Uzou 8
‘Abọ-Omuo Mukpahe Ogaga Izi Muemu Na’
1. Fikieme iruẹru izi muemu na e jẹ mai fo omai eroro kpahe?
AHWO nọ a wo isiuru ekwakwa efe a rẹ hwẹ nọ a te yo kpahọ ẹme ọ izi imuemu. Rekọ ẹme ehwẹ o rọ họ. Te a rọwo e riẹ hayo a rọwo ho, iruo idhivẹri e be nwẹ ohwo kpobi. Enọ e be gọ Jihova a no rie he. Uzẹme, ae idhivẹri na e mae rehọ ovao dhe. Pọl ukọ na ọ j’omai riẹ kpahọ ozighi ọnana, ta nọ: “Orọnọ uwo gbe azẹ ma bi lele họra na ha, rekọ iride uzou na [nọ e rọ eria azẹ gbe uwo ha], bru egaga na, bi bru ikpahwo ebi akpọ nana, bi bru izi iyoma nọ e rọ eva eria ikpehru.” (Ẹf. 6:12) Evaọ edẹ mai na ọyawọ na o kpehru thesiwa no fikinọ a gele Setan no odhiwu ze no yọ o wo ofu-ọkpoo, ọ riẹ nọ oke riẹ o rẹ kpẹkpẹre.—Evia. 12:12.
2. Ẹvẹ o sae rọ lọhọ k’omai re ma họre avọ obokparọ mukpahọ izi nọ e ga viọ ohwo?
2 Ẹvẹ omọvo mai jọ ọ sai ro fi kparobọ evaọ ohọre mukpahe egaga imizi nọ e ga viọ ohwo? Ajokpa ẹrorọsuọ Jihova riẹriẹriẹ ọvo. Ogbahọ nọ ma gaviezọ kẹe je koko Ẹme riẹ. Eva ere oruo, a rẹ sai rọ thọ omai no enwoma ugboma, uruemu, ẹgba-iroro gbe ọraha iroro nọ enọ Setan o bi su e be ruẹ na.—Ẹf. 6:11; Jem. 4:7.
Isu Akpọ nọ E Rọ Eria Obọ Odhiwu
3. Eme gbe amono Setan o wo omukpahe ọgaga kpahe?
3 Jihova o dhesẹ eyero akpọ na k’omai wọhọ epanọ ọ rueriẹ no oria okpehru riẹ ze evaọ obọ odhiwu. Ọ kẹ Jọn ukọ na eruẹaruẹ nọ a je dhesẹ Setan wọhọ “odudu ọwawae ologbo” nọ ọ ruẹ oma họ kẹ ọnọ ọ rẹ ria, o tẹ lọhọ dede, Uvie Mesaya Ọghẹnẹ okenọ a tẹ nwani yẹi no eva obọ odhiwu evaọ 1914 C.E. Nọ oyena u te rie obọ ha, Setan ọ tẹ rọ ọwọsuọ omuomu ro dhe enọ i dikihẹ kẹ Uvie oyena nọ a rẹ ruẹ, abọ avivẹ ọ ubi “aye” Ọghẹnẹ.—Evia. 12:3, 4, 13, 17.
4. (a) Rọ kpahọ uzẹme vẹ ehri ogaga egọmeti ahwo Ebaibol na e j’omai riẹ? (b) Diẹse a bi koko isu na kpobi kpohọ enẹna, kọ ono o bi koko ai họ?
4 Ehri ogaga gbe udu-esuo egọmeti ahwo a ba riẹ fihọ re eva eviavia yena nọ a kẹ e Jọn. A dhesẹ arao ojihẹ nọ o wo eka sasa rọ kẹe, avọ izou 7 gbe ize 10, arao nọ o wo udu-esuo nọ o re ro su “korua korua gbe ahwo gbe erọo-unu gbe orẹwho.” Onana u dikihẹ kẹ esuo akpọ na soso, orọnikọ egọmeti ọvo ho. A vuẹ Jọn nọ ‘odudu na [Setan Ẹdhọ na] ọ tẹ rehọ ogaga gbe isuẹsu gbe udu kpobi kẹ arao na.’ (Evia. 13:1, 2, 7; wawo Luk 4:5, 6.) Dede nọ isu na a re dhesẹ oma fihọ egagọ jọ, ọvuọvo enọ e rọ ugboma “arao” na nọ e rehọ omakpotọ kẹ esuo Jihova gbe Ovie riẹ nọ o ro mu na, Jesu Kristi, ọ riẹ hẹ. Aikpobi a be daoma dada abọ mu esuo obọ rai. Nẹnẹ na, wọhọ epanọ Eviavia na o dhesẹ, “izi ukumuomu” na o bi koko ai kpobi ziọ “ẹmo ologbo Ọghẹnẹ Erumeru na” eva Amagidọn. (Evia. 16:13, 14, 16) Uzẹme, wọhọ epanọ Pọl ukọ na o kere, “ikpahwo ebi akpọ nana” họ “izi iyoma nọ e rọ eva eria ikpehru” orọnikọ ahwo gheghe he. (Ẹf. 6:12) Enọ i re ti dhesẹ oma rai kpobi nọ a be rọ uzẹme gọ Jihova o gwọlọ nọ a re wo otoriẹ onana ziezi.
5. Fikieme o jẹ gwọlọ oma oyọrọ re ma ruẹse whaha ẹrẹriẹ kpohọ eyero Setan nọ ma rẹ thọ?
5 Kẹdẹ kẹdẹ ozighi nọ ọ be bẹre uviuwou ohwo fihọ otọ u bi kpomahọ uzuazọ mai. O rọ lọlọhọ re ahwo a dhesẹ abọ nọ a rọ, eva ẹme-ọta hayo edhere ọfa, kugbe orẹwho, uyẹ, ẹrọ-unu hayo utu nọ a wo abọ kugbe. O tẹ make rọ nọ okogho nọ a rọ o nwane rehọ ovao dhe ozighi jọ enẹna ha, a rẹ ruẹ oma rai nọ a be jẹ abọ jọ rehọ siọ ọjọ ba. Rekọ makinọ uweri u re noi ze, makinọ ohwo hayo edhere nọ a jẹ rehọ, eme a be ghinẹ tha uke na? Ebaibol na e ta vevẹ nọ “akpọ na ọsoso ọ rọ obọ ogaga oyoma na.” (1 Jọn 5:19) Ẹvẹ ohwo ọ sae rọ whaha esuthọ kugbe ahwo akpọ nọ i kiọkọ? Ajokpa uketha riẹ vọvọ nọ ọ rẹ rọ kẹ Uvie Ọghẹnẹ ọ vẹ jẹ siọ abọ ọvuọvo ba ẹjọ eva ozighi kugbe iruemu akpọ na.—Jọn 17:15, 16.
Idhere Elẹliẹhọ Omuemu Na
6. Eme efa i kugbọ idhere nọ Setan o bi ro ru iruo re ọ ruẹse rẹriẹ ovao ahwo no egagọ uzẹme?
6 Eva ikuigbe kpobi Setan ọ be rehọ olahiẹ ẹme gbe ugboma ro si ahwo no egagọ uzẹme. Rekọ o fi idhere eviẹhọ efa họ iruo no re—iruo ẹghẹ gbe idhere elẹliẹhọ.
7. Ẹvẹ ẹghẹ Setan o dhesẹ i rie evaọ egagọ erue nọ o bi ro ru iruo?
7 Ọ rehọ ẹghẹ gba abọjọ ahwo buobu fihọ ebi no ẹkwoma ọ egagọ erue, jẹ be lẹliẹ ai roro, a tẹ gwọlọ ere, nnọ a be gọ Ọghẹnẹ. Kare uvi uyoyou kẹ uzẹme, iruẹru urirẹ gbe iruemu egagọ e rẹ sae si ai urru hayo iruo logbo rai u re mu ai urirẹ. (2 Tẹs. 2:9, 10) Rekọ a vẹvẹ omai unu no, inọ makọ evaọ udevie enọ i wo abọ kugbe egagọ uzẹme no vẹre, “ejọ e rẹ te hẹriẹ . . . a vẹ te kezọ kẹ izi ọviẹhọ avọ uwuhrẹ ikọ-imuomu.” (1 Tim. 4:1) Ẹvẹ oyena o sae rọ via?
8. Ẹvẹ Setan ọ rọ lẹliẹ makọ ejọ nọ e jẹ gọ Jihova fihọ egagọ erue no?
8 Avọ ọlẹliẹhọ Ẹdhọ ọ rẹ rehọ oyẹlẹ mai ruiruo. Kọ ozọ ohwo u gbe bi mu ei? Otẹrọ ere, ọ rẹ sae rehọ oma kẹ ọyawọ nọ i re no obọ imoni hayo erivẹ riẹ ze re ọ ruẹse wo abọ kugbe iruemu nọ i wo ehri no egagọ erue ze. Kọ ọ rọ ohwo nọ ọ rẹ yoma? Koyehọ eva e rẹ te dhae a tẹ kẹe ohrẹ hayo amọfa a gbẹ rọwo kugbe ẹjiroro nọ ọ jẹ hẹ. (Itẹ 29:25; 15:10; 1 Tim. 6:3, 4) Kọ otẹrọnọ uyoyou o be wọe kpohọ usiuwoma ota ha? Ukpenọ o nwene eriwo riẹ re e rọwo kugbe erọ oriruo Kristi, o ve ti bigba enọ e rẹ lẹliẹ ‘ozọ sae okpọ’ ẹkwoma ẹta nọ isase Ebaibol na ọvo gbe ẹria “emamọ uzuazọ” i te. (2 Tim. 4:3) Makinọ o kuomagbe ẹko egagọ ọfa hayo ọ be gọ evaọ edhere nọ o were riẹ o rọ Setan oja ha, thakpinọ ọ be gọ Jihova evaọ edhere nọ Ọghẹnẹ ọ kpọ ẹkwoma Ẹme riẹ gbe ukoko riẹ ha.
9. Ẹvẹ Setan ọ be rọ rehọ ẹghẹ ru ẹjiroro ẹnwae-obro riẹ gba?
9 Setan ọ be jẹ rehọ ẹghẹ lẹliẹ ahwo họ re a ru ute isiuru rai evaọ idhere ethọthọ. O ru onana no avọ isiuru ọ omakugbe ẹnwae-obro. Fikinọ a siọ ẹfuọ Ebaibol, ibuobu evaọ akpọ na a riwi usu ẹnwae-obro evaọ udevie enọ e te rọo ho wọhọ omawere nọ o thọ họ hayo wọhọ edhere nọ a re ro dhesẹ nọ a kpako no. Kọ ẹvẹ kpahọ enọ e rọo no? O rọ oware kpokpọ họ kẹ ahwo akpọ na nọ e be ruẹ uye ẹbẹbẹ orọo re a fa orọo no jẹ wariẹ rọo hayo re a hẹriẹ jẹ rria kugbe ohwo ọfa evaọ orọo. Nọ ma te muẹrohọ edhere uzuazọ nana, ma bi roro nọ oware jọ u bi vru mi omai, inọ edhere Ileleikristi ọ nwane ga hrọ? Eviẹhọ Setan họ re o ru ohwo roro nọ Jihova ọ be gbọ ae oware ezi jọ. Ọ be kpakpa omai re ma roro kpahọ omawere nọ ma rẹ sai wo obọnana—orọnọ epanọ o ti kpoma họ omai hayo amọfa evaọ obaro ho, jegbe orọnọ oghẹrẹ nọ o ti kpoma họ usu mai kugbe Jihova gbe Ọmọ riẹ hẹ.—Gal. 6:7, 8; 1 Kọr. 6:9, 10.
10. Ẹkwoma idhere vẹ Setan ọ be rọ daoma raha uruemu mai no kpahọ ozighi?
10 Isiuru ọfa nọ a ro kugbe ma omai họ arozaha. Nọ o tẹ rọ ziezi, o rẹ sai ru ugboma, iroro gbe ẹgba-iroro mai jọ sasasa. Rekọ eme ma re ru otẹrọnọ Setan ọ be rọ ẹghẹ rehọ eria eriosehọ itieye na daoma rẹriẹ iroro mai no erọ Ọghẹnẹ? Wọhọ oriruo, ma riẹ nọ Jihova o mukpahe enọ i you ozighi. (Ol. 11:5) Rekọ a te bi dhesẹ eware itieye na evaọ ughe etẹlivisiọne hayo uwou isinima, ma rẹ fake keria rri rai fihọ oma? Hayo nọ a te bi ru ei evaọ odẹ ezaharo, ma rẹ jẹe rehọ je tube bo ubo uduotahawọ kẹ enọ i bi ru ei?—Wawo Emuhọ 6:13.
11. Evaọ idhere vẹ ohwo nọ ọ riẹ uzẹme na no dede kpahe uruemu imizi ọ rẹ sai ro kie ruọ ẹta, ọ gbẹ jaja aro vi ha?
11 Ma riẹ no re inọ enọ i bi wo abọ kugbe oghẹrẹ iruemu imizi jọ—uruemu ẹvagba, iruemu eda hayo ẹgwọlọ ẹme-ọta kugbe enọ i whu no—yọ eware ‘omuzue eva aro ỌNOWO na.’ Ma wo iroro nọ ma rẹ nekpẹ mi ọboẹva hayo zizie ai ze iwou mai re a ti ru iruemu idhivẹri rai hi. Rekọ ma rẹ gaviezọ kẹ ai hayo rri rai evaọ oma isiuru nọ a tẹ rehọ oma via evaọ etẹlivisiọne mai? Dede nọ ma re dede usiwo no obọ ọboẹva ze he, kọ ma rẹ gba ifi-ighabe fihọ ẹzo-obọ ọmaha ọboba mai bi roro nọ o te thọ ọmọ na no enwoma jọ? Hayo, nọ ma riẹ no nọ Ebaibol na e ghọ ‘ẹjawo amọfa,’ ma rẹ kẹ uvẹ re ọnyẹ-ahwo ọ kpọ iroro mai, makọ ubroke dede?—Izie. 18:10-12; Gal. 5:19-21.
12. (a) Ẹvẹ a rẹ sai rọ ikporakporo ru omai dede iroro nọ ma riẹ nọ ethọ rehọ? (b) Ẹvẹ ẹgọ, oghẹrẹ nọ a re ru eto hayo oghẹrẹ ẹme-ọta u re dhesẹ nọ ma be rehọ adhẹẹ kẹ enọ Jihova o mukpahe edhere uzuazọ rai? (c) Eme a gwọlọ no abọ mai ze otẹrọnọ ma rẹ whaha ekie fihọ idhere elẹliẹhọ Setan?
12 Ma se no evaọ Ikereakere na nnọ ‘igberedha gbe egbegbe kpobi, avọ iroro ethọthọ, a tubẹ fodẹ ai evaọ udevie mai hi.’ (Ẹf. 5:3-5) Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ izoẹme itieye na a so rai lele ile, nọ i wo uvou awere, hayo ikporakporo urirẹ? Kọ ma rẹ rọ ibiaro ogbori so lele ile nọ i bi jiri ẹnwae-obro ababọ orọo, ibimu egaga e rehọ fihọ oma fikiọ omawere gbe efa buobu? Hayo, nọ ma riẹ nọ ma rẹ rehọ aro kele edhere uzuazọ enọ i bi ru eware itieye he na, kọ ma be gwọlọ dhesẹ oma mai kugbe ai ẹkwoma aro o ro kele edhere ẹgọ, oghẹrẹ nọ a re bru eto hayo oghẹrẹ ẹme-ọta rai? Ẹvẹ Setan o wo ẹghẹ te! Ẹvẹ idhere nọ o bi fihọ iruo i sioma no jẹ vọ enwoma te re ọ ruẹse viẹ ahwo họ re a nwene kpohọ iroro ogbekuo riẹ! (2 Kọr. 4:3, 4) Re ma whaha ekie ruọ idhere eviẹhọ riẹ, ma rẹ whaha re ma se ba esu vrẹ kugbe akpọ na. U fo nọ ma riẹ enọ e rọ “ikpahwo ebi akpọ ọnana” jẹ họre mukpahe eyoma rai.—Ẹf. 6:12; 1 Pit. 5:8.
Thọ Oma Kẹ Obọkparọ
13. Ẹvẹ o rẹ sae rọ lọhọ kẹ omomọvo mai, avọ sebaẹgba mai na re ma fi akpọ nọ Setan o bi su kparobọ?
13 Taure Jesu o te ti whu, ọ ta kẹ ikọ riẹ nọ: “Wha kru udu ga! Me fi akpọ na kparobọ no.” Fikiere, ae omarai a rẹ sae kparobọ re; yọ vrẹ ikpe 60 nọ i ti lele ie, Jọn ukọ na o kere nọ: ‘Ono họ ọnọ o fi akpọ na kparobọ, ogbẹrọ ọnọ ọ rọwo nọ Jesu họ Ọmọ Ọghẹnẹ?’ (Jọn 16:33, NW; 1 Jọn 5:5) A re dhesẹ oghẹrẹ ẹrọwọ otiọye na ẹkwoma ujaje Jesu nọ ma re y’ẹme kẹ gbe Ẹme Ọghẹnẹ nọ ma re fievahọ, wọhọ epanọ o ru dede. Eme ọfa a gwọlọ? Re ma jọ kpekpekpe kugbe ukoko nọ o wuzou riẹ na. Nọ ma te ru thọ, kọ ma re kurẹriẹ jẹ gwọlọ erọvrẹ Ọghẹnẹ evaọ ẹkwoma idhe Jesu. Evaọ edhere otiọna, dede nọ ma gba ha, mai oma mai a rẹ sae kparobọ re.
14. (a) Se obe Ahwo Ẹfẹsọs 6:13-18. (b) Rehọ enọ gbe ikereakere nọ a kẹ na wọhọ otọhotọ rọ t’ẹme kpahọ irere nọ i re no abọ ọvuọvo ẹgọ-ẹmo ẹzi na ze.
14 Re ma kparobọ, u fo re ma fi “ẹgọ-ẹmo Ọghẹnẹ ọsoso họ oma,” re ma siọ abọ ọvuọvo riẹ ba e gbabọ kẹ. Ivie na rovie Ebaibol ra kpohọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 6:13-18 re who se oghẹrẹ nọ a dhesẹ ẹgọ-ẹmo ọyena. Ẹkwoma enọ obotọ na nọ whọ te za, roro kpahọ oghẹrẹ nọ whọ rẹ sai ro wo erere no uketha nọ ẹgọ-ẹmo na ọvuọvo ọ rẹ sae k’owhẹ.
“Rehọ umueku uzẹme ro mu”
Dede nọ ma riẹ uzẹme na, ẹvẹ uwuhrẹ ẹsikpobi, eroro didi kpahọ uzẹme Ebaibol na gbe ewuhrẹ okpohọ ọ rẹ sae rọ thọ omai? (Fil. 3:1; 4:8, 9; 1 Kọr. 10:12, 13; 2 Kọr. 13:5; 1 Pit. 1:13)
“Ẹgọ ẹrẹreokie . . . igbama”
Ono o wo ute ẹrẹreokie ọnana? (Evia. 15:3)
Dhesẹ oghẹrẹ nọ aghẹmeeyo kẹ ijaje Jihova, fiki ababọ uyoyou kẹ idhere riẹ, e rẹ sai fere ohwo kẹ enwoma ologbo ẹzi. (Rri 1 Samuẹle 15:22, 23; Iziewariẹ 7:3, 4.)
“Wha eviẹ ọruẹrẹ kpahọ usiuwoma udhedhẹ họ awọ rai”
Ẹvẹ o jẹ rọ uketha k’omai re iruo e vọ awọ mai re ma nyae ta kẹ amọfa kpahọ ọruẹrẹfihotọ udhedhẹ Ọghẹnẹ? (Rom 10:15; Ol. 73:2, 3; 1 Tim. 5:13)
“Ojese orọwọ”
Ma te wo ẹrọwọ nọ o ghine wo otọhotọ ziezi, ẹvẹ ma re ru nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku eware nọ e gwọlọ ru omai vravro hayo dhẹ ozọ? (Wawo 2 Timoti 1:12; 2 Ivie 6:15-17.)
“Etu usiwo”
Ẹvẹ ẹruore esiwo u re ro fiobọhọ kẹ ohwo whaha ekie ruọ agbefẹ fikiọ awa ọruọ ekwakwa efe? (1 Tim. 6:7-10, 19)
“Ọgbọdọ Ẹzi na”
Nọ ma tẹ be họre ewọsuọ nọ i mukpahe edikihẹ ẹzi mai hayo erọ amọfa no oma, eme ma rẹ rehọ ẹro so ẹsikpobi? (Ol. 119:98; Itẹ 3:5, 6; wawo Matiu 4:3, 4.)
Rọwo kugbe oyena, eva obe Ahwo Ẹfẹsọs 6:18, 19, eme ọfa a dhesẹ nọ o rọ oja evaọ ohọre ẹmo ẹzi? Ẹvẹ a re fi ei họ iruo kiti te? Fikiọ ono?
15. (a) Kọ ohọre ẹmo ẹzi omobọ mai orọ nọ mai kpobi a be họre? (b) Ẹvẹ ma rẹ sae rọ dadamu evaọ ohọre na?
15 Wọhọ isoja Ileleikristi, mai yọ abọ jọ ogbaẹmo ologbo nọ e be họre ohọre ẹzi. Ma tẹ jaja aro vi je fi ẹgọ-ẹmo Ọghẹnẹ ọsoso na họ uvi iruo, ma te jọ enọ e te nwoma hayo whu evaọ ẹmo na ha. Ukpoye, ma te jọ obufihọ ẹgba kẹ ibe idibo Ọghẹnẹ. Ma rẹ te ruẹrẹ oma họ jẹ dadamu avọ ajọwha họre, vaha usiuwoma Uvie Mesaya Ọghẹnẹ, egọmeti nọ Setan ọ wọso na.
Eme Ọkiẹkpemu
● Fikieme enọ e be gọ Jihova a jẹ daoma dikihẹ gaga nnọ a rẹ jọ abọ ọvuọvo ho kpahọ ozighi nọ e rọ udevie isu akpọ na?
● Eme họ idhere elẹliẹhọ jọ nọ Setan o bi fihọ iruo re ọ rehọ Ileleikristi ziọ enwoma ẹzi?
● Ẹvẹ ẹgọ-ẹmo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ na ọ rẹ thomai evaọ idhere nọ e rọ bẹbẹ evaọ ohọre ẹmo ẹzi ọnana?