Kọ Akpọ Ọnana Ọ Te Zọ?

Oge ọvuọvo o ti yo ẹme kpahe ekuhọ akpọ ọnana te enẹ hẹ. Ibuobu e be dhozọ nnọ ọgbọudu-enua o bi ti ku akpọ na họ. Efa i te bi roro nọ ẹsejọhọ enua e te raha akpọ na. Yọ amọfa a be ruawa nnọ ozighi eyero-ugho o ti ru ahwo buobu wọso ohwohwo.

Kọ akpọ ọnana ọ sai ghine kuhọ? O te kuhọ, eme u ti dhesẹ? Kọ akpọ o tube kuhọ no ẹdẹjọ?

Akpọ O Kuhọ—Ọfa O Te Nwene Ie

Ẹhẹ, akpọ o ghine kuhọ. Roro kpahe akpọ nọ o ti yoma gaga no evaọ edẹ Noa na. Ebaibol na o dhesẹ nọ: “Ẹvo nọ [o ku] akpọ ọyena ọ tẹ raha iẹe.” Ebaibol na ọ tẹ jẹ ta nọ: “Akpọ anwae ọ zeze [Ọghẹnẹ] aro ho, rekọ Noa, ọnọ ọ jọ ọvuẹovuẹ ẹrẹreokie na, jekugbe imahrẹ efa eye o siwi okenọ ọ rehọ ẹvo ze akpọ ahwo omuomu.”—2 Pita 2:5; 3:6.

Muẹrohọ oware nọ ekuhọ akpọ ọyena o dhesẹ gbe oware nọ o dhesẹ hẹ. O dhesẹ ekuhọ ohwo-akpọ họ. Noa avọ uviuwou riẹ a zọ no Ẹvo akpọ soso ọyena ze. Ere o jọ re kẹ okogho Otọakpọ na gbe idhiwu erru nọ e vọ avọ isi na. “Akpọ ahwo omuomu” họ onọ a raha, eyero eware omuomu.

Uwhremu na, nọ emọ Noa i bi bu na, akpọ ọfa ọ tẹ rehọ oma via. Akpọ avivẹ ọyena, hayo eyero eware na, ọye ọ rria te edẹ mai nana. Ikuigbe riẹ e vọ avọ ẹmo, egbulegbu, gbe ozighi. Kọ eme ọ te via kẹ akpọ ọnana? Kọ ọ te zọ?

Obaro Akpọ Ọnana

Nọ o ta nnọ akpọ edẹ Noa ọ ruẹ uye ọraha no, ikuigbe Ebaibol na e tẹ gbẹ ta haro nọ: “Jẹ ruọ ẹme ọvo na a rọ ruẹrẹ ihru gbe akpọ nọ erọ enẹna kpahe kẹ errae.” (2 Pita 3:7) Uzẹme, wọhọ epanọ okere Ebaibol ọfa jọ o ru rie vẹ: ‘Akpọ na [ọnọ ọ rọ nẹnẹ na] ọ be vrẹ.’—1 Jọn 2:17.

Orọnikọ Ebaibol na ọ be ta nnọ uzedhe otọ na gbe idhiwu nọ isi e rrọ na e be te vrẹ na ha, nwane wọhọ epanọ enana e vrẹ eva edẹ Noa ha na. (Olezi 104:5) Ukpoye, akpọ ọnana, avọ “idhiwu” riẹ, hayo isu egọmeti riẹ nọ e rrọ otọ ogaga ọ Setan na, gbe “otọakpọ” riẹ, hayo ukoko ahwo, a te raha wọhọ ẹsenọ a rehọ errae rọ mahe ae. (Jọn 14:30; 2 Ahwo Kọrint 4:4) Akpọ ọnana, hayo eyero eware enana, ọ te raha nwane wọhọ epanọ akpọ nọ ọ jọ taure Ẹvo na ọ tẹ te ze ọ ghinẹ raha na. Makọ Jesu Kristi dede ọ ta kpahe eyero nọ ọ jọ evaọ “edẹ Noa” na wọhọ oriruo eware nọ e te via taure urere akpọ ọnana ọ tẹ te ze.—Matiu 24:37-39.

O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ, okenọ Jesu ọ ta kpahe edẹ Noa, ọ jẹ kpahe fihọ onọ ikọ riẹ: “Eme ọ rẹ te jọ oka ẹtha ra gbe urere akpọ na?” (Matiu 24:3) Ilele Jesu a riẹ nnọ akpọ ọnana o ti kuhọ. Kọ irẹro nana i guegue i rai?

Ukpoye, okenọ Jesu o dhesẹ eware nọ e te via taure urere akpọ na o tẹ te ze, ọ t’uduhọ ai awọ nnọ a ghọghọ ‘keme esiwo rai ọ be kẹle ino.’ (Luk 21:28) E, esiwo rono obọ Setan gbe akpọ eyero eware omuemu riẹ nyae ruọ akpọ ọkpokpọ udhedhẹ!—2 Pita 3:13.

Rekọ okevẹ akpọ ọnana o ti ro kuhọ? “Oka” vẹ Jesu ọ kẹ kpahe “ẹtha [riẹ] gbe urere akpọ na”?

‘Oka Na’

Pa·rou·siʹa họ ẹme Griki nọ a jọ etenẹ fa nọ “ẹtha” na, yọ otọ riẹ họ “ẹzino,” koyehọ, ọ ghinẹ rehọ oma via no. Fikiere, nọ a tẹ ruẹ ‘oka na’, orọnikọ u re dhesẹ nọ Kristi ọ kẹle ẹnyaze no ho rekinọ ọ zino yọ ọ rriẹ no. U ti dhesẹ nnọ o muhọ esuo no wọhọ ovie obọ odhiwu nọ a rẹ ruẹ hẹ jegbe nnọ kẹle na ọ te rehọ ewegrẹ riẹ te oba.—Eviavia 12:7-12; Olezi 110:1, 2.

Orọnikọ oware ovo Jesu ọ kẹ wọhọ ‘oka na’ ha. O dhesẹ oghẹrẹ eware nọ e te via gbe iyero akpọ buobu. Enana kpobi e te via evaọ etoke nọ enọ i kere Ebaibol na i se “edẹ urere” na. (2 Timoti 3:1-5; 2 Pita 3:3, 4) Roro kpahe eware jọ nọ Jesu ọ ruẹaro nọ i ti kpokahọ “edẹ urere” na.

“Orẹwho o rẹ te kpare bru orẹwho, uvie o rẹ te kpare bru uvie.” (Matiu 24:7) Emo oke mai nana e rro viọ erọ anwẹdẹ. Ogbiku jọ o vuhumu nọ: “Ẹmo Akpọ Ọsosuọ na [nọ o muhọ evaọ ukpe 1914 na] họ ẹmo ọsosuọ ‘kpobi.’ ” Ghele na, ẹmo akpọ avivẹ ọ raha ọraha vi ọyena thethabọ. Yọ ẹmo ọ gbẹ be raha akpọ na. Ẹhẹ, ẹme Jesu na o wo orugba no evaọ edhere igbunu!

“Ohọo u re ti muẹ.” (Matiu 24:7) Lele Ẹmo Akpọ I o tẹ wọhọ nọ ohọo nọ o mae ga evaọ ikuigbe kpobi ze o romavia. Ohọo ulogbo u te je lele Ẹmo Akpọ II na. Olahiẹ ẹyao ohọo u bi kpomahọ abọvo abasoi ahwo akpọ na soso, bi kpe emọ nọ i bu te ima 14 evaọ k’ukpe k’ukpe. Uzẹme, ‘ohọo u bi muẹ’!

“Etọ i reti nuhẹ gaga.” (Luk 21:11) A tẹ ghale ai, ahwo nọ etọ-nuhu i bi kpe k’ukpe k’ukpe anwọ ukpe 1914 ze a rehọ akuakpe bu viọ erọ ikpe udhusoi nọ i kpemu no. Roro kpahe ilogbo jọ ọvo: 1920, China, 200,000 o kpe; 1923, Japan, ole ahwo 140,000 a whu hayo nọ a ruẹ hẹ; 1939, Turkey, 32,700 i lele i rie; 1970, Peru, 66,800 o kpe; gbe 1976, China, i bu te ole 240,000 (hayo, wọhọ epanọ iyẹrẹ jọ e ta, 800,000) i whu. Uzẹme, ‘etọ-nuhu ilogbo’!

“Eyao okpomahọ e rẹte jọ oghoghẹrẹ eria.” (Luk 21:11, New World Translation) Nọ Ẹmo Akpọ I ọ nwani reno, ẹyao Ọtehekọ o kpe ahwo nọ i bu te ima 21. Science Digest ọ niyẹrẹ nọ: “Evaọ ikuigbe kpobi uwhu u re ti weze bru ohwo ze, jẹ ga vẹrẹ te enẹ hẹ.” No anwọ oke oyena ze, ẹyao udu, ọta, AIDS, gbe iye efa i kpe ahwo ima egba buobu no.

“Umuomu o rẹ te jọ buobu.” (Matiu 24:12) Anwọ ukpe 1914 ze a vuhu akpọ mai na mu no wọhọ akpọ egbulegbu gbe ọrọ ozighi. Evaọ eria jọ buobu makọ evaọ oke uvo dede ohwo ọ rẹ sae nya iyẹrẹ avọ omofọwẹ hẹ. Eva aso ahwo a vẹ jọ evaọ iwou rai avọ ogba nọ a di jẹ kare ethẹ dhe-oma, a rẹ sae ruọ otafe fikiọ ozọ họ.

A ruẹaro eware buobu efa nọ e te via evaọ edẹ urere na, yọ enana kpobi i bi ru gba re. Onana u te dhesẹ nọ ekuhọ akpọ ọnana ọ kẹle ino. Rekọ, o rrọ oware evawere inọ ahwo jọ a te zọ. Nọ ọ ta nọ ‘akpọ na ọ be vrẹ’ no, Ebaibol na ọ tẹ y’eyaa nọ: “Ohwo nọ o re ru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ.”—1 Jọn 2:17.

Fikiere o gwọlọ re ma wuhrẹ oreva Ọghẹnẹ re ma je ru ei. Kẹsiẹe ma vẹ tẹ te sae zọ no ekuhọ akpọ ọnana jẹ reawere eghale akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ na bẹdẹ bẹdẹ. Ebaibol na ọ y’eyaa nnọ evaọ oke oyena: “Ọghẹnẹ o ve ti ririe irui kpobi no aro [ahwo]; uwhu o gbẹte jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho.”—Eviavia 21:3, 4.

Ajokpa nọ a dhesẹ ofa jọ, isase ọ Ebaibol na kpobi nọ a se evaọ obe onana a rehọ e rai no Ebaibol Ẹri Na ze.

[Picture Credit Line on page 6]

Enọ i wo Ifoto: Arupre: Ifoto USAF. Ọmọ: Ifoto ọ WHO nọ W. Cutting o fihọ. Otọnuhu: Y. Ishiyama, Hokkaido University, Japan.