Uzou 1

Ẹria Ebẹdẹ Bẹdẹ yọ Ewezẹ Gheghe He

1, 2. Fikieme o jẹ re bẹbẹ re a rọwo nọ ahwo a sae ria bẹdẹ bẹdẹ eva evawere otọakpọ na?

EVAWERE evaọ otọakpọ—o wọhọ nọ o lọhọ re a reawere riẹ makọ evaọ omoke okpẹkpẹe dede he. Eyao, owho, ohọo, uzioraha—re a fake fodẹ umutho idhọvẹ jọ—i bi ru uzuazọ vọ avọ uweli. Fikiere, whọ sae ta nọ, re a ta ẹme kpahe ẹria ebẹdẹ bẹdẹ eva aparadase otọakpọ yọ ohwo na o ruru aro riẹ rọ kẹ uzẹme. Ẹsejọhọ who re ti roro nọ ẹme ọ ta kpahiẹe yọ oke oraha gheghe, nnọ ẹria ebẹdẹ yọ ewezẹ gheghe.

² Avro ọ riẹ hẹ, ahwo buobu arẹ te rọwo kugbe owhẹ. Orọ ere, kọ fikieme o jẹ sai mu omai ẹro ga te ere nnọ whọ sae ria bẹdẹ bẹdẹ eva aparadase ọ otọakpọ? Fikieme ma jẹ sae rọwo nnọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ yọ ewezẹ gheghe he?

EPANỌ MA JẸ SAI RỌWO

3. Eme o dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ahwo a wo evawere eva otọakpọ na?

³ Ma sae rọwo keme Ogaga nọ o Maerro, Ọghẹnẹ Erumeru, ọ ruẹrẹ otọakpọ na o te fi k’oware k’oware nọ ohwo ọ gwọlọ fihiẹe. O ru otọakpọ na gbagba rọ kẹ ohwo! Yọ ọ ma ọzae avọ aye oghẹrẹ nọ o mai woma nọ a jẹ sae reawere uzuazọ ziezi evaọ uwou otọakpọ na—bẹdẹ bẹdẹ.—Olezi 115:16.

4. Eme egbaeriariẹ i wuhrẹ kpahe ugboma ohwo na nọ u dhẹsẹ nọ a ru rie re o ria bẹdẹ bẹdẹ?

⁴ U kri no nọ egbaeriariẹ e riẹ nọ ugboma ohwo na u wo ogaga nọ o rẹ sae ro ru omaobọ riẹ kpokpọ. Eva edhere jọ nọ o gbunu gaga, ekwakwa ugboma uzuazọ na i re he nwene oma rai hayo e vẹ ruẹrẹ oma rai, wọhọ epanọ oma na o gwọlọ. Yọ o wọhọ nọ ọruẹrẹfihotọ oma urukpokpọ onana o hẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ. Rekọ o be jọ bẹdẹ hẹ, kọ ona họ oware nọ egbaeriariẹ e be sae faotọ riẹ hẹ na. A rẹ te sae riẹ otọ oware nọ o soriẹ ze ziezi hi nọ ahwo a jẹ be whoa. Ae a ta nọ eyero o te kiehọ, ahwo a hẹ sae ria bẹdẹ bẹdẹ.—Olezi 139:14.

5. Eme Ebaibol ọ ta kpahe ẹjiroro Ọghẹnẹ rọ kẹ otọakpọ na?

⁵ Dede, kọ oghinẹ rọ oreva Ọghẹnẹ re ahwo a ria avọ evawere eva otọakpọ bẹdẹ bẹdẹ? Otẹrọ ere, kọ yọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ o rọ ẹme ero gheghe hayo ewezẹ hẹ—u muẹro nọ o te tha! Eme Ebaibol na, obe nọ o t’ẹme kpahe ẹjiroro Ọghẹnẹ, ọ ta kpahe ẹme na? O se Ọghẹnẹ “ọnọ Oru Otọakpọ na, nọ Ọ Ma riẹ,” ọ tẹ ta re nọ: “Ọye họ ọnọ oru riei dikihẹ, nọ ọ ma riẹ gheghe he, nọ o ru rie re ahwo a ria e.”—Aizaya 45:18.

6. (a) Ẹvẹ eyero otọakpọ na ọrọ nẹnẹ na? (b) Kọ enẹ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ọ jọ?

⁶ Kọ who roro nọ oghẹrẹ nọ a be ria otọakpọ na nẹnẹ na họ epanọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ e riẹ? Ghinọ uzẹme, nnọ ahwo a be ria enwene k’abọ k’abọ otọakpọ kpobi. Rekọ, kọ a bi yeri kugbe avọ evawere wọhọ uviuwou ọvo, eva omamọ edhere nọ Ọmemama rai ọ gwọlọ kẹ ae? Nẹnẹ na akpọ na ọ ghale oma. Egrẹ ọ riẹ. Umuemu o riẹ. Ẹmo ọ riẹ. Ima buobu ahwo ohọwo u bi kpe ai yọ a be mọ. Efa e be ruawa kẹdẹ kẹdẹ kpahe iwou, iruo gbe edadẹ. Yọ eware enana ọvuọvo o rẹ wha orro se Ọghẹnẹ hẹ. Umuẹro, nnọ ahwo a be ria otọakpọ na oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ Erumeru ọ jiroro riẹ ọsosuọ họ.

7. Didi ẹjiroro Ọghẹnẹ o wo kpahe otọakpọ na eva oke nọ ọ ma imava ọsosuọ?

⁷ Nọ ọ ma imava ọsosuọ no, Ọghẹnẹ o te fi ai họ aparadase otọakpọ. Ọ gwọlọ nọ ae a reawere uzuazọ otọakpọ bẹdẹ bẹdẹ. Ẹjiroro riẹ rọ kẹ ae họ a rẹ vaha aparadase na vọ otọakpọ na soso. Ohrẹ nọ ọ rọ kẹ ae u dhesẹ onana: “Wha yẹ, wha vi re wha vọ evaọ otọakpọ na re wha wo i.” (Emuhọ 1:28) Ẹhẹ, ẹjiroro Ọghẹnẹ họ, nọ oke o tẹ nya haro no, otọakpọ na kpobi kọ o rẹ jọ otọ ẹruorote uyẹ ahwo akpọ ọgbagba, nọ ai kpobi a jẹ ria kugbe eva udhedhẹ gbe evawere.

8. Dede nọ imava ọsosuọ na ae ghọẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, fikieme ojẹ sai mu omai ẹro nọ ẹjiroro Ọghẹnẹ rọ kẹ otọakpọ na o ri nwene he?

⁸ Dede nọ imava ọsosuọ e ghọẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, a jẹ rọ ere dhesẹ nọ ae a fo kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ hẹ, ẹjiroro ọsosuọ Ọghẹnẹ na o nwene he. O re ru gba hrọ! (Aizaya 55:11) Ebaibol ọ tẹ ya eya: “Ikiẹrẹe na oma rai i re ti wo otọakpọ na, yọ a vẹ jẹ ria ae bẹdẹ bẹdẹ.” (Olezi 37:29) Ẹsibuobu Ebaibol ọ ta ẹme kpahe ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ re ọ rehọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ kẹ ahwo nọ a gọ riẹ.—Jọn 3:14-16, 36; Aizaya 25:8; Eviavia 21:3, 4.

ISIURU UZUAZỌ OJỌ—EVA IBOVẸ?

9. (a) Didi isiuru jọ ahwo aruro a re wo? (b) Eme ẹme Ebaibol na o dhesẹ, nọ ọ ta nọ ‘Ọghẹnẹ o fi ebẹdẹ bẹdẹ họ iroro rai’?

⁹ Ma sae ghinẹ ghọghọ nnọ orọ ẹjiroro Ọghẹnẹ re ma ria bẹdẹ bẹdẹ. Whọ dae roro iei: A tẹ ta nọ whọ rọ, ẹdẹ ọvẹ whọ rẹ rọ nọ whọ jọ whuẹ? Whọ sae rọ ẹdẹ ọvuọvo ho, whọ sae rọ? Whọ gwọlọ whu hu, yọ ohwo aruro ọvuọvo nọ o’moma okpokpọ o rọ nọ ọ gwọlọ whu ọ riẹ hẹ. Ọghẹnẹ ọ ma omai avọ isiuru uzuazọ ojọ, orọnikọ isiuru uwhu hu. Rọ kpahe edhere nọ Ọghẹnẹ ọ ma ohwo, Ebaibol ọ ta nọ: “O tube fi ebẹdẹ bẹdẹ họ iroro rai.” (Okokahwohọ 3:11, Byington) Eme onana u dhesẹ? U dhesẹ nọ eva aruro, ahwo a wo isiuru nọ a re ro yeri họ obaro ọvo, ababọ ewhuo. Fiki isiuru itiena kpahe obaro nọ o wo oba ha, u kri no nọ ahwo a be gwọlọ edhere nọ a rẹ rọ jọ ọmọmaha bẹdẹ bẹdẹ.

10. (a) Diẹse u re si ohwo urru re ọ ria bẹdẹ? (b) Fikieme ma je wo imuẹro nọ Ọghẹnẹ o ti ruei lọhọ k’omai re ma ria bẹdẹ bẹdẹ eva otọakpọ?

¹⁰ Diẹse họ oria nọ ahwo a rẹ gwọlọ ria bẹdẹ bẹdẹ? Oria nọ a ria rieria no vẹre, obọ otọakpọ obonẹ. A ru ohwo rọ kẹ otọakpọ na, otọakpọ na jẹ kẹ ohwo re. (Emuhọ 2:8, 9, 15) Ebaibol na eta nọ: “[Ọghẹnẹ] o fi otọhotọ otọakpọ na họ; u re ti kpoho vievie he, bẹdẹ bẹdẹ.” (Olezi 104:5) Nọ a ru otọakpọ na re ọ ria bẹdẹ na, yọ ohwo ọ rẹ ria bẹdẹ bẹdẹ re. U muẹro nọ Ọghẹnẹ nọ o wo uyoyou ọ sae ma isiuru uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ fihọ ohwo no re o gbe ru ei lọhọ kẹ ohwo re o ru isiuru eyena gba ha ha!—1 Jọn 4:8; Olezi 133:3.

OGHẸRẸ UZUAZỌ NỌ USI OWHẸ URU

11. Eme Ebaibol ọ ta ro dhesẹ nọ ahwo a sae ria bẹdẹ bẹdẹ avọ omaokpokpọ gbagba?

¹¹ Riwi ẹwẹobe nọ o lele onana. Didi oghẹrẹ uzuazọ ahwo nana a be reawere riẹ na? Whọ hẹ gwọlọ jọ omọvo rai? Whọ rẹ te ta nọ, E, ke’mọfa! Rri epanọ a rẹ viẹrẹ viẹrẹ avọ oma okpokpọ! A tẹ ta k’owhẹ nọ ahwo nana a ria ikpe idu buobu no, whọ sae rọwiẹe? Ebaibol ọ ta k’omai nọ enọ ewho no a rẹ te wariẹ maha, enọ oma o ga ha, oma rai o rẹ te ga, yọ te emo, ituaro, idiezọ gbe idienu, a re ti siwi ai kpobi. Oke nọ Jesu Kristi ọ jọ otọakpọ na o ru eware igbunu buobu nọ o ro siwi enọ e jẹ mọ. Ẹkwoma ere oruo o ro dhesẹ epanọ, eva oke erru onana nọ u gbe thabọ ha na, enọ e be ria kpobi i ti ro wo omaokpokpọ gbagba.—Job 33:25; Aizaya 33:24; 35:5, 6; Matiu 15:30, 31.

12. Didi eyero jọ ma ruẹ evaọ ifoto enana?

¹² Who ri epanọ oria ẹria ọgbọ ọnana o woma te! Wọhọ epanọ Kristi ọ ya, o ghinẹ rọ aparadase, wọhọ ọnọ ọ zae avọ aye ọsosuọ a rehọ aghọẹmeeyo kufiẹ na. (Luk 23:43) Who riwi udhedhẹ gbe ọrọwokugbe nọ o riẹ. Ahwo evioma kpobi—ibiebi, efuafo, erọ odo—a be ria wọhọ uviuwou ovo. Makọ erao na dede arọ udhedhẹ. Riwi ọmọ nọ o bi lele okpohrokpo zaharo. Oware ovuọvo nọ o rẹ wha ozọ tha o riẹ hẹ. Rọ kpahe onana, Ọmemema na ọ ta nọ: “Ẹkpẹ avọ ọmọẹwe a ti ruẹ oria ovo, ọmọ-eruẹ gbe okpohrokpo a te jọ kugbe, ọmaha o veti su ai. . . . Okpohrokpo ọ te re ẹbe wọhọ eruẹ-ọzae. Ọmọ-unuevie ọ te jọ eghogho araomuomu nọ a re se [obi] zaharo.”—Aizaya 11:6-9.

13. Eme o re ti no otọakpọ na no okenọ ẹjiroro Ọghẹnẹ i ti ru gba no?

¹³ Eva aparadase nọ Ọghẹnẹ ọ jiroro kẹ ahwo na, oware nọ o rẹ wha oghọghọ tha kpobi o te jariẹ. Otọakpọ na u re ti wo ẹvi eware ezi kpobi nọ a rẹ ria. Ohọo u gbe ti kpe ohwo ọvuọvo ho. (Olezi 72:16; 67:6) Emo, umuemu, ozighi, tobọ omukpahọ gbe mọvuọria, e gbẹ te jọ họ. Ẹhẹ, e rẹ te vrẹ no bẹdẹ bẹdẹ! (Olezi 46:8, 9; 37:9-11) Kọ whọ rọwo nọ enana kpobi e sae via?

14. Eme ọ liẹliẹ owhẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ te rehọ uye ro te oba?

¹⁴ Kọ, who roro: Who te wo ogaga na, o gbẹ ruowhẹ re who si eware kpobi nọ e be wha uye se ohwo na no? Kọ o gbẹ ruọ owhẹ re whọ rehọ eyero nọ ubiudu ohwo o be gwọlọ na ze? Who re ru ere kẹhẹ. Ọsẹ oyoyou obọ odhiwu mai na o ti ru ere. O re ti ru ẹgwọlọ gbe isiuru mai gba, keme Olezi 145:16 ọ ta kpahe Ọghẹnẹ: “Who bi rovie abọ ra, who te bi ru ẹgwọlọ eware nọ i wo uzuazọ kpobi rọ kẹ ae.” Kọ oke ovẹ onana o te via?

EGHALE ILOGBO E KẸLE NO

15. (a) Eme urere akpọ na u dhesẹ rọ kẹ otọakpọ na? (b) Eme u ti dhesẹ rọ kẹ ahwo oyoma? (c) Eme u ti dhesẹ rọ kẹ ahwo nọ a ru oreva Ọghẹnẹ?

¹⁵ Re eghale ezi enana e sae jọ otọakpọ na, Ọghẹnẹ ọ tẹ ya nọ ọ rẹ rehọ emuemu gbe enọ e be whae tha kpobi ro te oba. Eva oke ovo na re, ọ rẹ te thọ enọ e be gọ e kpobi, keme Ebaibol ọ ta nọ: “Akpọ na ọ be vrẹ no avọ isiuru riẹ, rekọ ọnọ oru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.” (1 Jọn 2:17) Enwene ọyena ọ rro kẹhẹ! Urere akpọ na u dhesẹ urere otọakpọ mai hi. Ikpoye, wọhọ epanọ o via eva akpọ soso ẹdẹ Noa, u re ti dhesẹ urere ahwo oyoma gbe edhere uzuazọ rai. Rekọ enọ e be gọ Ọghẹnẹ e rẹ te zọ eva urere na. Kẹsena, eva otọakpọ nọ a ru fo, a rẹ te reawere ufuoma ro no abọ enọ e gwọlọ nwae oma hayo kienyẹ ae.—Matiu 24:3, 37-39; Itẹ 2:21, 22.

16. Didi eware jọ a ruẹaro rai fihọ “edẹ urere” na?

¹⁶ Rekọ ohwo ọ sae ta nọ: ‘Eyero o bi yoma haro, orọnikọ ewoma haro ọ rọ họ. K’ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro nọ enwene ologbo ọnana ọ kẹle no?’ Jesu Kristi ọ ruẹaro eware buobu nọ ilele riẹ obaro i fiẹro họ a rọ riẹ nọ oke Ọghẹnẹ u te no nọ ọ te rọ rehọ akpọ na te oba. Jesu ọta nọ edẹ urere eyero ọnana e te vọ avọ eware wọhọ emo ilogbo, ohọo nọ u re muẹ, etọ nọ i re nuhẹ, evihọ umuemu gbe uyoyou nọ u re ti kiekpo. (Matiu 24:3-12) Ọ ta nọ “ẹvohẹ erẹwho na ọ te jọ, a te ruẹ oria ro noi no ho.” (Luk 21:25) Ofariẹ, Ebaibol ọ tẹ jẹ ta nọ: “Eva edẹ urere oke ogaga nọ o rẹ bẹ eyero o te jọ.” (2 Timoti 3:1-5) Kọ o gbẹ rọ nọ uyero ọnana họ ọnọ ma be ria nẹnẹ na?

17. Eme ahwo nọ a bi roro eware a be ta kpahe eyero inẹnẹ na?

¹⁷ Ahwo buobu nọ a bi wuhrẹ kpahe eware nọ e be via eva akpọ na a ta nọ enwene ologbo jọ ọ be tha. Wọhọ oriruo, ọnọ o wouzou ọ Miami, U.S.A., Herald, o kere nọ: “Ohwo nọ ọ maki wo abọvo ubiẹro orimuo, ọ sae roro eware nọ e via eva ikpe kakao ze na, ọ vẹ ruẹ nọ akpọ na ọ nya te oria oka no. . . . Oghẹrẹ nọ ahwo a bi yere na u ti nwene bẹdẹ bẹdẹ.” Eva urru ovo na, okere obọ America, Lewis Mumford, ọ ta nọ: “Aro-orovie ọ tẹ be whrẹrẹ kie. Avro ọ riẹ vievie he. . . . Eva oke nọ o vrẹ no, nọ aro-orovie ọ whrẹrẹ kie, o jọ omoware okogho ovuọvo. . . . Enẹna, nọ ekwakwa ovuẹ ugbothabọ e gba akpọ na kpobi kugbe na, aro-orovie o tẹ be whrẹrẹ kie, otọakpọ na kpobi o re whrẹ kie.”

18. (a) Eme eyero akpọ na o dhesẹ kpahe obaro? (b) Eme ọ te rehọ ẹta isuẹsu inẹnẹ na?

¹⁸ Eyero nọ ọ rọ akpọ na nẹnẹ na o dhesẹ nọ ma be ria eva oke nọ ẹraha eyero eware na kpobi o ro te no. Ẹhẹ, kẹle na Ọghẹnẹ o re ti si ahwo nọ a gwọlọ raha otọakpọ na kpobi noi no. (Eviavia 11:18) O re ti si isuẹsu inẹnẹ na kpobi noi no re ọ rọ gbẹ edhere kẹ isuẹsu okiẹrẹe riẹ re o su otoakpọ na kpobi. Isuẹsu Uvie onana họ ọnọ Kristi o wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ kẹ.—Daniẹl 2:44; Matiu 6:9, 10.

19. Otẹrọnọ ma gwọlọ ria bẹdẹ bẹdẹ, eme ma re ruẹ?

¹⁹ Otẹrọnọ who you uzuazọ jẹ gwọlọ ria bẹdẹ bẹdẹ eva otọakpọ na otọ esuo Ọghẹnẹ, kọ whọ rẹ varioma i wo eriariẹ egbagba Ọghẹnẹ, ijiroro riẹ gbe ẹgwọlọ riẹ. Jesu Kristi ọ jọ eva olẹ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re ae a wo eriariẹ kpahe owhẹ, Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na, gbe ọvo nọ who vi, Jesu Kristi.” (Jọn 17:3) Kọ ẹvẹ u wo evawere te re ma riẹ nọ ma sae ria bẹdẹ bẹdẹ.—nnọ yọ ewezẹ gheghe he! Rekọ re ma tẹ sae reawere oghale onana no obọ Ọghẹnẹ ze, u fo re ma riẹ kpahe ọwegrẹ jọ nọ ọ be daoma re ọ whaha omai oghale onana e wo.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8, 9]

Kọ enẹ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ akpọ na ọjọ?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]