Awan ti Rehas a Makaisina Kaniak ken Jehova

Nagsublikami idiay Ukraine idi 1966. Malaglagipko nga idi uppat ti tawenko, bisbisitaenmi ni lolok idiay pagbaludan. Aglugankami ken Nanang iti tren manipud Kryvyi Rih, Ukraine a mapan iti pagbaludan idiay Mordovia iti central Russia. Nagpaut dayta a biahe. Dua nga oras laeng a mabalinmi a makadua ni lolok ken bambantayandakami dagiti guardia, ngem impalubosda a saklotennak.

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova Bayat ti Panageskuelak

Namin-adu a nasubok ti panagtalekko ken Jehova bayat a dumakdakkelak idiay Ukraine. Kas pagarigan, no mangrugin nga ageskuela dagiti ubbing, masapul a mangikabilda iti unipormeda iti star nga adda ladawan ni Lenin idi ubing pay.a Kalpasan ti dua a tawen, masapul a mangigalutda iti nalabaga a panyo iti tengngedda kas simbolo ti panangsuportada kadagiti isursuro ni Lenin. Saanak a nagusar kadagiti kasta a simbolo ti politika ta ammok a ni Jehova laeng ti maikari a pangipaayantayo iti naan-anay a debosion.

Tinulongandak dagiti nagannakko nga agdesision nga agserbi ken Jehova. Siaanus nga insuroda kaniak dagiti prinsipio ti Biblia a kas iti panagtalinaed a neutral iti politika. Imbagada pay a pakaidayawan ni Jehova no lalaingek ti ageskuela.

Maysa nga aldaw, adda immay iti eskuelaanmi a reporter ti magasin a Nauka i religiia (Siensia ken Relihion). Maysa daytoy a pagbasaan iti intero a pagilian a mangitantandudo iti propaganda dagiti saan a mamati iti Dios. Idi nanglektiur ti reporter maipapan iti saan a panamati iti Dios, pinagtugawdak dagiti titsermi iti sango.

Kalpasan ti lektiur, impandak iti likud ti stage ket imbagada iti reporter a kasaritanak. Dinamagna no ania ti relihionko, ket situtured nga imbagak a maysaak a Saksi ni Jehova. Awan ti naibagana malaksid iti panagyamanna ta dimngegak iti lektiurna. Permi ti pannakadismaya dagiti titserko!

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova kas Pamilia

Nagtalek ti intero a pamiliami a tulongannakami ni Jehova a mangyimprenta kadagiti literatura a naibatay iti Biblia iti balaymi, sa iwarasmi dagita. Nagserbi pay ni Tatang kas manangaywan iti sirkito idiay central Ukraine. Bisbisitaenna dagiti kongregasion ken grupo.

Idi nagawidak iti maysa a malem ti Pebrero 1978—dua nga aldaw sakbay a mayanak ti buridekmi a lalaki a ni Pavlik—nasangpetak a nakagulgulo ti balaymi. Sinerrek dagiti polis ti balaymi ket kinompiskarda amin a nabirokanda a literatura.

Iti simmaruno nga aldaw, adda makapakatawa a napasamak. Permi ti panangmingming dagiti titser kadakami ken adingko a ni Mykhailo. Impagarupda nga espia ti Amerika dagiti nagannakmi. Idi agangay, nabigbig ti adu a titser a nagkamalida. Nagbalin pay ketdi a Saksi ti dadduma a kaklasek!

Idi 1981, sinerrek manen dagiti polis ti balaymi. Uray no saanak pay nga agtawen iti 18, inramandak kada tatangko ken lolok a naayaban iti opisina ti piskal (prosecutor). Binutbutengnak ti imbestigador a maibaludak. Adda met lalaki a nakasibilian a nangikari nga ikkannak iti gunggona no makikooperarak kadakuada. Arigna dakes a polis diay maysa, idinto ta naimbag a polis diay maysa. Tapno makombinsirdak, impalagipda dagiti tiempo a naibalud ni tatangko, ni lolok, ken dagiti angkelko. Saan nga ammo dagiti polis a dagiti ibagbagada ti ad-adda a nangkombinsir kaniak a kabaelak met ti agibtur iti pagbaludan iti tulong ni Jehova.—Filipos 4:13.

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova Bayat ti Pannakaibaludko

Maysa nga aldaw laeng kalpasan a nagtawenak iti 18, naayabanak nga agsoldado. Gapu ta diak kayat ti agsoldado, imbaluddak bayat nga ur-urayek ti pannakabistak. Impandak iti nalawa a selda nga ayan ti 85 a lallaki nga agsisinnublat a maturog iti 34 a katre. Maminsan laeng iti makalawas a mapalubosankami nga agdigus.

Idi simrekak iti selda ken naiserran ti ridaw, nakakita ti amin kaniak. Dagus a pinagsaludsodandak dagiti lallaki iti maysa a suli ti selda maipapan iti kasok. Agnernerbiosak, ngem nalagipko ti salaysay ti Biblia maipapan ken Daniel a saan a naan-ano iti rukib dagiti leon. Nakatulong daytoy kaniak nga agtalek a naan-anay ken Jehova ken agtalinaed a kalmado.—Isaias 30:15; Daniel 6:21, 22.

Kalpasan ti pangrabii, maysa kadagiti balud ti nagsalsaludsod kaniak maipapan iti pammatik. In-inut nga immulimek iti selda ta dumdumngeg metten ti dadduma a balud iti saritaanmi. Uppat wenno lima nga oras nga inlawlawagko kadakuada dagiti patpatiek. Napno ti pusok iti panagyaman ken Jehova ta tinulongannak!

Sakbay ti pannakabistak, nagpakaasiak ken Jehova nga ikkannak iti sirib ken tured tapno maidepensak dagiti patpatiek. Sigun iti abogado ti gobierno, pambarko la kano ti pammatik iti Dios tapno saanak nga agsoldado. Inkagumaak a paneknekan iti korte a no agsoldadoak, mapagurak ti kabibilgan a Persona iti uniberso. Nupay kasta, idi 1982, nasentensiaanak iti dua a tawen a pannakaibalud iti penal colony.

Maragsakanak ta adda lima a Saksi a kaduak iti pagbaludan. Apagbiitkami laeng a mabalin nga agsasarita. No dadduma, dua a minuto laeng, ngem kanayon a pagsasaritaanmi ti maysa a bersikulo iti Biblia. Awan ti Bibliami. Ngem no suratandakami dagiti kapamilia ken gagayyemmi, kanayon a mangiramanda iti teksto. No dadduma, adda dagiti mabasami a teksto kadagiti libro idiay pagbaludan!

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova Bayat ti Medikal nga Emerhensia

Idi 1983, bayat nga agtrabtrabahoak idiay pagbaludan, aksidente a natnag iti crane ti nagtutuon a galba nga agdagsen iti agarup 2,000 a kilo (4,409 lbs). Timmama iti likudak dagiti galba ket natumbaak ken natukkol ti kannigid a sakak.

Inkarkararagko ken Jehova a tulongannak a mangibtur iti nagkaro nga ut-ot. Imbaga ti nars iti pagbaludan nga ipukkawko ti agsao iti dakes tapno maksayan ti ut-ot a marikriknak. Ngem imbes nga agsaoak iti dakes, nagkantaak kadagiti kanta ti Pagarian.

Sakbay a maipanak iti ospital, mailuganak nga umuna iti trak, sa iti bangka, ken ambulansia. Innem nga oras ti biahemi isu nga adu ti nagsayasay a darak. Ammok a masapul a maoperaak, isu nga inkarkararagko a maaddaan dagiti doktor iti sirib ken respetuenda ti naibatay iti Biblia a desisionko a saan nga agpayalison iti dara. Saan a kayat ti doktor ti dumngeg idi inlawlawagko dagiti patpatiek, ngem nagpakpakaasiak. Imbagak nga awan ti sungsungbatanna aniaman ti resulta ti saanna a panangusar iti dara iti operasionko. Nabang-aranak unay ta kayatnak met laengen nga operaan nga awan ti mayalison a dara. Nupay kasta, masapul a maputed ti kannigid a gurongko.

Nakakapkapsutak unay kalpasan ti operasionko. Mano a lawas a nagngangabit ti biagko. Maysa a malem, imbaga ti nars a tapno alisto ti panagimbagko, masapul a manganak iti espesial a makan, daydiay nasussustansia ngem iti kankanek iti pagbaludan. Ikabilda kano iti asideg a refrigerator. Inaldaw a mapalubosanak a mangan iti sangakutsara a diro, itlog, ken butter. Idi nadamag dagiti nagannakko a naaksidenteak, pinatulodandak kadagiti kasta a makan. Ngem naminsan laeng nga inawat dayta ti opisial a paraawat kadagiti maideliber iti ospital.

Saan nga ababa ti ima ni Jehova. (Isaias 59:1) Kalpasan a masukatan dagiti nars dagiti benda ti sakak, ibingayandak iti balonda a makan. Nangikabilda pay iti espesial a makan iti refrigerator. Daytoy ti nangipalagip kaniak iti salaysay ti Biblia maipapan iti balo a saan a naatianan iti lana ti putik a pagkargaanna.—1 Ar-ari 17:14-16.

In-inut nga immimbagak. Naliwliwa ken naparegtaak unay kadagiti 107 a surat a naawatko manipud iti pamiliak ken gagayyemko. Sinubalitak amin dagita. Adda pay parcel nga impatulod dagiti kakabsat manipud iti sabali a pagbaludan!

Kalpasan ti dua a nakapapaut a bulan, nakadigusak met laengen! Mailiwakon nga agsubli iti pagbaludan tapno makaduak manen dagiti kakabsat sadiay.

Bayat nga as-asikasuen ti maysa kadagiti doktor dagiti dokumento tapno makaruarak iti ospital, pinaayabannak iti opisinana ket nagadu ti insalsaludsodna maipapan iti pammatik. Kalpasan ti panagsaritami, imbagana a sapay koma ta agtalinaedak a matalek iti relihionko. Diak ninamnama a mangngegko dagita iti maysa a nakauniporme iti pangmilitar!

Idi Abril 1984, naayabanak nga umatender iti miting dagiti opisial tapno madesisionanda no nasapsapa a mawayawayaanak. Dinamagda no kayatkon ti agsoldado. Imbagak a gapu ta nakasaklayak ken naputeden ti maysa a sakak, saanen a kasapulan a damagenda dayta. Binaliwanda ti saludsod. Dinamagda: “No saan koma a naputed ta sakam, agsoldadoka kadin?” Imbagak a saanak latta nga agsoldado ken determinadoak nga agtalinaed a matalek iti Diosko. Imbagada a siguraduenda nga ikarok ti sentensiak. Ngem nawayawayaanak dua a bulan ken 12 nga aldaw sakbay a malpas ti sentensiak.

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova Kalpasan a Nawayawayaanak

Makatawen kalpasan a nawayawayaanak, naaddaanak iti artipisial a saka. Agarup maysa nga oras nga isuotko dayta iti kada agsapa. Narigrigat manen no winter ta no nalamiis, nasikkil dagiti urat iti naputed a sakak ken narigat a bumara dayta. Agtawenak iti 19 idi naudi a nagtarayak, ngem ar-arapaapek ti agtaray inton baro a lubong.—Isaias 35:6.

Narigatanak a nagbirok iti trabaho ta saan a kayat ti adu nga employer ti umawat iti baldado. Ngem uray no artipisial ti sakak, diak pulos napadasan ti naaddaan iti trabaho a nakatugawak nga agmalmalem. Nagtrabahoak idi kas mekaniko ti nagduduma a klase ti lugan. Idi kuan, nagtrabahoak iti konstruksion.

Idi 1986, nagkasarkami ken Svitlana a maysa a nagsayaat a kabsat a babai. Agpadakami a Saksi dagiti apong ken nagannakna. Masansan nga ibagbagana a maragragsakan ta idi rugrugi pay laeng ti relasionmi, nagsaritaanmin a kanayon nga iyun-unami ni Jehova inton agassawakamin.

Nakasursuro dagiti annakmi a da Olia ken Volodia kadagiti trabaho iti konstruksion ta tinultulongandak a mangtarimaan iti daan a balaymi. Isu nga idi dumakdakkeldan, kaykayatdan ti tumulong kadagiti proyekto a panagibangon iti Kingdom Hall. Nagserbida met kas regular pioneer. Agserserbi itan ni Olia kas construction servant, ken maysa metten a panglakayen ni Volodia.

Kanayon a supsuportarannak ni Svitlana tapno maasikasok a naimbag dagiti responsabilidadko iti kongregasion. Idi 1990’s, adu a kongregasion idiay Ukraine ti addaan iti nasurok a 200 nga agibumbunannag ngem maysa wenno dua laeng ti panglakayenna. Ken binulan idi nga adda maysa a ngudo ti lawas nga agitulodak kadagiti literatura kadagiti kongregasion idiay central Ukraine.

Panagtultuloy nga Agtalek ken Jehova Kadagiti Kallabes a Tawtawen

Idi 2022, nagdesisionkami ken Svitlana a pumanaw idiay Kryvyi Rih. Agserserbikami itan iti maysa a kongregasion ditoy Austria.

Manipud pay idi ubingak, nakasursuroak iti ulidan dagiti Saksi a kabagiak, a kontento iti biagda uray naipasangoda kadagiti pakarigatan. Tultulongannatayo ti Biblia a mangammo iti ad-adu pay maipapan iti Namarsua kadatayo. Isuronatayo pay no kasano ti maaddaan iti nasinged a relasion kenkuana. (Santiago 4:8) Gapu iti dayta, mariknatayo ti pudpudno a ragsak. Agyamyamanak ta uray no adu ti rigat a napasarak, naipaayko ken Jehova ti dayaw a maikari kenkuana.