Osohwa Omoya—Ẹvẹ O Ghare Te?

KỌ WHO yeri kugbe ohwo jọ nọ o je keke aro fihọ gwọlọ ru owhẹ fihọ kuẹku no ẹdẹjọ? Ẹsejọhọ ọga-iruo, ọsẹro, hayo tubọ omoni nọ o bi rri owhẹ vo je rri owhẹ kuẹku? Ẹvẹ who rri ohwo otiọye na? Kọ uruemu riẹ u re si owhẹ urru? Kakaka! Fikieme? Keme omoya o rẹ wha obrudhe ze jẹ raha ẹmeọta-kugbe.

Omoya o rẹ lẹliẹ ohwo rri amọfa vo, re ọ ruẹse jọ aro ẹsikpobi. Ọthobọ gheghe ohwo nọ o wo uruemu utioye na ọ rẹ rọ t’ẹme owoma amọfa. Ẹme oyoma jọ ọ rẹ jariẹ unu ẹsikpobi nọ ọ rẹ rọ raha amọfa—“ẹhẹ, o rẹ sae jọ uzẹme, rekọ o wo ẹbẹbẹ ọnana hayo ẹthọthọ ọyena.”

Evaọ obe na Thoughts of Gold in Words of Silver, a dhesẹ omoya wọhọ “eyoma nọ ọ rẹ raha ohwo. O rẹ raha ohwo no, nọ oware isiuru ovo o gbẹ jọ ohwo na oma ha.” Kọ u re gbunu nọ ahwo a tẹ be dhozọ ohwo omoya? Evaọ uzẹme, osohwa omoya họ ababọ egbẹnyusu uzẹme. Obe ovo na o ta haro nọ: “Wo ohẹriẹ, akpọ na o re you ohwo omarokpotọ—orọnikọ enọ i wo omarokpotọ ẹghẹ hẹ, rekọ enọ i ghine wo omarokpotọ.” Nwani fo, Ebaibol na ọ ta nọ: “Omovia u re ru ohwo kpotọ, rekọ adhẹẹ [o] re te ohwo nọ o wo ẹzi omurokpotọ.”—Itẹ 29:23.

Rekọ, u te no abọ usu gbe adhẹẹ nọ o re no obọ ahwo ze no, ẹvẹ omoya u re kpomahọ usu ohwo kugbe Ọghẹnẹ? Ẹvẹ Ọghẹnẹ o re rri otu omoya, erọ omovia, gbe otu omorro? Omoya hayo omarokpotọ—kọ i muẹme kẹe?

Uwuhrẹ Omarokpotọ

Ọnọ o kere Itẹ nọ a kẹ ẹzi na ọ ta nọ: “Omovia o rẹ wha ọraha tha, uzou-uveghe o rẹ wha ekie tha. U fo re who ku oma gbe iwhrori vi ikpe nọ who re lele otu omovia ghale egboẹmo.” (Itẹ 16:18, 19) Areghẹ eme enana o dhesẹ oma via evaọ oware nọ o via kẹ oletu-ẹmo Siria na, Neaman, ọnọ ọ jẹ rria etoke ọruẹaro Izrẹl na, Elaesha.

Neaman yọ ọmoti. Evaọ ẹgwọlọ usiwo riẹ, o te kpohọ Sameria bi roro nọ tei te Elaesha a te kerria gbẹgwae. Ukpoye, ọruẹaro na o te vi odibo riẹ se Neaman re ọ nya e họ asiahrẹ evaọ Ethẹ Jọdan na. Oghẹrẹ usiwo gbe ohrẹ nọ a kẹ riẹ o tẹ dha Neaman eva. Eme jabọ ọruẹaro na ọvo o gbe ti lele iei t’ẹme he nọ o je vi odibo riẹ ze? Uzẹme, ithẹ Siria kpobi avọ Jọdan epọvo na! Ẹbẹbẹ riẹ họ omoya. Eme o no rie ze? Avọ evawere kẹe, ohrẹ areghẹ nọ a kẹ riẹ o tẹ kparobọ. “Fikiere ọ tẹ nya i duwu oma riẹ họ ame asiahrẹ eva ethẹ Jọdan, wọhọ epanọ ohwo Ọghẹnẹ na ọ tae; a tẹ wariẹ oma riẹ ru wọhọ oma ọmọfofa, ọ tẹ fo.”—2 Ivie 5:14.

Ẹsejọ ohwo o re wo irere ilogbo o te dhesẹ omarokpotọ ọkakao gheghe.

Osohwa Omoya

Osohwa nọ u re no omoya ze t’omai o rẹ rro vi irere jọ nọ ma re kufiẹ ọvo. Oghẹrẹ omoya ofa o riẹ nọ a fa no ubiẹme Grik na ze hubris. Wọhọ epanọ ọwena-isukulu Grik, Barclay, ọ ta, “hubris yọ omoya avọ evega nọ e gua kugbe . . . , omoya ọjẹfiẹ nọ o rẹ lẹliẹ ohwo ru amọfa fihọ kuẹku.”

Oriruo ovevẹ ọrọ oghẹrẹ omoya ukpehru onana o rọ Ebaibol na. O jọ oma Hanọn, ovie Ammọn. Insight on the Scriptures o ta nọ: “Fiki uyoyou ẹwo nọ Nahash o dhesẹ kẹe, Devidi o te vi ahwo re a sasa Hanọn oma evaọ okenọ ọsẹ riẹ o whu. Rekọ nọ emọ-ivie Hanọn a lẹliẹe họ nnọ Devidi ọ rehọ iwhayo vi ezae na ze te kiẹ okpẹwho na riwi, o te kpomovuọ họ idibo Devidi oma ẹkwoma abọvo etuagba rai nọ ọ gbẹre jẹ bẹre abọvo iwu rai dhe ai oma rite ikebe, o te vi ai vrẹ.”a Kpahe oware onana nọ o via na, Barclay o muẹrohọ nọ: “Uruemu oyena yọ hubris. Yọ ekela, ofu, gbe omovuọ ẹgbede.”—2 Samuẹle 10:1-5.

Ẹhẹ, ohwo omoya ọ rẹ sai wo uruemu omovia, kpomovuọ họ amọfa oma. O rẹ were iẹe re o keke aro fihọ ru amọfa eva dha, o ve duola ghọghọ nọ uye o be bẹ ohwo ọdekọ na. Rekọ re a si adhẹẹ no omọfa oma o wọhọ ọgbọdọ akava. O rẹ lẹliẹ ohwo ku ogbẹnyusu fiẹ yọ, ẹsikpobi o rẹ lẹliẹ ohwo wo ewegrẹ.

Eme ọ rẹ suẹe ze nọ Oleleikristi uzẹme o je wo omoya enwoma utioye, kpakiyọ Olori riẹ o j’uzi nnọ ‘o re you ọrivẹ riẹ wọhọ omobọ riẹ’? (Matiu 7:12; 22:39) O wọso uruemu nọ Ọghẹnẹ gbe Kristi a wo riẹriẹriẹ. Fiki onana, Barclay ọ tẹ ta okpẹme ọnana: “Hubris yọ omoya nọ o rẹ lẹliẹ ohwo veghe uzou kẹ Ọghẹnẹ.” Yọ oghẹrẹ omoya nọ o rẹ ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ rọ họ.” (Olezi 14:1) Hayo wọhọ epanọ a ta riẹ eva Olezi 10:4: “Ovao ohwo omuomu avọ eheri riẹ o rẹ gwọlọ Ọghẹnẹ hẹ; iroro eva riẹ kpobi, anọ, ‘Ọghẹnẹ ọ rọ họ.’ ” Oghẹrẹ omoya, hayo omovia utioye na, orọnikọ o rẹ lẹliẹ ohwo thabọ no egbẹnyusu gbe imoni ọvo ho rekọ je no Ọghẹnẹ. Ẹvẹ osohwa na o rro te!

Whọ Lẹliẹ Omoya Raha Owhẹ Hẹ

Omoya o rẹ sai wo abọ sa-sa—omoya nọ u re no ethathọ orẹwho ohwo ze, uyẹ ohwo, omohẹriẹ otu gbe ọkwa fiki isukulu, efe, orro, gbe ogaga. Evaọ abọ sa-sa, omoya o rẹ sae bẹbẹ ruọ owhẹ oma o vẹ raha uruemu ra.

Ahwo buobu a re dhesẹ omarokpotọ nọ a te bi yeri kugbe enọ i kpehru hayo ehwa rai. Rekọ eme ọ rẹ via okenọ a te fi ohwo omarokpotọ na họ ọkwa okpehru jọ? Idudhe na, o ve zihe ruọ atanure, be lahiẹ enọ e rọ otọ riẹ! Onana o sae via kẹ otujọ evaọ okenọ a tẹ wha iyunifọmo hayo ebaje nọ u re dhesẹ nọ a kẹ rai udu. Makọ iruiruo egọmeti a rẹ sai yoma nọ a tẹ rọ kugbe ahwo gheghe evaọ ẹgbede, bi roro nọ ahwo ọdekọ na a rẹ gbodibo kẹ ae, orọnikọ ae a rẹ gbodibo ho. Omoya o rẹ sai ru owhẹ dhuaro, kare ororokẹ; omarokpotọ o rẹ sai ru owhẹ jọ wowou.

O hae jọ lọlọhọ re Jesu o wo omoya jẹ dhuaro kẹ ilele riẹ. Ohwo ọgbagba ọ jọ, Ọmọ Ọghẹnẹ, nọ o je yeri kugbe ilele riẹ nọ e gba ha, enọ i re mu okpakpa. Ghele na, didi uzizie ọ kẹ enọ e jẹ gaviezọ? “Whai e ruẹ uye gbe enọ e wha owha ogbẹgbẹdẹ kpobi, wha bru omẹ ze, mẹ rẹ kẹ owhai udhedhẹ. Rehọ owhowha mẹ wha, wha wuhrẹ [mi] omẹ, keme me re wowolẹ jegbọ eva i ro kpotọ, wha rẹ te ruẹ udhedhẹ kẹ izi rai. Keme owhowha mẹ o rẹ lọlọhọ, owha mẹ u re vovovo.”—Matiu 11:28-30.

Kọ ma be daoma lele oriruo Jesu ẹsikpobi? Hayo kọ ma rẹ dhuaro, vioma, ababọ ohrọ, omoya? Wọhọ Jesu, daoma sasa ahwo oma, orọnikọ okienyẹ hẹ. Whaha ọraha nọ o re no omoya ze.

Adhẹẹ Omobọ Ohwo Avọ Ọraha

Okwakwa jọ nọ u tho onana nọ o rọ ziezi họ emamọ adhẹẹ omobọ ohwo. Adhẹẹ omobọ ohwo họ adhẹẹ nọ ohwo o re wo kẹ omobọ riẹ. Koyehọ whọ rẹ gwọlọ riẹ oware nọ amọfa a bi roro kpahe owhẹ. Who re muẹrohọ oma ra gbe uruemu ra. Ohare Spen na orọ uzẹme, “Fodẹ ahwo nọ who bi lele nyusu k’omẹ, mẹ rẹ fodẹ ohwo nọ whọ rọ k’owhẹ.” Whọ tẹ gwọlọ nyusu kugbe ahwo nọ a rọ whọhọwhọhọ, eyẹlẹ, efafariẹ, gbe enọ i re zue eme họ, koyehọ whọ te raro kele ai. Uruemu rai u ti kpomahọ owhẹ, yọ wọhọ ae omarai, whọ te kare adhẹẹ omobọ ra.

Dede na, eyoma ọfa ọ riẹ—omoya nọ u re su kpohọ ọraha. Ikere-ebe gbe otu Farisi evaọ edẹ Jesu a jẹ rehọ uruemu-anwae rai gbe ikpẹgọ egagọ rọ y’oma. Jesu ọ vẹvẹ unu kpahe ai nọ: “A re ru eware kpobi re ahwo a rue rae; keme a re ru igbelẹ rai kẹkẹe a ve je ru efẹhọ iwu rai thetheri. A rẹ guọlọ eria nọ ikpehru keria evaọ eha gbe emamọ eria evaọ iwou-egagọ, gbe re a diguẹ kẹ ae eva eria eki, je se ae nọ iwuhrẹ.”—Matiu 23:5-7.

Fikiere, oware nọ ma gwọlọ họ uruemu owowa. Jẹ kareghẹhọ nnọ Jihova ọ rẹ ruẹ udu na, orọnikọ okafe gheghe he. (1 Samuẹle 16:7; Jerimaya 17:10) Ẹrẹreokie omobọ ohwo orọnikọ ẹrẹreokie Ọghẹnẹ hẹ. Rekọ, onọ na họ, Ẹvẹ ma sai ro wo uvi omarokpotọ jẹ whaha ọraha nọ o re no omoya ze?

[Footnotes]

[Picture on page 4]

Omarokpotọ osese o wha irere ilogbo se Neaman