Wuhrẹ Oma Ra Gbe Amọfa Ẹfuọ-uruemu Oleleikristi
“Fikiere whẹ owuhrẹ amọfa, kọ whọ gbẹ sai wuhrẹ oma obọ ra re?”—AHWO ROM 2:21.
1, 2. Didi ẹjiroro ma wo nọ ma jẹ gwọlọ wuhrẹ Ebaibol na?
WHO wo ẹjiroro buobu nọ who re ro wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Whọ gwọlọ riẹ uzẹme nọ o rrọ eva riẹ—kpahe ahwo, eware nọ e via, eria, gbe eware efa. Whọ gwọlọ riẹ uzẹme iwuhrẹ riẹ, wo ohẹriẹ no erue egagọ, wọhọ Esanerọvo hayo erae ehẹle. ( Jọn 8:32) Whọ rẹ jẹ gwọlọ riẹ kpahe Jihova viere re whọ sae jọ wọhọ iẹe viere re whọ jẹ nya lele iei evaọ edhere ọfuafo.—1 Ivie 15:4, 5.
2 Ẹjiroro ologbo ọfa nọ o w’obọ kpahe ọnana nọ who re ro wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ họ re o thọ owhẹ kpahe kẹ ewuhrẹ amọfa—enọ who you, egbẹrioma ra, gbe makọ enọ whọ re riẹ vẹre he. Onana o rrọ oware ọ u te je Oleleikristi uzẹme he. Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Fikiere wha wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi, . . . wha wuhrẹ ai, re a ru eware kpobi nọ mẹ vuẹ owhai.”—Matiu 28:19, 20.
3, 4. Fikieme o jẹ rrọ oware ọghọ k’owhẹ re who wuhrẹ amọfa rọ nya lele ujaje Jesu na?
3 Ewuhrẹ Ebaibol na avọ isiuru re a wuhrẹ amọfa yọ oware ọghọ yọ o sae jọ ehri evevọwẹ okrẹkri. U kri no nọ ewuhrẹ amọfa o rọ rrọ iruo ọghọ. Obe na Encarta Encyclopedia o ta nọ: “Evaọ udevie ahwo Ju, ekpako buobu a rri iwuhrẹ fihọ enọ e be kpọ amọfa kpohọ esiwo yọ a jẹ tuduhọ emọ rai awọ re a rọ adhẹẹ kẹ iwuhrẹ rai tube vi esẹgbini rai dede.” O rẹ mae jọ oware ọghọ kẹ Ileleikristi re a wuhrẹ omarai ẹkwoma uwuhrẹ Ebaibol na kẹsena a ve ti wuhrẹ amọfa.
4 “Ahwo nọ a rrọ iruo amọfa owuhrẹ a bu vi eghẹrẹ iruo efa kpobi. Oware wọhọ ezae gbe eyae ima 48 evaọ akpọ na soso a rrọ iwuhrẹ.” (The World Book Encyclopedia) A mu iroro emaha họ obọ owuhrẹ na, yọ ọ rẹ sae kọ ubi họ iroro rai nọ o sai kpomahọ ae evaọ ikpe buobu. Erere riẹ ọ rẹ tubẹ rro viere dede evaọ okenọ who te yoẹme kẹ ujaje Jesu re who wuhrẹ amọfa; uwuhrẹ ra o sai kpomahọ ae bẹdẹ bẹdẹ. Pọl ukọ na o fiẹgba họ onana nọ ọ tuduhọ Timoti awọ nọ: “Sẹro oma ra gbe uwuhrẹ ra; yọrọ oyena ga, keme fiki ere oruo who re ro siwi oma ra gbe ahwo nọ a be kezọ ẹme ra.” (1 Timoti 4:16, ẹjẹlẹ ibieme na ọmai.) Ẹhẹ, ewuhrẹ ra u w’obọ kugbe usiwo.
5. Fikieme ewuhrẹ Ileleikristi o jẹ rrọ onọ o mai kpehru kpobi?
5 Ohwo nọ ọ mai kpehru kpobi, Olori ehrugbakpọ na họ ọnọ ọ k’udu nnọ who wuhrẹ oma ra gbe amọfa. Onana ọvo dede u ru oghẹrẹ ewuhrẹ nana kpehru gaga vi ewuhrẹ akpọ na jọ kpobi, makọ orọ ewuhrẹ isukulu, ọrọ ona abọ iruo, hayo orọ abọ imu. Ewuhrẹ Ileleikristi o gwọlọ nnọ ọmọ-uwuhrẹ na ọ rẹ kaki wuhrẹ oma riẹ re ọ raro kele Ọmọ Ọghẹnẹ, Kristi Jesu, kẹsena o ve je wuhrẹ amọfa re a ru epọvo na re.—Jọn 15:10.
Fikieme Who Je Wuhrẹ Oma Ra?
6, 7. (a) Fikieme ma jẹ kaki wuhrẹ omobọ mai hrọ? (b) Oghẹrẹ vẹ ahwo Ju ikpe-udhusoi ọsosuọ a gbe te wọhọ iwuhrẹ hẹ?
6 Fikieme a jẹ ta nọ ma rẹ kaki wuhrẹ oma mai? Whaọ, ma rẹ sai wuhrẹ amọfa ziezi hi ma gbẹ kaki wuhrẹ oma mai hi. Pọl o fi ẹgba họ onana evaọ ẹme jọ nọ o duobọte iroro ohwo nọ u wuzou kẹ ahwo Ju evaọ oke oyena, yọ onana u wo ovuẹ obọdẹ jọ kẹ Ileleikristi nẹnẹ re. Pọl ọ nọ inọ: “Fikiere whẹ owuhrẹ amọfa, kọ whọ gbẹ sai wuhrẹ oma obọ ra re? Kọ whẹ ọnọ ọ rẹ ta kẹ omọfa nọ, who tho uji hi, kọ who re tho uji re? Kọ whẹ nọ ọ be takẹ ohwo nọ o bru ẹhwae he na, who re bruẹhwae? Kọ whẹ nọ ọ rẹ ghọ eware iwẹegọ na, whọ rẹ sae lẹlẹ ruọ eva uwou ẹdhọ [nyae re] eware nọ a rọ gọ iwẹ? Whẹ ọnọ ọ be rehọ uzi seha na, ko who gbe bi si adhẹẹ no Ọghẹnẹ ra oma fiki uzioraha?”—Ahwo Rom 2:21-23.
7 Ẹkwoma enọ nọ a re du kẹ uyo rai via ha, Pọl ọ rọ iruthọ ivẹ jọ nọ Ijaje Ikpe na e fodẹ gbiae lahwe: Who thuji hi, gbe who bruẹnwae he. (Ọnyano 20:14, 15) Ahwo Ju jọ evaọ edẹ Pọl a jẹ yoma nnọ a wo Uzi Ọghẹnẹ. A ‘rehọ Uzi na wuhrẹ ae fikiere a tẹ jọ isu kẹ enọ i tuaro, jegbe elo kẹ enọ e rrọ eva ebi, iwuhrẹ emọ unuevie.’ (Ahwo Rom 2:17-20) Ghele na, ejọ e jọ eviẹwẹ keme evaọ idhere a je thuji hayo bruẹnwae. Oyena o rẹ wha omovuọ se Uzi na gbe Ọnọ ọ kẹ uzi na nọ ọ rrọ obọ odhiwu. Whọ sae ruẹ nọ a te vievie he re a wuhrẹ amọfa; a bi tube wuhrẹ omobọ rai dede he.
8. Ẹvẹ ahwo Ju jọ evaọ edẹ Pọl a je ro ‘gboro eware nọ a rọ gọ iwẹ re’?
8 Pọl ọ fodẹ ẹriọ eware nọ a rọ gọ iwẹ. Kọ ahwo Ju jọ a ghine je ru ere? Eme Pọl o wo h’iroro? Evaọ uzẹme, fikinọ a t’ẹme thethei kpahe ikereakere nana ha na, ma rẹ sae tehe utu yawo oghẹrẹ nọ ahwo Ju jọ a rọ ‘re eware nọ a rọ gọ iwẹ’ hẹ. Oke jọ nọ u kpemu, osiobe okpẹwho Ẹfẹsọs na o whowho nnọ egbẹnya Pọl a rrọ ‘enọ i re gboro eware nọ a rọ gọ iwẹ re’ he, onọ u dhesẹ nọ ahwo jọ a rri ahwo Ju fihọ nọ a wo uruemu oyena. (Iruẹru 19:29-37) Kọ a jọ obọ rai wo hayo jẹ zẹ eware eghaghae nọ egbaẹmo hayo itu ọwhọ egagọ a gboro no uwou edhọ ze? Wọhọ epanọ Uzi Ọghẹnẹ o ta, a rẹ raha oro avọ idọlọ-efuafo erọ emedhọ no, i fo eware nọ a re ro ruiruo ho. (Iziewariẹ 7:25)a Fikiere o wọhọ nọ ahwo Ju nọ Pọl ọ jẹ ta kpahe na a rri ujaje Ọghẹnẹ vo a tẹ jẹ rehọ eware nọ i no etẹmpol edhọ ze ruiruo hayo wo erere no ai ze.
9. Iruemu ethọthọ vẹ kpahe etẹmpol nọ e jọ obọ Jerusalẹm na e wọhọ ujitho eware etẹmpol na?
9 Dede na, Josephus ọ ta kpahe oware ugbogbo jọ nọ imane ahwo Ju a ru evaọ Rom, onọ osu rai ọ jọ owuhrẹ Uzi na. Imane na a tẹzẹ aye Rom jọ, ọnọ o kurẹriẹ ruọ egagọ Ju no, inọ ọ rehọ orro gbe eware eghaghae efa kẹ ae wọhọ azọhọ kẹ etẹmpol nọ e rrọ obọ Jerusalẹm na. Nọ eware na i te ai obọ no, a tẹ ghale efe na kẹ omobọ rai—onọ o ghinẹ jọ egboro eware etẹmpol na.b A sae ta nnọ efa jọ i je tho eware etẹmpol Ọghẹnẹ ẹkwoma erao nọ e be mọ nọ a je ro dheidhe jẹ thueki uvou-uthei evaọ etẹe, zihe etẹmpol na ruọ “uwou iwhewheriwhe.”—Matiu 21:12, 13; Malakae 1:12-14; 3:8, 9)
Wuhrẹ Amọfa Ẹfuọ-Uruemu Ileleikristi
10. Eme họ ugogo otofa eme ọ Pọl nọ a kere fihọ Ahwo Rom 2:21-23 na nọ u fo nọ ma re rri vo ho?
10 Dede nọ ma nwane riẹ ugogo uruemu ujitho, ẹnwae-obro, hayo etho eware etẹmpol ikpe-udhusoi ọsosuọ na nọ Pọl ọ jẹ ta kpahe he, wha joma gbolo aro kẹ oware nọ u wuzou ẹme riẹ na ha. Ọ nọ inọ: “Fikiere whẹ owuhrẹ amọfa, kọ whọ gbẹ sai wuhrẹ oma obọ ra re?” O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ iriruo nọ Pọl ọ jọ etenẹ fodẹ na i kpomahọ ẹfuọ-uruemu. Ukọ na ọ jọ etenẹ tẹrovi iwuhrẹ Ebaibol hayo ikuigbe he. Ewuhrẹ omobọ ohwo gbe amọfa onọ Pọl ọ ta kpahe na u w’obọ kpahe ẹfuọ-uruemu Ileleikristi.
11. Fikieme who je muẹro hotọ kẹ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi nọ who bi wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ na?
11 Re ma fi uwuhrẹ nọ o rrọ Ahwo Rom 2:21-23 na h’iruo u dhesẹ nọ ma re wuhrẹ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi no Ẹme Ọghẹnẹ ze, j’owọ lele eware nọ ma bi wuhrẹ na, ma ve wuhrẹ amọfa re a ru epọvo na re. Fikiere, nọ who bi wuhrẹ Ebaibol na, muẹro h’otọ kẹ itee Jihova, enọ a rehọ ute ẹfuọ-uruemu Ileleikristi uzẹme no ze na. Roro kpahe ohrẹ gbe iwuhrẹ nọ whọ rẹ ruẹ evaọ Ebaibol na. Whọ vẹ rọ uduowha fi eware nọ who wuhrẹ na h’iruo. Yọ ere oruo o gwọlọ aruọwha gbe ọtamuo. O rẹ lọlọhọ kẹ ahwo-akpọ sebaẹgba re a gu inoma, oware nọ o soriẹ nọ uyero jọ o rẹ rọ kuvẹ kẹ hayo tubẹ gwọlọ efihotọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi ẹsejọ. Ẹsejọhọ ahwo Ju nọ Pọl ọ fodẹ na a riẹ iroro ẹghẹ itieye na fila nọ a re ro kru uzi na rolorolo hayo ro su amọfa thọ. Rekọ eme ọ Pọl i dhesẹ nọ a re rri ẹfuọ-uruemu Ileleikristi kuẹku hayo gbabọ kẹe okenọ u j’omai hi.
12. Ẹvẹ uruemu ezi hayo ekpehre uruemu u re ro kpomahọ Jihova Ọghẹnẹ, kọ fikieme u je fiobọhọ re a roro kpahe onana?
12 Ukọ na o fiẹgba họ ẹjiroro ologbo jọ nọ who re ro wuhrẹ je fi ẹfuọ-uruemu nọ whọ ruẹ evaọ Ebaibol na h’iruo. Uruemu uyoma ahwo Ju na o raha odẹ Jihova: “Whẹ ọnọ ọ be rehọ uzi seha na, [kọ] who gbe bi si adhẹẹ no Ọghẹnẹ ra oma fiki uzioraha? Keme odẹ Ọghẹnẹ u zihe ruọ ọliọose udevie ahwo Egedhọ fiki rai.” (Ahwo Rom 2:23, 24) Uzẹme o rrọ enẹna re inọ ma te gbabọkẹ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi, ma rẹ wha omovuọ se ọnọ ọ rrọ Ehri riẹ na. Evaọ abọdekọ riẹ, nọ ma te kru itee Ọghẹnẹ gaga ziezi, o rẹ wha ujiro sei, kẹe ọghọ. (Aizaya 52:5; Izikiẹl 36:20) Onana nọ whọ rẹ riẹ o rẹ sae bọ ọtamuo ra ga okenọ whọ tẹ rẹriẹ ovao ku edawọ hayo iyero nọ o rẹ wọhọ nọ abọgbekẹ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi họ edhere nọ ọ mae lọhọ hayo nọ ọ mai kiehọ oma na. Ofariẹ, eme ọ Pọl i wuhrẹ omai oware ofa re. U te no ẹriẹ nnọ uruemu ra o sai kpomahọ Ọghẹnẹ no, nọ who bi wuhrẹ amọfa na, fiobọhọ kẹ ae ruẹ nnọ epanọ a fi itee ẹfuọ-uruemu nọ a bi wuhrẹ na h’iruo u re kpomahọ Jihova. Orọnikọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi o rẹ wha edẹro ze jẹ lẹliẹ ohwo wo omokpokpọ ọvo ho. O rẹ jẹ wha ujiro se Ọnọ ọ kẹ ute ẹfuọ-uruemu oyena jẹ be tudu họ ahwo nọ a lele iei na.—Olezi 74:10; Jemis 3:17.
13. (a) Ẹvẹ Ebaibol na o re ro fiobọhọ k’omai evaọ ẹme kpahe ẹfuọ-uruemu? (b) Rọ eme obọ ra dhesẹ ohrẹ nọ o rrọ 1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-7 na.
13 Ẹfuọ-uruemu u re kpomahọ amọfa re. Whọ rẹ sae ruẹ oyena no iriruo nọ e rrọ Ẹme Ọghẹnẹ ze enọ i dhesẹ erere efihiruo itee Ọghẹnẹ erọ ẹfuọ-uruemu gbe iyẹrẹ uzou nọ a re veghe kẹ ae. (Emuhọ 39:1-9, 21; Joshua 7:1-25) Whọ sae jẹ ruẹ ugogo ehrẹ jọ kpahe ẹfuọ-uruemu wọhọ: “Keme onana họ oreva Ọghẹnẹ, ọrẹri nọ owha rẹ jọ: anọ wha si oma rai no uruemu ugbegbe; re kohwo kohwo o wo aye obọ riẹ; ọ jẹ riẹ epanọ o ro ru oma riẹ fua gbe adhẹ; orọnikọ urusio ẹguọlọ uwo ho, tobọ wọhọ epa ahwo egedhọ nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ: ajọ ohwo ọvo o ru omoni riẹ thọ họ hayo efruriọ eva ẹme ọnana ha . . . keme Ọghẹnẹ o se omai ze egbegbe he, rekọ eva ẹfuọ.”—1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-7.
14. Didi enọ whọ rẹ sae nọ oma ra kpahe ohrẹ nọ o rrọ 1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-7 na?
14 Enwenọ ohwo kpobi ọ rẹ sae jọ ikere nana ruẹ nnọ ọfariẹ-ogbe ọ rẹ raha ẹfuọ-uruemu Ileleikristi. Ghele na, whọ sai wo otoriẹ ikere nana di viere. Ikere jọ e riẹ nọ e rẹ lẹliẹ ohwo wuhrẹ je roro, enọ e rẹ kẹ ohwo orimuo. Wọhọ oriruo, whọ sai roro kpahe otofa ẹme ọ Pọl na nọ ọ ta nnọ ọfariẹ-ogbe ọ sae lẹliẹ ohwo ‘ru omoni riẹ thọ evaọ ẹme ọnana.’ Evaọ abọ vẹ ohwo ọ sai ro ru omoni riẹ thọ, kọ ẹvẹ emamọ otoriẹ oria nana o sae rọ k’owhẹ ẹgba viere nọ whọ rẹ rọ yọrọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi? Ẹvẹ oware nọ who re wuhrẹ no ekiakiẹ itieye na ze o sae rọ k’owhẹ ẹgba viere re who wuhrẹ amọfa je fiobọhọ kẹ ae rọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ?
Wuhrẹ re Whọ Sai Wuhrẹ Amọfa
15. Didi ekwakwa whọ sai ro ruiruo ro wuhrẹ oma ra ẹkwoma uwuhrẹ omobọ ohwo?
15 Isẹri Jihova a wo ekwakwa nọ a rẹ rọ kiẹ enọ hayo eme nọ e roma via nọ a bi ru uwuhrẹ nọ u re fiobọhọ kẹ ae wuhrẹ omobọ rai hayo amọfa na. Okwakwa jọ nọ evẹrẹ buobu i wo họ Watch Tower Publications Index. Who te woi, whọ sae rehọ iẹe gwọlọ evuẹ nọ e rrọ ebe Isẹri Jihova nọ a kporo no Ebaibol ze na. Whọ sae kiẹ izoẹme na unọjọ u tọjọ hayo lele awọ Ebaibol na ọvuọvo. Okwakwa ofa nọ Isẹri Jihova a wo evaọ evẹrẹ buobu nọ e viodẹ na họ Watchtower Library. Onana yọ ebe buobu nọ a fihọ okwakwa kọmputa nọ a re se CD-ROM. Okwakwa nana u re fiobọhọ kẹ ohwo kiẹ izoeme gbe eme nọ a ta kpahe ikereakere sa-sa. Whọ te wo ekwakwa ivẹ nana hayo ovo rai jọ, rehọ ae ruiruo ẹsikpobi nọ who bi wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ re whọ sai wuhrẹ amọfa na.
16, 17. (a) Diẹse whọ sae jọ ruẹ eme nọ e rẹ kẹ otoriẹ kpahe ohwo nọ a re ruthọ nọ a fodẹ evaọ 1 Ahwo Tẹsalonika 4:6 na? (b) Idhere vẹ ọfariẹ-ogbe ọ sai ro ru amọfa thọ?
16 Joma rehọ oriruo 1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-7 nọ ma jọ obehru fodẹ na. Onọ o roma via kpahe ẹme oruthọ. Ono a bi ruthọ? Kọ ẹvẹ a re ro ru ohwo na thọ? Ẹkwoma ekwakwa uwuhrẹ nọ ma fodẹ na, whọ sae te ruẹ eme buobu nọ a ta kpahe awọ Ebaibol nana, makọ kpahe oruthọ nọ Pọl ọ fodẹ na dede. Whọ sai se eme itieye na evaọ obe na Insight on the Scriptures, Uko 1, ẹwẹ-obe avọ 863-864; True Peace and Security—How Can You Find It?, ẹwẹ-obe avọ 145; Uwou-Eroro Na, November 15, 1989 (ọrọ Oyibo), ẹwẹ-obe avọ 31.
17 Nọ who bi wuhrẹ haro na, whọ te ruẹ nọ ebe na i dhesẹ epanọ eme ọ Pọl na e rrọ uzẹme te. Ogbọfariẹ ọ thuzi mukpahe Ọghẹnẹ je kpe oma riẹ fihọ kẹ eyao. (1 Ahwo Kọrint 6:18, 19; Ahwo Hibru 13:4) Ọzae nọ o bi gbe ọfariẹ o bi ru aye nọ a gbẹ be thuzi na thọ evaọ idhere buobu. Ọ be raha edikihẹ ọfuafo riẹ gbe emamọ iroro-oziẹbro riẹ. Otẹrọnọ aye na ọ re rọo ho, o ru rie thọ keme aye na ọ gbẹ te sae ro orọo wọhọ ọmọtẹ-kọkọ họ, o te je ru ọzae obaro riẹ thọ ọnọ o rẹro nọ aye na ọ gbẹ rrọ kọkọ. O ru ọsẹgboni aye na gbe ọzae riẹ thọ otẹrọnọ aye na ọ rọo no. Ọzae ogbọfariẹ na ọ raha odẹ ezi nọ uviuwou obọriẹ o hai wo. Ọ tẹ rrọ omọvo ukoko Ileleikristi na, ọ rẹ wha ekela se ukoko na, raha odẹ riẹ.—1 Ahwo Kọrint 5:1.
18. Ẹvẹ who re ro wo erere no uwuhrẹ Ebaibol na kpahe ẹfuọ-uruemu Ileleikristi ze?
18 Kọ eme eyena kpahe ohwo nọ a re ruthọ na e gbẹ lẹliẹ owọ Ebaibol na v’owhẹ ẹro ziezi? Uwuhrẹ utioye na o rẹ wha erere ologbo ze. Nọ who bi ru ei na, omobọ ra who bi wuhrẹ na. Otoriẹ ra orọ uzẹme na gbe oghẹrẹ nọ ovuẹ Ọghẹnẹ u bi kpomahọ owhẹ o vẹ te rro viere. Ọtamuo ra re who kru ẹfuọ-uruemu Ileleikristi ọ vẹ te ga viere makọ oghẹrẹ ẹdawọ nọ ọ roma lahwe kpobi kẹhẹ. Yọ dai roro epanọ ewuhrẹ ra o ti woma te nọ who bi wuhrẹ amọfa na! Wọhọ oriruo, who te bi wuhrẹ amọfa uzẹme Ebaibol na, whọ rẹ sai ru 1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-7 vevẹ totọ, ru otoriẹ gbe ovuhumuo rai kẹ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi viharo. Fikiere, uwuhrẹ ra o sai fiobọhọ k’owhẹ gbe amọfa buobu rọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ. Oriruo ọvuọvo ma jọ etenẹ kẹ na, no ileta Pọl se ahwo Tẹsalonika ze. Abọ buobu efa erọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi e riẹ, gbe iriruo Ebaibol buobu efa gbe eme ohrẹ efa, enọ whọ rẹ sai wuhrẹ, nọ whọ rẹ sai fihọ iruo, je ro wuhrẹ amọfa.
19. Fikieme u je wuzou inọ whọ yọrọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi?
19 Uvumọ avro ọ riẹ hẹ kpahe areghẹ ẹyọrọ ẹfuọ-uruemu. Jemis 3:17 o ta nnọ “areghẹ nọ o nehru ze,” onọ u no obọ Jihova Ọghẹnẹ omariẹ ze na, “o re muhọ avọ ẹfuọ.” Oyena u dhesẹ vevẹ nnọ ma re lele itee ẹfuọ Ọghẹnẹ hrọ. Evaọ uzẹme, Jihova ọ gwọlọ nnọ enọ e rrọ ahwo ẹro riẹ evaọ Ebaibol na nọ a re ro wuhrẹ amọfa a rẹ jọ emamọ iriruo “eva ẹfuọ.” (1 Timoti 4:12) Uzuazọ ilele ọsosuọ na wọhọ Pọl gbe Timoti u dhesẹ oyena via; a sioma no ọfariẹ-ogbe, Pọl o tube kere dede nọ: “Rekọ igberedha, gbe egbegbe kpobi, hayo eware amọfa eguọlọ, ufo re a gbẹ jọ udevie rai fodẹ ae he, epanọ wha zihe ruọ [erezi] no na. Wha jọ egbegbe, hayo eme igheghẹ eta, hayo ẹkoko-ose, enọ i fori hi i nọ o whai obọ.”—Ahwo Ẹfẹsọs 5:3, 4.
20, 21. Fikieme whọ jẹ rọwo kugbe ẹme nọ Jọn ukọ na o kere, onọ o rrọ 1 Jọn 5:3 na?
20 Dede nọ itee uruemu nọ e rrọ Ẹme Ọghẹnẹ e rrọ vevẹ jẹ rrọ gbiae na, e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ. Onana u vẹ Jọn, ukọ nọ ọ mae rria tọ kpobi na ẹro. Ro no eware nọ o muẹrohọ evaọ ikpe buobu ze, ọ riẹ nọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi o rrọ oware enwoma ha. Ukpoye, o jọ ziezi, avọ erere, oware oghale. Jọn o fiẹgba họ onana, kere nọ: “Uyoyou Ọghẹnẹ ona, nnọ ma re koko ijaje riẹ. Whaọ ijaje riẹ erọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ.”—1 Jọn 5:3.
21 Rekọ muẹrohọ inọ orọnikọ Jọn ọ ta nọ ẹmeoyo kẹ Ọghẹnẹ ẹkwoma ẹyọrọ ẹfuọ-uruemu Ileleikristi họ edhere nọ o fo fikinọ o rẹ thọ omai no ebẹbẹ ọvo ho, rono iyẹrẹ iyoma erọ uzioraha. Ọ riẹ ẹme na dhesẹ nọ ọ kake ta nọ ẹmeoyo yọ odhesẹvia uyoyou mai kẹ Jihova Ọghẹnẹ, uvẹ-ọghọ oghaghae nọ ma re ro dhesẹ uyoyou mai kẹe. Evaọ uzẹme, re a wuhrẹ omobọ ohwo hayo amọfa re a you Ọghẹnẹ o gwọlọ nọ ma rẹ jẹ itee ikpehru riẹ rehọ je fi ae h’iruo. Ẹhẹ, o gwọlọ ewuhrẹ omobọ mai gbe amọfa ẹfuọ-uruemu Ileleikristi.
[Oruvẹ-obotọ]
a Dede nọ ọ ta nọ ahwo Ju na a dhesẹ ọjẹfiẹ kẹ eware efuafo ho, Josephus ọ wariẹ uzi Ọghẹnẹ na evaọ edhere ọnana: “Ajọ uvumọ ohwo ọ raha odẹ eghẹnẹ nọ a be jọ ewho efa gọ họ, hayo gboro eware uwou edhọ na ha, hayo rehọ uvumọ efe nọ a ro dheidhe kẹ ọghẹnẹ ọvuọvo ho.” (Ẹjẹlẹ ibieme na ọmai.)—Jewish Antiquities, Obe avọ 4, uzou avọ 8, edhe-ẹme avọ 10.
b Jewish Antiquities, Obe avọ 18, uzou avọ 3, edhe-ẹme avọ 5.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Fikieme ma je wuhrẹ omobọ mai hrọ taure ma te ti wuhrẹ amọfa?
• Ẹvẹ uruemu mai o sai ro kpomahọ Jihova?
• Amono ogbọfariẹ ọ rẹ sai ruthọ?
• Eme họ ọtamuo ra kpahe ẹfuọ-uruemu Ileleikristi?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]
“Ijaje riẹ erọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ”