Akpegbivẹ

Kọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo nọ a whu no ze? O wo rie kiọkọ! Ọye họ “Erumeru na.” (Evia. 1:8) Fikiere oware ovo o sae ga vi ei abọ họ, makọ uwhu dede. (1 Kọr. 15:26) Oware ofa jọ nọ o lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo ze họ, oware ovo o rẹ thọrọ iẹe ẹro ho. O tube mu odẹ kẹ isi nọ e rrọ obọ ehru na kpobi ọvuọvo. (Aiz. 40:26) Jihova ọ be kareghẹhọ ahwo nọ a whu no na. (Job 14:13; Luk 20:38) Ọ riẹ oware kpobi kpahe ahwo nọ ọ te kpare ze, te oghẹrẹ nọ oma rai o jọ, te uruemu rai, eware nọ a riẹ, makọ eware nọ e via kẹ ae no dede. Oware ovo o re vo Jihova ẹro ho, o make kawo. Eware nọ ma ta kpahe no na i dhesẹ nọ o ginẹ rrọ Jihova oja inọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze, yọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei. Fikiere ma riẹ nọ ọ te ginẹ kpare ahwo ze evaọ obaro. Rekọ oware ofa jọ o riẹ nọ o lẹliẹ omai rọwo nọ Jihova ọ te ginẹ kpare ahwo nọ a whu no ze. Oye họ, evaọ oke anwae, ọ kẹ Jesu gbe idibo riẹ efa ogaga nọ a rọ kpare ahwo ze. w23.04 9-10 ¶7-9

Ma tẹ be rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ ohwo, jẹ rehọ areghẹ ta ẹme na, ẹsiẹe ohwo na ọ rẹ gaviezọ kẹ omai. Rekọ otẹrọnọ avro ọvo ohwo na ọ gwọlọ lele omai vro hayo ẹkoko ọ gwọlọ rehọ omai se, ma re ku enu mai kufiẹ kẹe he. (Itẹ 26:4) Ma riẹ nọ ahwo jọ a rrọ ere. Rekọ ahwo buobu nọ a rẹ nọ omai enọ na, a ginẹ gwọlọ riẹ. Eware nọ ma ta ẹme te no na u dhesẹ nọ u woma gaga re ma daoma jọ wolẹ. Fikiere lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ kpahe ẹme wolẹ ẹsikpobi nọ a te bi lele owhẹ vro avro hayo ta ẹme oyoma kẹ owhẹ. Kareghẹhọ nọ whọ tẹ be kpahe ẹme wolẹ, whọ te kaki lele ahwo whọ họ nọ a tẹ make ta ẹme nọ ọ were owhẹ hẹ. Whọ tẹ be rọ unu kpotọ kpahe ẹme, o sai ru nọ ahwo jọ a rẹ rọ ruẹ nọ oghẹrẹ nọ a je rri omai vẹre na ere ma rrọ họ. A vẹ te jẹ ruẹ nọ obe nọ u woma te Ebaibol ọ riẹ hẹ. Fikiere joma “ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi” re ma ta eware nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ kẹ ahwo “avọ udu uwowolẹ gbe adhẹẹ odidi.” (1 Pita 3:15) Joma daoma jọ ahwo owowolẹ! w23.09 19 ¶18-19

U wo eware jọ nọ ohwo nọ o wo odiri o re ru gbe enọ o re ru hu. Orọ ọsosuọ, ọ rẹ kaki mu ofu hu. Nọ oware jọ o tẹ be kẹe uye, hayo nọ a te ru ei thọ, ọ rẹ daoma gba omariẹ re o gbe ru ohwo na kele hayo doku ei hi. (Ọny. 34:6) Orọ avọ ivẹ, o re mu ofu hu nọ ọ tẹ be hẹrẹ oware jọ. Nọ ọ tẹ make hẹrẹ oware kri gaga no, ọ rẹ gba omariẹ re o gbe mu ofu hu. (Mat. 18:26, 27) Orọ avọ esa, ohwo riẹ ọ rẹ variẹ oma ru eware he. Ohwo nọ o wo odiri ọ tẹ gwọlọ ru oware jọ nọ u wuzou gaga, ọ rẹ nwane la ruọ ẹe mu ei họ eru hu, yọ ọ rẹ rọ ovariẹ ru ei re o kaki re he. Rekọ ọ rẹ kake romatotọ roro epanọ o ti ro ru oware na, kẹsena ọ vẹ romatotọ ru ei. Orọ avọ ene, ohwo nọ o wo odiri o re mu ofu hu nọ o te bi thihakọ ẹbẹbẹ. U fo re ma wuhrẹ epanọ ma re ro thihakọ ẹbẹbẹ ababọ ofu nọ ma re mu keme ere ohwo nọ o wo odiri o re ru. (Kọl. 1:11) U fo re mai Ileleikristi ma daoma ru eware nana kpobi nọ ohwo nọ o wo odiri o re ru na. w23.08 20-21 ¶3-6

U gine wuzou gaga re ma sẹro udu mai keme Jihova ọ rẹ kiẹ udu mai riwi. Orọnikọ eware nọ ma bi ru nọ ahwo a be ruẹ eye ọvo Jihova o re rri hi, rekọ o re rri obọ udu mai re ọ riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ma ginẹ rrọ. Ma tẹ be hai roro kpahe eware nọ Jihova o bi wuhrẹ omai nọ e rẹ kẹ ohwo uzuazọ na, eva mai e te were iẹe gaga. (Jọn 4:14) Eware nọ Setan avọ ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ a be rọ viẹ ahwo họ i gbe ti si omai urru hu. Yọ eware yena i gbe bi si omai urru hu, o vẹrẹ re ma raha uzi hi. (1 Jọn 5:18, 19) Ma te bi ru eware nọ e rẹ lẹliẹ omai kẹle Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na ziezi, ẹsiẹe ma te mai you rie jẹ kẹe adhẹẹ. Yọ fikinọ ma gwọlọ ru oware nọ o rẹ kẹe uye he, ma ti mukpahe oware nọ o mukpahe. Oniọvo-ọmọtẹ jọ evaọ obọ Croatia nọ a re se Marta nọ iroro ọfariẹ-ogbe e jẹ hae ruọ udu o kere nọ: “Nọ iroro na e tẹ ruọ omẹ udu no, o jẹ hae jọ bẹbẹ re me si ai no udu je roro oware ofa. Mẹ riẹ nọ me te ru oware nọ me bi roro na, o te were omẹ oma okioke yena, rekọ ozọ Jihova nọ mẹ be dhẹ u fiobọhọ kẹ omẹ.” Ẹvẹ u ro fiobọhọ kẹe? Marta ọ ta nọ ọ jẹ hai roro kpahe uye nọ u ti noi ze nọ o te ru oware nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva. Joma ru ere re. w23.06 20-21 ¶3-4

Jesu ọ riẹ nọ oware nọ Jihova ọ gwọlọ ru họ, o re ru odẹ riẹ fo, re ohwo ọvo ọ gbẹ ta ẹme oyoma kpahe odẹ riẹ hẹ. Oyejabọ Jesu Olori mai na o ro wuhrẹ omai nọ joma lẹ nọ: “Ọsẹ mai nọ ọ rrọ obọ idhiwu na, jọ odẹ ra o jọ fuafo.” (Mat. 6:9) Jesu ọ riẹ nọ odẹ Jihova nọ a re ru fo họ oware nọ o mai wuzou kpobi evaọ odhiwu gbe akpọ. Evaọ usu ikọ-odhiwu gbe ahwo-akpọ kpobi, Jesu họ ohwo nọ ọ rẹ mai ru oware nọ a re ro jiri odẹ Jihova. Rekọ okenọ ewegrẹ Jesu a mu ei, whọ kareghẹhọ uzi nọ a ta nọ ọ raha? Anọ ọ raha odẹ Ọghẹnẹ! Jesu ọ riẹ nọ re ohwo ọ raha odẹ Ọghẹnẹ, uzioraha nọ o gbẹdẹ tei o riẹ hẹ. Whaọ uzi yena a be ta nọ ọyomariẹ ọ raha na! Ma riẹ nọ o te da Jesu gaga. O wọhọ nọ oye o mae whae ze nọ Jesu ọ jẹ rọ “rova gaga” na nọ oke nọ a ti ro mu ei o kẹle no.—Luk 22:41-44. w24.02 11 ¶11

Nọ ma be dhẹ ohrẹ uzuazọ na, ma re you Jihova avọ Jesu vi ahwo uviuwou mai. (Mat. 10:37) Rekọ orọnọ ma rẹ gbẹ nwani ru oware nọ u fo nọ ma re ru kẹ ahwo uviuwou mai hi hi. Ma tẹ maki bi ru oware nọ u fo nọ ma re ru kẹ ahwo uviuwou mai, ma sai ru oware nọ Jihova avọ Jesu a gwọlọ ghele. Nọ ma gbẹ be rẹrote ahwo uviuwou mai hi, eva mai e rẹ were Jihova avọ Jesu hu. (1 Tim. 5:4, 8) Nọ ma te bi ru oware nọ u fo nọ ma re ru kẹ ahwo uviuwou mai, eva e te were omai. Ma riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae-avọ-aye a re you ohwohwo jẹ kẹ ohwohwo adhẹẹ, esẹgbini a re you emọ rai, a ve je wuhrẹ ae, yọ ọ gwọlọ nọ emọ a re yoẹme kẹ esẹgbini rai. (Ẹf. 5:33; 6:1, 4) Te owhẹ ọsẹ, te owhẹ oni, hayo whẹ ọmọ, daoma ru oware nọ Ebaibol ọ ta nọ u fo nọ who re ru evaọ uwou na. Who ru ọrọ udu ra ha. Yọ who du lele onọ ahwo ẹwho ra a bi ru hayo onọ ahwo nọ a se omarai nọ a wuhrẹ kpahe uviuwou a ta ha. Hae daoma se ebe ukoko na keme i re fiobọhọ kẹ owhẹ ru oware nọ Ebaibol ọ ta. w23.08 28 ¶6-7

U fo nọ ọmọtẹ nọ ọ rrọ Oleleikristi o re wuhrẹ eware jọ. Eware nọ o wuhrẹ nọ ọ gbẹ rrọ ọmaha na i ti fiobọhọ kẹe odẹnotha nọ o te te aye no. Whọ sae daoma riẹ epanọ a re se je kere ziezi. Evaọ ewho jọ, a re roro nọ u du gwọlọ nọ emetẹ na a rẹ riẹ epanọ a re se je kere he. Rekọ yọ oware nọ u fo nọ Oleleikristi kpobi ọ rẹ daoma riẹ. (1 Tim. 4:13) Fikiere who du rọ fiki ahwo hayo ẹbẹbẹ ọfa jọ ta nọ who re wuhrẹ epanọ a re se je kere he he. Whọ tẹ riẹ ese jẹ riẹ ekere, erere vẹ o ti te owhẹ? O sai ru nọ a rẹ rọ rehọ owhẹ iruo, whọ vẹ jẹ riẹ iruo na ru. Yọ o te jẹ lẹliẹ owhẹ riẹ epanọ a re se ẹme Ọghẹnẹ, wuhrẹ iẹe ziezi, roro didi kpahe iẹe, whọ vẹ jẹ sae rehọ iẹe wuhrẹ amọfa. Whọ te kẹle Jihova gaga. Yọ oware nọ o mai wuzou oye.—1 Tim. 4:15. w23.12 20 ¶10-11

Hae lẹ Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ whaha oware uyoma. Mai ahwo-akpọ ma gba ha. Fikiere oma mai na o rẹ gwọlọ wọ omai nyai ru oware uyoma. Setan omariẹ o bi ru epa kpobi nọ ma re ro ru oware nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva. Oware jọ nọ o bi ru họ, ọ be rehọ ifimu gbe ebe nọ a bi kere rọ gwọlọ ru re ma roro eware iyoma evaọ udu mai. Ma tẹ be hai rri oghẹrẹ ifimu itieye na je se ebe itieye na, o sae lẹliẹ eware nọ Jihova o mukpahe si omai urru. O vẹ te lẹliẹ omai raha uzi Ọghẹnẹ. (Mak 7:21-23; Jem. 1:14, 15) Re ma siọ oware nọ o rẹ dha Jihova eva ba eru, ma rẹ lẹ sei re o fiobọhọ kẹ omai. Jesu ọ ta kpahe oware utioye na oke nọ o je wuhrẹ ilele riẹ epanọ a rẹ lẹ. O wuhrẹ i rai nọ jọ a lẹ nọ: “Who su omai ruọ odawọ họ, rekọ siwi omai no obọ omuomu na.” (Mat. 6:13) Dede nọ Jihova ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ omai, ma rẹ lẹ sei ghele inọ jọ o fiobọhọ kẹ omai. Yọ ma tẹ lẹ no, ma rẹ daoma ru oware nọ u fo. w23.05 6-7 ¶15-17

Nọ ọzae-avọ-aye a gbẹ rọ usu rai avọ Ọsẹ obọ odhiwu rai zaro ho, a rẹ daoma ru oware kpobi nọ Jihova ọ ta nọ a ru evaọ orọo na. Fikiere nọ oware jọ o tẹ be bẹbẹ ze nọ o rẹ sai ru nọ a gbe you ohwohwo tere he, hayo nọ oware utioye na o tẹ rrọ otọ no evaọ orọo na, a re ru oware jọ kpahe iẹe. Ọzae-avọ-aye nọ a you Jihova a rẹ daoma rọ aro kele iei jọ wowou, wo odiri jẹ rọvrẹ ohwohwo. (Ẹf. 4:32–5:1) Ọzae-avọ-aye a te wo emamọ uruemu utioye na, o rẹ lẹliẹ ae you ohwohwo gaga. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Lena nọ avọ ọzae riẹ a rrọ orọo vrẹ ikpe udhegbisoi no ọ ta nọ: “Ohwo o te bi ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ, o rẹ bẹ hẹ re who you rie jẹ kẹe adhẹẹ.” Joma ta kpahe ọzae-avọ-aye jọ evaọ Ebaibol. Oke nọ Jihova o je vi Ọmọ riẹ nọ ọ te jọ Mesaya na ziọ otọakpọ, amono ọ salọ nọ a rẹ jọ ọsẹgboni Ọmọ riẹ? Josẹf avọ Meri. Kọ ae ọvo họ ọzae avọ aye nọ i no uyẹ Devidi ze? Ijo. Kọ fikieme Jihova ọ rọ salọ ae? Aimava na a jọ egbẹnyusu Jihova, yọ Jihova ọ riẹ nọ a ti ru oware nọ ọ gwọlọ evaọ orọo rai fikinọ a you rie. w23.05 21 ¶3-4

Jesu nọ o wuzou ukoko na ọ rrọ gbagba, rekọ ahwo nọ Jihova o ro mu evaọ ukoko na a gba ha. Ẹsejọ o rẹ bẹ omai re ma yoẹme nọ a tẹ vuẹ omai nọ ma ru oware jọ nọ ma gwọlọ ru hu. Oware utiọye na o via kẹ Pita ukọ na. Ẹdẹ jọ ukọ-odhiwu ọ jọ eruẹaruẹ vuẹe nọ ọ re erao jọ nọ a jọ Uzi Mosis ta nọ e fo ho. Isiasa soso Pita ọ se inọ ọ rẹ re oghẹrẹ erao itieye na ha. (Iruẹru 10:9-16) Fikieme Pita ọ rọ se? Keme ọ be hai ru oware nọ ukọ-odhiwu na ọ be vuẹe na vẹre he. Rekọ Pọl ukọ na o yoẹme oke nọ ekpako nọ e jọ obọ Jerusalẹm a tẹ vuẹ sei nọ, jọ ọ rehọ ezae ene kugbe oma re ọ nyai ru oma riẹ fo evaọ obọ etẹmpol na wọhọ epanọ uzi Mosis o ta. Ahwo kpobi a vẹ te riẹ nọ o bi koko Uzi na. Pọl ọ riẹ nọ o gbẹ gwọlọ nọ a re koko uzi Mosis hi yọ ọ riẹ nọ o ru oware ọvo thọ họ. Ghele na, ọ rọwo nọ o re ru oware nọ a vuẹ riẹ na. Ebaibol ọ ta nọ: “Okiokiọ riẹ Pọl ọ tẹ rehọ ezae na kugbe oma o te voro oma riẹ gbe oma ezae na.” (Iruẹru 21:23, 24, 26) Fikinọ Pọl o yoẹme, o soriẹ ze nọ inievo na kpobi a jẹ rọ riẹ yerikugbe.—Rom 14:19, 21. w23.10 10 ¶15-16

Whọ te nwani roro nọ ozodhẹ yọ oware jọ nọ o sai fiobọhọ kẹ owhẹ avọ ohwo jọ egbẹnyusu hu. Rekọ re ohwo ọ sae jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Jihova, ọ rẹ “dhozọ” riẹ. O tẹ make rọnọ ma gọ Jihova kri no, u fo re ma gbẹ daoma hae dhozọ riẹ. Eme u dhesẹ re ohwo ọ dhozọ Ọghẹnẹ? Ohwo nọ ọ be ginẹ dhozọ Ọghẹnẹ o re you rie jẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ fa usu riẹ avọ Ọghẹnẹ. Fikiere ma sae ta nọ Jesu o wo “ozodhẹ Ọghẹnẹ.” (Hib. 5:7) Orọnikọ ozọ Jihova u je mu ei rororo o tẹ lẹliẹe jẹ kẹnoma kẹ Jihova ha. (Aiz. 11:2, 3) Rekọ o you Jihova gaga yọ ọ gwọlọ ru oware nọ ọ ta. (Jọn 14:21, 31) Ma gwọlọ wo ọkpọ ozodhẹ yena nọ Jesu o wo na, nọ o rẹ lẹliẹ omai hae kẹ Jihova adhẹẹ. Keme ma riẹ nọ o you omai, o wo areghẹ gaga, o re bruoziẹ okiẹrẹe, o te je wo ẹgba gaga. Fikinọ o you omai jabọ nọ ọ be hae rọ vuẹ omai oware nọ u fo nọ ma re ru. Yọ oware nọ ma ru o sae lẹliẹ eva mai dha Jihova hayo ru udu riẹ ghọghọ.—Ol. 78:41; Itẹ 27:11. w23.06 14 ¶1-2; 15 ¶5

Uzaya ovie na o fe, eware i te je woma kẹe gaga. Rekọ ọ gbẹ kareghẹhọ nọ Jihova ọye o ru nọ eware e rọ jọ ere kẹe na ha. Kọ eme ma jọ oware nọ o via kẹe na wuhrẹ? U fo re ma hae kareghẹhọ nọ Jihova họ ọnọ o ru nọ ma sai ro wo eware nọ ma wo gbe iruo nọ ma bi ru evaọ ukoko na. Ma du rọ eware nọ ma ru no seha ha, rekọ joma yere Jihova rọkẹ eware na kpobi. (1 Kọr. 4:7) Ma rẹ jẹ kareghẹhọ nọ ma re ruthọ, fikiere ẹsejọ u fo re a kpọ omai họ. Oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ vrẹ ikpe udhosa no o kere nọ: “Me re rri omamẹ nọ mẹ mae riẹ hẹ. Ẹsejọ eware e rẹ thọ omẹ obọ. Yọ a tẹ whọku omẹ, mẹ rẹ daoma re mẹ siọ oware utioye na ba eru ẹdẹfa.” Nọ ma tẹ be dhozọ Ọghẹnẹ jẹ be romakpotọ, ma te riẹ akpọ yeri.—Itẹ 22:4. w23.09 10 ¶10-11

Ebẹbẹ buobu i je te Ileleikristi ọsosuọ na, yọ u fo re a thihakọ. Ebẹbẹ jọ nọ i je te ai na, i je te ahwo kpobi evaọ oke yena. Rekọ ebẹbẹ efa jọ e jariẹ nọ i je te Ileleikristi ọvo. Ojọ rai họ, isu ahwo Ju gbe egọmeti Rom a je kpokpo ae. Yọ ahwo uviuwou ejọ nọ a jọ Ileleikristi hi a je kpokpo ai re. (Mat. 10:21) U te no ere no, ikọ erue a jẹ rehọ iwuhrẹ rai wha ozighi fihọ ukoko na. (Iruẹru 20:29, 30) Ileleikristi oke yena a je thihakọ ebẹbẹ nana kpobi. (Evia. 2:3) Kọ eme o fiobọhọ kẹ ai? A jẹ hae kareghẹhọ epanọ idibo Ọghẹnẹ oke anwae wọhọ Job a ro thihakọ. (Jem. 5:10, 11) A jẹ lẹ se Ọghẹnẹ re ọ kẹ ai ẹgba. (Iruẹru 4:29-31) Ere ọvo ho, a jẹ hai roro kpahe emamọ oware nọ o re noi ze nọ a te thihakọ. (Iruẹru 5:41) Ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ iku idibo Ọghẹnẹ nọ i thihakọ, yọ iku itieye e rrọ ebe ukoko na re. Ma te bi se ai je roro didi kpahe ae, u re fiobọhọ kẹ omai thihakọ. w23.07 3 ¶5-6

Jihova avọ Jesu a te se omai hi nọ ma tẹ be daoma. Nọ Pita ukọ na ọ vro Jesu no, ẹsejọhọ ọ jẹ jọ udu riẹ roro sọ ọ rẹ gbẹ jọ olele Jesu hayo ọ rẹ dhugbẹ kpairoro vrẹ egagọ Ọghẹnẹ. Kọ ọ ta nọ ọ rẹ siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ fiki oware nọ o thọ riẹ obọ na? Ijo. Jesu ọ lẹ se Jihova no vẹre inọ Pita ọ tẹ make vro riẹ no, jọ o fiobọhọ kẹe re ọ wariẹ dikihẹ ga. Yọ Jesu ọ vuẹ Pita inọ ọ lẹ roro iei no. Ọ riẹ nọ Pita ọ te gbẹ jọ olele riẹ, yọ ọ te tuduhọ ilele nọ i kiọkọ awọ. (Luk 22:31, 32) Ma riẹ nọ Pita ọ tẹ kareghẹhọ ẹme nọ Jesu ọ ta kẹe na, o ti kru udu ga. Ẹsejọ eware jọ e sae via nọ e rẹ lẹliẹ omai roro nọ ma te sae gbẹ gọ Jihova ha. Rekọ Jihova ọ sae rehọ ekpako ukoko na tuduhọ omai awọ re ma gbẹ gọe vrẹ ghele. (Ẹf. 4:8, 11) Epanọ Jihova ọ rẹrote Pita avọ ikọ nọ i kiọkọ na, Jihova ọ te rẹrote omai re nọ ma tẹ rehọ iruo Uvie na karo. w23.09 24-25 ¶14-15

Jihova o re muẹrohọ oware kpobi nọ ma ru ro fiobọhọ kẹ inievo mai o tẹ make rrọ omoware osese dede. O re rri rie wọhọ emamọ idhe nọ ma dhe kẹe. Ere ọvo ho, o re rri rie nọ ma momo oware jọ kẹe yọ ọ te hwa osa zihe kẹ omai. Otẹrọnọ whẹ jọ ọkpako ukoko hayo odibo oruiruo vẹre, kareghẹhọ inọ iruo kpobi nọ who ru kẹ Jihova no e rẹ thọrọ iẹe ẹro ho. Yọ ọ riẹ nọ fikinọ who you rie gbe inievo ukoko na who ro ru eware yena kpobi na. (1 Kọr. 15:58) Yọ eware kpobi nọ who gbe bi ru evaọ ukoko na o bi muẹrohọ ai re. Jihova ọ gwọlọ nọ ma you rie vi epanọ ma you rie vẹre, uyoyou nọ ma you amọfa u ve je dhe ẹgẹga. U fo re ma hae romatotọ se Ebaibol je roro didi, ma rẹ hae jẹ lẹ se Jihova ẹsikpobi. Ma te ru ere, ma ti you Jihova vi epaọ ọsosuọ. Yọ ma tẹ be hai fiobọhọ kẹ inievo mai, o rẹ lẹliẹ omai you rai vi epaọ anwẹdẹ. Enana kpobi e te whae ze nọ ma te rọ kẹle Jihova gbe inievo ukoko na vi epaọ ọsosuọ. Ma vẹ te jọ egbẹnyusu Jihova gbe inievo mai bẹdẹ bẹdẹ. w23.07 10 ¶11; 11 ¶13; 13 ¶18

Ohwo kpobi ọ rẹ jiroro oghẹrẹ nọ o re ro siwi oma riẹ. Ebaibol ọ nwani jie izi buobu kpahe oghẹrẹ nọ ma re ro siwi oma mai hi. Ẹme nọ ọ ta ọvo họ, joma kẹnoma kẹ azẹ gbe eware nọ i wobọ kugbe idhivẹri. (Iruẹru 15:20; Gal. 5:19, 20) Nọ Oleleikristi ọ tẹ be gwọlọ rehọ edhere jọ siwi oma riẹ, yọ Ebaibol ọ nwani jie uzi ovo kpahe oghẹrẹ usiwo yena ha, ọye ọvo ọ rẹ jiroro na kẹ omariẹ. O tẹ make rọnọ ojọ o rẹ were omai vievie he evaọ usu ivẹ na, joma ta họ omọfa obọ họ. Eware ene jọ e riẹ nọ i ti fiobọhọ kẹ omai riẹ oria nọ ma rẹ ta te ma ve zihe oma. Orọ ọsosuọ, ma rẹ kareghẹhọ nọ Uvie Ọghẹnẹ ọvo ọye o ti ru nọ eyao mai kpobi i ti ro kpo riẹriẹriẹ. (Aiz. 33:24) Orọ avọ ivẹ, ma rẹ kareghẹhọ nọ Oleleikristi kpobi ọ rẹ rehọ edhere nọ o mu rie ẹro ziezi inọ ọye ọ mai woma ro siwi oma riẹ. (Rom 14:5) Orọ avọ esa, joma gu ahwo ẹdhọ hayo ru ai zoruẹ hẹ. (Rom 14:13) Orọ avọ ene, dede nọ ma wo udu nọ ma re ro ru oware nọ o were omai, ma re ru oware nọ u dhesẹ nọ ma you inievo na orọnikọ onọ u re fou ẹme ze he.—Rom 14:15, 19, 20. w23.07 24 ¶15

Kọ who rri usu ra avọ Jihova ghaghae? Ma riẹ nọ who rri rie ere. No anwae ze, idibo Jihova buobu a rọ usu rai avọ Jihova zaharo ho. (Ol. 104:33, 34) Idibo Jihova buobu a kpairoro vrẹ eware jọ no re a sae gọ Jihova ziezi. Evaọ orẹwho Izrẹl, ahwo jọ a jariẹ nọ a je se Nazaraet hayo enọ a ro mudhe. Odẹ nana o gine fo ahwo Izrẹl nọ a jẹ rehọ iẹe se na, keme a kpairoro vrẹ eware jọ nọ e rẹ were ae re a sae romakẹ iruo Jihova ziezi. Uzi Mosis o ta nọ ọzae hayo aye ọ sae ya eyaa kẹ Jihova inọ ọ gwọlọ jọ Nazaraet rite oke jọ. (Ik. 6:1, 2) Nọ ọ tẹ ya eyaa itieye na, u wo izi jọ nọ o re koko. Kọ eme ọ rẹ lẹliẹ ohwo Izrẹl ta nọ ọ gwọlọ jọ ohwo Nazaraet? Re ohwo ọ tẹ te ya eyaa itieye na, u dhesẹ nọ o you Jihova gaga, yọ eware nọ o ru kẹe e da riẹ ẹro fia.—Izie. 6:5; 16:17. w24.02 14 ¶1-2

Ẹme Hibru nọ a jọ Ebaibol fa “talamu,” gbe “uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ” na u dhesẹ epanọ ohwo ọ rẹ talamu ohwo nọ o you gaga. Ẹsibuobu a rẹ rehọ iẹe ta ẹme kpahe epanọ Jihova o you idibo riẹ te. Ẹsejọ a rẹ jẹ rehọ iẹe ta kpahe epanọ idibo Jihova a you ohwohwo te. (2 Sam. 9:6, 7) Ma tẹ talamu Jihova, ma te talamu ei viere nọ oke o be nyaharo na. Nwanọ ere o jọ kẹ Daniẹl. Edawọ buobu i te Daniẹl nọ e hai ti ru nọ ọ rẹ rọ siọ Jihova ba ẹgọ. Ọjọ nọ o te rie evaọ okenọ ọ vrẹ ikpe udhone-gbikpe no ọmọziọ oware he. Ahwo nọ a je ru iruo kẹ Dariọs ovie na, eva Daniẹl e jẹ were ae he. Yọ a jẹ dhozọ Ọghẹnẹ nọ Daniẹl ọ jẹ gọ họ. Fikiere a tẹ lẹlẹ gba ẹgwae epanọ a re ro kpe Daniẹl no. A te ru nọ ovie na o ro jie uzi nọ o sae lẹliẹ Daniẹl siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ, o ve ru eva were ovie na. Re Daniẹl o koko uzi ovie na je ru eva were ahwo na kpobi, oware nọ o re ru ọvo họ, ọ rẹ siọ Jihova ba ẹlẹ se evaọ edẹ ọgba. Rekọ Daniẹl ọ rọwo ru ere he.—Dan. 6:12-15, 20-22. w23.08 5 ¶10-12

Jihova ọ gwọlọ nọ ma daoma ru eware nọ i dhesẹ nọ ma you inievo mai dede nọ a ru omai thọ. U fo re ma rri inievo mai nọ, a gwọlọ ru oware nọ Ebaibol ọ ta. O tẹ make rọnọ oniọvo jọ ọ ta ẹme jọ nọ o woma ha, hayo o ru oware nọ u fo nọ Oleleikristi o re ru hu, ma sae rehọ iẹe nọ o roro ẹme na hayo oware nọ o ru na te he. (Itẹ 12:18) Ọghẹnẹ o gbe you idibo riẹ kpobi dede nọ eware e rẹ thọ ae obọ. Ọ rẹ nwani gbolo omai kufiẹ hẹ. Yọ o re mu ofu kẹ omai ribri hi. (Ol. 103:9) Kọ u gbe woma re ma rọvrẹ inievo mai wọhọ epanọ Jihova o bi ru kẹ omai na? (Ẹf. 4:32–5:1) Joma kareghẹhọ nọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ raha akpọ omuomu nana o bi te no. Enẹna u fo nọ ma kẹle inievo mai. Ma riẹ nọ a ti kpokpo omai vi epanọ a bi kpokpo omai na. Ẹsejọhọ a ti fi omai ahwo jọ họ uwou-odi dede fikinọ ma be gọ Ọghẹnẹ. Oke yena ma te gwọlọ nọ inievo mai a fiobọhọ kẹ omai gaga.—Itẹ 17:17. w24.03 15-16 ¶6-7

Ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ iku ahwo nọ a gọ Jihova no emaha ze. Eva rai e were Jihova, yọ a yeri emamọ akpọ. Ohwo otiọye na jọ họ Devidi. Ọ gọ Jihova no emaha ze. Uwhremu na, a tẹ rehọ iẹe mu ovie, yọ o ru oware nọ o were Ọghẹnẹ. (1 Iv. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Whọ tẹ romatotọ wuhrẹ kpahe Devidi, o te lẹliẹ owhẹ ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ. Amọfa jọ nọ whọ rẹ sai wuhrẹ kpahe họ, Mak gbe Timoti. Whọ te ruẹ nọ a gọ Jihova no emaha ze re. Yọ eva rai e were Jihova. Ohwo ọ gbẹ riẹ ọmaha jọ họ, ọ rẹ riẹ ọkpako jọ họ. Nọ whọ gbẹ rrọ ọmaha na, who te fievahọ Jihova je bi ru oware nọ ọ ta, who gbe bi ru orọ udu ra ha, ọ te kpọ owhẹ họ edhere. Who ti yeri emamọ akpọ, yọ eva e te were owhẹ. Kareghẹhọ nọ eware nọ who bi ru kẹ Jihova e da riẹ ẹro fia. Jihova Ọsẹ oyoyou mai na nọ whọ rẹ gọ họ oware nọ o mai woma nọ who re ru. w23.09 13 ¶18-19

Pọl ukọ na ọ riẹ nọ inievo riẹ nọ a gbẹ jọ ukoko na, a rẹ sai ru thọ keme a gba ha. Okenọ o kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ, ahwo buobu a jẹ rọ ekpehre ubiẹro rri rie. (Iruẹru 9:26) Uwhremu na, ejọ e tẹ jẹ ta eme nọ i fo ho kpahe iẹe, jẹ raha odẹ riẹ. (2 Kọr. 10:10) Pọl ọ riẹ oniọvo jọ nọ a kẹ obọdẹ iruo jọ evaọ ukoko na nọ o ru oware jọ nọ o sae jọ nọ o kẹ amọfa uye. (Gal. 2:11, 12) Yọ oniọvo ọfa jọ nọ avọ Pọl a gbẹ jẹ nya usu, nọ a re se Mak o ru oware nọ o da riẹ. (Iruẹru 15:37, 38) Pọl ọ rrọ ohwo jọ, ọ hai ti siomano inievo na no fiki oware nọ a ru rie na. Rekọ o ru ere he. Ghelọ eware yena kpobi, ọ gbẹ jẹ rọ emamọ ubiẹro rri inievo riẹ, jẹ gọ Jihova vrẹ ghele. Rekọ eme o lẹliẹ Pọl gbẹ jẹ gọ Jihova ghele? Pọl o you inievo na gaga. Fikiere ọ jẹ tẹrovi eware nọ a je ru thọ họ. Emamọ uruemu rai gbe eware iwoma nọ a je ru ọ jẹ mai muẹrohọ. O tẹ whae ze nọ Pọl o ro ru oware nọ o rrọ oria ikere inẹnẹ na. w24.03 15 ¶4-5

Ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ iku ahwo buobu nọ a jọ wolẹ gbe erere nọ o no rie ze. Ohwo otiọye jọ họ Aiziki. Okenọ ọ jẹ rria ẹwho ahwo Filistia nọ a re se Gira, ahwo ẹwho na a jẹ riẹe ihri. A te nwo ẹkpẹ ruru eza nọ idibo ọsẹ riẹ a tọ. Rekọ ukpenọ Aiziki ọ ta nọ, ‘Ma gbe whu nẹnẹ hẹ, ma gbe whu ofa ha,’ ọ tẹ kwa thabọ kẹ ae, jẹ tọ eza efa. (Emu. 26:12-18) Ahwo Filistia a tẹ jẹ wọ bru ei ziọ obei inọ ame nana yọ ọrai re. Rekọ o lele i rai whọ họ. (Emu. 26:19-25) Kọ eme o lẹliẹ Aiziki jọ wolẹ ghele epanọ a kpokpo i rie te na? Ọ rọ aro kele ọsẹgboni riẹ. Ọ riẹ nọ okenọ Abraham ọ jọ akpọ o wo oma ẹwhọ họ, yọ Sera ọ jọ ohwo odhedhẹ.—Emu. 21:22-34; 1 Pita 3:4-6. w23.09 15 ¶4

Jihova o vi Ọmọ riẹ ze re o wuhrẹ ahwo kpahe Uvie na. Jesu o te je whu kẹ omai re ma sai no igbo uzioraha gbe uwhu. Nọ Jihova ọ kpare Jesu ze no, nọ o je zihe kpobọ odhiwu no, Ọghẹnẹ ọ tẹ rehọ iẹe mu Ovie Uvie riẹ. A jọ Ebaibol na soso ta kpahe oware ọvo jọ. Oye họ epanọ Ọghẹnẹ o ti ro ru odẹ riẹ fo. Jihova ọ te rehọ Uvie riẹ ru re ẹjiroro riẹ kẹ otọakpọ na u rugba, ọ vẹ te rọ ere ru odẹ riẹ fo. Ẹjiroro Jihova o re nwene vievie he. Ọ ta nọ o ti ru oware nọ ọ jiroro riẹ gba. (Aiz. 46:10 gbe ẹme-obotọ; Hib. 6:17, 18) Nọ oke nọ Jihova o fihọ u te te, o ti ru otọakpọ na soso fihọ aparadase. Emọ Adamu avọ Ivi nọ i yoẹme a vẹ te jọ gbagba yọ a te “reawere uzuazọ bẹdẹ bẹdẹ.” (Ol. 22:26) Rekọ oware nọ Jihova ọ jiroro riẹ oye ọvo ho. O ti ru nọ te ahwo-akpọ te ikọ-odhiwu kpobi a te rọ jọ ọvo. Aikpobi a vẹ te gọe. Ohwo ọvo ọ gbẹ te wọso esuo Jihova ha. (Ẹfi. 1:8-11) Kọ whọ gbẹ ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova o ti ro ru ẹjiroro riẹ gba? Ma riẹ nọ onana o be lẹliẹ eva were owhẹ gaga. w23.10 20 ¶7-8

Nọ ahwo Ju nọ a no Babilọn a te obọ Jerusalẹm no, u kri hi, ahwo nọ a kẹle rai a te mu ai họ ẹwọso, re a sae ruẹ emu re, o lọhọ họ. Yọ ahwo a jẹ wọso egọmeti nọ o je su ae oke yena. O tẹ so ẹe ze nọ ejọ rai a gbẹ jẹ daezọ etẹmpol Jihova nọ a jẹ bọ na tere he. Fikiere Jihova o te vi eruẹaro ivẹ riẹ jọ nọ a re se Hagai avọ Zẹkaraya re a tuduhọ ahwo na awọ, eme nọ eruẹaro ivẹ nana a ta kẹ ahwo na i fiobọhọ kẹ ae gaga. (Hag. 1:1; Zẹk. 1:1) Nọ enwenọ ikpe udhuvẹ-gbikpe e vrẹ no, ahwo na a gbe je se egagọ Jihova gboja ha. Ẹzra nọ ọ jẹ hae romatotọ kere eme Uzi na fihọ iko-ebe efa o te no obọ Babilọn ziọ Jerusalẹm te tuduhọ ahwo na awọ re a kru egagọ Ọghẹnẹ ga. (Ẹzra 7:1, 6) Eruẹaruẹ Hagai avọ Zẹkaraya e lẹliẹ ahwo Ju fievahọ Jihova dede nọ ahwo a jẹ wọso ae. Eruẹaruẹ na e sae lẹliẹ omai fievahọ Jihova re nọ eware e tẹ rrọ gaga.—Itẹ 22:19. w23.11 14-15 ¶2-3

Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma you inievo na? Ma rẹ hae sasa ae oma. Yọ oware jọ nọ o te lẹliẹ omai hae “sasa ohwohwo oma” họ, nọ ma te wo ohrọ-oriọ. (1 Tẹs. 4:18) Kọ eme ma re ru re uyoyou nọ ma you inievo mai u gbe fi omai abọ kie he? Ma rẹ daoma hae rọvrẹ rai. Fikieme o jẹ roja re ma you inievo mai gaga enẹna? Pita ukọ na ọ kẹ uyo onọ na. Ọ ta nọ: “Urere eware kpobi o kẹle no. Fikiere, . . . wha wo uyoyou ogaga kẹ ohwohwo.” (1 Pita 4:7, 8) Nọ ekuhọ akpọ na o kẹle kpobi no na, oware jọ o te via. Eme ọye? Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Erẹwho na kpobi i ti mukpahe owhai fiki odẹ mẹ.” (Mat. 24:9) Nọ a ti mukpahe omai na, oware nọ u ti fiobọhọ kẹ omai họ, nọ ma tẹ be riẹ yerikugbe ohwohwo. Ma te ru ere, Ẹdhọ ọ tẹ maki ru kẹhẹ, ọ te sae wha ozighi fihọ udevie mai hi keme ma you ohwohwo gaga.—Fil. 2:1, 2. w23.11 13 ¶18-19

Ẹme Ọghẹnẹ o wo ẹgba wo umuo ho. Nọ ma te wuhrẹ ohwo kpahe Jihova, ọ jẹ riẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ, oware igbunu jọ o rẹ via. Ohwo na ọ vẹ te ruẹ nọ eware nọ a je wuhrẹ iẹe vẹre na kpakọ erue. O vẹ wọhọ ẹsenọ o tuaro vẹre, rekọ aro riẹ i te bi rovie ze ẹmẹrera. Ọ vẹ te ruẹ nọ Jihova yọ Ọsẹ oyoyou wọhọ epanọ ma riẹ riẹ na. Akpọ o ve ti gbei unu nọ o te wuhrẹ nọ Jihova o wo ogaga thesiwa. (Aiz. 40:26) Yọ eva e te were iẹe nọ o te wuhrẹ nọ Jihova o re bru uvioziẹ ẹsikpobi. (Izie. 32:4) Nọ ọ jẹ te ruẹ nọ Ọghẹnẹ o wo areghẹ gaga, o ve ti wuhrẹ ereghẹ jọ mi ei nọ o re ro yeri akpọ. (Aiz. 55:9; Rom 11:33) Yọ eva e te were iẹe re nọ o te wuhrẹ nọ Ọghẹnẹ o you omai gaga. (1 Jọn 4:8) Ẹmẹrera na, o ve ti mu usu kugbe Jihova. O ve ti wo ẹruore inọ ọ te rria bẹdẹ bẹdẹ, yọ ọ te jọ ọmọ Ọghẹnẹ. Jihova ọ be rọ omai wuhrẹ ahwo re a riẹ nọ ọyomariẹ yọ Ọsẹ rai nọ o you rai gaga, a vẹ kẹle iẹe. Whọ ruẹ okpoware nọ Jihova ọ be rọ omai ru? Nọ ma te bi wuhrẹ ahwo, Jihova o re rri omai nọ mai yọ “ibe iruiruo” riẹ.—1 Kọr. 3:5. w24.02 12 ¶15

Otẹrọnọ Isẹri Jihova a bi wuhrẹ owhẹ Ebaibol, hayo ọsẹgboni ra a rrọ ukoko na, kọ whọ gwọlọ nọ whọ rẹ họ-ame? O tẹ rrọ ere, kiyọ emamọ oware whọ gwọlọ ru na. Rekọ re whọ tẹ te họ-ame, whọ rẹ kake rọ uzuazọ ra kẹ Jihova tao. Ẹvẹ whọ rẹ rọ rehọ uzuazọ ra kẹ Jihova? Whọ rẹ lẹ sei, whọ vẹ ya eyaa kẹe inọ ọye ọvo whọ te gọ, yọ epanọ who re ro ru oreva riẹ o te mae jọ owhẹ oja. Koyehọ whọ be ya eyaa kẹ Jihova inọ whọ te rọ “udu ra kpobi gbe uzuazọ ra kpobi gbe iroro ra kpobi gbe ẹgba ra kpobi” ro you Jihova. (Mak 12:30) Okenọ whẹ ọvo whọ tẹ rrọ oria, whọ rẹ rọ rehọ uzuazọ ra kẹ Jihova. Yọ whẹ avọ iẹe ọvo wha rẹ riẹ kpahe iẹe. Rekọ iraro ahwo whọ rẹ jọ họ-ame. Ahwo kpobi a vẹ riẹ nọ whọ rọ uzuazọ ra kẹ Jihova no. Re ohwo ọ ya eyaa inọ ọ rẹ rọ uzuazọ riẹ kẹ Jihova yọ oware aroza ha. Jihova ọ gwọlọ nọ who re ru eyaa na gba, fikiere whọ rẹ daoma ru ei gba.—Ọtausi. 5:4. w24.03 2 ¶2; 3 ¶5

Orọo ọvo nọ ẹbẹbẹ ọ rrọ họ, ọ riẹ hẹ. Ebaibol ọ vuẹ omai vevẹ nọ ahwo nọ a rọo no “a re wo uye evaọ oma rai.” (1 Kọr. 7:28) Fikieme? Keme imava nọ e rọo na a gba ha. Ọvuọ uruemu riẹ a wo, oware nọ o rẹ were ọjọ o rẹ were ọjọ họ. Yọ ẹsejọhọ ọvuọ ẹwho riẹ a no ze. Fikiere nọ a mu uwou ọvona họ ẹria no na, ẹsejọhọ a ve ti muẹrohọ uruemu jọ evaọ oma ohwohwo nọ a muẹrohọ anwẹdẹ hẹ. Eware nana kpobi e sai fou ẹme ze ẹsejọ. Nọ eware e gbẹ be riẹ nya kẹ ọzae-avọ-aye he, a rẹ kareghẹhọ nọ orọnikọ nwanọ ọzae na ọvo hayo aye na ọvo o bi ru thọ họ. Rekọ ukpenọ ezae-avọ-eyae jọ a kareghẹhọ ere, a ve mu omoma rai họ ẹfo. U re tube te epanọ a re ro roro nọ, nọ a tẹ hẹriẹ hayo fa orọo na o mai woma. Kọ oyena o sai gine ku ẹbẹbẹ na họ? Ijo. Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo nọ a rọo no a daoma daji orọo rai. Ọ gwọlọ nọ a you ohwohwo, o tẹ make rọnọ uruemu ọjọ evaọ usu rai aimava na o woma tere he. w24.03 16 ¶8; 17 ¶11

Nọ whọ make rọ uzuazọ ra kẹ Ọghẹnẹ jẹ họ-ame no, who te gbe bi wuhrẹ kpahe Jihova. Whọ tẹ te kẹle iẹe gaga. Aparadase otọakpọ nọ who bi rẹro riẹ na o te bi mu owhẹ ẹro ga. (Hib. 5:13–6:1) Ẹsejọhọ eware nọ e via kẹ owhẹ no e lẹliẹ owhẹ ruẹ nọ ẹme nọ ọ rrọ obe Ahwo Rom 5:2-4 na ginọ uzẹme. O sae jọ nọ ebẹbẹ buobu i te owhẹ no, yọ who thihakọ rai. O tẹ lẹliẹ owhẹ riẹ nọ eva ra e be were Ọghẹnẹ. Yọ fikinọ whọ riẹ nọ eva ra e be were Ọghẹnẹ na, u te mu owhẹ ẹro viere inọ whọ te jọ usu ahwo nọ a te re erere eware nọ Ọghẹnẹ o ti ru kẹ omai evaọ obaro. Whọ ruẹ na? Ẹruore ra ọ ga vi epanọ o jọ no vẹre. Eyaa Ọghẹnẹ i mu owhẹ ẹro gaga. Who bi roro kpahe iẹe ẹsikpobi. Oware kpobi nọ whọ gwọlọ ru, iroro ra i re kpohọ iẹe. Yọ o be lẹliẹ owhẹ rria dhedhẹ kugbe ahwo uwou ra jẹ rọ oke ra ru eware nọ e mae roja. Pọl ukọ na ọ ta ẹme ọfa jọ kpahe ẹruore nọ ohwo o re wo nọ ọ tẹ riẹ nọ eva riẹ e be were Ọghẹnẹ. Ọ ta nọ ẹruore yena o ti kiekpe owhẹ hẹ.—Rom 15:13. w23.12 12-13 ¶16-19

Nọ ẹbẹbẹ o te te omai, oghẹrẹ iroro nọ ma be hai roro vẹre he, ma sai mu ai họ eroro. Yọ ma sai ru eware jọ nọ ma be hai ru hu. Iroro mai i re kpemu kparo. Kọ ẹvẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai nọ iroro mai i te bi kpenẹ kpenẹ? Jihova ọ ya eyaa kẹ omai nọ o ti ru nọ iroro mai e te rọ dọmu. Nọ ohwo o te bi bi okọ, ẹkporo o te bi fi, ẹkporo na ọ rẹ sae wọ okọ na kpenẹ kpenẹ. U wo eware jọ nọ a re fihọ obotọ okọ na evaọ tabọ tabọ. Eware na e rẹ lẹliẹ okọ na dọmu. Ẹkporo na ọ rẹ gbẹ nwane wọ okọ na kpenẹ kpenẹ gahrọ họ. Fikiere oma u re dhẹ ahwo nọ a rrọ okọ na, yọ udu u re te ae otọ. Ekọ jọ nọ i wo eware yena, a te bi bi ae vrẹ nọ ẹkporo na ọ maki bi fi na, ẹsiẹe e rẹ mai ro kru okọ na. Ere ọvona re, Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai nọ iroro mai e te rọ dọmu nọ ma tẹ gbẹ be daoma gọe ghelọ ẹbẹbẹ na, orọnikọ nọ ma te mudhe oria ọvo ho. w24.01 22 ¶7-8

Nọ ozọ u te bi mu owhẹ, nọ omara nọ, ‘Eme Jihova o ru no?’ Daoma roro kpahe eware nọ ọ ma. Whọ sai roro kpahe evra gbe idodo. Ọghẹnẹ ọ ma rai evaọ uwoho riẹ hẹ, yọ a rẹ sae gọe he. Rekọ ọ be rẹrote ai. Ma te rri oghẹrẹ nọ ọ be rọ rẹrote ai, o rẹ lẹliẹ omai fievahọ iẹe nọ ọ te rẹrote omai re. (Mat. 6:25-32) Hai je roro kpahe eware nọ Jihova o ru kẹ idibo riẹ no. Whọ sae romatotọ wuhrẹ kpahe ohwo jọ nọ a gbiku riẹ fihọ Ebaibol. Whọ sai se iku oniọvo jọ nọ a kere fihọ obe mai jọ. U te no ere no, hai roro kpahe eware nọ Jihova o ru kẹ owhẹ omara na no. Roro kpahe epanọ o ro si owhẹ ziọ ukoko na. (Jọn 6:44) Roro kpahe elẹ ra jọ nọ o yo no. (1 Jọn 5:14) Oye ovo gbe he, roro kpahe epanọ idhe ẹtanigbo Ọmọ oyoyou riẹ na o be rọ kẹ owhẹ erere kẹdẹ kẹdẹ.—Ẹf. 1:7; Hib. 4:14-16. w24.01 4 ¶6; 7 ¶17