Ẹvẹ Amọfa A Sai ro Fiobọhọ?

“OTẸRỌNỌ oware jọ o riẹ nọ mẹ sai ru, j’omẹ riẹ.” Onana họ oware nọ ibuobu mai a rẹ ta kẹ ogbẹnyusu hayo omoni nọ o bi weri. Rri, ma ghine se ẹme na gboja. Ma re ti ru oware kpobi ro fiobọhọ. Rekọ, kọ ọnọ o bi weri na o se omai ta kẹ nọ: “Me roro kpahe oware jọ nọ who ti fiobọhọ k’omẹ ru no”? O nwane rọ ere he. Vevẹ, u fo nọ ma rẹ j’owọ jọ otẹrọnọ ma ghinẹ gwọlọ fiobọhọ jẹ sasọ ọnọ o bi weri na oma.

Itẹ Ebaibol jọ ọ ta nọ: “Ẹme nọ a ta kiehọ ọ wọhọ ibi igoru nọ a fihọ udevie isiliva.” (Itẹ 15:23; 25:11) O gwọlọ areghẹ re a riẹ ẹme nọ a rẹ ta gbe onọ a rẹ ta ha, oware nọ a re ru gbe onọ a re ru ha. Ezọhọfihọ Ikereakere jọ ena, enọ ahwo nọ e rọ uweri a ruẹ wọhọ obufihọ no.

Oware nọ A re Ru . . .

Gaviezọ: Hai “yo vẹrẹ,” ere Jemis 1:19 ọ ta. Oware obufihọ ulogbo jọ nọ whọ sai ru họ who re lele ohwo nọ o bi weri na ghale uweri riẹ ẹkwoma ezọgaviẹ. Ahwo jọ nọ a bi weri a rẹ gwọlọ t’ẹme kpahe oyoyou rai nọ o whu no, kpahe asidẹnte hayo ẹyao nọ o kpe rie, hayo rọ kpahe epanọ orọ oma rai anwọ okenọ uwhu na o rọ via. Fikiere nọe inọ: “Kọ whọ gwọlọ t’ẹme kpahe iẹe?” Kẹ ai uvẹ re a k’uyo. Ovrawha jọ nọ ọ jẹ kareghẹhọ okenọ ọsẹ riẹ o ro whu, ọ ta nọ: “U ghine fiobọhọ k’omẹ okenọ amọfa a jẹ nọ oware nọ o via a vẹ jẹ ghinẹ gaviezọ” re. Rọ odiri gbe oma uweri-ohrọoriọ gaviezọ ababọ awa-ọruọ iyo hayo ifue nọ whọ rẹ kẹe. Kẹ ai uvẹ re a ta oghẹrẹ ẹme nọ a gwọlọ ta kugbe owhẹ kpobi.

Kẹ ai imuẹro: Kẹ ai imuẹro nọ a ru oware nọ ẹgba rai o te kpobi (hayo oware ofa kpobi nọ whọ riẹ nọ uzẹme je woma). Kẹ ai imuẹro nọ oware nọ a be jọ oma rai dhesẹ via—ọkora, ofu, oma-obrukpe, hayo eghẹrẹ ebẹbẹ-iroro efa jọ—e rọ eware ekpokpọ họ. Ta kẹ ai kpahe amọfa nọ whọ riẹ enọ e sai wariẹ wo oma rai no oghẹrẹ uwhu utioye na. Eghẹrẹ “eme ewewere” itieye na ‘e rọ usiwo kẹ oma na,’ ere Itẹ 16:24 ọ ta.—1 Ahwo Tẹsalonika 5:11, 14.

Jọ kugbei: Jọ kugbei, orọnikọ eva edẹ ọsosuọ nọ egbẹnyusu buobu gbe imoni e riẹ na ọvo ho, rekọ makọ emerae e tẹ vrẹ no nọ amọfa a te zihe kpo ọvuọ iruẹru rai no. Eva edhere otiọna who re ro dhesẹ oma ra fihọ ‘ogbẹnyusu uzẹme,’ otionọ o re dikihẹ gba ogbẹnyusu eva oke “uye.” (Itẹ 17:17) “U mu egbẹnyusu mai ẹro nọ iruo owọwọ kpobi nọ ma re ru e riẹ re mai ọvo a siọ oke buobu ba ẹraha kpoko eva uwou,” ere Teresea ọ ta, ọnọ ọmọ riẹ o whu eva asidẹnte omoto. “Oyena u fiobọhọ si iroro ifofe nọ ejọ oma mai no.” Ikpe buobu eva obaro, edẹ ekareghẹhọ, wọhọ ekareghẹhọ ẹdẹ eha-orọo hayo ẹdẹ uwhu na, o rẹ sae jọ oke obẹbẹ rọ kẹ enọ e rọ uzuazọ na. Kọ who gbe kpoka họ ẹdẹ otiọye na eva ukeledẹ ra re u te edẹ eyena whọ jọ kugbe ai, o tẹ lọhọ, rọkẹ uketha uweri-ohrọoriọ?

Kake jẹ owọ nọ u fo: Kọ eria jọ e riẹ nọ a rẹ sae vi owhẹ nya? Kọ o gwọlọ nọ ohwo jọ ọ rọ ẹro te emaha na? Kọ egbẹnyusu gbe imoni nọ i bi weze tha a gwọlọ oria nọ a rẹ jọ? Kẹle na u gbe ahwo jọ nọ a bi weri unu gaga te epanọ a gbẹ riẹ oware nọ u fo nọ a re ru ha, kabikọ amọfa nọ a rẹ ta kẹ epanọ a sai ro fiobọhọ họ. Fikiere, who te muẹrohọ uvi ẹgwọlọ jọ, whọ hẹrẹ re a ta k’owhẹ tao ho; fialoma ra. (1 Ahwo Kọrint 10:24; wawo 1 Jọn 3:17, 18.) Aye jọ nọ ọzae riẹ o whu no ọ kareghẹhọ nọ: “Ibuobu e rẹ ta nọ, ‘Otẹrọnọ oware jọ o riẹ nọ mẹ sai ru, j’omẹ riẹ.’ Rekọ ogbẹnyusu jọ ọ nọ họ. Ọ tẹ nwane nya ovavo kpobọ ukpẹ na, yẹ emehọ ehwa na no, ọ tẹ fọrọ emehọ nọ ọzae riẹ o whu ku na. Aye ọfa jọ ọ tẹ rehọ ogogolo, ame, gbe ekwakwala orufuọ o te ririe otọ nọ ọzae mẹ o geli fihọ no. Ekpoka jọ nọ i lele i rie, omọvo ekpako ukoko na jọ ọ tẹ nyaze avọ iwu iruo gbe ekwakwa riẹ ta nọ, ‘Mẹ riẹ nọ oware jọ o riẹ nọ u fo nọ a rẹ te tehe họ. Diodẹ oware oye?’ Ẹvẹ ọzae ọyena o you te nọ ọ rọ ruẹrẹ ẹthẹ nọ ukeleku ọvuọvo o kru vẹre ha gbe ifi ikpẹ nọ o si fihọ!”—Wawo Jemis 1:27.

Wo oma ọghọ: “Wha seri erara eghọ họ họ,” ere Ebaibol na e kareghẹhọ omai. (Ahwo Hibru 13:2) Maero kọ ma rẹ kareghẹhọ wo oma ọghọ kẹ enọ i bi weri. Viukpe uzizie “nyaze oke kpobi,” fi ẹdẹ gbe oke họ. A tẹ se, o nwane bẹ owhẹ hẹ. O rẹ sae gwọlọ udu otahawọ uwowolẹ jọ. Ẹsejọha a te se uzizie ra na keme ozọ u bi mu ai nọ a te va ruọ oviẹ eva iraro amọfa. Hayo a bi wo oma-obrukpe kpahọ omaweromẹ emuọriọ eva oghẹrẹ oke oyena. Kareghẹhọ Lidia aye nọ o wo oma ahwo odederehọ nọ a jọ Ebaibol fodẹ na. Nọ o zizie ai kpohọ uwou riẹ no, Luk ọ tẹ ta nọ, “Ọ tẹ duọ omai họ.”—Iruẹru 16:15.

Wo odiri avọ otoriẹ: Ẹme nọ enọ i bi weri na e te kake ta u gb’owhẹ unu hu. Kareghẹhọ, a sai wo iroro evedha hayo oma-obrukpe. Otẹrọnọ a va ku owhẹ fiki ẹbẹbẹ iroro rai, o rẹ rehọ otoriẹ-udidi gbe odiri eva abọ ra re whọ siọ ẹme ọgaga ba ẹkpahe kẹ ai. Enẹ Ebaibol na e hrẹ: “Wha whẹ ọrẹri gbe eyowo họ oma, eva ehrọ, ọriẹruo, iroro idhedhẹ iwo, oma-urokpotọ, [gbe] odiri.”—Ahwo Kọlọsi 3:12, 13.

Kere ileta: Oware jọ nọ a re rri vo ẹsibuobu họ aghare ileta ohrọoriọ hayo ekade ororokẹ. Eme onana u je woma? Cindy nọ ẹyao ọta o kpe oni riẹ ọ tẹ k’uyo nọ: “Ogbẹnyusu jọ o kere emamọ ileta jọ s’omẹ. Oyena u ghine fiobọhọ keme me je dhei esese ọvo.” A sae rehọ eme “kpẹkpẹ” kere ileta hayo ekade ọbọga otiọye na, rekọ whọ rẹ rọ udu ra kpobi kere iei. (Ahwo Hibru 13:22) O rẹ sae ta nọ whọ daezọ, jegbe nọ who wo emamọ ekareghẹhọ jọ kpahe ori na, hayo o rẹ sai dhesẹ oghẹrẹ nọ ohwo nọ o whu na o duobọ te uzuazọ ra te.

Lẹ kugbe ai: Who rri aghare elẹ nọ whọ rẹ lẹ kugbe jẹ kẹ ahwo nọ e rọ uweri vo ho. Ebaibol na e ta nọ: “Olẹ ohwo okiẹrẹe u re ru iruo ilogbo.” (Jemis 5:16) Wọhọ oriruo, a te bi yo nọ whọ be lẹ kẹ ai o rẹ sai fiobọhọ kẹ ai si iroro oma-obrukpe no oma rai.—Wawo Jemis 5:13-15.

Oware nọ A re Ru Ha . . .

Who sioma no ho fikinọ whọ riẹ oware nọ whọ rẹ ta hayo ru ha: Ma rẹ sae ta k’oma mai nọ, ‘u muomẹ ẹro nọ enẹna a gwọlọ jọ tou.’ Rekọ ẹsejọha uzẹme na họ ma bi sioma no fikinọ ozọ u bi muomai nọ ma te t’ẹme hayo ru oware othọthọ. Dede, re egbẹnyusu, imoni, hayo ibe enọ a gbẹ rọ ẹrọwọ a sioma no o rẹ mai ru ọnọ o bi weri na jọ ọkora viere, nọ u re fiba edada na. Kareghẹhọ, eme iwowolẹ gbe oware nọ who re ru eye e rẹ mae lọhọ eruo kpobi. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:32) Ẹnyatha ra ọvo ọ rẹ sae jọ ọbọga ologbo. (Wawo Iruẹru 28:15.) Teresea nọ ọ jẹ kareghẹhọ ẹdẹ nọ ọmọtẹ riẹ o ro whu, ọ ta nọ: “Eva auwa ọvo, egbẹnyusu mai e vọ eria odederehọ ẹsipito na no; ekpako na gbe eyae rai kpobi a jọ etẹe. Eyae na buobu a dhẹ siọ uzou nọ a je me ba, ejọ iwu iruo rai e jarai oma. A dhẹ siọ eware nọ a je ru kpobi ba. Ibuobu rai e ta k’omai nọ a riẹ ẹme nọ a rẹ ta ha, rekọ oyena umuẹme he keme ẹnyaze rai họ oware nọ o mai wuzou.”

Whọ gbae họ re a siọ uweri ba ha: Ma rẹ sae gwọlọ ta nọ, ‘whẹ, whẹ, whọ viẹ hẹ.’ Rekọ o rẹ sai woma re ma k’uvẹ re irui-ovuẹ na i su. Katherine nọ o je roro uwhu ọzae riẹ ọ ta annọ, “me roro nọ uwuzou re whọ kẹ erọ uweri uvẹ re a dhesẹ ẹbẹbẹ iroro rai via re a jẹ ghinẹ tae via.” Whaha uruemu ẹtakẹ amọfa oghẹrẹ nọ a jẹhae roro. Yọ who ru wọhọ nọ whọ be ko epanọ orọ owhẹ oma dhere re whọ sae yọrọ e rai hi. Ukpoye, Ebaibol na e kẹ ehrẹ nọ, “lele enọ e rẹ viẹ gbẹ viẹ.”—Ahwo Rom 12:15.

Whọ kpakpa ai re a gbolo iwu hayo eghẹrẹ eware obọ ori na kufiẹ hẹ bẹsenọ a rẹ ruẹrẹ oma họ: Whọ sai roro nọ o rẹ mai woma rọ kẹ ai re a gbolo ekwakwa nọ e rẹ kpare iroro kufiẹ keme e rẹ sai ru uweri na lehie. Rekọ ẹme nọ a rẹ ta nọ “Uno ẹro no, yọ uno iroro no” o sae jọ etenẹ ruiruo ho. Ohwo nọ o bi weri na ọ rẹ sae kpare iroro vrẹ ori na ẹrera. Kareghẹhọ e dhesẹ Ebaibol na epanọ ọsẹ anwae na Jekọp o ru nọ a ru ei rọwo nọ arao ojihẹ jọ o kpe ọmọzae riẹ Josẹf no. Okenọ a rehọ ewu othethei Josẹf nọ azẹ o wholo ze rọ ghrẹ Jekọp, o “te weli ọmọ riẹ edẹ buobu. Te emezae te emetẹ riẹ kpobi a tẹ nya re a sasa iẹe oma, rekọ ọ gwọlọ nọ a sasa iẹe oma ha.”—Emuhọ 37:31-35.

Whọ ta nọ, ‘Who ti yẹ ọmọ ọfa’ ha: Oni jọ nọ ọmọ o whu ku ọ kareghẹhọ annọ, “eva e dhomẹ kpahe ahwo nọ e jẹ ta nọ me ti yẹ ọmọ ọfa.” A riẹ ta, rekọ rọ kẹ eyewọ nọ i bi weri na, eme nọ a rẹ ta nọ a te rọ ọmọ ọfa nwene ọnọ o whu no na e rẹ sae “duwẹ wọhọ ọgbọdọ.” (Itẹ 12:18) Ọmọ ọvo ọ rẹ sai nwene ọfa ha. Fikieme? Keme duọmọ duọ oghẹrẹ riẹ.

Whọ siọ odẹ ohwo nọ o whu no na ba ẹfodẹ gbugbedi ha ha: Oni jọ ọ kareghẹhọ nọ: “Ahwo buobu a rẹ tubẹ fodẹ odẹ ọmọ mẹ Jimmy hayo t’ẹme kpahe iẹe dede he. Uzẹme o k’omẹ idhọvẹ nọ amọfa a je ru ere.” Fikiere who nwene uzoẹme na gbugbedi hi nọ a tẹ fodẹ odẹ ori na. Nọ ohwo na sọ ọ gwọlọ t’ẹme kpahe oyoyou riẹ. (Wawo Job 1:18, 19 gbe 10:1.) O rẹ were ahwo jọ nọ i bi weri nọ a te bi yo egbẹnyusu nọ e be ta kpahe uvi ekwakwa iruemu nọ i si rai kẹle ọnọ o whu no na.—Wawo Iruẹru 9:36-39.

Whọ kpakp’oma ta nọ, ‘Uwhu udhugbe woma’ ha: Re a gwọlọ emamọ ẹme nọ a rẹ ta kpahe uwhu na o rẹ nwane ‘sasa enọ udu u re bro’ nọ i bi weri ẹsikpobi hi. (1 Ahwo Tẹsalonika 5:14) Uvovo aye jọ nọ ọ jẹ kareghẹhọ okenọ oni riẹ o ro whu, ọ ta nọ: “Efa e rẹ ta nọ, ‘Ọ be ruẹ uye he’ hayo, ‘Ọ tubẹ rọ udhedhẹ dede.’ Rekọ mẹ gwọlọ yo eme itieye he.” Eghẹrẹ eme itieye na i re dhesẹ kẹ enọ e rọ uzuazọ na nọ a jọ oma ọkora ha hayo uwhu na o kp’oware ovo ho. Dede, a rẹ sai wo oma ọkora keme ọnọ o whu no na ọ ghinẹ da ai gaga.

O rẹ mai woma re whọ seba ẹta nọ, ‘Mẹ riẹ epanọ o rọ owhẹ oma’: Whọ ghinẹ riẹ? Wọhọ oriruo, whọ sae ghinẹ riẹ epanọ o rẹ jọ ọyewọ oma okenọ ọmọ o te whu ku ei otẹrọnọ ọmọ o re ti whu ku owhẹ ẹdẹvo ha? Ọmọ o te tube whu ku owhẹ no ẹdẹjọ dede, riẹ nọ o sae jọ amọfa oma wọhọ epanọ o rẹ jọ owhẹ ha. (Wawo Enuobruo 1:12.) Eva abọfa riẹ, o tẹ lọhọ dede, irere jọ e rẹ sae jariẹ, re whọ ta kẹe oghẹrẹ nọ whọ rọ sasa okenọ ọnọ who you o whu. O kẹ oni jọ nọ a kpe ọmọtẹ riẹ omosasọ okenọ oni ọfa jọ nọ ọmọtẹ riẹ o whu ọ ta kẹe epanọ ọ rọ wariẹ mu uzuazọ osasa riẹ họ ẹria. Ọ ta nọ: “Oni ọmọtẹ nọ o whu no na ọ rehọ eme wọhọ ‘Mẹ riẹ epanọ orọ owhẹ oma’ mu ẹme riẹ họ họ. Ọ ta k’omẹ ọvo epanọ eware e jọ rọ kẹe, re ma jẹ rehọ ai wawo.”

Obufihọ kẹ ohwo nọ o bi weri o gwọlọ ohrọ, ovuhumu, gbe uyoyou buobu eva abọ ra. Whọ hẹrẹ re ọnọ o bi weri na o bru owhẹ ze he. Whọ nwane ta nọ, “O hae jọ nọ oware jọ o riẹ nọ mẹ rẹ sai ru . . .” Gwọlọ “oware” oyena k’omobọ ra, re whọ j’owọ nọ u fo.

Enọ jọ i gbe kiọkọ: Kọ ẹvẹ rọ kpahe ẹruore ẹkparomatha Ebaibol na? Eme o rẹ sai dhesẹ k’owhẹ gbe iyoyou ra nọ i whu no? Ẹvẹ o rẹ sai ro muomai ẹro nọ yọ ẹruore evafihọ?

Enọ nọ A re Roro Kpahe

Fikieme o jẹ rọ obọfihọ re ma ghale edada ọnọ o bi weri na ẹkwoma ezọgaviẹ?

Eme họ eware jọ nọ ma sai ru re ma ruẹse sae sasa ọnọ o bi weri oma?

Eme ma rẹ seba ẹta hayo e ru kẹ ọnọ o bi weri?

[Ẹkpẹti nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

Obufihọ kẹ Emaha re A riẹ Epanọ A re ru Kpahọ Uwhu

Okenọ uwhu o tẹ tehe uviuwou, eyewọ jegbe imoni gbe egbẹnyusu a rẹ riẹ ẹme nọ a rẹ ta hayo oware nọ a re ru hu re a ruẹse fiobọhọ kẹ emaha na yeri kugbe oware nọ o via na. Ghele, emaha a gwọlọ nọ ekpako na a re fiobọhọ kẹ ai re a riẹ epanọ a re ru kpahe uwhu. Roro kpahe enọ jọ nọ a re dhe ẹnẹnọ kpahe epanọ a re fiobọhọ kẹ emaha wo otoriẹ uwhu.

Ẹvẹ whọ rẹ fotọ uwhu kẹ emaha? Uwuzou re whọ ta ẹme na vevẹ kẹ ai. T’uzẹme riẹ re. Whọ siọ uzedhe eme na ba efihiruo ho, wọhọ “iwhuowhu” gbe “uwhu.” Wọhọ oriruo, whọ sae keria kugbe ọmọ na, wọ e fihọ igbama ra, jẹ ta nọ: “Oware uyoma jọ gaga o via no. Ẹyao jọ nọ ahwo buobu a rẹ mọ ha u kru i baba gaga [hayo oware nọ whọ riẹ nọ orọ uzẹme], o te whu. Ohwo ọvo ọ soriẹ ze nọ o ro whu hu. O d’omai keme ma you riei gaga, yọ o you omai re.” Dede, o sai fiobọhọ re ma ru ei vevẹ nọ ọmọ na hayo ọyewọ nọ ọ rọ uzuazọ na kọ ọ te nwani whu fikinọ ọ be hae mọ ẹsejọ họ.

T’udu họ ai awọ re a nọ enọ. A rẹ sae nọ inọ: ‘Eme họ iwhuowhu?’ Whọ sae k’uyo enẹ: “ ‘Iwhuowhu’ o dhesẹ nọ oma na o siọ iruo ba no yọ ọ gbẹ sai ru eware nọ o je ru vẹre he—ọ sae t’ẹme he, ruẹ ude he, y’ẹme he, yọ oware o sae dae he.” Ọyewọ nọ ọ rọwo ẹruore ẹkparomatha Ebaibol na ọ sae rehọ uvẹ onana ru ei vevẹ nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ be kareghẹhọ ọnọ o whu no na yọ ọ sae je zihe iei ziọ uzuazọ evaọ Aparadase otọakpọ obaro na. (Luk 23:43; Jọn 5:28, 29)—Rri abọ “Ẹruore Imuẹro kẹ Iwhuowhu Na.”

Eme jọ e riẹ nọ whọ sae ta ha? O rẹ sae fiobọhọ họ re whọ ta nọ ori na o kpohọ erẹ ugbothabọ jọ. Ozọ abọgbekẹ yọ ugogo awa rọ kẹ ọmọ, maero nọ ọyewọ o te whu. Re a ta kẹ ọmaha nọ ori na o kpohọ erẹ o rẹ sae ru iroro abọgbekẹ ọmọ na ga viere yọ ọ sai je roro nọ: ‘Nọ oni ologbo ọ jẹ nya vrẹ, ọ tubẹ ta nọ wha kodẹ hẹ!’ Yọrọ oma ra re, kugbe emọ eboba, re whọ seba ẹta nọ ọnọ o whu no na ọ nyae wezẹ. Emaha a rẹ rehọ ẹme epanọ whọ ta riẹ. Ọmaha o te bi rri owezẹ wọhọ uwhu, ozodhẹ ẹnya kpohọ ehwa eva aso u re mu ei.

Kọ emaha a re kpohọ uwhori na? Eyewọ a re fi epanọ orọ oma emọ na họ iroro. A gbẹ gwọlọ nọ a rẹ nya ha, whọ gba ai họ họ, hayo who ru ai re a wo oma-obrukpe fikinọ a nya ha ha. A tẹ gwọlọ nọ a rẹ nya, ta kẹ ai vevẹ oware nọ o te via, kugbe sọ etehe-ori ọ te jariẹ jegbe sọ a ti ruru iei hayo a re ti kpei fihọ. Je ru ei vevẹ re, inọ, wha te ruẹ ahwo buobu nọ a be viẹ keme eva e be were ai hi. Jẹ kẹ ai uvẹ nọ enọ epaọ ọsosuọ. Jẹ kẹ ai imuẹro nọ a rẹ sai kpo a tẹ gwọlọ ere.

Ẹvẹ emaha i re ru nọ uwhu o tẹ via? Emaha a re roro nọ aye a so riẹ ze nọ oyoyou o je whu. Fikinọ eva ohwo nọ o whu na e jẹ dha ọmọ na vẹre hayo eva okejọ, ọmọ na ọ sai roro nọ iroro evedha hayo eme evedha e suọ uwhu na ze. Whọ rẹ sae gwọlọ kẹe omosasọ jọ: ‘Iroro gbe eme ra eye i re ru ahwo mọ họ, yọ i re ru ohwo whu gbe he.’ Ọmaha ọ rẹ gwọlọ imuẹro eyena ẹsikpobi.

Kọ whọ rẹ ko uweri ra dhere emaha? Oviẹ eva iraro emaha yọ oware nọ u fo jẹ rọ ziezi. U te je no ere no, o nwane lọhọ re whọ ko epanọ orọ owhẹ oma dhere emaha riẹriẹriẹ hẹ; a re vuhu oware mu gaga yọ a rẹ sae riẹ nọ oware jọ o thọ. Re who ghine ru ai riẹ kpahe uweri ra o rẹ lẹliẹ ai riẹ nọ uweri yọ oware nọ u fo jegbe nọ u woma re who dhesẹ epanọ orọ owhẹ oma ẹsejọ.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

Who te muẹrohọ uvi ẹgwọlọ jọ, whọ hẹrẹ re a nọ owhẹ tao ho—j’owọ nọ u fo

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 22]

Ẹnyatha ra eva ẹsipito na o rẹ sai t’udu họ ọnọ o bi weri na awọ