1921 Ikpe Udhusoi Nọ I Kpemu

EVAỌ Uwou-Eroro Ọvo 1, 1921, a nọ Isẹri Jihova nọ a je se Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol oke yena onọ jọ. A nọ inievo nana nọ ajọwha usi uwoma ọ da oma fia na inọ: “Iruo vẹ e rrọ otọ kẹ omai enukpe nana?” A jọ Uwou-Eroro na kuyo onọ na. A ta kpahe ẹme nọ ọ rrọ obe Aizaya 61:1, 2 rọ kareghẹhọ ae iruo usi uwoma ota nọ a muhọ ae obọ na. Oria ikere yena o ta nọ: “Jihova o wholo omẹ re me whowho usi uwoma kẹ enọ e be romakpotọ . . . , re me whowho ukpe aruoriwo Jihova gbe ẹdẹ orukele Ọghẹnẹ mai.”

ETAUSIUWOMA NỌ UDU O RRỌ AWỌ

Re Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a sae ta usi uwoma na, a re wo udu. A re whowho “usi uwoma” kẹ ahwo nọ a wo omaurokpotọ. A ve je whowho “ẹdẹ orukele” kẹ ahwo omuomu re.

Brọda J. H. Hoskin nọ ọ jẹ rria obọ Canada ọ ta usi uwoma na ududu dede nọ a jẹ wọso ẹe. Evaọ ubrobọ emuhọ 1921, ọ nyaku ọtausiuwoma egagọ jọ. Enẹ Brọda Hoskin o ro mu ẹme họ kẹe: “Joma rọ Ebaibol ta ẹme kugbe. Otẹrọnọ eria jọ e riẹ nọ mẹ avọ owhẹ ma jọ rọwo fihọ oware ọvona ha, ma sai ku ẹme na họ dhedhẹ, ọvuọ oboriẹ ọ vẹ nya.” Rekọ o via ere he. Brọda Hoskin ọ ta nọ: “Ma re tubẹ ta ẹme te iminiti bro ho na, ọzae na ọ tẹ rọ obọ tehe ẹthẹ riẹ gaga. Me tube roro nọ ughẹgbe nọ ọ jọ ẹthẹ na u ti whu no dede.”

Ọ tẹ va no otọ ze nọ: “Eme who gbe kpobọ unuẹthẹ ahwo nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ?” Brọda Hoskin ọ tẹ gba omariẹ, ọ kpahe ẹme ọvo kẹe he. Rekọ nọ o je no etẹe, ọ tẹ be jọ udu riẹ roro nọ, ‘Whaọ uruemu ohwo nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ o dhesẹ na.’

Okiokiọ riẹ nọ ọzae na ọ jẹ kẹ ovuẹ evaọ obọ egagọ riẹ, ọ tẹ jẹ ta eme iyoma kpahe Brọda Hoskin. Brọda Hoskin ọ ta nọ: “Ọ tẹ jẹ vẹvẹ ahwo ichọche riẹ unu kpahe omẹ be ta kẹ ae nọ mẹ họ ohwo nọ ọ rẹ mai gu ọrue evaọ ẹwho na, inọ u fo nọ a rẹ sa omẹ kpe.” Rekọ oware nana o whaha oniọvo na usi uwoma ha. Ọ gbẹ jẹ ta usi uwoma kẹ ahwo buobu ghele. Ọ ta nọ: “Mẹ ta usi uwoma ziezi evaọ ẹkwotọ yena. Ahwo ẹkwotọ na jọ nọ mẹ ta usi uwoma kẹ a tubẹ ta nọ, ‘Ma riẹ nọ whẹ ohwo Ọghẹnẹ!’ A ta nọ mẹ tẹ gwọlọ oware jọ kpobi, mẹ vuẹ ae, a te kẹ omẹ.”

UWUHRẸ UVIUWOU GBE ORỌ OMOBỌ OHWO

Re ahwo nọ a je wuhrẹ Ebaibol a sae nyaharo ziezi, Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a jẹ hai kere izoẹme jọ fihọ emagazini Awake! nọ a jẹ hai se The Golden Age oke yena.a Uzoẹme jọ o jariẹ nọ a jẹ hai ro wuhrẹ emaha na. O jẹ hai wo enọ nọ esẹgbini a re ro wuhrẹ emọ rai. Esẹgbini a rẹ “nọ emọ rai enọ na, a ve fiobọhọ kẹ ae gwọlọ iyo rai evaọ Ebaibol.” Enọ wọhọ “Bro ebe e rrọ Ebaibol na?” e jẹ hai fiobọhọ kẹ ai riẹ igogo eware jọ kpahe Ebaibol na. Enọ efa wọhọ “Kọ Oleleikristi kpobi o re rẹro ukpokpoma?” e jẹ hai fiobọhọ kẹ emaha na ruẹrẹ udu rai kpahe re a sae ta usi uwoma ababọ ozọ.

Enọ jọ e jariẹ nọ a jẹ hae ruẹrẹ fihọ kẹ ahwo nọ a riẹ iwuhrẹ Ebaibol jọ no. Iyo rai e jẹ hae jọ uko ọsosuọ obe na Studies in the Scriptures. Omaa iwuhrẹ Ebaibol nana i fiobọhọ kẹ ahwo buobu. Rekọ evaọ Awake! Akpegbivẹ 21, 1921, a te whowho nọ izoẹme nana e te gbẹ romavia evaọ emagazini na ha. Fikieme a ro ru ere?

OBE OKPOKPỌ JỌ

Obe na *The Harp of God*

Ekade nọ a kere oria nọ a te jọ obe na se fihọ

Ekade enọ nọ ohwo ọ rẹ kuyo rai

Inievo nọ e jẹ rẹrote iruo ukoko na oke yena a ruẹ nọ u fo re ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe obọ a hae rọ uzoẹme ọvuọvo unọjọ utọjọ wuhrẹ igogo eware nọ Ebaibol ọ ta. Fikiere a te siobọno obe na The Harp of God evaọ amara Akpegbọvo 1921. Ahwo nọ a rehọ obe na nọ a gwọlọ wuhrẹ, a re fi odẹ rai hotọ kẹ isukulu nọ a re se The Harp Bible Study Course nọ a te hae rọ jọ obọ uwou wuhrẹ omobọ rai. A ruẹrẹ uwuhrẹ nana họ evaọ oghẹrẹ nọ emọ-uwuhrẹ na a rẹ rọ riẹ “omaa nọ Ọghẹnẹ o ti ro ru re ahwo-akpọ a wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” Kọ ẹvẹ a jẹ hai ro ru uwuhrẹ nana?

Nọ ohwo ọ tẹ rehọ obe na no, a ve vi ekade sei nọ a re kere oria nọ ọ te jọ obe na se fihọ. Oka nọ o lele i rie, a ve vi ekade ọfa sei nọ u wo enọ nọ ọ rẹ sae ruẹ iyo rai evaọ oria nọ o se na. Ọ rẹ jọ eme urere ekade na ruẹ oria nọ o ti se evaọ oka notha.

Koka koka, evaọ eka ikpegbivẹ, ukoko nọ o kẹle ọmọ-uwuhrẹ na u re vi ekade sei. Inievo nọ e kpako no evaọ ukoko gbe inievo nọ e be sae nya nuwou ruọ uwou tere he fiki oma nọ o ga rai hi, a re vi ekade na se emọ-uwuhrẹ na. Wọhọ oriruo, oniọvo jọ nọ a re se Anna K. Gardner, evaọ Millvale, nọ o rrọ Pennsylvania, obọ America ọ ta nọ: “Obe The Harp of God nọ a siobọno na u ru nọ oniọvo-ọmọtẹ mẹ nọ a re se Thayle nọ ọ be sae nya ha o ro wo iruo buobu evaọ ukoko na. Ọ jẹ hae ruẹrẹ ekade nọ enọ e rẹ jọ na họ vi se emọ-uwuhrẹ koka koka.” Nọ emọ-uwuhrẹ na a te wuhrẹ eria nọ a vi se ae na kpobi no, ukoko na u ve ru epanọ oniọvo jọ ọ rẹ rọ nyai wuhrẹ iẹe eware efa evaọ Ebaibol na.

IRUO NỌ E RRỌ OBARO

Evaọ obọ ekuhọ ukpe 1921, Brọda J. F. Rutherford o te kere ileta se ikoko na kpobi inọ: “Ma riẹ usi uwoma na ta ziezi jẹ tae evaọ eria buobu enukpe nana vi ukpe ofa jọ kpobi.” Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Iruo e gbẹ vọ otọ. Fikiere wha tuduhọ amọfa awọ re a kuomagbe omai evaọ obọdẹ iruo nana.” Ere inievo na a gine ru. Ukpe nọ u lele i rie, koyehọ 1922, a tẹ jẹ ta usi uwoma Uvie na ududu vi epaọ anwẹdẹ.

Egbẹnyusu nọ E rẹ Dhozọ Họ

Isẹri Jihova nọ a je se Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol evaọ oke anwae a je fiobọhọ kẹ ohwohwo, jẹ rọ ere dhesẹ nọ a gine wo uyoyou inievo. Oware jọ nọ o via u dhesẹ nọ inievo nana yọ egbẹnyusu nọ e rẹ dhozọ họ, enọ a “yẹ fiki oke idhọvẹ.”—Itẹ 17:17.

Evaọ Edivẹ-Oka, Asoi 31, 1921, ohọre jọ u du lahwe evaọ ẹwho Tulsa, no o rrọ ubrotọ Oklahoma, obọ America. A se ohọre nana Tulsa Race Massacre. Oware nọ o wha riẹ ze họ, a mu ọzae jọ nọ ọ jọ ohwo obiebi fihọ uwou-odi, anọ ọ jẹ họre aye oyibo jọ. Fikiere ahwo oyibo nọ a bu vi odu ọvo (1,000) a tẹ jẹ họre ahwo obiebi jọ nọ a tulo ho. U kri hi, ohọre na u te ti te ẹwho Greenwood nọ ahwo obiebi a vọ. A ruọ eva iwou ahwo gbe iwou-eki nọ i bu vi odu ọvo gbe egba ene (1,400). A tẹ jẹ kwa eware rehọ jẹ mahe iwou na. Ahwo nọ a rẹ niyẹrẹ a ta nọ ahwo ọgbagbezeza a kpe, rekọ uzedhe ahwo nọ a kpe a bu viere kpekufiẹ.

Brọda Richard J. Hill nọ ọ jọ ohwo obiebi nọ ọ jẹ rria ẹwho Greenwood o gbiku oware nọ o via. Anọ: “Evaọ aso nọ a jẹ rọ họre na, ma jọ ewuhrẹ. Nọ ma ku ewuhrẹ họ no, ma te yo edo igbeke nọ a be sa evaọ obọ otẹwho. A sa rite obọ udevie aso.” Okiokiọ riẹ, koyehọ irioke Edesa-Oka, ẹdẹ ọsosuọ amara Azeza, ohọre na u te no akaka ruọ okpe. Brọda Hill ọ ta nọ: “Ahwo jọ a tẹ nyaze te vuẹ omai nọ, otẹrọnọ ma gwọlọ nọ uzuazọ mai u te odẹ, joma dhẹ kpobọ ọgwa egọmeti nọ a bọ fihọ okpẹwho na.” Brọda Hill avọ aye riẹ gbe emọ isoi rai a tẹ dhẹ kpobọ ọgwa egọmeti na evaọ Tulsa. Nọ a te obei, ahwo obiebi nọ a bu te oware wọhọ idu esa (3,000) te ezae te eyae a rrọ etẹe, yọ isoja orẹwho na nọ a vi nyai ru udhedhẹ a rrọ etẹe rou rai.

Nọ eware na e be via na, Brọda Arthur Claus nọ ọ jọ ohwo oyibo o ru oware nọ u dhesẹ nọ o gine wo udu. Ọ ta nọ: “Nọ me yo nọ ahwo nọ a bi ru ozighi na a be dhẹ kpenẹ avọ enẹ evaọ ẹwho Greenwood, be kwa eware ahwo je tu erae họ iwou, mẹ tẹ ta nọ me re te obọ uwou ogbẹnyusu mẹ, Brọda Hill re mẹ riẹ oghẹrẹ nọ eware e rrọ kẹ ae.”

Brọda Arthur Claus avọ emọ ikpegbene nọ ọ rọ obe The Harp of God wuhrẹ

Nọ o te obọ uwou Brọda Hill, ọ tẹ ruẹ oyibo jọ nọ ọ be rria kẹle etẹe nọ o kru ugbeke. Oyibo na omariẹ yọ ogbẹnyusu Brọda Hill nọ o je roro nọ Brọda Arthur ọ rrọ usu ahwo nọ a bi ru ozighi na. Ọ tẹ rọ ofu nọe nọ: “Eme whọ ziọ etenẹ ti ru?”

Arthur ọ ta nọ: “Mẹ gbẹ hae kpahe emamọ ẹme kẹe he, ọ hae te sa omẹ. Mẹ vuẹ riẹ nọ mẹ yọ ogbẹnyusu Brọda Hill, inọ mẹ nyaze uwou riẹ ẹsibuobu no.” Ere Brọda Arthur avọ oyibo na a ro rou uwou Brọda Hill re ahwo nọ a bi ru ozighi na a gbẹ ziọ etẹe te raha eware he.

U kri hi, Brọda Arthur o te ti yo nọ Brọda Hill avọ uviuwou riẹ a rrọ obọ ọgwa okpẹwho na. A vuẹ Arthur nọ taure a tẹ jọ etẹe siobọno ohwo obiebi jọ kpobi, ohwo nọ o wuzou isoja ẹkwotọ na, General Barrett ọ rẹ kẹ udu na tao. Brọda Arthur ọ ta nọ: “Re mẹ sae nyate oria ohwo nọ o wuzou isoja na okolo oware he. Nọ mẹ vuẹe nọ mẹ gwọlọ rehọ Brọda Hill no obọ ọgwa na, ọ tẹ nọ omẹ nọ: ‘Kọ whọ te sai rou ọzae na avọ uviuwou riẹ ziezi je fiobọhọ kẹ ai wo eware nọ a gwọlọ?’ Me te yo kẹe nọ Ee, ababọ oke oraha.”

Nọ ohwo nọ o wuzou isoja na ọ whobọhọ obe kẹ Brọda Arthur no, ọ tẹ dhẹ ovovẹrẹ kpobọ ọgwa na. O te dhesẹ obe na kẹ osoja jọ. Osoja na o te bo nọ: “Shuo, uzedhe ọga omariẹ ọ whobọhọ obe na! Ọzae, kọ whọ riẹ nọ whẹ họ ohwo ọsosuọ nọ ọ be te rehọ ohwo no etenẹ vrẹ nẹnẹ na?” U gbe kri hi, ọye avọ osoja na a tẹ ruẹ Brọda Hill avọ uviuwou riẹ evaọ udevie ogbotu nọ ọ rrọ ọgwa na. Ere aikpobi na a rọ ruọ omoto Brọda Arthur, a tẹ wọ ae kpobọ uwou Brọda Hill.

Brọda Arthur ọ rẹrote Brọda Hill avọ uviuwou riẹ, jẹ ruẹ nọ obọ ahwo ozighi na u te rai hi. Oware yena nọ ọ gbaudu ru na, u ru nọ ahwo a jẹ rọ rehọ emamọ ubiẹro rri ukoko na. Brọda Arthur ọ ta nọ: “Ukoko na u te ti mu ọzae nọ o je rou uwou Brọda Hill na họ ẹwere. Ukoko na u te ti mu amọfa buobu họ ẹwere re keme a ruẹ nọ ma rẹ gbẹroma ha, “mai idibo Ọghẹnẹ kpobi ẹrẹrẹe, ohwo jọ o bi rri omariẹ kpehru vi omọfa ha.”

a A nwene odẹ emagazini The Golden Age kpohọ Consolation evaọ 1937, a te je nwene iei kpohọ Awake! evaọ 1946.