot kadagitoy nga isla a pinataud ti bulkan. Iti igid ti danaw, makita dagiti nagpipintas a tumatayab nga agbibiag iti daytoy a disso a kas kadagiti little blue heron, great egret, osprey, anhinga, ken cormorant. Kadagiti met dadakkel a kayo iti igid ti kabakiran ti pagum-umokan ti dadakkel ken kimmayumanggi a tumatayab a maawagan iti Montezuma oropendola. Kas man la matnag dagiti umokda no agpalayupoy ti angin nga aggapu iti danaw.
Adda agnanaed iti sumagmamano kadagiti babassit nga isla. Dita ti nagbalayan dagiti lumugar a mangngalap ken nagipatakderan dagiti babaknang iti balbalay a pagbakasionanda. Adda met sementerio ken sumagmamano nga eskuelaan, restawran, ken pagiinuman iti naingel nga inumen. Dagiti nagririmmuok nga isla wenno arkipelago ket umasping iti maysa a bario, maysa a komunidad iti kadanuman.
Binigat nga adda asul ken puraw a barangay a mapan iti nadumaduma nga isla tapno agilugan kadagiti ubbing a mapan ageskuela. Adda met barangay a tiendaan nga agsursor kadagiti isla tapno aglako kadagiti prutas ken nateng. Inaldaw a makakitaka iti lallaki a mangisarsaruag kadagiti pagkalapda nga iket ken iti babbai nga aglablaba kadagiti igid ti danaw.
Okupado met dagiti Saksi ni Jehova kadagitoy nga isla. Agbarangayda a mangsarungkar kadagiti umili tapno iranudda ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. (Mateo 24:14) Ngem gapu iti nagpaiduma a kasasaad daytoy a lugar, adda timmaud a problema: Sadino ti pakaangayan dagiti gimong a pagaadalan iti Biblia a Sao ti Dios? Yantangay ibagbaga ti Biblia a ‘ditay liwliwayan ti panagtataripnongtayo,’ adda nagsayaat a pamuspusan a napanunot dagiti Saksi—ti kaunaan a tumtumpaw a Kingdom Hall iti Nicaragua!—Hebreo 10:25.
Ti Tumtumpaw a Kingdom Hall
Adda agassawa nga amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova a napan iti Islets of Granada idi Nobiembre 2005. Sumagmamano a bulan kalpasanna, idi inawisda dagiti lumugar iti tinawen a Memorial wenno Pananglaglagip iti ipapatay ni Kristo, naragsakanda ta dida ninamnama a 76 ti dimmar-ay. Gapu iti dayta, napanunot ti agassawa a nasken a regular nga angayendan dagiti Nakristianuan a gimong iti dayta a lugar. Yantangay narigat ti agbirok iti mayanatup a lugar para kadagita a gimong, adda sabali a napanunotda. Ania ngata no mangaramidda iti agtapaw a Kingdom Hall a mabalin a mayakar iti nadumaduma a lugar a kombiniente kadagiti tattao?
Dagitoy a manangipamuspusan nga agassawa a di pay pulos nangdisenio wenno nangaramid iti aniaman a banag a tumtumpaw, inyussuatda ti panangaramid iti dayta. Innem a lallaki ken babbai ti kaduada a nangiringpas iti dayta a proyekto iti makabulan. Ti baro a paggigimongan ket maysa a simple a balsa. Naaramid dayta babaen kadagiti nawelding nga asero a tubo a mangtengngel iti 12 a bariles a saguuppat a pulo a galon ti malaonda. Dagita a bariles ket nabombaan iti angin tapno tumpaw. Nadataran dayta iti plywood ken naatepan iti tolda. Rinabii nga inkararag dagiti trabahador ti proyektoda ta dida masierto no tumpaw met laeng dayta. Idi nalpasen, timpaw nga agpayso!
Ti baro a Kingdom Hall ket naisibbo para iti kaunaan a Miting Publiko idi Hunio 10, 2006. Kabigatanna, nayakar dayta iti sabali a paset ti arkipelago tapno maangay ti isu met la a gimong para kadagiti tattao sadiay. Agdagup iti 48 ti timmabuno kadagita a dua a gimong nupay dadduma ket kagudua-oras a nagnagna iti kabakiran tapno laeng makadar-ayda. Naragsakan ti amin ta addaandan iti bukod a paggigimongan!
Talaga a natural ti kasasaad ti aglawlaw kabayatan dagiti gimong iti daytoy a Kingdom Hall. Bayat nga agpalpalawag ti ispiker, mangngeg dagiti makigimong ti uni ti panagtapliak ti danum kadagiti bato wenno ti pasaray panagikkis ti sunggo iti pangadaywen. Di nagbayag, ti Kingdom Hall ket nagbalinen a pamiliar kadagiti taga-isla. Agpayapayda no makitada dayta a mayakar iti sabali nga isla. Linawas a nasurok a 20 ti makigimgimong ken mayad-adalan iti Biblia iti daytoy a tumtumpaw a Kingdom Hall. Talaga a dakkel ti maitulongna!
Ti Ometepe Island
Ti Ometepe Island ket adda iti agarup 50 a kilometro iti abagatan ti Granada. Nabayagen nga adu ti agnanaed ditoy gapu iti natural a kinapintas daytoy nga isla ken ti nadam-eg a dagana. Kinapudnona, ditoy ti nakasarakan kadagiti kaunaan nga ebidensia ti agrikultura iti Nicaragua. Ita, agarup 42,000 ti agnanaeden iti Ometepe kas mangngalap, ken agmulmula iti mais, saba, kape, ken dadduma pay. Adu met ditoy ti nangangayed nga atap nga animal a kas iti puraw ti rupada a sunggo a capuchin a magusgustuan ti adu a tattao, dagiti asul ken puraw ti dutdotda a dadakkel a magpie-jay a tumanayab iti kakaykaywan, ken pinangen nga agkikiak a loro.
Dagiti umili iti Ometepe ket masansan a sarsarungkaran dagiti manangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Manipud iti 8 a nabautisaran idi 1966, addan 183 a Saksi ditoy Ometepe a mangbukel iti 4 a rumangrang-ay a kongregasion. Tunggal kongregasion ket addaan iti Kingdom Hall a naibangon iti nagsayaat a disso. Ita, addan maysa a Saksi iti tunggal 230 a tattao iti isla.
Iti panaglabas ti tawtawen, adda dagiti karit a nakaipasanguan dagiti Saksi ni Jehova iti Ometepe. Kas pagarigan, dagiti bumusbusor pinuoranda ti Kingdom Hall idiay Mérida idi 1980. Adda sabali a patakder a naibangon idi 1984. Nausar dayta agingga a naibangon ti baro a Kingdom Hall idi 2003. Kasta unay ti rag-o ti 60 a kameng dayta a kongregasion.
Idiay Moyogalpa, adda nabangon a Kingdom Hall agpaay kadagiti daddadakkel a panagtataripnong no kasapulan. Naatepan ti likud ti Kingdom Hall a manglinong iti naaramid a plataporma. Iti sanguanan ti plataporma, adda tugtugaw a nalinongan iti balawbaw a dumanon iti paginggaan ti lote ti Kingdom Hall. Ditoy a pasaray agaasamblea dagiti lumugar a Saksi ken dagiti gagayyemda manipud iti aglawlaw ti danaw. Kadagita nga asamblea, kombiniente unay ti Lake Nicaragua a pagbautisaran dagiti kabbaro nga adalan ni Jesu-Kristo.—Mateo 28:19.
Dagiti Gameng—Masalaknibandanto Kadi?
Kasla di maan-ano ti Lake Nicaragua, nalabit gapu iti kadakkelna. Ngem masapulen a masalakniban dayta. Kontaminadon ti danumna gapu iti basura nga aggapu iti agrikultura ken kadagiti paktoria, agraman iti rugit a mayayus manipud kadagiti nakalbo a kabakiran.
Panawen laeng ti makaibaga no agballigi ti panagregget dagiti lumugar ken ti gobierno a mangpasayaat iti kasasaad ti danaw. Nupay kasta, siertuento ti Namarsua a ti amin a gameng ti daga, agraman dagiti nalitnaw a danaw, nagpipintas nga isla, ken nangangayed nga animal ken mulmula ket agtalinaed a tawid ti natulnog a sangatauan, ta kuna kadatayo ti Biblia: “Dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta.”—Salmo 37:29.
[Ladawan iti panid 26]
Ti tumtumpaw a Kingdom Hall