Ọvo

Esẹro okogho wariẹ akpọ na họ a muẹrohọ no inọ evaọ ikoko buobu, o gwọlọ nọ a re gbe wuhrẹ inievo-emezae, te izoge gbe enọ e kpako no re a fiobọhọ rẹrote uthuru Ọghẹnẹ. Onana o wha use-abọ jọ ze. Fikieme o jẹ rrọ ere? Otẹrọnọ whẹ yọ ọkpako ukoko, ababọ avro who ti vuhumu nọ re ohwo ọ riẹ oware ru o gwọlọ uwuhrẹ. Whọ riẹ nọ a jọ ukoko kpobi gwọlọ inievo-emezae nọ i re fiobọhọ ru ukoko na ga je ru nọ a sae rọ to ukoko ofa họ. (Aiz. 60:22) Whọ tẹ jẹ riẹ nọ Ebaibol na ọ tuduhọ owhẹ awọ nọ who “wuhrẹ amọfa.” Dede na, o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re who mu omọfa họ ewuhrẹ. O be hae wọhọ nọ whọ tẹ raha oke kẹ uviuwou ra, iruo ra, ewha-iruo ukoko na, gbe eware efa nọ i wuzou gaga no, oke ofa u re gbe kiọkọ họ nọ whọ sai ro wuhrẹ inievo efa evaọ ukoko na. Rekọ, re a sai fiobọhọ kẹ ekpako na rẹrote ewha-iruo ukoko na, o gwọlọ nọ ae omarai a re wuhrẹ mi ekpako na. Yọ ohwo kpobi o ti wo erere nọ a te ru onana. w15 4/15 1:2, 3

Oniọvo nọ a ro mu obọ o du roro ho inọ ọ tẹ nwani wo ewha-iruo jọ no evaọ ukoko na o ti nwene oghẹrẹ nọ eware e rrọ, inọ oghẹrẹ nọ who ti ru eware u ti wo ohẹriẹ no oghẹrẹ nọ a bi ru ai. Ẹgwọlọ ukoko na gbe ekpọvio nọ i bi no obọ Utu Ẹruorote Iruẹru Isẹri Jihova ze u re dhesẹ sọ a re ru inwene jọ evaọ ukoko na, orọnikọ fiki ẹgwọlọ ohwo jọ họ. Nọ a tẹ kẹ owhẹ owha-iruo jọ no evaọ ukoko na, whọ sae kẹ ibe Ileleikristi ra imuẹro nọ who wo omaurokpotọ je wo adhẹẹ kẹ ekpako nọ i wo onaa ziezi, nọ whọ tẹ be rọ aro kele oghẹrẹ nọ a bi ru eware anwẹdẹ nọ o rọwokugbe Ikereakere na. Dede na, nọ who bi wo onaa ze na, whọ te hai fiobọhọ kẹ ukoko ra fi inwene sa-sa hiruo, inwene nọ i re fiobọhọ kẹ ukoko nọ whọ rrọ na rọ kpahe ukoko Jihova nọ o be nyaharo ẹsikpobi na. Nọ oke o be nyaharo na Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ owhai inievo nọ a bi wuhrẹ na kpobi tube ru iruo nọ e vrẹ erọ ekpako nọ i wuhrẹ owhai.​—Jọn 14:12. w15 4/15 2:17

Nọ who te wo ẹbẹbẹ ologbo, o sae jọ owhẹ oma wọhọ ẹsenọ whọ kẹle hayo tubẹ rrọ “unu okpohrokpo,” nwane wọhọ epanọ o jọ kẹ Pọl uko na. (2 Tim. 4:17) Oke utiona nọ o mae gwọlọ nọ a re fievahọ Jihova na o rẹ mae rọ jọ bẹbẹ re a ru ere. Wọhọ oriruo, ma rehọ iẹe nọ whọ be rẹrote ohwo uviuwou ra jọ nọ ọ be mọ okpẹyao. Ẹsejọhọ whọ lẹ se Jihova no re ọ kẹ owhẹ areghẹ gbe ẹgba nọ whọ sai ro ru onana. Nọ who ru utho nọ whọ rẹ sai ru kpobi no na, kọ udu u gbe kie owhẹ vi fiki epanọ whọ riẹ nọ Jihova o bi muẹrohọ owhẹ yọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ ẹbẹbẹ na? Dede na, eware jọ e sai ru owhẹ roro nọ Jihova o bi fiobọhọ kẹ owhẹ hẹ. O sae jọnọ edọkita ọ be rọwokugbe iroro-ejẹ ra ha kpahe oghẹrẹ nọ u fo nọ a rẹ rọ rẹrote ohwo nọ ọ be mọ na. Hayo imoni ra nọ who roro nọ a hae te tuduhọ owhẹ awọ a bi je ru eware ga kẹ owhẹ. Gbe fievahọ Jihova inọ ọ te kẹ owhẹ ẹgba nọ who re ro thihakọ. Gbẹ hai si kẹle iẹe. (1 Sam. 30:​3, 6) Usu ra kugbe Jihova o te ga vi epanọ o jọ nọ who te muẹrohọ oghẹrẹ nọ o ro fiobọhọ kẹ owhẹ no. w15 4/15 4:​10, 11

Mai idibo Jihova ma rrọ usu ahwo nọ Setan ọ be viẹ họ họ, inọ ọyomariẹ ọ rrọ họ. Ma riẹ nọ Setan ọ rrọ, keme ọye ọ rehọ araomuomu ta ẹme kẹ Ivi. (Emu. 3:​1-5) Setan ọ ta kẹ Jihova nọ eware nọ o bi ru kẹ Job o be lẹlẹ iẹe gọe. (Job 1:​9-12) Setan họ ọnọ ọ dawo Jesu. (Mat. 4:​1-10) Nọ a rehọ Uvie Ọghẹnẹ mu no evaọ 1914, Setan họ ọnọ o mu “ẹmo” họ efi kugbe Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na nọ i kiọkọ otọakpọ. (Evia. 12:17) Ẹmo na ọ gbẹ rrọ otọ keme Setan ọ gbẹ be daoma whrehe ẹrọwọ okiọkotọ ọrọ Ileleikristi idu udhuhrẹ gbe ene (144,000) gbe igodẹ efa na. Re ma sai fi kparobọ evaọ ẹmo nana, ma re dikihẹ ga wọso Setan jẹ jọ gaga evaọ ẹrọwọ na. Setan o wo omorro thesiwa. Re omama ẹzi gheghe ọ tẹ wharo ta nọ Jihova o wo udu nọ ọ rẹ rọ jọ Osu ehrugbakpọ na ha, je bi lele Jihova hrowo oma inọ ọyomariẹ yọ ọghẹnẹ, etẹe omorro u re kpehru ba. Fikiere, ma tẹ be hai dhesẹ omaurokpotọ jẹ whaha omorro yọ edhere jọ nọ ma sai ro dikihẹ ga wọso Setan.​—1 Pita 5:5. w15 5/15 2:​3, 4

Mai Ileleikristi ma re wo ọbọga nọ ma tẹ be hai roro kpahe ẹruore nọ ma wo, ọ make rrọ ọrọ obọ odhiwu hayo ọrọ otọakpọ. Kọ whọ be jọ iroro ra ruẹ omara nọ whọ be reawere eware nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa rai? O te kẹ owhẹ evawere gaga nọ whọ tẹ be hai roro kpahe oware nọ who ti ru okenọ eyaa Ọghẹnẹ i te rugba no. Ẹsejọhọ whọ be “ruẹ” omara nọ whọ be rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na. Whọ be jọ iroro ra ruẹ nọ whọ rrọ kugbe amọfa be ruẹrẹ otọakpọ na zihe ruọ aparadase. Ahwo nọ wha gbẹ rrọ oria a you Jihova wọhọ owhẹ omara. Oma ra o ga ziezi, whọ rrọ sasasa, oware ovo o be kẹ owhẹ uye he. Ahwo nọ a be rẹrote iruo nọ whẹ avọ amọfa wha bi ru na a bi ru eva were owhẹ keme a wo ọdawẹ kẹ owhẹ. Eva e tẹ be jẹ were owhẹ nọ whọ be rọ onaa ra ru iruo na keme e be wha erere se amọfa jẹ wha orro se Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, who bi fiobọhọ kẹ ahwo nọ a kpare ziọ uzuazọ obọ wuhrẹ kpahe Jihova. (Jọn 17:3; Iruẹru 24:15) Onana o rrọ ewezẹ vievie he. Ebaibol na ọ ta nọ eware iwoma nana e te via.​—Aiz. 11:9; 25:8; 33:24; 35:​5-7; 65:22. w15 5/15 3:15

Jesu o zihe ame buobu ruọ udi nọ u te ahwo buobu da. (Jọn 2:​6-11) Rekọ muẹrohọ nọ okenọ Ẹdhọ ọ dawo Jesu inọ o zihe itho ruọ ebrẹdi, Jesu ọ rọwo rehọ ogaga riẹ ru iruo igbunu kẹ omobọ riẹ hẹ. (Mat. 4:​2-4) Rekọ ọ rehọ ogaga na ru ẹgwọlọ amọfa kẹ ai. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ o je ro ru ẹgwọlọ amọfa kẹ ae ababọ oriobọ? Jesu ọ tuduhọ idibo Ọghẹnẹ awọ inọ a “hae kẹ.” (Luk 6:38) Kọ ma sai dhesẹ uruemu ọghọ-oruo nana ẹkwoma amọfa nọ ma re zizie ziọ uwou mai te re emu je ru eware nọ i kiekpahe egagọ Ọghẹnẹ kugbe? Nọ ewuhrẹ ọ tẹ fa no, kọ ma sae rehọ oke mai fiobọhọ kẹ ohwo jọ, wọhọ oriruo, nọ oniọvo nọ o bi wuhrẹ ẹme nọ o ti ru ọ tẹ vuẹ omai nọ ma gaviezọ kẹ oghẹrẹ nọ o ti ru ei? Kọ ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo evaọ usiuwoma ota na? Ma tẹ be rọ eware mai fiobọhọ kẹ amọfa je ru ai kruga evaọ ukoko na u re gine dhesẹ nọ ma be rọ aro kele Jesu. w15 6/15 1:​3, 4, 6

Ma te kru ẹgbakiete mai, ẹsejọhọ ma te rọ ẹro ruẹ ọjọ evaọ usu iruo igbunu nọ e mae rro, oyehọ edhere igbunu nọ Jihova o ti ro siwi omai evaọ etoke uye ulogbo na. Nọ ẹmo Amagẹdọn ọ tẹ nwani fi vrẹ no, iruo igbunu efa e te romavia, onọ ahwo-akpọ kpobi a te rọ wariẹ wo omokpokpọ. (Aiz. 35:​5, 6; Evia. 21:4) Whọ sae jọ iroro ra ruẹ ahwo nọ a bi gbolo ẹno rai kufiẹ, te ekpọ nọ a jẹ rọ nya, ekaba-ọmo, ekwakwa nọ otu nọ o je yoẹme tere he a je fihọ ezọ, gbe eware itieye efa. Ahwo nọ a zọ vrẹ Amagẹdọn a ti wo iruo nọ a ti ru. A te rọ ọwhọ fialoma via ti ru iruo nọ a ti ro zihe otọakpọ nọ Ọghẹnẹ ọ ma kẹ omai na ruọ aparadase. (Ol. 115:16) Ikuigbe ahwo nọ Jesu o siwi evaọ okenọ u kpemu e be kẹ “ogbotu obuobu” na uduotahawọ nẹnẹ, keme u bi ru ai kareghẹhọ nọ okejọ o be tha evaọ obaro nọ ebẹbẹ kpobi i ti ro notọ. (Evia. 7:9) Ikuigbe yena i dhesẹ nọ Ọmọ ọtuyẹ Ọghẹnẹ na o wo ọdawẹ odidi gbe uyoyou ulogbo kẹ ahwo-akpọ. (Jọn 10:11; 15:​12, 13) Ọdawẹ Jesu o nwani dhesẹ oghẹrẹ nọ Jihova omariẹ o wo ọdawẹ kẹ idibo riẹ te.​—Jọn 5:19. w15 6/15 2:​16, 17

Evaọ 1914, ẹmo o du lahwe evaọ erẹwho Europe, ọ tẹ vaha ruọ akpọ soso. Nọ ẹmo na o kuhọ no evaọ 1918, ohọo u te je mu gaga, ẹyao ọgaga jọ o te je du lahwe nọ o kpe ahwo bu vi enọ a kpe evaọ ẹmo na. “Oka” nọ Jesu ọ kẹ nọ a ti ro vuhumu inọ o zihe ruọ Ovie ọkpokpọ nọ o ti si akpọ na no u te muhọ erugba. (Mat. 24:​3-8; Luk 21:​10, 11) Eware buobu e kẹ imuẹro inọ ukpe 1914 a rọ rehọ “etu-uvie” kẹ Jesu Kristi Olori na. “Ọ tẹ dhẹ vrẹ bi fi kparobọ, re o fi kparobọ riẹriẹriẹ.” (Evia. 6:2) O ru odhiwu fo evaọ ẹmo nọ o fi kugbe Setan avọ idhivẹri riẹ, o te gele ai fihọ otọakpọ na. Anwọ oke yena ze, uye u bi te ahwo-akpọ wọhọ epanọ Ebaibol ọ ta evaọ ikere okpẹdẹ inẹnẹ na. w15 6/15 4:13

Nọ a rọ ukoko Ileleikristi na mu no, oke nọ o ruemu u tube te ikpe udhusoi (100) ho taure ikọ erue nọ a ruẹaro rai na a te muọ oma họ ẹrọvia. (Iruẹru 20:​28-30; 2 Tẹs. 2:​3, 4) No oke yena vrẹ, o tẹ jọ bẹbẹ gaga re a vuhu enọ e be ginẹ gọ Ọghẹnẹ evaọ etẹmpol ẹwoho riẹ nọ o rrọ otọakpọ. Rekọ nọ ikpe udhusoi buobu e ruemu no, oke u te ti te nọ Jihova ọ rẹ rọ rehọ Jesu Kristi ru eware vẹ, ọnọ ọ rrọ Ovie ọkpokpọ nọ o ro mu. Evaọ ukpe 1919, a te ti vuhu enọ Jihova ọ jẹrehọ nọ e be gọe evaọ edhere uzẹme. Oke yena yọ a ru rai fo no re Jihova ọ ruẹse jẹ egagọ rai rehọ vi epaọ anwẹdẹ. (Aiz. 4:​2, 3; Mal. 3:​1-4) Eruẹaruẹ nọ Pọl ukọ na ọ ruẹ ikpe udhusoi buobu nọ i kpemu i te muhọ erugba ẹmẹrera. Eruẹaruẹ nọ Pọl ọ ruẹ na e rrọ obe 2 Ahwo Kọrint 12:​2-4. Ebaibol na o se oware nọ Pọl ọ jọ eruẹaruẹ igbunu nana ruẹ na eviavia. Eviavia na i kiekpahe oware nọ o te via evaọ obaro, orọnikọ oware nọ o via evaọ oke riẹ hẹ. w15 7/15 1:​6-8

Kọ onana u dhesẹ nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo nọ i gbe kiọkọ otọakpọ a ti muvrẹ ẹsiẹvo kpobọ odhiwu evaọ oria kpobi nọ a rrọ? Ahwo ichọche Kristẹndọm buobu a rọwo nọ ere o te jọ, a rẹ ta nọ Ileleikristi a ti muvrẹ no otọakpọ na kpobọ odhiwu avọ ugboma rai. Gbe inọ Jesu o ve ti zihe ze ti su otọakpọ na avọ ugboma iwo. Rekọ Ebaibol na o dhesẹ vevẹ nọ “oka Ọmọ ohwo” o te romavia evaọ obọ ehru gbe inọ Jesu ọ te tha “evaọ ẹgho.” (Mat. 24:30) Eme ivẹ nana i dhesẹ oware nọ a rẹ rọ ibiaro ruẹ hẹ. U te no ere no, “uwo gbe azẹ e rẹ sae reuku Uvie Ọghẹnẹ hẹ.” Nọ o rrọ ere na, o gwọlọ nọ ahwo nọ a ti kpobọ odhiwu a rẹ “rẹriẹ . . . ababọ oke oraha, evaọ emaharo, okenọ ọgba urere na o ti do.” (1 Kọr. 15:​50-53) Fikiere, dede nọ ma be rọ emuvrẹ ẹsiẹvo dhesẹ oware nana nọ o te via na ha fiki oghẹrẹ nọ ahwo ichọche Kristẹndọm a rehọ ẹme na, a ti koko Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na nọ i gbe kiọkọ otọakpọ họ ababọ okioraha. w15 7/15 2:​14, 15

Evaọ oria kpobi nọ Ọgwa Uvie ọ rrọ, etẹe ahwo a rẹ jọ kuomagbe kẹ egagọ uzẹme. Iwuhrẹ nọ ma rẹ nya koka koka evaọ obọ Ọgwa Uvie yọ ọruẹrẹfihotọ jọ nọ Jihova o ru kẹ omai evaọ egagọ riẹ. Etẹe ma rẹ jọ wo obọdẹ uduotahọ gbe ekpọvio nọ i bi no ukoko riẹ ze. Dede nọ uzizie nana nọ a be jọ se omai kẹ emuọriọ evaọ “emẹjẹ Jihova” na o rrọ oware ọ noke toke, ma re rri rie vo vievie he. (1 Kọr. 10:21) Jihova o rri etoke egagọ gbe uduotahawọ nana ghare te epanọ ọ rọ rehọ ẹzi riẹ wọ Pọl ukọ na kere nọ ma siọ omakugbe mai ba ha. (Hib. 10:​24, 25) Kọ u ti dhesẹ nọ ma wo adhẹẹ kẹ Jihova nọ iwuhrẹ e tẹ be hai mu vo omai fiki eware evere? Uzẹme riẹ họ, u re dhesẹ nọ ma wo edẹro kẹ Jihova gbe eruẹrẹfihotọ riẹ nọ ma tẹ be hae ruẹrẹ oma kpahe kẹ je wobọ ziezi evaọ iwuhrẹ nana. w15 7/15 4:​3, 4

Nọ orọnọ Jesu omariẹ ọ ta ere na, onana yọ emamọ ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ruabọhọ hẹrẹ. Ukoko Jihova u fi emamọ oriruo hotọ no evaọ ẹme nana. Noke toke, ebe nọ ukoko na u bi kere e be hae tuduhọ omai awọ nọ ma “hẹrẹ je . . . wo ẹnyaze ẹdẹ Jihova họ iroro,” re ma je fi iroro mai họ eyaa Ọghẹnẹ kpahe akpọ ọkpokpọ nọ ọ be tha na. (2 Pita 3:​11-13) Otẹrọnọ Ileleikristi ikpe-udhusoi a hẹrẹ ẹdẹ Jihova evaọ oke rai, mai o tubẹ mae gwọlọ nọ ma rẹ hẹrẹ nẹnẹ. Fikieme? Keme ma be rria evaọ oke ọzino Kristi. Anwọ ukpe 1914 oka ọzino riẹ u bi ro dhesẹ oma via. Yọ oka nana nọ u wo abọ sa-sa na, onọ u kugbe ebẹbẹ nọ i bi dhe evievihọ evaọ akpọ na gbe usiuwoma Uvie na nọ u bi te oria kpobi na u dhesẹ nọ “urere uyero-akpọ na” ma rrọ na. (Mat. 24:​3, 7-14) Nọ orọnọ Jesu ọ fodẹ epanọ etoke nana u ti kri te taure urere na o tẹ te ze he na, o mae gwọlọ nọ ma jaja aro vi je rou ẹsikpobi. w15 8/15 2:​4, 5

Evaọ akpọ ọkpokpọ na, eware nọ e te lẹliẹ omai wo usu okpekpe kugbei nọ ma ti wo họ enọ e te mae kẹ omai evawere. (Mat. 5:3) Eware nọ i wobọ kugbe egagọ Ọghẹnẹ ma te rọ karo, yọ ma ti dhesẹvia nọ ma gine wo evawere kpahe Jihova. Iruẹru egagọ Ọghẹnẹ nọ ma rẹ rọ karo enẹna u re dhesẹ nọ ma be ruẹrẹ oma kpahe kẹ uvi uzuazọ nọ ma bi rẹro riẹ na. (Mat. 6:​19-21) Ẹvẹ ma sai ro fiba oghọghọ nọ ma bi wo evaọ iruẹru ukoko na? Edhere jọ họ, itee nọ ma re fihọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Otẹrọnọ whọ gbẹ maha yọ who bi roro kpahe utee nọ whọ gwọlọ le evaọ egagọ Jihova, kọ u ti gbe woma re whọ kiẹ ebe mai jọ rri, enọ a jọ ta kpahe abọ sa-sa iruo odibọgba oke-kpobi na re who fi utee utiona jọ họ kẹ omara? Whọ sai lele inievo jọ nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi na kri no ta ẹme. Whọ tẹ rọ iruo odibọgba na karo evaọ uzuazọ, kiyọ whọ be ruẹrẹ oma kpahe kẹ akpọ ọkpokpọ na, obonọ ewuhrẹ gbe onaa nọ who wo evaọ ukoko na i ti jo fiobọhọ kẹ owhẹ ruabọhọ egagọ Jihova ziezi. w15 8/15 3:​13, 14

Ẹwolẹ, oma-onyẹ, gbe odiri yọ abọfa sa-sa ubi ẹzi na nọ i wuzou gaga re. (Gal. 5:23) Iruemu nana i re fiobọhọ kẹ Oleleikristi nọ ọ kpako te ziezi fi oware idhọvẹ kparobọ ababọ ofu nọ o re mu. I re je fiobọhọ kẹe thihakọ ebẹbẹ nọ o rẹro rai hi ababọ udu nọ u re whrehe iei. Nọ o te bi ru ewuhrẹ omobọ riẹ, ọ rẹ kiẹ gwọlọ ehri-izi Ebaibol nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹe hẹriẹ oware uwoma no uyoma. Onọ u re ru ei jiroro nọ i re dhesẹ nọ ọ kpako ziezi evaọ usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, ọ rẹ gaviezọ kẹ obruoziẹ-iroro riẹ nọ ọ rehọ Ebaibol wuhrẹ no. O re vuhumu ẹsikpobi inọ edhere nọ Jihova ọ gwọlọ nọ a ru eware u woma vi orọ ọyomariẹ, jẹ rọ enẹ dhesẹ nọ o wo omaurokpotọ. Ọ rẹ rọ ajọwha ta usiuwoma na jẹ zọhọ fihọ okugbe nọ ọ rrọ ukoko riẹ. Ghele epanọ ma gọ Jihova kri te no kẹhẹ, ma sae nọ omamai nọ, ‘Kọ u wo eria jọ nọ o jọ gwọlọ nọ mẹ gbẹ rọ aro kele oriruo Jesu vi epaọ anwẹdẹ, jẹ rọ enẹ gbe wo ẹnyaharo?’ w15 9/15 1:​6, 7

Ilele na a ruẹ Jesu nọ ọ be nya evaọ ehru Abade Galili. Pita o te se Jesu, jẹ nọe sọ ọyomariẹ ọ sae nya ehru ame na bru ei. Nọ Jesu ọ ta kẹe nọ ọ nyaze, Pita o te no okọ nọ a jọ na jẹ be rọ edhere igbunu nya ehru ame na bru Jesu. Rekọ nọ Pita ọ nya te oria jọ, o te muhọ ekiedi. Fikieme? O rri ẹkporo na ozọ u te mu ei. Kẹsena Pita o te bo se Jesu, Jesu ọ tẹ jobọ kru rie jẹ ta eme nọ e rrọ ikere okpẹdẹ na. (Mat. 14:​24-32) Okenọ Pita o no evaọ okọ na ruọ ehru ame jẹ nya na, ẹrọwọ ọ wọ riẹ ru onana. Jesu o se rie, yọ Pita o fievahọ nọ ogaga Ọghẹnẹ u ti fiobọhọ kẹe wọhọ epanọ u fiobọhọ kẹ Jesu na. Epọvo na re, okenọ ma roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame, ẹrọwọ ọ wọ omai ru oyena. Jesu o se omai re ma jọ ilele riẹ, re ma lele ithihi awọ riẹ. Ma re fi ẹrọwọ họ Jesu avọ Ọghẹnẹ, fievahọ ae nọ a ti fiobọhọ kẹ omai evaọ idhere sa-sa.​—Jọn 14:1; 1 Pita 2:21. w15 9/15 3:​1, 3

Evaọ uzẹme, oware jọ nọ o roja gaga kẹ ọsẹ oyoyou họ, epanọ ọ rẹ rọ sẹro jẹ thọ uviuwou riẹ no enwoma. Ere ọvona Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ rrọ. Roro kpahe oriruo jọ. Ohwo ọvo ọ rrọ họ nọ ọ rẹ rehọ ibiaro riẹ zaharo! Oghẹrẹ nọ ibiaro e ghare kẹ omai te na, ere idibo Jihova a rrọ ghaghae kẹe. (Zek. 2:8) Jihova ọ rẹ rehọ idibo riẹ zaharo ho! U wo oke jọ nọ Jihova ọ kuvẹ no re ewegrẹ a rehọ uzuazọ odibo riẹ nọ o you, wọhọ epanọ o via kẹ Stivin. Dede na, Jihova ọ rẹ thọ idibo riẹ kpobi ẹkwoma unuovẹvẹ ẹruoke nọ ọ rẹ kẹ ae kpahe eghẹ Setan. (Ẹf. 6:​10-12) Ọ be rọ Ebaibol na gbe ebe nọ ukoko riẹ u bi kere ro fiobọhọ kẹ omai vuhu uzẹme na mu kpahe eviẹhọ efe, ighe ozighi gbe ọfariẹ-ogbe, itanẹte nọ a re ro ruiruo thọthọ gbe eware itieye na efa buobu. O rrọ vevẹ, Jihova Ọsẹ oyoyou na, ọ be thọ jẹ sẹro idibo riẹ. w15 9/15 4:​15, 17

Usi uwoma na nọ Isẹri Jihova a be thọ “je ru . . . dikihẹ evaọ abọ egọmeti” avọ obokparọ na yọ oware nọ o kẹ imuẹro nọ obọ Jihova o rrọ kugbe omai. (Fil. 1:7) Egọmeti sa-sa a daoma no re a ruẹse whaha iruo idibo Ọghẹnẹ riẹriẹriẹ. Rekọ ma te rri kpemu jẹ ruẹ nọ Isẹri Jihova a fi edhọ ekọto ikpehru nọ i bu te egba ivẹ gbe udhosa gbe eree (268) kparobọ no, kugbe edhọ 24 nọ a rease rai evaọ okọto ulogbo nọ a re se European Court of Human Rights anwọ ukpe 2000 ze, u re mu omai ẹro inọ uvumọ ohwo ọ rẹ sae da obọ Ọghẹnẹ ji hi. (Aiz. 54:17) Obufihọ Ọghẹnẹ ọvo ma be sae rọ ta usi uwoma na evaọ akpọ na soso. (Mat. 24:14; Iruẹru 1:8) U te no ere no, a rẹ jọ oria ofa ruẹ okugbe nọ ọ rrọ udevie idibo Ọghẹnẹ akpọ-soso nẹnẹ hẹ, enọ i no erẹwho sa-sa ze. Agbẹta nọ ahwo a be hae rọ ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ ginẹ rrọ udevie rai.” (1 Kọr. 14:25) Enana kpobi yọ imuẹro nọ i dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o bi fiobọhọ kẹ idibo riẹ kpobi evaọ akpọ na soso.​—Aiz. 66:14. w15 10/15 1:​13, 14

O rẹ wha enwoma ze nọ ma tẹ rọ eware nọ akpọ na o bi ku ruiruo vrẹta. (1 Kọr. 7:​29-31) Oleleikristi ọ sae raha oke buobu kufiẹ lọlọhọ fihọ eware nọ e nwane thọ họ, wọhọ iruẹru oke gheghe, obe-use gheghe, ugheriwo etẹlivisiọne, onya ugheriwo, ugheriwo eware nọ a ro dhe eki, gbe ogbodhẹ epanọ a re ro wo eware ikporakporo hayo ifonu ekpokpọ nọ i kieze, gbe ikpeware. Oware ofa jọ nọ o rẹ raha oke mai, nọ ma rẹ sae tubẹ roma kẹ vrẹta họ, usu-onya evaọ Itanẹte, uwou nọ a rẹ rọ ifonu vi se amọfa, uwou nọ a rẹ rọ ekọmputa vi se ahwo buobu, usi okpokpọ gbe iyẹrẹ erozaha nọ ohwo ọ rẹ gwọlọ se ẹsikpobi. (Ọtausi. 3:​1, 6) Ma gbe si no okenọ ma be hae raha fihọ eware nọ i wuzou tere he, e sai ru omai gbabọ kẹ egagọ Jihova nọ e mai wuzou na. (Ẹf. 5:​15-17) Setan o ru eware nọ e rrọ akpọ na re i si omai urru jẹ rehọ iroro mai. Ere o jọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, yọ u yoma viere no nẹnẹ. (2 Tim. 4:10) Fikiere, o gwọlọ nọ ma re lele uthubro nọ o rrọ ikere okpẹdẹ na. w15 10/15 3:​7, 8

Aye Manoa o bi ti yẹ ọmọ kẹe. Avro ọ riẹ hẹ, onana o lẹliẹ eva were Manoa gaga, ghele na ọ riẹ nọ owha-iruo gbẹdẹ u bi ti lele iei. Ẹvẹ a te sae rọ yọrọ ọmọ rai na re ọ gọ Ọghẹnẹ evaọ orẹwho rai nọ eyoma ọ da fia na? Manoa ọ “lẹ ỌNOWO na” inọ: “Ivie mẹ lẹ owhẹ, jọ ohwo ra [ukọ-odhiwu] nọ who vi bru omai ze na, ọ wariẹ zihe ze re o wuhrẹ omai epanọ ma re ti ru ọmọ nọ a bi ti yẹ na.” (Ibr. 13:​1-8) Otẹrọnọ whẹ yọ ọyewọ, ẹsejọhọ whọ lẹ ọkpọ olẹ Manoa na no ẹdẹjọ. Who wo owha-iruo ulogbo nọ who re ro fiobọhọ kẹ ọmọ ra re ọ sae riẹ je you Jihova. (Itẹ 1:8) Fiki onana, eyewọ Ileleikristi a rẹ daoma wo ọruẹrẹfihotọ Egagọ Uviuwou nọ a re ru noke toke. Dede na, re whọ sai wuhrẹ ọmọ ra uzẹme Ebaibol, o vrẹ egagọ uviuwou nọ who re ru koka koka. (Izie. 6:​6-9) Dede nọ o lọhọ re who wuhrẹ emọ ra uzẹme Ebaibol ho, ẹvẹ whọ sai ro ru ei? w15 11/15 1:​1, 2

Wọhọ Jesu, whọ rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu omọfa ha, rekọ whọ sai dhesẹ orimuo avọ obufihọ Ọghẹnẹ. Kọ whọ te rọ okẹ nana rri gwọlọ ewoma ọmọ ra nọ ọ rrọ uzoge? Uvumọ ohwo ọ gwọlọ nọ a sei “ọgbuthu” hu. Who mu odẹ kẹ ọmọ ra ha inọ “ọmọ aghẹmeeyo” hayo “okpeke” makọ evaọ udu ra dede. O tẹ make rọnọ ẹbẹbẹ jọ ọ gbẹ be kẹ uzoge ra uye, ru ei riẹ nọ who muẹrohọ inọ ọ be daoma epanọ o re ro siobọno uruemu na, yọ ọ ginẹ gwọlọ ru oware uwoma. Muẹrohọ abọ nọ ọ be jọ wo ẹnyaharo je jiri ei. Hae kẹe ewha-iruo nọ o tẹ lọhọ re whọ rọ ere fiobọhọ kẹe wo emamọ iruemu. Jesu o ru ere kẹ ilele riẹ. Oware wọhọ ukpe ovo gbe ubro o ruemu rono okenọ ọ rọ ruẹ Nataniẹl no, Jesu ọ tẹ salọ iẹe re ọ jọ omọvo ikọ riẹ. Yọ Nataniẹl ọ jọ Oleleikristi nọ o wo ajọwha. (Luk 6:​13, 14; Iruẹru 1:​13, 14) Ujiro gbe uduotahawọ ra u ti fiobọhọ kẹ ọmọ ra riẹ nọ ọyomariẹ yọ Oleleikristi nọ Jihova ọ sai ro ruiruo, orọnikọ ofogori hi. w15 11/15 2:​15, 16

Okenọ edẹ urere na i muhọ evaọ ukpe 1914, umutho idibo Jihova ọvo a jọ otọakpọ na soso. Uyoyou ọrivẹ nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo nọ i gbe kiọkọ otọakpọ a wo, gbe obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ, u ru nọ a rọ dadamu iruo usiuwoma ota Uvie na. Enẹ a ro mu ogbotu obuobu nọ o wo ẹruore otọakpọ họ ekokohọ nẹnẹ. Isẹri Jihova wariẹ akpọ na soso họ a bu te ima eree (8,000,000) no, yọ a be hai kuomagbe kẹ iwuhrẹ evaọ ikoko nọ i bu te idu udhusoi gbe ikpegbisoi gbe egba ene (115,400) evaọ akpọ na soso. Yọ ma bi dhe evievihọ. Wọhọ oriruo, Isẹri Jihova nọ i bu te idu egba ivẹ gbe udhosa gbe ikpegbisoi gbe egba isoi (275,500), a họ-ame evaọ ukpe 2014. Koyehọ ahwo idu isoi gbe egba esa (5,300) a jẹ họ-ame koka koka nọ a tẹ ghale iẹe. Ma bi wo ẹvi evaọ ukoko na nẹnẹ fikinọ ma fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ, ma te je fievahọ Ẹme riẹ, Ebaibol na nọ ọ rọ ẹzi riẹ wọ ahwo kere. (1 Tẹs. 2:13) Oware jọ nọ u gbunu gaga họ, ẹnyaharo nọ idibo Jihova a bi wo ghelọ omukpahe gbe ọwọsuọ Setan, “ọghẹnẹ uyero-akepọ nana.”​—2 Kọr. 4:4. w15 11/15 4:​12, 14, 16

Egba-uwuhrẹ Ebaibol a romatotọ wuhrẹ jẹ rehọ ehẹhẹ-ebe, ikulu-ebe, gbe efafa oke anwae efa buobu wawọ ohwohwo no. Onana u fiobọhọ nọ a rọ ruẹ nọ enwenọ oma Ebaibol na kpobi ọ rrọ gbagba. Umutho eria ikere jọ nọ e nwani muẹro tere he i nwene ovuẹ Ebaibol na ha. Ikulu-ebe oke anwae nọ emọ-uwuhrẹ Ebaibol a kiẹriwi o kẹ rai imuẹro inọ ovuẹ ọsosuọ nọ Jihova ọ rọ ẹzi riẹ kẹ ahwo inọ a kere fihotọ o ginẹ rrọ Ebaibol na. Ghelọ ọwọsuọ ọgaga nọ o no obọ ewegrẹ Ọghẹnẹ ze, Jihova o ru rie lọhọ nọ Ẹme riẹ, Ebaibol na ọ rọ rrọ obe nọ a mae fa fihọ evẹrẹ efa no evaọ ikuigbe ohwo-akpọ. Makọ evaọ etoke nọ ahwo buobu a fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ hẹ, Ebaibol na o jọ obe nọ o nya eki gaga, yọ enẹna a fa abọ riẹ jọ hayo omariẹ soso fihọ evẹrẹ nọ i bu vi idu ivẹ gbe egba eree (2,800) no. Wariẹ akpọ-soso họ, obe ofa o riẹ hẹ nọ ahwo a wo te Ebaibol na. Dede na efafa Ebaibol jọ i vẹ hayo gba te ejọ họ. O make rrọ ere na, ohwo ọ sae gbẹ jọ enwenọ efafa Ebaibol kpobi wuhrẹ ugogo uzẹme Ebaibol na, oyehọ uzẹme kpahe ẹruore gbe esiwo ohwo-akpọ. w15 12/15 1:​13, 14

Ẹmeunu mai ọ sae wha enwoma se amọfa, yọ ọ sai je siwi ai re. Eme edada nọ a rẹ ta kẹ amọfa yọ oware nọ o da oria kpobi fia evaọ akpọ Setan nana. Isinima hayo ifimu nọ a be hai dhesẹ nẹnẹ i bi wuhrẹ ahwo buobu epanọ a rẹ rọ “thọ ẹrọo rai [wọhọ] egbọdọ” je bi ru ai “ma emiẹsọ wọhọ ese.” (Ol. 64:3) O gwọlọ nọ Oleleikristi ọ rẹ whaha uruemu uyoma utiona. Ẹkoko-ose yọ oghẹrẹ “emiẹsọ” jọ, onana yọ edhere jọ nọ ohwo ọ rẹ rọ rehọ ẹmeunu ru omọfa kuẹku. Ahwo buobu a re rri ẹkoko-ose fihọ emiehwẹ, rekọ u re kri re u te ti zihe ruọ eme ekela gbe orivo ho. Ẹkoko-ose oyoma yọ oghẹrẹ ekela jọ nọ u fo nọ Ileleikristi a re “siobọno.” Emiehwẹ e rẹ sae lẹliẹ ẹme mai siuru ẹsejọ, rekọ ma rẹ yọroma re ma ruẹse whaha emiehwẹ nọ e rẹ da amọfa hayo kpe omovuọ họ ae oma. Ebaibol na ọ hrẹ omai nọ: “Jọ ẹme ọtọtọ o no unu rai ze he, rekọ ẹme owoma nọ ọ rẹ bọ amọfa ga ọvo, re o wha erere se enọ i bi yoi.”​—Ẹf. 4:​29, 31. w15 12/15 3:10

Ẹme nana nọ utu ẹruorote ikpe-udhusoi ọsosuọ u ro ku ileta nọ u vi se ikoko sa-sa họ na, o sai je wo otofa na, “wha jọ sasasa.” Ma gwọlọ “jọ tou” hayo sasasa nọ ma be gọ Ọghẹnẹ oride mai na. Nọ ma gbẹ rrọ akpọ omuomu nana yọ ma gba ha na, ma rẹ seba ẹmọ họ. Ma sai rẹro ho inọ Ọghẹnẹ ọ te rọ edhere igbunu siwi omai. Dede na, obe Eviavia 22:​1, 2 o riobọ kpohọ okenọ Ọghẹnẹ o ti ro si ẹyao notọ riẹriẹriẹ. Jọn ukọ na ọ jọ eruẹaruẹ ruẹ “ethẹ ame uzuazọ” gbe “ire uzuazọ” nọ ebe rai e rrọ “kẹ usiwo erẹwho na.” Orọnikọ eruẹaruẹ nana i dikihẹ kẹ usiwo imu ibiebi jọ enẹna hayo nọ ma bi rẹro riẹ evaọ obaro ho. Ukpoye, o riobọ kpohọ ọruẹrẹfihotọ nọ Jihova ọ rọ ẹkwoma Jesu ru, onọ ọ te rọ kẹ ahwo nọ a bi yoẹme kẹe uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Onana yọ obọdẹ oware nọ u fo nọ ma re rẹro riẹ.​—Aiz. 35:​5, 6. w15 12/15 4:​17, 18

Jihova ọ ta nọ evaọ oke mai na, “imakpe i re ti no kẹvẹrẹ kẹvẹrẹ erẹwho kpobi tha te jẹ obọ họ iwu ahwo Iju, anọ, ‘Je oma lele owhai, keme ma yo nọ Ọghẹnẹ avọ owhai a gbẹrọ.’” (Zek. 8:23) “Ahwo Iju” nọ a ta kpahe evaọ etenẹ na a dikihẹ kẹ Ileleikristi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi ọfuafo wholo no. A jọ Ebaibol na se ai “Izrẹl Ọghẹnẹ” re. (Gal. 6:16) Wọhọ Zekaraya ọruẹaro na, Jesu ọ ta nọ idibo Ọghẹnẹ a te jọ okugbe ọvo. O se enọ i wo ẹruore obọ odhiwu na “uthuru okakao,” je se enọ i wo ẹruore otọakpọ na “igodẹ efa.” Rekọ Jesu ọ ta nọ ai kpobi a rẹ te jọ “uthuru ọvo,” yọ a re ti lele ọyomariẹ nọ ọ rrọ “othuru-igodẹ ọvo” rai na.​—Luk 12:32; Jọn 10:16. w16.01 4:​1, 2

O gwọlọ nọ ma rẹ sẹro usu mai kugbe Jihova. Ma be rria akpọ Setan yọ ma gba ha, fikiere o lọhọ gaga re ma wo ọkpọ iroro gbe uruemu akpọ na. O wọhọ ẹsenọ ma be ya ame evaọ ethẹ nọ ẹkẹre riẹ ọ be wọ omai rri obonọ ma gwọlọ họ. Fikiere, o gwọlọ nọ ma rẹ rọ ẹgba mai kpobi za ẹkẹre na. Epọvo na re, o gwọlọ nọ ma rẹ daoma gaga re ma sae whaha iroro gbe iruemu akpọ Setan. Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ usiuwoma ota o rẹ rọ thọ omai? Ma tẹ be hae ta kẹ amọfa kpahe Jihova je bi wuhrẹ ai Ebaibol na, u re ru omai tẹrovi eware nọ i wuzou gbe eware iwoma, orọnikọ eware nọ i re whrehe ẹrọwọ mai hi. Usiuwoma ota o rẹ bọ ẹrọwọ mai ga keme u re ru omai kareghẹhọ eyaa Ọghẹnẹ gbe izi ikiẹrẹe riẹ. U re je fiobọhọ kẹ omai yọrọ iruemu-aghae nọ e rẹ thọ omai no obọ Setan gbe akpọ riẹ. (Ẹf. 6:​14-17) O rẹ jẹ thọ omai re nọ ma tẹ be hai wobọ ziezi evaọ iruẹru ukoko na keme, ma re gbe wo uvẹ nọ ma rẹ rọ ruawa gahrọ kpahe ebẹbẹ mai hi. w16.01 5:​12, 13

Muẹrohọ epanọ Rut o you Jihova te. Onana o were Boaz gaga, o te jiri Rut uwhremu na nọ ọ rọ ‘dhẹ ruọ agada Ọghẹnẹ.’ (Rut 2:12) Ẹme Boaz na ọ sae kareghẹhọ omai epanọ ọmọ arifẹ ọ rẹ dhẹ ruọ otọ ibekpe oni riẹ nọ ọ tẹ kparo ruẹ ese. (Ol. 36:7; 91:​1-4) Jihova ọ thọ Rut jẹ ghale iẹe fiki ẹrọwọ riẹ. Rut ọ vioja iroro nọ ọ jẹ na vievie he. Nẹnẹ, ahwo buobu a re wuhrẹ kpahe Jihova rekọ a rẹ gwọlọ ru ei fihọ oria adhẹzọ rai hi. A rẹ gwọlọ roma mudhe kẹe jẹ họ-ame he. Otẹrọnọ ere o rrọ kẹ owhẹ, roro kpahe oware nọ o be whaha owhẹ. Ohwo kpobi nọ ọ rrọ uzuazọ o wo ọvuọ ọghẹnẹ riẹ nọ ọ be gọ. (Jos. 24:15) Rekọ oware nọ u fo eruo họ, Ọghẹnẹ uzẹme na nọ ma rẹ gọ. Whọ tẹ roma mudhe kẹ Jihova, yọ who bi dhesẹ nọ who fi ẹrọwọ họ iẹe inọ ọye họ oria adhẹzọ ra. Yọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ ruabọhọ egagọ riẹ ghelọ ẹbẹbẹ nọ whọ te rẹriẹ ovao dhe kẹhẹ. Nwanọ oware nọ Ọghẹnẹ o ru kẹ Rut oye. w16.02 2:​6, 7

Okenọ Abishai ọ jẹ gwọlọ kpe Sọl no, Devidi ọ jẹ gwọlọ ru evawere. Rekọ fikinọ Devidi ọ riẹ nọ o thọ re a rọ obọ te “ọnọ ỌNOWO na o wholo,” ọ kẹ Abishai uvẹ re o kpe ovie na ha. (1 Sam. 26:​9-11) Onana u wuhrẹ omai okpoware jọ: Nọ o tẹ gwọlọ nọ ma jiroro ohwo nọ ma rẹ kake talamu, ajọ ma roro kpahe ehri-izi Ebaibol nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai evaọ uyero utioye. Ma rẹ gwọlọ jọ abọ ohwo nọ ma you gaga, wọhọ ogbẹnyusu hayo ohwo uviuwou mai jọ. Rekọ fikinọ ma gba ha, iroro mai e sae viẹ omai họ. (Jeri. 17:9) Fikiere nọ ohwo nọ ma you o te bi ru oware uyoma je no ukoko na, ma rẹ kareghẹhọ nọ o mai wuzou re ma talamu Jihova vi omọfa jọ kpobi.​—Mat. 22:37. w16.02 4:​5, 6

Oriruo Timoti o sai fiobọhọ kẹ owhẹ. Ọ riẹ Ikereakere na ziezi keme oni riẹ avọ oni-ologbo riẹ a rọ Ikereakere na wuhrẹ iẹe. Ghele na, Pọl ọ ta kẹ Timoti nọ: “Ruabọhọ eware nọ who wuhrẹ nọ a fiobọhọ kẹ owhẹ vuhumu nọ whọ rọwo na.” (2 Tim. 3:​14, 15) Re a ‘fiobọhọ kẹ ohwo vuhumu,’ u dhesẹ epanọ “a re ru ohwo riẹ uzẹme oware totọ, u ve je mu ei ẹro ziezi.” Fikiere o gwọlọ nọ u re mu Timoti ẹro inọ ohwo ọ rẹ sae jọ Ikereakere na duku uzẹme na. Orọnọ fikinọ oni Timoti avọ oni-ologbo riẹ a jọ Ileleikristi, Timoti ọ rọ jẹ uzẹme na rehọ họ, rekọ fikinọ ọ nabi roro didi kpahe eware nọ a wuhrẹ i rie na je vuhu ai mu. (Rom 12:1) Epọvo na re, whọ tẹ be romatotọ ru uwuhrẹ omobọ ra, o sai fiobọhọ kẹ owhẹ ruẹ iyo enọ, si avro no udu, je ru eware nọ who wuhrẹ mu owhẹ ẹro ziezi.​—Iruẹru 17:11. w16.03 2:​3, 4, 7

Okenọ ahwo Izrẹl a jẹ hai kpohọ ehaa evaọ obọ Jerusalẹm, a jẹ hae jọ okugbe ọvo. A rẹ ruẹrẹ eware kpobi nọ a te wha kpohọ erẹ na họ. Kẹsena, a ve kuomagbe kpohọ erẹ na, yọ a re fiobọhọ kẹ ohwohwo. Evaọ etẹmpol na, a jẹ hae rọ okugbe ọvo gọ Jihova. Nẹnẹ, nọ ma be ruẹrẹ oma kpahe kẹ akpọ ọkpokpọ na, o gwọlọ nọ ma rẹ jọ okugbe ọvo jẹ daoma kpobi re te omai te inievo mai ma jọ evevo. Ahwo buobu evaọ akpọ nana a wo okugbe he, yọ a rẹ rọ fiki eware buobu họre. Rekọ ma yere Jihova inọ o fiobọhọ kẹ omai wo udhedhẹ jẹ riẹ uzẹme na. Idibo riẹ wariẹ akpọ na soso họ a be gọe evaọ edhere nọ o rẹ were iẹe. Okugbe nọ ọ rrọ udevie idibo Jihova evaọ edẹ urere nana, o ga vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Wọhọ epanọ Aizaya avọ Maeka a ruẹaro riẹ, mai kpobi ma bi kpohọ “ugbehru ỌNOWO na.” (Aiz. 2:​2-4; Mae. 4:​2-4) Eva e te were omai gaga evaọ akpọ ọkpokpọ na nọ ahwo kpobi evaọ otọakpọ na a te “jẹhọ ohwohwo” ziezi, jẹ rọ okugbe ọvo gọ Jihova. w16.03 3:​16, 17

O rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ ekpako jọ re a ruẹrẹ oke jọ họ nọ a re ro wuhrẹ inievo efa. A sai roro nọ: ‘U gine wuzou re a wuhrẹ inievo efa, rekọ iruo ukoko na efa e riẹ nọ o mae gwọlọ nọ mẹ tẹrovi obọnana. Ukoko na o rẹ sai dikihẹ ghele nọ mẹ gbẹ maki wuhrẹ amọfa obọnana ha.’ Avro ọ riẹ hẹ, eware buobu e ginẹ riẹ nọ o gwọlọ nọ ekpako a rẹ rẹrote obọnana, rekọ whọ tẹ be hai go ewuhrẹ inievo na họ obaro, o rẹ sai kpomahọ ukoko na yoyoma. U wo iruo gbe eware buobu nọ o gwọlọ nọ ekpako a re ru evaọ ukoko na ababọ oke oraha. Rekọ nọ a tẹ be hae va oke nọ o gwọlọ nọ a re ro wuhrẹ inievo efa, nọ oke o be nyaharo na a gbe ti wo inievo-emezae nọ i te ziezi nọ e te rẹrote ewha-iruo nọ i wuzou evaọ ukoko na ha. Fikiere, o gwọlọ nọ ma du roro ho inọ inievo efa nọ a re wuhrẹ u wuzou tere he. Ekpako nọ i bi rri kpohọ obaro jẹ be raha oke rai wuhrẹ inievo-emezae nọ i wo onaa tere he enẹna yọ irieyero hayo idibo nọ i wo areghẹ ziezi, a tẹ jẹ rrọ oghale kẹ ukoko nọ a rrọ.​—1 Pita 4:10. w15 4/15 1:​4, 6, 7