Lærðu af andstæðum

Ertu ekki sammála því að Jesús hafi verið mesti kennari í sögu mannkyns? Þú hefur ef til vill reynt að líkja eftir aðferðum hans, svo sem að beita spurningum, líkingum og dæmisögum. En hefurðu einhvern tíma velt fyrir þér hve oft hann brá upp andstæðum þegar hann kenndi?

Margir beita andstæðum þegar þeir tala. Það má vel vera að þú sért líka vanur að gera það án umhugsunar. Þú gætir sagt eitthvað í þessa áttina: „Mér var sagt að ávextirnir væru allir þroskaðir en þessir eru grjótharðir.“ Eða þá: „Hún var ósköp feimin sem barn en nú er hún mjög mannblendin.“

Í dæmum af þessu tagi er byrjað á því að nefna staðreynd eða hugmynd og síðan er brugðið upp andstæðu með tengiorðum eins og en, samt, samt sem áður, heldur eða hins vegar. Það er líka hægt að búa til andstæðu með því að bæta við upplýsingum eða skýra hugmynd nánar. Það hljómar ósköp eðlilega að tala þannig og það auðveldar fólki að skilja það sem maður segir.

Það er breytilegt eftir menningu og tungumálum hve mikið andstæður eru notaðar. Hvað sem því líður er gott að átta sig á gildi þeirra. Hvers vegna? Vegna þess að þær eru mikið notaðar í innblásnu orði Guðs. Jesús brá oft upp andstæðum. Þú manst trúlega eftir þessum: „Ekki kveikja menn heldur ljós og setja undir mæliker heldur á ljósastiku.“ „Ég kom ekki til að afnema [lögmálið] heldur uppfylla.“ „Þér hafið heyrt að sagt var: Þú skalt ekki drýgja hór. En ég segi yður: Hver sem horfir á konu í girndarhug ...“ „Sagt var: Auga fyrir auga og tönn fyrir tönn. En ég segi yður: Rísið ekki gegn þeim sem gerir yður mein. Nei, slái einhver þig á hægri kinn þá bjóð honum einnig hina.“ – Matt. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39.

Finna má svipaðar andstæður í öðrum bókum Biblíunnar. Þær geta lagt áherslu á hver sé betri leiðin í einhverju máli eða auðveldað okkur að skilja hugmynd. Ef þú ert foreldri skaltu velta fyrir þér andstæðunni sem hér er að finna: „Feður, reitið ekki börn ykkar til reiði heldur alið þau upp með aga og fræðslu um Drottin.“ (Ef. 6:4) Ef Páll postuli hefði einfaldlega sagt að faðir (eða móðir) ætti að ala börnin upp með aga og fræðslu um Guð hefði það í sjálfu sér verið bæði rétt og skynsamlegt. En hugmyndin skilar sér mjög skýrt með andstæðunni „reitið ekki börn ykkar til reiði heldur alið þau upp með aga og fræðslu um Drottin“.

Síðar í sama kafla skrifaði Páll: „Baráttan sem við eigum í er ekki við menn af holdi og blóði heldur við ... andaverur vonskunnar í himingeimnum.“ (Ef. 6:12) Andstæðan vekur þig sennilega til vitundar um að þú átt í mjög hættulegri baráttu. Hún er ekki við menn heldur illskeyttar andaverur.

ANDSTÆÐUR ERU GAGNLEGAR

Í sömu bók Biblíunnar, Efesusbréfinu, er að finna mörg önnur vers þar sem Páll bregður upp andstæðum. Ef þú íhugar þessi vers vefst líklega ekki fyrir þér hvað Páll á við og þú áttar þig betur á hvað þú ættir að gera.

Það getur verið bæði áhugavert og fróðlegt fyrir þig að skoða opnuna á undan en þar er að finna yfirlit yfir margar af þeim andstæðum sem Páll nefnir í 4. og 5. kafla Efesusbréfsins. Þegar þú lest hvert dæmi fyrir sig skaltu líta í eigin barm. Spyrðu þig: Hvernig hugsa ég eiginlega? Hvernig bregst ég við undir þessum eða áþekkum kringumstæðum? Hvorum megin samanburðarins stend ég að mati annarra? Ef ákveðnar andstæður draga fram eitthvað sem þú þarft að bæta í fari þínu skaltu reyna að gera það. Lærðu af andstæðunum.

Þið gætuð líka nýtt ykkur yfirlitið í biblíunámsstund fjölskyldunnar. Fyrst gætuð þið lesið yfir andstæðurnar í heild. Síðan gæti eitt ykkar nefnt einhvern fyrri hluta og hinir síðan reynt að muna það sem fram kemur í seinni hlutanum. Þetta gæti skapað ánægjulegar umræður í fjölskyldunni um það hvernig þið getið lagt ykkur enn betur fram um að fara eftir því sem kemur fram í seinni hlutanum. Ef þið skoðið andstæðurnar á þennan hátt getur það hjálpað bæði börnum og fullorðnum að hegða sér kristilega innan fjölskyldunnar og utan.

Um leið og þú áttar þig á gildi þess að bregða upp andstæðum er líklegt að þú eigir auðveldara með að koma auga á þær í Biblíunni. Þá uppgötvarðu eflaust að þær geta komið að góðu gagni þegar þú boðar trúna eða kennir. Þú gætir til dæmis sagt við húsráðanda: „Margir segja að allir séu með ódauðlega sál en taktu eftir hvað segir hér í Biblíunni.“ Þú gætir spurt biblíunemanda þinn: „Flestir hér um slóðir trúa að Guð og Jesús séu ein og sama persónan, en hvað kemur fram í Biblíunni? Og hverju trúir þú?“

Í Biblíunni er víða brugðið upp andstæðum sem eru bæði fræðandi og geta hjálpað okkur að gera vilja Guðs. Við getum líka nýtt okkur andstæður til að kenna öðrum sannleika Biblíunnar.