Panangtulong Kadagidiay Addaan iti MCS

TI KINASENSITIBO kadagiti gagangay a substansia, bangbanglo man wenno pagdalus, saan laeng a mangpataud iti sakit iti agsagsagaba; mangpataudda pay iti parikut iti kagimongan. Gagangay a mannakilangen ti tattao, ngem ti multiple chemical sensitivity (MCS) ti pakapilitan ti adu a naragsak, managayat a tattao nga agbalin a naliday ti estilo ti panagbiagda. “Adda dadduma pay a sakitko iti napalabas,” kuna ni Shelly, maysa nga agsagsagaba iti MCS, “ngem daytoy a sakit ti kakaruan. Ti karirigatan a mapasamak ket ti panangiputputong.”

Nakalkaldaang ta kaaduan nga agsagsagaba iti MCS no dadduma ti maipagarup a nakakatkatawa. Ti maysa a makagapu iti daytoy, siempre, ket nakarikrikut a kasasaad ti MCS a di pay nasursuro nga akseptaren ken daeran ti lubong. Ngem no awan ti ammom maipapan iti MCS, dika koma agsuspetsa kadagidiay addaan iti dayta. Kuna ti warnakan nga American Family Physician: “Talaga nga agsagsagaba dagitoy a pasiente gapu kadagiti sintomada.”

Imbes a marurodtayo kadagiti tattao nga addaan iti MCS gapu ta makariro ken saan a maawatan ti sakitda, ti masirib a tao ket paidalan iti prinsipio iti Proverbio 18:13: “Ti sumungbat a di pay dumngeg nga umuna, kinamaag ken pakaibabainanna.” Anian a nasaysayaat nga ipakita ti panagayat a kas impakita ni Kristo, nga awan ti panangidumduma, kadagidiay amin nga agsakit! Ditay pulos pagbabawyan ti panangipakita iti kasta nga ayat, aniaman ti matakuatan ti medikal a siensia iti masanguanan.

Panagayat Kas Impakita ni Kristo

Ti panagayat a kas impakita ni Kristo ket kas iti diamante a nagpintas ti tabasna a maibagay iti tunggal okasion wenno pakasapulan. No adda MCS ti maysa a gayyem, masapul a tignayen koma ti ayat a kas impakita ni Kristo ti pannakipagriknatayo, nga ikabiltayo ti bagitayo iti lugarna. Kasta met, ti ayat “saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan”​—wenno, mabalin a kunaentayo, dagiti kalinteganna. Iyun-unana ti pagimbagan ti sabsabali. Tulongannatayo nga agbalin a ‘mabayag-panagituredna, aganus iti amin a banag, mamati iti amin a banag, ken mangibtur iti amin a banag.’ Ti kasta nga ayat “saan a pulos aggibus.”​—1 Corinto 13:4-8.

Awan ti sakit ni Mary nga MCS, ngem dadduma a gayyemna ti addaan. “Pagay-ayatko ti bangbanglo,” kuna ni Mary, “ngem diak agus-usar no bumisitaak kadagidiay addaan iti MCS.” Iti mismo a pamay-anna, tinuladna ni Jesus a kasla kunkuna ni Mary, “kayatko ti tumulong.” (Marcos 1:41) Nakapataud ni Trevor iti MCS manipud pay kinamaladaga. Kuna ni nanangna: “Dagiti tattao a nakatrabahok nangipakitada iti konsiderasion iti anakko.” Ni Joy a maysa kadagiti Saksi ni Jehova nga agnanaed idiay Australia ken nakaro ti panagsagabana iti MCS, imbagana a maparegta kadagiti gagayyem ken kakabagianna a kanayon a bumisita kenkuana ken mangipakita a maawatanda dagiti parikutna.

Iti kasumbangirna, anusan koma dagiti tattao nga addaan iti MCS no adda dagidiay agusar iti bangbanglo. Ni Ernest a nadakamat iti immun-una nga artikulo, kinunana iti Agriingkayo!: “Ti sakitmi ket dadagsen a masapul nga ibturanmi. Adda met parikut ti dadduma a tattao, isu nga apresiarenmi no tulongandakami iti parikutmi.” Wen, no sidadayaw a kiddawen ti pannakitinnulong, a saan a mamilpilit, dayta ti kasayaatan nga alagaden. “No adda agus-usar iti bangbanglo nga agdamag kaniak no apay a madmadi ti riknak,” kuna ni Lorraine, “ibagak kenkuana, ‘adda problemak iti bangbanglo, ket kasla kimmaro ita a rabii.’ Kadagiti mannakaawat, masansan nga umdasen dayta.” Siempre, dayta dina kayat a sawen a no agsagsagabaka iti MCS saanmon a sidadayaw a maipalagip iti gagayyem a kasapulam ti tulongda.

Iti pagsayaatanna, insurat ni Pam, a naadaw itay: “Amin a sagsagabaentay ita ket temporario laeng.” Apay nga imbaga ni Pam a “temporario laeng”? Agsipud ta ti naibatay iti Biblia a namnamana ket asidegen a pukawen ti Pagarian ti Dios dagiti amin a panagsagaba ditoy daga. Pukawenna uray pay ni patay​—banag a mapasaranto kamaudiananna ti kaaduan a nasalun-at a tao.​—Daniel 2:44; Apocalipsis 21:3, 4.

Kabayatanna, amin nga agibtur iti sakit nga awan pay ti natakuatan nga agasna itatta ti makainanama iti tiempo inton, iti sidong ti panagturay ti Pagarian ti Dios, ‘awanton ti tao nga agkuna: “Masakitak.”’ (Isaias 33:24) Bayat nga ibturantayo ti aniaman a pakasuotan a dumteng kadatayo iti daytoy agdama a sistema ti bambanag, ikagumaantay amin ti agbalin a kas ken Jesus ket ipamaysa ti panangmatmattayo iti gunggona nga agur-uray iti masanguanantayo.​—Hebreo 12:2; Santiago 1:2-4.

[Kahon/Ladawan iti panid 9]

Panagiinnayat

Mabalin a makatulong dagiti sumaganad a prinsipio ti Biblia no adda gayyem wenno kabagian nga agsakit iti multiple chemical sensitivity (MCS) wenno sika a mismo ti addaan:

“Isuamin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.”​—Mateo 7:12.

“Masapul nga ayatem ti kaarrubam a kas iti bagim.”​—Mateo 22:39.

“Agpipinnanunottayo koma iti maysa ken maysa tapno mangparegta iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid, a saantay a baybay-an ti panagtataripnongtayo a sangsangkamaysa, kas iti kaugalian dagiti sumagmamano, no di ket agpipinnaregtatayo iti maysa ken maysa, ket nangnangruna a kasta bayat a makitkitayo a ti aldaw umas-asidegen.” (Hebreo 10:24, 25) Kasapulantay amin ti naespirituan a pammaregta, nangnangruna no masakittayo. Makaparagsak ta ikagkagumaan ti adu a Kristiano nga addaan iti MCS ti tumabuno kadagiti gimong ti kongregasion; dadduma a nakaro ti panagsagabada dumngegda babaen ti nakakonekta a telepono. No dadduma, adda dagiti lugar idiay Kingdom Hall a naireserba para kadagiti tattao nga addaan iti MCS a sadiay awan ti maangotda a bangbanglo. Ngem saan a kanayon a maaramid wenno praktikal daytoy.

“Dikay lipatan ti panagaramid iti naimbag . . . , ta babaen kadagiti kakastoy a sakripisio maay-ayo unay ti Dios.” (Hebreo 13:16) Amirisenyo a ti panagaramid iti naimbag sapulenna ti personal a panagsakripisio. Nakasaganaka kadin nga agsakripisio a tumulong iti maysa nga addaan iti MCS? Iti kasumbangirna, dagiti tattao nga addaan iti MCS masapul nga agbalinda a nainkalintegan iti namnamaenda iti sabsabali. Dagiti Kristiano a panglakayen, kas pagarigan, saanda a makaipaay iti alagaden maipapan iti panagusar iti bangbanglo ken cologne, wenno saan a kanayon a mangipaayda iti pakaammo maipapan iti dayta. Kasta met, tumabuno iti gimong dagiti agusar iti bangbanglo a kabarbaro nga interesado ken bisita​—ket pasangbayentay ida. Talaga a ditay kayat a pabainan ida wenno maal-alumiimda gapu ta nagbangbangloda.

“Sapulenna koma ti talna ket surotenna dayta.” (1 Pedro 3:11) Nalawag a dagiti parikut maipapan iti salun-at saanda koma a pukawen ti talna dagiti Kristiano. “Ti sirib manipud ngato . . . natalna, nainkalintegan, . . . napno iti asi,” kuna ti Santiago 3:17. Dagiti natalna a tattao, addaanda man wenno awanan iti MCS, saan a nalablabes wenno sobra ti kalikagumanda maipapan iti panagusar ken saan a panagusar kadagiti produkto nga addaan iti kemikal. Kasta met, dagiti nainkalintegan a tattao a “napno iti asi” liklikanda met ti mangipapilit iti kalinteganda nga agbangbanglo no mabigbigda a dagitoy ti mangapektar iti salun-at ti dadduma a tao. Iti kasta, ipakpakitada a sapsapulenda met ti “natalna a kasasaad” ken ‘makikappiada.’​—Santiago 3:18.

Iti kasumbangirna, ti di mabalbaliwan, di nainkalintegan a kababalin, iti biang man ti agsagsagaba iti MCS wenno ti sabali a tao, ket kas iti sanat a mamagsisina iti tattao. Ti kasta a kababalin awan ti gunggonaanna ken mabalin a dangranna pay ketdi ti relasion ti maysa a tao iti Dios.​—1 Juan 4:20.

Siempre, adda dakkel a rangkap dagiti Kristiano​—ti espiritu ni Jehova. Bayat a kanayon nga idawdawatda ti espiritu ni Jehova, mapatanorda dagiti nagsayaat a bungana, nangnangruna ti ayat​—“ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Colosas 3:14) Maigiddato iti dayta, siaanus a bay-anda dayta nga espiritu a mangpatanor kadagiti kualidad a kaasping dagiti kualidad ni Kristo.​—Galacia 5:22, 23.

[Ladawan iti panid 10]

Kasapulan dagiti tattao nga addaan iti MCS ti gagayyem a kas met ti sabsabali