Ti Kabibiag Dagiti Kristiano Idi Umuna a Siglo

Panagdaliasat a Mapan Kadagiti Kaadaywan a Paset ti Daga

“Iti sumaganad nga aldaw pimmanaw a kaduana ni Bernabe nga agturong idiay Derbe. Ket kalpasan ti panangideklarada ti naimbag a damag iti dayta a siudad ken panangaramidda iti adu nga adalan, nagsublida idiay Listra ken idiay Iconio ken idiay Antioquia.”​—ARAMID 14:20, 21.

MASAY-UP ti agdaldaliasat ti nalamiis a pul-oy ti angin iti agsapa. Isuotna ti daanen a pallokana ta agmalmalem manen a magmagna.

Bayat nga agdaldaliasat, silnagan ti init ti bukotna. Nurnorenna ti natapuk a kalsada ket malabsanna dagiti kaubasan, lumasat iti kaolibuan, sa sumang-at iti sikigan ti turod. Iti dalanna, masabatna ti dadduma nga agdaldaliasat​—dagiti mannalon a mapan kadagiti talonda, dagiti negosiante a manguk-ukod kadagiti animalda a nagkarga kadagiti tagilako, ken dagidiay mapan agdayaw idiay Jerusalem. Ti agdaldaliasat ken ti kakaduana kasaritada ti amin a masabetda. Ti panggepda ket tapno itungpalda ti impaannong ni Jesus a panagbalin a saksina “agingga iti kaadaywan a paset ti daga.”​—Aramid 1:8.

Dayta a managdaliasat ket mabalin a ni apostol Pablo, wenno ni Bernabe, wenno asinoman a naandur a misionero idi umuna a siglo. (Aramid 14:19-26; 15:22) Natibker ken determinadoda a tattao. Narigat ti agdaliasat idi. Iti panangdeskribirna kadagiti pakarigatanna iti baybay, insurat ni apostol Pablo: “Namitlo a napadasak ti pannakarba iti barko, maysa a rabii ken maysa nga aldaw ti nabusbosko iti adalem.” Nagrigat met uray ti magmagna iti adayo. Kinuna ni Pablo nga isu ket masansan a naipasango “kadagiti peggad iti karkarayan” ken “peggad kadagiti tulisan.”​—2 Corinto 11:25-27.

Kasano ngata ti agdaliasat a kadua dagita a misionero? Kasano kaadayo ti madaliasatmo iti maysa nga aldaw? Ania ti kasapulan nga itugotmo, ken pagdagusam iti panagdaliasatmo?

Pannagna iti Adayo Idi umuna a siglo, nakaibangonen dagiti Romano kadagiti nawatiwat a kalsada a mamagsisilpo kadagiti kangrunaan a sentro ti imperio. Napintas ken nalagda ti pannakadisenio dagita a kalsada. Adu kadagita ti naaramid kadagiti bato a dalumpinas sa nataraigidan met laeng iti batbato ken adda muhon a pakakitaan ti distansia. Kaaduanna a 4.5 a metro (15 a pie) ti kalawa dagita a kalsada. Kasta ti pagpagnaan idi dagiti misionero a kas ken Pablo, a pagpagnaenda ti agarup 32 a kilometro (20 mi) iti maysa nga aldaw.

Nupay kasta, idiay Palestina, saan a konkreto ti kaaduan a kalsada, awan ti alad dagiti kataltalonan ken narangkis. Ti maysa nga agdaldaliasat mabalin a maipasango kadagiti narungsot nga animal wenno tulisan. Mabalin a nabangenan pay ketdi nga interamente ti dalan.

Ania ti itugot ti maysa nga agdaldaliasat? Dadduma kadagiti napateg nga itugotna ket sarukod a pangsalaknib (1), ikamen (2), kuarta (3), ekstra a paris ti palloka (4), naisupot a taraon (5), pagsukatan a kawes (6), makupin a lalat a pagsakdo iti danum kadagiti bubon iti dalan (7), pagbalonan iti danum (8), ken maysa a lalat a bag a makalaon kadagiti itugot a personal nga aruaten (9).

Sigurado la ketdi nga adda masabat dagiti misionero a negosiante nga agibibiahe kadagiti tagilako iti nadumaduma a tiendaan. Agpannuray dagita a negosiante kadagiti asno, yantangay saan a kas karina a maigalis dagiti asno kadagiti narangkis ken nabato a kalsada. Makuna a ti napigsa nga asno madaliasatna ti 80 a kilometro (50 mi) iti maysa nga aldaw uray nagawit iti adu a karga. Nabumbuntog dagiti karison ta 8 agingga iti 20 a kilometro (5-12 mi) laeng ti madaliasatda. Ngem kabaelan dagiti baka ti agawit iti nadagdagsen a karga no la ket asideg ti biahe. Ti agdaldaliasat nalabit adda malabsanna a bunggoy dagiti kamelio ken asno, a nagawit iti adu a gargaret manipud iti nadumaduma a paset ti lubong. Mabalin a labsan ida ti nakakabalio a mensahero a para itulod kadagiti surat wenno bilin ti ari iti maysa a kampo ti imperio.

No rabiin, maturogda laeng kadagiti igid ti kalsada kadagiti imbangonda a tolda. Dadduma ti maturog kadagiti nabakudan a nailet a pagdagusan. Malaksid a narugit ken saan a komportable dagitoy a pagdagusan, saan pay a natalged no nadawel ti paniempo wenno no adda agtakaw. No posible, makidagus dagiti agdaldaliasat a misionero iti kapamilia wenno kapammatianda.​—Aramid 17:7; Roma 12:13.

Panaglayag Dagiti bilog a napusek kadagiti tagilako ken tattao ket aglayagda iti igid ken ballasiw ti Baybay ti Galilea. (Juan 6:1, 2, 16, 17, 22-24) Adu a barko ti bumallasiw iti Mediteraneo. Dagitoy ti nakailuganan dagiti kargamento a maipan ken aggapu kadagiti adayo a puerto. Agibiahe met dagitoy iti abasto a taraon agpaay iti Roma ken mangitulod kadagiti opisial ti gobierno ken kadagiti surat manipud maysa a puerto a mapan iti sabali.

Agpannuray dagiti marino kadagiti makita a giya​—kadagiti disso nga agserbi a tanda no aldaw ken kadagiti bituen no rabii. No kasta, natalged laeng ti aglayag no iti bulan ti Mayo agingga iti tengnga ti Setiembre ta nasayaat ti paniempo. Masansan idi nga adda lumned a barko.​—Aramid 27:39-44; 2 Corinto 11:25.

Ti panagdaliasat dagiti tattao babaen ti barko ket saan a gapu ta nanamnam-ay dayta ngem iti pannagna. Saan a komportable ti aglugan kadagiti pangkargamento a barko, nga isu ti kangrunaan idi a transportasion iti baybay. Aniaman ti paniempo, iti laeng kubierta ti mabalin a pagyanan ken pagturogan dagiti pasahero. Ti namaga a lugar iti sirok ti kubierta ket napno kadagiti napapateg a kargamento. Masapul nga agbalon dagiti pasahero iti bukodda a taraon ta danum laeng ti maipaay kadakuada. No dadduma, kanayon nga agbaliw ti paniempo. Ti masansan a bagyo ken nadaleg a baybay ti pakaigapuan ti pannakaulaw, a masansan nga agpaut iti adu nga aldaw.

Nupay narigat ti agdaliasat babaen iti pannagna ken panaglayag, dagiti misionero a kas ken Pablo insaknapda ti “naimbag a damag ti pagarian” iti kabesadoda idi a paset ti lubong. (Mateo 24:14) Tallopulo laeng a tawen kalpasan nga imbaga ni Jesus kadagiti adalanna a mangsaksida maipapan kenkuana, insuraten ni Pablo a naikasaban ti naimbag a damag “iti isuamin a parsua nga adda iti baba ti langit.”​—Colosas 1:23.